«ΠΟΛΥ ΑΣΧΗΜΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ!» ΤΙ ΠΡΟΚΑΛΕΙ τις ελλείψεις φαρμάκων...

Τα φαρμακεία σε όλο το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γαλλία εξαντλούν ένα βασικό αντιβιοτικό, καθώς οι γιατροί βλέπουν μια μεταπανδημική ανάκαμψη ...

Τα φαρμακεία σε όλο το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γαλλία εξαντλούν ένα βασικό αντιβιοτικό, καθώς οι γιατροί βλέπουν μια μεταπανδημική ανάκαμψη των χειμερινών λοιμώξεων, όπως ο στρεπτοκοκκικός λαιμός.

Στη Βρετανία, ο Σύνδεσμος Ανεξάρτητων Πολλαπλών Φαρμακείων χαρακτήρισε την έλλειψη αμοξικιλλίνης "πολύ ανησυχητική", καθώς η χώρα βιώνει μια έξαρση της οστρακιάς και των σοβαρών λοιμώξεων από στρεπτόκοκκο Α που έχει ήδη σκοτώσει εννέα παιδιά.

Οι επαγγελματίες υγείας προειδοποιούν επίσης για πιθανές ελλείψεις σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Ιταλία, καθώς και στον Καναδά και τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Στη Γαλλία, η κυβέρνηση αναγνώρισε ότι οι προμήθειες ήταν περιορισμένες τόσο για την αμοξικιλλίνη όσο και για το κοινό παυσίπονο παρακεταμόλη, αλλά ότι οι ασθενείς ήταν ακόμη σε θέση να βρουν αυτά που τους είχαν συνταγογραφηθεί.

Η Έμμα, μητέρα δύο παιδιών στη Λυών, λέει ότι πήγε σε έξι διαφορετικά φαρμακεία στα τέλη Νοεμβρίου πριν βρει αμοξικιλλίνη για να θεραπεύσει τη λοίμωξη του αυτιού του τρίχρονου γιου της.

"Βρήκα την αμοξικιλλίνη στο έκτο φαρμακείο και ήταν το τελευταίο πακέτο", δήλωσε στο Euronews Next. "Σε κάθε ένα από αυτά, μου είπαν ότι μπορούσαν να προσπαθήσουν να το παραγγείλουν, αλλά δεν θα έφτανε πριν από μια εβδομάδα αργότερα".

Πάλεψε επίσης να βρει την υγρή μορφή παρακεταμόλης, η οποία συνήθως πωλείται εκτός φαρμακείου, για την τριών μηνών κόρη της που είχε βρογχιολίτιδα.

Τι προκαλεί ελλείψεις φαρμάκων;
Το φαινόμενο δεν είναι καινούργιο, αλλά έχει επιδεινωθεί με την πανδημία COVID-19 και τον πόλεμο στην Ουκρανία.

"Η κατάσταση είναι πολύ άσχημη όλα αυτά τα χρόνια σε όλες τις χώρες και επηρεάζει όλους τους τύπους φαρμάκων", δήλωσε η Ilaria Passarani, Γενική Γραμματέας της Φαρμακευτικής Ομάδας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (PGEU) που εκπροσωπεί τους κοινοτικούς φαρμακοποιούς.

"Τα τελευταία επτά, οκτώ χρόνια, βλέπουμε το πρόβλημα να αυξάνεται", δήλωσε στο Euronews Next, προσθέτοντας ότι υπάρχουν θεμελιώδεις αιτίες που οδηγούν σε αυτή την τάση, καθώς και πιο περιστασιακές.


Ο κύριος λόγος έχει να κάνει με την παγκοσμιοποίηση της παραγωγής φαρμάκων, η οποία βλέπει τα διάφορα στάδια της παραγωγής φαρμάκων να διασπώνται σε πολλαπλές τοποθεσίες ανά τον κόσμο.

Η Κίνα και η Ινδία εκτιμάται ότι παράγουν μεταξύ του 60% και του 80% των δραστικών φαρμακευτικών συστατικών παγκοσμίως. Αυτή η συγκέντρωση της αγοράς ενέχει κινδύνους.

"Αν υπάρξει πρόβλημα με έναν συγκεκριμένο παραγωγό, τότε θα έχουμε έλλειψη παγκοσμίως", δήλωσε ο Passarani.

Ένας παραγωγός μπορεί επίσης να αποφασίσει να σταματήσει την παραγωγή ενός προϊόντος όταν αυτό δεν είναι πλέον αρκετά κερδοφόρο, αφήνοντας στους αγοραστές πολύ λίγες εναλλακτικές λύσεις.

Και οποιαδήποτε δυσλειτουργία στις αλυσίδες εφοδιασμού μπορεί εύκολα να προκαλέσει αναστάτωση. Το 2019, μια αποκλειστική έκθεση του Vice διαπίστωσε ότι 14 φάρμακα ψυχικής υγείας ήταν σε έλλειψη μετά το Brexit.

Αυτές τις μέρες, πρόσθετοι παράγοντες συμβάλλουν στη συμφόρηση. Μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία, η φαρμακοβιομηχανία - όπως και πολλοί τομείς - έχει πληγεί από τον υψηλό πληθωρισμό.

Η σύγκρουση οδήγησε σε υψηλότερο ενεργειακό κόστος και ακριβότερες πρώτες ύλες για τους κατασκευαστές.

Τέλος, ακόμη και καθώς το COVID-19 επιμένει, άλλες ασθένειες επανέρχονται, αφού είχαν διατηρήσει χαμηλό προφίλ εν μέσω περιορισμών εγκλεισμού.

Στην πραγματικότητα, με αυτόν τον τρόπο οι γαλλικές αρχές εξήγησαν τις φθίνουσες προμήθειες αμοξικιλλίνης. Σύμφωνα με αυτές, οι κατασκευαστές αιφνιδιάστηκαν από την ισχυρή ανάκαμψη της ζήτησης.

"Έτσι, το πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε με τα φάρμακα είναι το ίδιο πρόβλημα που μπορεί να αντιμετωπίσουμε με τα μικροτσίπ, το οποίο επηρεάζει και άλλους τομείς της οικονομίας", δήλωσε ο Passarani.

"Αλλά τα φάρμακα δεν είναι σαν οποιοδήποτε άλλο αγαθό και μια έλλειψη μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την ασφάλεια των ασθενών".

Ποια φάρμακα επηρεάζονται;
Αυτό το ερώτημα εξαρτάται από τη χώρα.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, τα φαρμακεία κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για την αμοξικιλλίνη, ένα από τα αντιβιοτικά που συνταγογραφούνται συχνότερα στα παιδιά - μεταξύ άλλων και για τις λοιμώξεις από στρεπτόκοκκο Α, οι οποίες σήμερα αυξάνονται σε εθνικό επίπεδο.

Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, το Ηνωμένο Βασίλειο αντιμετώπισε επίσης ελλείψεις ορισμένων φαρμάκων για τον διαβήτη, ενώ η αριπιπραζόλη, ένα φάρμακο που συνταγογραφείται για ορισμένες ψυχιατρικές παθήσεις, συμπεριλαμβανομένης της σχιζοφρένειας, της διπολικής διαταραχής και του σοβαρού αυτισμού, ήταν επίσης σε έλλειψη.

Στη Γαλλία επηρεάζεται η παρακεταμόλη, σε βαθμό που οι αρχές συνέστησαν στους φαρμακοποιούς να μην πωλούν περισσότερα από δύο κουτιά ανά ασθενή. Ελλιπείς προμήθειες αναφέρθηκαν επίσης για ορισμένα φάρμακα για τον διαβήτη.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι ασθενείς με διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας (ADHD) αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην προμήθεια του Adderall. Οι καθυστερήσεις στην παραγωγή, η υπερσυνταγογράφηση, οι κανονισμοί και η υψηλή ζήτηση αναφέρονται ως παράγοντες.

Στην Ιρλανδία, περισσότερα από 180 προϊόντα ήταν "σε έλλειψη" τον Σεπτέμβριο, σύμφωνα με το Medicines for Ireland.

Ποιες λύσεις εξετάζονται;
Σε ορισμένες χώρες εφαρμόζονται ήδη μέτρα, όπως η δυνατότητα υποκατάστασης από ένα γενόσημο φάρμακο. Ορισμένες χώρες - όπως η Γαλλία - έχουν επίσης νομοθεσία που υποχρεώνει τους κατασκευαστές να παρέχουν ελάχιστα αποθέματα ασφαλείας για ορισμένα φάρμακα.

Τον Μάρτιο του 2022, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΜΑ) συνέστησε μια διευθύνουσα ομάδα για την αντιμετώπιση των προβλημάτων εφοδιασμού. Η ομάδα εργάζεται για τη διασφάλιση καλύτερης επικοινωνίας και συντονισμού μεταξύ των διαφόρων φορέων του κλάδου.

Οι εκπρόσωποι των επαγγελματιών υγείας και των ασθενών ελπίζουν σε περισσότερη δράση στο πλαίσιο του νέου κανονισμού που συζητείται επί του παρόντος στις Βρυξέλλες. Η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναμένεται μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους.

"Ζητάμε επίσης λύσεις που μπορούν να εφαρμοστούν τώρα σε εθνικό επίπεδο. Με τη διεύρυνση του ρόλου των φαρμακοποιών, μπορεί να γίνει κάτι χωρίς να περιμένουμε τη μακρά, μακρά αναθεώρηση της νομοθεσίας της ΕΕ που θα διαρκέσει χρόνια", δήλωσε ο Passarani.

Ανέφερε πώς κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, τα φαρμακεία σε ορισμένες χώρες ήταν σε θέση να αντικαταστήσουν τα φάρμακα που αντιμετώπιζαν ελλείψεις χωρίς ο ασθενής να χρειάζεται να επιστρέψει στον γιατρό και να ζητήσει άλλη συνταγή.

Αλλά οι επικριτές λένε ότι μέτρα όπως αυτά δεν διορθώνουν τις ρίζες του προβλήματος. Από κυβερνητικούς αξιωματούχους έως αναλυτές, πληθαίνουν οι εκκλήσεις για μετατόπιση της παραγωγής φαρμάκων από την Ασία στην Ευρώπη.

Η γαλλική κυβέρνηση έχει ήδη λάβει οικονομικά κίνητρα για να "επαναπατρίσει όλες αυτές τις βιομηχανίες που παράγουν βασικά φάρμακα", δήλωσε τον περασμένο μήνα ο Φρανσουά Μπράουν, υπουργός Υγείας της Γαλλίας.

Το λόμπι της φαρμακοβιομηχανίας έχει δηλώσει ότι είναι πρόθυμο να φέρει μέρος της παραγωγής πίσω στην Ευρώπη, αλλά σημειώνει ότι η γραφειοκρατία μπορεί να αποτελέσει εμπόδιο. Υποστηρίζει επίσης ότι το σύστημα υγείας της Γαλλίας προσφέρει ελάχιστα κίνητρα για κάτι τέτοιο, δεδομένων των χαμηλών τιμών πώλησης που επιβάλλει για τα αποζημιούμενα φάρμακα.

Μπορούν αυτές οι ελλείψεις φαρμάκων να θέσουν σε κίνδυνο τους ασθενείς;
Σε μελέτη που διεξήχθη από το The Pharmaceutical Journal τον Ιούλιο του 2022, περισσότεροι από τους μισούς φαρμακοποιούς του Ηνωμένου Βασιλείου που συμμετείχαν στην έρευνα θεώρησαν ότι η έλλειψη φαρμάκων θέτει σε κίνδυνο την υγεία των ασθενών.

Μια πρόσφατη γαλλική μελέτη διαπίστωσε ότι η αντικατάσταση ενός φαρμάκου με ένα άλλο οδήγησε σε φαρμακευτικά λάθη στο 11% των περιπτώσεων.

"Για πολλά φάρμακα, ειδικά για σπάνιες ασθένειες, συχνά δεν έχετε εναλλακτικές λύσεις", δήλωσε ο Passarani.

"Αλλά επίσης, πρέπει να λάβετε υπόψη ότι ακόμη και η απλή αλλαγή ενός φαρμάκου με ένα εναλλακτικό μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο παρενεργειών ή να έχει διαφορετική αποτελεσματικότητα, πράγμα που σημαίνει χαμηλότερα αποτελέσματα για την υγεία και μικρότερο όφελος για τους ασθενείς".
Panagiotis Kountouriotis