ΤΟ ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ! ΟΙ ΠΙΕΣΕΙΣ για ελληνοτουρκικό "διάλογο" και η μεγάλη μάχη των αγωγών...

Σε φάση έντονων διπλωματικών διεργασιών έχει εισέλθει η νέα κρίση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις που κλιμακώθηκε με την έξοδο του Ορούτς ...

Σε φάση έντονων διπλωματικών διεργασιών έχει εισέλθει η νέα κρίση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις που κλιμακώθηκε με την έξοδο του Ορούτς Ρέις και την πολυήμερη εγκατάστασή του στην περιοχή της υφαλοκρηπίδας μας. Το παρασκήνιο ήδη έχει φουντώσει και το επόμενο διάστημα αναμένεται να είναι πολύ κρίσιμο με φόντο τις προσπάθειες και τις ασφυκτικές πιέσεις να οδηγηθούν οι δύο πλευρές στο τραπέζι του “διαλόγου”... 

Σε πρώτο στάδιο η ελληνική κυβέρνηση εμφάνισε τη διάθεση να αντιδράσει με αποφασιστικό τρόπο προειδοποιώντας σε όλους τους τόνους την Τουρκία να μην προχωρήσει στην παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας μας. Στη συνέχεια οχυρώθηκε πίσω από τεχνικού τύπου ισχυρισμούς για το εάν εμποδίστηκαν τα καλώδια του τουρκικού σκάφους να κάνουν τις έρευνες ή όχι, αλλά στην πραγματικότητα η πολιτική ηγεσία -απορρίπτοντας τις εισηγήσεις της στρατιωτικής- επέλεξε να μην κάνει η Ελλάδα την πρώτη κίνηση μιας πιθανής εμπλοκής.

Μια εβδομάδα σχεδόν αργότερα, το τετελεσμένο έχει ήδη συμβεί και η Άγκυρα έχει γκριζάρει ντε φάκτο μια θαλάσσια περιοχή που δεν της ανήκει. Αν και η χώρα μας δεν έχει ανακηρύξει ΑΟΖ στην Ανατολική Μεσόγειο, συμπεριλαμβάνεται στα όριά της.

Με τη στάση και τις κινήσεις της αυτές τις ημέρες πάντως η Άγκυρα έδειξε ότι η προτεραιότητά της δεν ήταν να προκαλέσει θερμό επεισόδιο. Είτε εκτιμώντας την κατάσταση, είτε γνωρίζοντας κάτι περισσότερο, ο Ερντογάν επεδίωξε να καταστήσει “αμφισβητούμενη” όλη αυτή την περιοχή στην οποία πηγαινοέρχεται το Ορούτς Ρέις. Διευρύνει έτσι μετά τη στεριά και στη θάλασσα τις γκρίζες ζώνες απειλώντας ευθέως να επεκταθεί το αμέσως επόμενο διάστημα και σε άλλες περιοχές, ακόμη και νότια της Κρήτης. Το σημείο που γκριζάριζε άλλωστε αυτή την εβδομάδα μπορεί μεν να βρίσκεται στα όρια της ελληνικής ΑΟΖ αλλά από εκεί θα διέρχεται και ο υποθαλάσσιος αγωγός East Med τη συμφωνία για την κατασκευή του οποίου υπέγραψε στις αρχές του έτους η χώρα μας μαζί με την Κύπρο και το Ισραήλ. Επομένως η εμπλοκή αποκτά και μια άμεση ενεργειακή διάσταση αφού η Τουρκία, με τη στήριξη και της Γερμανίας, αντιτίθεται στην κατασκευή αυτού του αγωγού επιδιώκοντας η διέλευση του φυσικού αερίου να γίνεται μέσω του εδάφους της.

Μπροστά σε αυτό το σκηνικό, η διπλωματική κινητικότητα εντάθηκε τα τελευταία εικοσιτετράωρα καθώς την Παρασκευή επρόκειτο να πραγματοποιηθεί και η τηλεδιάσκεψη των υπουργών Εξωτερικών της Ευρ. Ένωσης. Αν και εκτός από το Ισραήλ μπήκε στο παιχνίδι και η Γαλλία, τον τόνο δίνει ωστόσο η Γερμανία και η πίεση που ασκείται από την Άνγκελα Μέρκελ για εφ' όλης της ύλης διαπραγματεύσεις. Καθώς μάλιστα άρχισαν πάλι τα τηλεφωνήματα μεταξύ των ηγετών, ο Ερντογάν φέρεται να επανέλαβε προς την Γερμανίδα Καγκελάριο την πρόταση για σύγκληση όλων των χωρών της Μεσογείου για την εξεύρεση «μιας αποδεκτής φόρμουλας που θα προστατεύει τα δικαιώματα όλων». Με τη σειρά της η κ. Μέρκελ η οποία εν συνεχεία μίλησε με τον Έλληνα πρωθυπουργό -και υπό την κάλυψη ότι η Γερμανία είναι προεδρεύουσα χώρα στην ΕΕ αυτό το εξάμηνο- έχει θέσει την πρόταση στο τραπέζι βοηθώντας στη δημιουργία συσχετισμών υπέρ των τουρκικών θέσεων.

Η ελληνική κυβέρνηση από τη στιγμή που οριστικοποίησε την επιλογή της να αποφύγει τη σθεναρή απάντηση στις τουρκικές προκλήσεις βρίσκεται εκ των πραγμάτων πλέον αντιμέτωπη με μια πορεία προς επώδυνους συμβιβασμούς. Ο ίδιος ο κ. Μητσοτάκης εδώ και πολύ καιρό δεν έχει κρύψει την αποδοχή μιας διαδικασίας διαλόγου θέτοντας ουσιαστικά ως προϋπόθεση αυτό να μην γίνει υπό το κράτος απειλών και προκλήσεων. Βέβαια ούτε αυτό τηρήθηκε στην πράξη καθώς λίγα μόλις εικοσιτετράωρα μετά την μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί πραγματοποιήθηκε στο Βερολίνο η μυστική τριμερής συνάντηση για να δρομολογηθεί η έναρξη των διερευνητικών επαφών. Ο Ερντογάν, μετά την καθ' όλα σύμφωνη με το Διεθνές Δίκαιο συμφωνία της Ελλάδας με την Αίγυπτο, ακύρωσε τις επαφές αυτές αλλά όπως φαίνεται -αποθρασυμμένος τώρα- επιδιώκει η πιθανή επανέναρξη να γίνει με ακόμη καλύτερους όρους για την πλευρά του και πιο επαχθείς για τη χώρα μας.

Ακόμη και με φόντο το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, η Τουρκία θα προσπαθήσει να αξιοποιήσει υπέρ αυτής και τα τρωτά σημεία της ελληνοαιγυπτιακής συμφωνίας. Δικαιώνοντας όσους υποστήριξαν ότι η συμφωνία αυτή θα έπρεπε να προβλέπει συνολική και όχι μερική οριοθέτηση, η Άγκυρα -πίσω από τον καπνό που υψώνει με τις προκλήσεις και τα ...καλώδια του Ορούτς Ρέις- έχει ενισχύσει το οπλοστάσιό της αφενός με την εξαίρεση του Καστελόριζου και αφετέρου με την αναγνώριση μειωμένης επήρειας για τα ελληνικά νησιά όπως η Κρήτη. Ανασχετικά λειτουργεί για την Ελλάδα άλλωστε και η πρόβλεψη ότι για να προχωρήσει πλέον σε ανακήρυξη ΑΟΖ με την Κύπρο -κάτι που παγίως προσπαθεί να αποτρέψει η Τουρκία- θα πρέπει να συμφωνήσουν και οι γειτονικές χώρες. Σε ο,τι αφορά την Αίγυπτο είναι μεν σύμμαχός μας αλλά αυτό ίσως αποδειχθεί συγκυριακό ενώ ο Σίσι δεν θέλει επ' ουδενί να έρθει σε μετωπική σύγκρουση με τον Σουλτάνο.

Εκτός από τους γεωπολιτικούς παράγοντες, οι πιέσεις προς την ελληνική πλευρά για μια “συνολική διευθέτηση” γίνονται μεγαλύτερες εξαιτίας του γεγονότος ότι ο χρονικός ορίζοντας για την αξιοποίηση των τεράστιων κοιτασμάτων υδρογονανθράκων της ανατολικής Μεσογείου περιορίζεται διαρκώς και όπως εκτιμάται κάθε καθυστέρηση λειτουργεί αντίστροφα προς όφελος άλλων πηγών ενέργειας. Υπό την έννοια αυτή, οδηγείται σε αναθεώρηση -αν όχι σε πλήρη αχρήστευση- και το ανεπίσημο δόγμα που χαρακτήριζε επί δεκαετίες την ελληνική εξωτερική πολιτική ότι είναι προτιμότερη η μετάθεση σε βάθος χρόνου -και υπό καλύτερες συνθήκες- της αναζήτησης λύσης στις διαφορές με την Τουρκία ώστε να αποφευχθούν οι δυσμενείς υποχωρήσεις σε βάρος της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας μας. Ενώ πάντως όλα δείχνουν ότι στα παρασκήνια και πίσω από τις κλειστές πόρτες αναζητούνται οι φόρμουλες για να προχωρήσουν οι συμβιβασμοί, ακόμη και με πιο ευρείες πολιτικές συναινέσεις που προς το παρόν εκδηλώνονται σε λανθάνουσα μορφή, κομβικό σημείο παραμένει ο χειρισμός (έως και η χειραγώγηση) της κοινής γνώμης διότι ουδείς μπορεί να προεξοφλήσει πώς θα αντιδράσει ο ξενοδόχος που δεν είναι άλλος από τον ελληνικό λαό...

 Ανδρέας Καψαμπέλης

www.dimokratianews.gr