Η συμβολή της οικονομίας στην υγεία

Της Δρος ΠΑΡΗ ΡΑΠΤΗ Ιατρού-Ενδοκρινολόγου Στο διεθνές συνέδριο πολιτικών επιστημόνων «POLITEIA International Conference», το οποίο θ...

Της Δρος ΠΑΡΗ ΡΑΠΤΗ Ιατρού-Ενδοκρινολόγου

Στο διεθνές συνέδριο πολιτικών επιστημόνων «POLITEIA International Conference», το οποίο θα λάβει χώρα στις 27, 28 και 29 Σεπτεμβρίου στο Ζάππειο Μέγαρο, θα αναλυθούν ζητήματα τουρισμού υγείας, επικοινωνίας υγείας, οικονομικών υγείας και ευρύτερες πολιτικές υγείας

Στο πλαίσιο του διεθνούς συνεδρίου πολιτικών επιστημόνων «POLITEIA International Conference», το οποίο θα διεξαχθεί υπό την αιγίδα της Α.Ε. του Προέδρου της Δημοκρατίας, κυρίου Προκοπίου Παυλόπουλου και θα λάβει χώρα στις 27, 28 και 29 Σεπτεμβρίου στο Ζάππειο Μέγαρο θα αναλυθούν εκτός των άλλων θεματικών και ζητήματα που αφορούν τον χώρο της υγείας.

Το συνέδριο αυτό, μετά από έγκριση, φέρει το έμβλημα του τμήματος Academic Impact των Ηνωμένων Εθνών και στόχο έχει να φέρει στον ίδιο χώρο ερευνητές διαφόρων ειδικοτήτων και τομέων, για ανταλλαγή απόψεων σχετικά τις εθνικές, ευρωπαϊκές και διεθνείς πολιτικές που αφορούν την καθημερινότητα και εν γένει τη ζωή των σύγχρονων κοινωνιών. Το συνέδριο διοργανώνεται από τον Ελληνικό Οργανισμό Πολιτικών Επιστημόνων, με πρόεδρο τον κύριο Συμεών Σιδηρόπουλο.

Ειδικότερα, θα παρευρεθούν ερευνητές από πολιτικές, οικονομικές, κοινωνιολογικές, ανθρωπιστικές, ιστορικές, επιστήμες και επιστήμες υγείας, με στόχο τη συγκριτική προσέγγιση και ανάλυση θεμάτων που μόνο διεπιστημονικά μπορούν να τεκμηριωθούν.

Το παρόν άρθρο αποτελεί συνεργασία της Δρος Παρή Ράπτη, που θα προεδρεύσει στην ενότητα «Οικονομικά και πολιτικές υγείας», όπου θα αναλυθούν ζητήματα τουρισμού υγείας, επικοινωνίας υγείας, οικονομικών υγείας και ευρύτερες πολιτικές υγείας, και του κυρίου Συμεών Σιδηρόπουλου.

Η υγεία αποτελεί το πολυτιμότερο αγαθό για κάθε άνθρωπο, καθώς και για το οικογενειακό του περιβάλλον. Η διατήρηση ή μη της καλής υγείας έχει σαφείς και μετρήσιμες επιπτώσεις κοινωνικές, εργασιακές, ανθρωπιστικές αλλά και στα δημόσια οικονομικά ενός κράτους. Η διατήρηση, λοιπόν, της καλής υγείας σε προσωπικό επίπεδο, αλλά και του γενικού πληθυσμού, αλληλοεπιδρά σε όλους τους τομείς διατήρησης ενός υγιούς, εύρωστου κράτους με υγιείς και εύρωστους πολίτες.

Η ποιότητα της υγείας των πολιτών ενός κράτους είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την πρόληψη από τη χρονική στιγμή της σύλληψης έως και το βαθύ γήρας.

Η πρόληψη συνδέεται άρρηκτα με την έρευνα, την ανάλυση των παραμέτρων που υπεισέρχονται, καθώς και με την ενημέρωση για κάθε ηλικία όπου εκεί ενδείκνυται ή είναι απαραίτητο.

Εκτός από την πρόληψη για θέματα που αφορούν την ατομική υγεία, η γνώση και η κατάρτιση πρακτικών, καθώς και η ενημέρωση των πολιτών για ζητήματα συλλογικής προσέγγισης θεμάτων υγείας, αφορούν απόλυτα τη δημόσια σφαίρα άσκησης πολιτικής αλλά και τα δημοσιονομικά του κράτους.

Η υλοποίηση δομών πρόληψης, ενημέρωσης και αντιμετώπισης χρόνιων νοσημάτων καθώς και εκτάκτων προβλημάτων δημόσιας υγείας (επιδημικές κρίσεις, φυσικές καταστροφές κ.λπ.) είναι υποχρεωτική.

Συσχετίζεται άμεσα με τον εργασιακό τομέα, την παραγωγικότητα και την αποδοτικότητα σε μικρές και μεγάλες επιχειρήσεις, ιδιωτικού ή δημοσίου τομέα, καθώς και σε εκπαιδευτικά ιδρύματα, νοσοκομειακές δομές και λοιπούς κρατικούς φορείς. Η παραγωγικότητα ενός κράτους εξαρτάται από την υγεία των πολιτών του. Η υγεία των πολιτών του συσχετίζεται με την ποιότητα των παρεχόμενων πολιτικών πρόληψης αλλά και την ποιότητα των υπηρεσιών περίθαλψης. Συνεπώς, μας ενδιαφέρει άμεσα η αύξηση της αποτελεσματικότητας των πολιτικών με τους λιγότερους δυνατούς οικονομικούς πόρους (cost effectiveness). Σε αυτή την αναλογία πρέπει να ληφθεί υπ’ όψιν ότι ο τομέας παροχής υπηρεσιών υγείας παρουσιάζει σημαντικές ιδιαιτερότητες σε σχέση με άλλους οικονομικούς τομείς ή δραστηριότητες.

Η χρήση φαρμάκων και υγειονομικού υλικού, ο αριθμός κλινών, η ύπαρξη μονάδων εντατικής θεραπείας, ο προγεννητικός έλεγχος, οι μονάδες παραμονής ασθενών με χρόνια νοσήματα ή αναπηρίες, καθώς και οι μονάδες νοσηλείας υπερηλίκων μπορούν να επηρεάσουν άμεσα τα οικονομικά ενός κράτους. Συνεπώς, οι πολιτικές που αφορούν τις ως άνω περιπτώσεις διαχείρισης «ανθρωπίνου πόνου» θα πρέπει να έχουν ως κέντρο τον άνθρωπο και όχι τα οικονομικά ποσά με τη δέουσα προσοχή, ώστε να διασφαλίζεται η βιωσιμότητα των κοινωνικών δομών του κράτους. Χρειάζεται γνώση και εξειδίκευση των ανθρώπων που επεξεργάζονται τα εν λόγω δεδομένα. Σημαντικό πρόβλημα για την επίλυση και τη βελτίωση των οικονομικών αποτελεί το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας και οργάνωσης κάθε συστήματος υγείας σε όλες τις βαθμίδες. Η σωστή δημοσιονομική ρύθμιση των εξόδων των συστημάτων υγείας είναι δύσκολη και είναι απαραίτητη η εξειδικευμένη γνώση.

Η σπουδαιότητα των εξειδικευμένων υπηρεσιών υγείας για το κοινωνικό σύνολο και την ευρωστία ενός πληθυσμού απαιτεί πόρους από το κράτος και τους θεσμικούς εταίρους, ορθή διαχείρισή τους ώστε να δαπανώνται, κατανέμονται και να προσαρμόζονται ανάλογα με τις ανάγκες του περιβάλλοντος και των εκτάκτων αναγκών και τη σωστή δημοσιονομική διαχείριση. Οι διαχειριστές του δημοσίου συστήματος υγείας έχουν να αντιμετωπίσουν ζητήματα παροχής ιατρικού, φαρμακευτικού και υγειονομικού υλικού, π.χ. εμβόλια, χρόνο νοσηλείας, αλόγιστη χρήση φαρμάκων κ.λπ. Η σύνδεση και ο ενιαίος προγραμματισμός για τη διαχείριση των οικονομικών πόρων που αφορούν την υγεία, μεταξύ του αρμοδίου υπουργείου και του υπουργείου των Οικονομικών και των ασφαλιστικών ταμείων, είναι επιβεβλημένη.

Εδώ τίθενται θέματα όπως παροχές ταμείων προς τους υπερήλικες κ.ά., χωρίς να έχουν καταρτιστεί κανόνες όπως, επί παραδείγματι, μεταξύ της έγκρισης από το ταμείο και της αποτελεσματικότητας ή της μη επικινδυνότητας παροχών υγείας από ένα κράτος (π.χ. προϋποθέσεις για ιαματικό τουρισμό κ.λπ.). Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η δυνατότητα παροχών σε ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, όπως τυφλοί, άνθρωποι με κινητικά προβλήματα και κάθε είδους αναπηρία. Τεράστιο ενδιαφέρον επίσης έχει και η αντιμετώπιση οξέων και χρόνιων ψυχικών διαταραχών - νοσημάτων. Πρακτικές που μειώνουν το κόστος της φαρμακευτικής δαπάνης, τον χρόνο αποθεραπείας, καθώς και η παράλληλη βελτίωση της υγείας, αποτελούν πρόκληση για την επίλυσή τους με πιο προηγμένες μεθόδους όπως γίνεται σε άλλα ευρωπαϊκά κράτη. Η χρηματοδότηση των υπηρεσιών υγείας από την κεντρική διοίκηση, την κοινωνική ασφάλιση και τις συνολικές ιδιωτικές δαπάνες υγείας του πληθυσμού συσχετίζεται απόλυτα με τη δημόσια χρηματοδότηση και τις δαπάνες για την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας και των συμβεβλημένων ιατρών και εργαστηρίων, νοσοκομείων και ιδιωτικών κλινικών, φαρμάκων, αναλώσιμων και τεχνολογίας και αποτελούν δίκτυο συγκοινωνούντων δοχείων.

Η αποτελεσματική θεραπεία σε συσχέτιση με τη μείωση δαπανών για θεραπεία και αποθεραπεία, τη μείωση χρόνου νοσηλείας και αποκατάστασης και της επαναφοράς υγιών ανθρώπων στην κοινωνία και στο εργατικό δυναμικό αλληλοεπιδρά με την οικονομική ευρωστία ενός κράτους.

Η σχέση της οικονομίας με την υγεία είναι πολλαπλά τεκμηριωμένη σε παγκόσμιο επίπεδο. Ενα αυξημένο εισόδημα παρέχει περισσότερες δυνατότητες για επαρκή διατροφή, υγιεινό περιβάλλον, φυσική άσκηση, ασφαλέστερη κατοικία, περισσότερους πόρους για πρόληψη, ενημέρωση, αναζήτηση περίθαλψης κ.λπ. (αυτό επίσης καλύπτεται από τις δομές ενός κοινωνικού κράτους). Η υγεία ενός ανθρώπου επηρεάζει άμεσα το εισόδημά του, διότι γίνεται πιο παραγωγικός, πιο αποτελεσματικός.

Όμως, το επιχείρημα ότι μπορούμε να είμαστε υγιείς σε μια χώρα με πλούσια οικονομία δεν αποδίδει πλήρως την πραγματικότητα, διότι η οικονομική ανάπτυξη μπορεί να δώσει τη δυνατότητα βελτίωσης της υγείας των μελών ενός κράτους, αλλά δεν μπορεί να την εγγυηθεί. Η αφθονία ή ο υπέρμετρος πλούτος μπορεί να επιφέρουν νοσηρότητα στην υγεία από υπερκατανάλωση τροφής, καθιστική ζωή, κ.λπ. Ο αναπληρωτής καθηγητής Αθανάσιος Βοζίκης, διευθυντής του Εργαστηρίου Οικονομικών και Διοίκησης της Υγείας, ο αναπληρωτής καθηγητής Κυριάκος Σουλιώτης και σημαντικές προσωπικότητες από τον χώρο της υγείας διασφαλίζουν την εν τω βάθει διερεύνηση των κρίσιμων ερωτημάτων που τίθενται.

Συμεών Σιδηρόπουλος, Πρόεδρος Ελληνικού Οργανισμού Πολιτικών Επιστημόνων

Πολιτικός Επιστήμονας