ΣΤΟ ΓΑΛΑΤΣΙ! Αλβανικός αετός αντί των συμβόλων του Σοσιαλιστικού Κόμματος...

Βασιλική Σιούτη Ο Έντι Ράμα είχε πει ότι η συγκέντρωση στο Γαλάτσι θα ήταν προεκλογική, αλλά δεν υπήρχαν σημαίες του Σοσιαλιστικού Κόμματος....

Βασιλική Σιούτη

Ο Έντι Ράμα είχε πει ότι η συγκέντρωση στο Γαλάτσι θα ήταν προεκλογική, αλλά δεν υπήρχαν σημαίες του Σοσιαλιστικού Κόμματος.

ΟΤΑΝ Ο ΕΝΤΙ ΡΑΜΑ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕ αιφνιδιαστικά τη συγκέντρωση που σκόπευε να  πραγματοποιήσει στην Αθήνα, η ελληνική κυβέρνηση του ζήτησε ευγενικά να τη μεταθέσει για το διάστημα μετά τις ευρωεκλογές, ώστε να μη θεωρηθεί ως παρέμβαση στα εσωτερικά της χώρας κατά την προεκλογική περίοδο, αλλά εκείνος αρνήθηκε. Διαβεβαίωσε όμως ότι δεν σκόπευε να καταφερθεί εναντίον της κυβέρνησης και ότι η συγκέντρωση δεν θα σχετιζόταν με την υπόθεση του Μπελέρη, που παραμένει έγκλειστος στις αλβανικές φυλακές.

Η εξήγηση για τη σπουδή του να γίνει άμεσα η συγκέντρωση στην Αθήνα ήταν ότι βιάζεται να ξεκινήσει την προεκλογική εκστρατεία για τις αλβανικές εκλογές του 2025 και ήθελε ο πρώτος του σταθμός να είναι η Ελλάδα, παρότι στα 18 χρόνια που είναι αρχηγός του Σοσιαλιστικού Κόμματος της Αλβανίας δεν είχε ξανακάνει κάτι παρόμοιο.

Μια στο καρφί και μια στο πέταλο
Η ομιλία του Έντι Ράμα (όπως και όλη η εκδήλωση) ήταν καλά σχεδιασμένη, μέχρι την παραμικρή λεπτομέρεια. Δεν επιτέθηκε στην κυβέρνηση, αλλά είχε αρκετές περισσότερο ή λιγότερο καλυμμένες επικρίσεις προς την Ελλάδα συνολικά, παρότι είχε και θετικές αναφορές. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι οι αναφορές του για την Ελλάδα και τους Έλληνες ήταν «μια στο καρφί και μια στο πέταλο».

Ο Αλβανός πρωθυπουργός είναι σχεδόν εξίσου απρόβλεπτος με τον Ταγίπ Ερντογάν, αν και κάποιοι διεθνείς αναλυτές θεωρούν ότι έχουν περισσότερα κοινά στοιχεία (είναι γνωστή άλλωστε η φιλία τους).
Αλβανικός αετός αντί των συμβόλων του Σοσιαλιστικού Κόμματος

Το βασικό χαρακτηριστικό της συγκέντρωσης, όπως και της ομιλίας, ήταν το πολύ έντονα εθνικοπατριωτικό ύφος. Παρότι οι συνεργάτες του Ράμα μιλούσαν για μια προεκλογική κομματική συγκέντρωση, πουθενά δεν φαίνονταν τα σύμβολα του Σοσιαλιστικού Κόμματος της Αλβανίας. Αντιθέτως, το γήπεδο ήταν γεμάτο από κοκκινόμαυρες αλβανικές σημαίες, ακουγόταν ο εθνικός ύμνος, πολύς κόσμος ερχόταν φορώντας κοκκινόμαυρα μπλουζάκια με τον αλβανικό αετό, ή τυλιγμένος με τεράστιες σημαίες της Αλβανίας και κάνοντας τη χειρονομία που απεικονίζει τον δικέφαλο αετό, το σύμβολο της αλβανικής σημαίας, που για κάποιους εθνικιστές συμβολίζει και την ιδέα της «Μεγάλης Αλβανίας» (χωρίς αυτό να σημαίνει ότι τη συμμερίζονται όλοι όσοι κάνουν τη χειρονομία). Τα περισσότερα συνθήματα που ακούστηκαν ήταν εθνικά-πατριωτικά και όχι σοσιαλιστικά, ενώ και η μουσική που ακουγόταν από τα μεγάφωνα ήταν κυρίως παραδοσιακή με εθνικό χρώμα. Ακόμα κι ένας Αλβανός τραγουδιστής που τραγούδησε, όπως φαίνεται σε κάποια βίντεο, έκανε μια εθνικιστική αναφορά που παρέπεμπε στην ιδέα της «Μεγάλης Αλβανίας».

Τον Δεκέμβριο του 2022, όταν ο Έλληνας πρωθυπουργός είχε μεταβεί στα Τίρανα για τις εργασίες της Συνόδου Ε.Ε. - Δυτικών Βαλκανίων, είχε προγραμματίσει να επισκεφτεί στη συνέχεια τη Χειμάρρα και κάποια χωριά της ελληνικής μειονότητας. Ο Ράμα, όμως, δεν ήταν πολύ θετικός και ήταν εκείνος τότε που ήθελε να αλλάξει η ημερομηνία της επίσκεψης του Έλληνα πρωθυπουργού στη Χειμάρρα για μια άλλη μέρα, που θα μπορούσε να τον συνοδεύσει, για να είναι και εκείνος παρών. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης συμφώνησε τότε να αναβληθεί η περιοδεία στα μειονοτικά χωριά, γιατί δεν ήθελε να δημιουργηθεί πρόβλημα με τον Αλβανό πρωθυπουργό και αυτό να επηρεάσει τις σχέσεις των δύο χωρών.

Επισήμως, η εξήγηση που δόθηκε για την ακύρωση ήταν ότι υπήρχε ομίχλη και δεν μπορούσε να πετάξει το ελικόπτερο, όπως είχε προγραμματιστεί. Οι φωτογραφίες της ηλιόλουστης Χειμάρρας εκείνη την ημέρα, ωστόσο, προκάλεσαν κάποια καχυποψία και οι Χειμαρριώτες, που είχαν κάνει προετοιμασίες υποδοχής, απογοητεύθηκαν. Η περιοδεία εκείνη επαναπρογραμματίστηκε μετά από συνεννόηση του Μεγάρου Μαξίμου με το γραφείο του Έντι Ράμα. Ο ίδιος, όμως, δεν επέδειξε τώρα την ίδια διάθεση συνεννόησης.

 
Προκλήσεις και έπαινοι
Ο Αλβανός πρωθυπουργός είναι σχεδόν εξίσου απρόβλεπτος με τον Ταγίπ Ερντογάν, αν και κάποιοι διεθνείς αναλυτές θεωρούν ότι έχουν περισσότερα κοινά στοιχεία (είναι γνωστή άλλωστε η φιλία τους). Τον Δεκέμβριο του 2022, λίγο πριν από τη σύνοδο Ε.Ε. - Δυτικών Βαλκανίων στα Τίρανα, ο Ράμα είχε δηλώσει σε συνέντευξή του στο Euractiv ότι η Αλβανία θα εκπληρώσει τους όρους ένταξης στην Ε.Ε. και δεν θα κλέψει, όπως η Ελλάδα. Συγκεκριμένα, είχε πει πως η Αλβανία «δεν θα εξαπατήσει, όπως έκαναν στο παρελθόν κάποιες γειτονικές χώρες» και εξήγησε ότι εννοεί την Ελλάδα. Η δήλωση αυτή πήρε μεγάλη δημοσιότητα τότε στην Αλβανία και την Ελλάδα, το Μαξίμου μετέφερε την ενόχλησή του, ζητώντας κάποια διόρθωση, αλλά ο Ράμα με το γνωστό στυλ του είπε ότι αυτά είναι παλιά και δεν αφορούν τη σημερινή Ελλάδα. Είχε πει επίσης ότι, αν και είναι σοσιαλιστής, δεν κρύβει ότι για εκείνον ο Μητσοτάκης είναι ο καλύτερος Έλληνας πρωθυπουργός.

Με τον ίδιο τρόπο κατηγόρησε αυτές τις μέρες τα κόμματα της ελληνικής αντιπολίτευσης, κυρίως τον ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ, που επέκριναν την κυβέρνηση για τους χειρισμούς της συγκέντρωσής του. «Είναι αρκετά περίεργο να ακούω τις δηλώσεις της ελληνικής αντιπολίτευσης, ενώ μπορώ να κατανοήσω πλήρως την προοπτική που μετέφερε ο Έλληνας πρωθυπουργός», είπε, σχολιάζοντας ότι η στάση τους αυτή εξηγεί «γιατί κάποιοι βρίσκονται στην αντιπολίτευση και σε άλλους ο λαός έχει αναθέσει την κυβέρνηση».

Τι είπε ο Ράμα στο Γαλάτσι
Ο Έντι Ράμα δεν επιτέθηκε στην κυβέρνηση, αλλά κατηγόρησε έμμεσα την Ελλάδα και τους Έλληνες πολλές φορές, με έναν τρόπο που δεν συνηθίζεται, τουλάχιστον στην Ευρώπη. Ήταν μια επίδειξη δύναμης, παρότι το μεγάλο πλήθος δεν προσήλθε όλο αυθόρμητα. Υπήρξε οργανωμένη μεταφορά κόσμου με πούλμαν από όλη την Ελλάδα, ενώ, σύμφωνα με ΜΜΕ της ελληνικής μειονότητας, ήρθαν λεωφορεία και από την Αλβανία, με περίπου 2.000-3.000 άτομα, που ήταν κυρίως δημόσιοι υπάλληλοι του αλβανικού κράτους.

Μιλώντας στους συμπατριώτες του, ο Ράμα άφησε αιχμές για το θέμα των Τσάμηδων (της Θεσπρωτίας, που συνεργάστηκαν με τους Γερμανούς ναζί και εκδιώχθηκαν μετά την απελευθέρωση), τους είπε ότι έζησαν «τον εξευτελισμό των επιχειρήσεων-σκούπα στο τέλος του 20ού αιώνα», όταν τους πήραν από τα σπίτια τους με τα ρούχα τους τη νύχτα «για να απελαθούν στην Αλβανία, σαν μια ταινία πολύ παλιάς εποχής για τις αναγκαστικές μεταναστεύσεις των προγόνων μας από τα σπίτια τους στη Βόρεια Ελλάδα».

Ο Αλβανός πρωθυπουργός απευθύνθηκε κυρίως στο συναίσθημα των συμπατριωτών του και η ομιλία του είχε πολλά δημαγωγικά στοιχεία: «Εσείς, οι Αλβανοί της Ελλάδας, ποτέ δεν παραδοθήκατε και θριαμβεύσατε γιατί είστε το αίμα και η ψυχή ενός έθνους που και τι δεν έχει δει και δεν τράβηξε κάτω από αυτόν τον ουρανό, αλλά καμία δύναμη ή αδικία αυτού του κόσμου δεν μπορεί να το αναιρέσει από προσώπου γης. [...]Ήρθατε, παλέψατε, νικήσατε! Και μην το ξεχνάτε ποτέ. Κατά νόμο και έθιμο, η Ελλάδα είναι δική σας σήμερα όσο και των ίδιων των Ελλήνων. Μαζί με τους Έλληνες, εσείς οι Αλβανοί είστε οι Ευρωπαίοι της Ελλάδας. Σήμερα έχετε εδώ τα σπίτια, τα μαγαζιά, τις επιχειρήσεις, τα καλά μορφωμένα παιδιά στο εκπαιδευτικό σύστημα της Ελλάδας, έχετε τον φιλικό σας κύκλο όπου ο Έλληνας και ο Αλβανός δεν διακρίνονται πια, οι συνεισφορές σας στην ελληνική οικονομία με τίμια δουλειά και με φόρους που πληρώνετε στο ελληνικό κράτος».

Ο Ράμα είπε ότι δυσκολεύεται να καταλάβει «τις απόψεις της αδελφής αριστεράς της ελληνικής αντιπολίτευσης» και δεν είναι δουλειά του να τους δίνει συμβουλές, ούτε έχει το δικαίωμα να ανακατεύεται στις υποθέσεις τους, αλλά απλώς θέλει να τους πει με πολύ φιλικό τρόπο ότι «όταν σκοπεύουν να αναφέρουν την Αλβανία και να σχολιάσουν τις θέσεις της σοσιαλιστικής κυβέρνησης της Αλβανίας, σίγουρα θα τους βοηθούσε στη διαμόρφωση της γνώμης τους η όσο το δυνατόν πιο σωστή και άμεση επικοινωνία μεταξύ των ίδιων και των αδελφών τους στα Τίρανα». Από την άλλη, είπε ότι «παρότι ο συνομιλητής του σήμερα στο Μέγαρο Μαξίμου είναι ο πιο ανοιχτός για να κλείσει το κεφάλαιο των εκκρεμοτήτων, η δουλειά για την επίλυσή τους προχωράει αργά και κατά καιρούς σταματάει». Σε αυτή την περίπτωση ο Αλβανός και ο Έλληνας πρωθυπουργός δεν βιάζονται να επιλύσουν τα ίδια ζητήματα.

Τα φιλοκυβερνητικά ΜΜΕ της Αλβανίας ανέφεραν ότι ο σκοπός της συγκέντρωσης στην Αθήνα ήταν «να δείξει ο Ράμα τα δόντια του στην ελληνική κυβέρνηση», καθώς αρκετοί Αλβανοί μετανάστες που ζουν στην Ελλάδα έχουν αποκτήσει δικαίωμα ψήφου.

  

Ο Έντι Ράμα δεν επιτέθηκε στην κυβέρνηση, αλλά κατηγόρησε έμμεσα την Ελλάδα και τους Έλληνες πολλές φορές, με έναν τρόπο που δεν συνηθίζεται, τουλάχιστον στην Ευρώπη. Φωτ.: Dimitris Kapantais/ SOOC

Ψηφοφόροι σε καραντίνα
Στις αλβανικές εκλογές του 2021, πάντως, ο Έντι Ράμα εμπόδισε την είσοδο όσων ήθελαν να πάνε από την Ελλάδα στην Αλβανία για να ψηφίσουν, ανακοινώνοντας μία εβδομάδα πριν ότι θα έμπαιναν σε καραντίνα 14 ημερών με αφορμή την πανδημία. Η αλβανική αντιπολίτευση τον είχε κατηγορήσει τότε ότι αυτό το έκανε επειδή οι ψηφοφόροι που ζουν στην Ελλάδα δεν θα τον ψήφιζαν.

 
Καθυστέρηση για την ΑΟΖ
Ο Ράμα, ως αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, ήταν εκείνος που είχε προσφύγει στο αλβανικό Συνταγματικό Δικαστήριο το 2009 για να ακυρωθεί η υπογεγραμμένη συμφωνία των κυβερνήσεων Καραμανλή και Μπερίσα για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών στο Ιόνιο. Ο τότε πρωθυπουργός Σαλί Μπερίσα είχε κατηγορήσει τον Ράμα ότι το έκανε γιατί το ήθελε η Τουρκία. Τα τελευταία χρόνια ο Έντι Ράμα διαβεβαιώνει συνεχώς τον Κυριάκο Μητσοτάκη ότι το θέμα θα λυθεί, αλλά βρίσκει συνεχώς λόγους για να συνεχίζονται οι καθυστερήσεις. Η ελληνική κυβέρνηση, παρ' όλα αυτά, δεν βάζει βέτο, αλλά συνεχίζει να υποστηρίζει την ενταξιακή πορεία της Αλβανίας.

 
Ο ΣΥΡΙΖΑ για τον Ράμα
Η «Αυγή» έγραψε πως «η εμφανής άνεση του Ράμα να προχωρά σε προκλήσεις οφείλεται πρωτίστως στην ισχυρή στήριξη της Ιταλίας, της Γερμανίας και των ΗΠΑ, την ώρα που συνεργάζεται στενά και σε προσωπικό επίπεδο με τον Ερντογάν». Ο ΣΥΡΙΖΑ χαρακτήρισε την επίσκεψη του Αλβανού πρωθυπουργού στην Ελλάδα την ημέρα της επετείου της σύλληψης του Φρέντι Μπελέρη ως προκλητική ενέργεια και κατηγόρησε την κυβέρνηση Ράμα ότι τορπιλίζει τις ελληνοαλβανικές σχέσεις και την κυβέρνηση Μητσοτάκη ότι υποχωρεί.

Ο ΣΥΡΙΖΑ μιλάει επίσης για ειρωνική στάση του Ράμα στη συμφωνία που υπέγραψε με την Ελλάδα πριν από τρία χρόνια για την παραπομπή της οριοθέτησης της ΑΟΖ στη Χάγη και έκτοτε το θέμα αγνοείται, με την Αθήνα να σιωπά. Η εφημερίδα του ΣΥΡΙΖΑ αναφέρει ότι «ο Ράμα είναι υποστηρικτής της "Μεγάλης Αλβανίας"» και ότι αυτή η πολιτική οδηγεί σε αστάθεια τα νότια Βαλκάνια, ενώ και για τη στάση της κυβέρνησης στο θέμα του Κοσόβου υποστηρίζει ότι αποτελεί «μια επικίνδυνη αντίφαση» που «αντί να στηρίξει τις συμφωνίες για τον σεβασμό των μειονοτήτων και την επίλυση της διαφοράς Κοσόβου - Σερβίας, στηρίζει την αυθαιρεσία και τις μονομερείς κινήσεις».