Η Ελλάδα είχε κάποιον για να του ζητήσει βοήθεια...

Της Ιωάννας Υψηλάντη Το κραχ της παγκόσμιας αγοράς αποδεικνύει ότι όλοι έχουμε εγκλωβιστεί σε μια...

Της Ιωάννας Υψηλάντη
Το κραχ της παγκόσμιας αγοράς αποδεικνύει ότι όλοι έχουμε εγκλωβιστεί σε μια... τέλεια οικονομική καταιγίδα που ονομάζεται "απομόχλευση". Θυμηθείτε αυτή τη λέξη αν δεν την έχετε ακούσει ακόμα. Θα είναι συνώνυμο ό,τι χειρότερο θα μπορούσε να συμβεί στους επόμενους μήνες, αν και κάποιοι θεωρούν ότι θα είναι πολύ χειρότερο.
Γεγονός είναι ότι η κατάρρευση, για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια, γίνεται σε "ευρύ μέτωπο".
Στο πλαίσιο αυτής της κατάρρευσης των μετοχών και των ομολόγων, τέτοια "περιουσιακά στοιχεία διάσωσης" όπως ο χρυσός και το ασήμι καταρρέουν. Και το γιεν καταρρέει. Ακόμη και το ελβετικό φράγκο βυθίζεται από τον περασμένο Μάιο. Το κρυπτονόμισμα, που κάποιοι θεωρούσαν νέο χρυσό, επίσης, φυσικά, κατέρρευσε. Αυτό σημαίνει ότι οι επενδυτές δεν μεταπηδούν από τον έναν στον άλλο, αλλά απλώς χάνουν τα πόδια τους. Ή μάλλον τα λεφτά.
Η αγορά έχει ξεκινήσει μια διαδικασία που ονομάζεται απομόχλευση, δηλαδή μείωση χρέους.
Τα προηγούμενα χρόνια, η διαδικασία αυτή είχε καταφέρει να εξελιχθεί ομαλά λόγω της αντικατάστασης του ενός χρέους με ένα άλλο: ιδιωτικό - δημόσιο. Πάρτε, για παράδειγμα, την κρίση του 2008-2009, όταν, στο αρχικό στάδιο της ύφεσης, τα επισφαλή ιδιωτικά χρέη εξαγοράστηκαν μαζικά από κεντρικές τράπεζες ή ειδικά κρατικά ταμεία διαφορετικών χωρών. Τα χρέη αυτά πληρώθηκαν από τους πολίτες, ή ξεπουλήθηκε η εθνική τους περιουσία.
Αυτή τη φορά, τα ίδια τα κράτη είναι τόσο βαριά χρεωμένα(530 δις έχει φτάσει το εθνικό μας χρέος), που δεν μπορούν να συνεχίσουν να εξαγοράζουν τα χρέη άλλων. Επιπλέον, ο αυξανόμενος πληθωρισμός τους αναγκάζει να αυξήσουν τα επιτόκια των δικών τους δανείων.
Για παράδειγμα. Πέρυσι οι πληρωμές μόνο των τόκων, για το χρέος των ΗΠΑ ήταν της τάξης των 330 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Μια αύξηση επιτοκίου επί του χρέους, (30 τρις), κατά 1% προσθέτει σχεδόν 230 δισεκατομμύρια δολάρια σε αυτό το ποσό. Φέτος, η Fed αύξησε το επιτόκιο κατά 0,75%, αυξάνοντας και τις πληρωμές επιτοκίου, κατά μιάμιση φορά.  Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι ΗΠΑ δεν μπορούν να καταπολεμήσουν τον πληθωρισμό τόσο αποτελεσματικά όπως έκαναν στη δεκαετία του 1980, όταν το ποσοστό του επιτοκίου ξεπέρασε το 19%. Στις σημερινές συνθήκες, μ΄ένα τέτοιο επιτόκιο, η Fed θα έπρεπε να πληρώνει σχεδόν 4,5 τρισεκατομμύρια δολάρια το χρόνο μόνο σε τόκους! Αυτό είναι μεγαλύτερο και από το ΑΕΠ της Γερμανίας.
Δεν είναι, όμως, μόνο το κράτος που θα πρέπει να πληρώσει περισσότερα. Οι περισσότερες εταιρείες έχουν δάνεια συνδεδεμένα με τα βασικά επιτόκια των κεντρικών τραπεζών. Επιπλέον, πολλές ιδιωτικές πιστωτικές κάρτες στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη έχουν επίσης μεταβλητό επιτόκιο. Όλα τα δάνειά τους μπορεί να γίνουν μη βιώσιμα πολύ σύντομα.
Υπό αυτές τις συνθήκες, η μόνη διέξοδος είναι η απομόχλευση. Δηλαδή, μείωση του χρέους. Τι σημαίνει όμως αυτό στην πράξη; Οι άνθρωποι και οι εταιρείες θα δανείζονται λιγότερο, δηλαδή θα καταναλώνουν λιγότερο και επομένως, θα παράγουν λιγότερο. Αυτό θα οδηγήσει στο κλείσιμο πολλών επιχειρήσεων και θα μειώσει τον ανταγωνισμό. Και αυτό θα οδηγήσει σε ακόμη μεγαλύτερες αυξήσεις τιμών, λόγω των οποίων οι άνθρωποι και οι εταιρείες θα καταναλώνουν ακόμη λιγότερο.
Θα δούμε μια παράδοξη κατάσταση όταν, στο πλαίσιο της αύξησης των τιμών καταναλωτή, οι τιμές όλων των βιομηχανικών μετάλλων θα αρχίσουν να μειώνονται (και αυτό έχει ήδη αρχίσει), επειδή ο κλάδος θα περιοριστεί. Το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο θα υποχωρήσουν επίσης καθώς η κατανάλωσή τους μειώνεται. Αλλά αυτό δεν θα μειώσει τον πληθωρισμό, καθώς το κόστος ανά μονάδα προϊόντος θα αυξηθεί.
Στις φτωχές χώρες, όπου μια αλλαγή στις εξωτερικές τιμές κατά 20-30% οδηγεί σε πραγματική αδυναμία να τα βγάλουν πέρα, θα αρχίσει ο τρόμος.
Για να καταλάβετε τι θα συμβεί, μπορείτε να δείτε την Ελλάδα, όπου ξεκίνησε η ίδια απομόχλευση το 2010, μόνο στην κλίμακα μιας μικρής χώρας. Αναταραχή στους δρόμους με διαδηλώσεις, απεργίες, που έφτασαν στο 20% των κατοίκων της χώρας. Συνεχείς κυβερνητικές κρίσεις. (κρατικά πραξικοπήματα με διορισμούς πρωθυπουργών-τραπεζιτών, αγνόηση Δημοψηφίσματος, νέοι νόμοι καταστολής κ.α.). Και όλα αυτά παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα είχε κάποιον για να του ζητήσει βοήθεια, έστω και κάτω από εξοντωτικές συνθήκες, για τους πολίτες της, προκειμένου να παραμείνει στις "ισχυρές συμμαχίες της". Η ελληνική οικονομία είναι το 0,2% της παγκόσμιας οικονομίας. Τώρα φανταστείτε αν αυτό θα συμβεί,  σε χώρες που μαζί αντιπροσωπεύουν το 40% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Πολλαπλασιάστε την «ελληνική τραγωδία» επί 200. Και δεν θα υπάρξει κανείς να του ζητήσει βοήθεια. Και να τον κατηγορήσει επίσης.