Δημήτρης Χριστόφιας: Ποιος ήταν ο πρώην πρόεδρος της Κύπρου που έφυγε από τη ζωή – Η πολιτική διαδρομή του και οι διακρίσεις του

Επιμέλεια: Κώστας Τέο Απεβίωσε την Παρασκευή σε ηλικία 72 ετών ο Δημήτρης Χριστόφιας που διετέλεσε ως ο 6ος πρόεδρος της Κυπριακής Δη...

Επιμέλεια: Κώστας Τέο

Απεβίωσε την Παρασκευή σε ηλικία 72 ετών ο Δημήτρης Χριστόφιας που διετέλεσε ως ο 6ος πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας από τις 28 Φεβρουαρίου του 2008 έως τις 28 Φεβρουαρίου του 2013.

Ο Δημήτρης Χριστόφιας γεννήθηκε στο κατεχόμενο - σήμερα - από τα τουρκικά στρατεύματα Κάτω Δίκωμο της επαρχίας Κερύνειας στις 29 Αυγούστου του 1946.

Ήταν έγγαμος με την Έλση Χηράτου και είχε τρία παιδιά, δύο κόρες και έναν γιο. Είχε σπουδάσει στο Ινστιτούτο Κοινωνικών Επιστημών της Μόσχας και ήταν διδάκτωρ ιστορικών επιστημών της Ακαδημίας Κοινωνικών Επιστημών της Σοβιετικής Ένωσης.

Εξελέγη βουλευτής Κερύνειας με το ΑΚΕΛ-Αριστερά-Νέες Δυνάμεις στις εκλογές της 19ης Μαΐου 1991 και επανεξελέγη στις εκλογές της 26ης Μαΐου 1996, της 27ης Μαΐου 2001 και της 21ης Μαΐου 2006. Διετέλεσε Πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων για την 8η Βουλευτική Περίοδο (2001-2006), ενώ την 1η Ιουνίου 2006 επανεξελέγη Πρόεδρος του σώματος για την Ένατη Βουλευτική Περίοδο, θέση στην οποία παρέμεινε μέχρι την εκλογή του στην Προεδρία της Δημοκρατίας.

Διετέλεσε ex officio πρόεδρος της Επιτροπής Επιλογής της Βουλής των Αντιπροσώπων και πρόεδρος της Ad Hoc Κοινοβουλευτικής Επιτροπής για τον Κανονισμό της Βουλής και της Ειδικής Κοινοβουλευτικής Επιτροπής για το Πόθεν Έσχες.

Διετέλεσε πρόεδρος της Εκτελεστικής Επιτροπής της Κυπριακής Ομάδας στη Διακοινοβουλευτική Ένωση και της Εκτελεστικής Επιτροπής του Κυπριακού Κλάδου του Κοινοπολιτειακού Κοινοβουλευτικού Συνδέσμου.

Οι κοινωνικοπολιτικές του δραστηριότητες

Σε ηλικία 14 ετών έγινε μέλος της Παγκύπριας Ενιαίας Οργάνωσης Μαθητών (ΠΕΟΜ). Το 1964 έγινε μέλος του ΑΚΕΛ, της Παγκύπριας Εργατικής Ομοσπονδίας (ΠΕΟ) και της Ενιαίας Δημοκρατικής Οργάνωσης Νεολαίας (ΕΔΟΝ), ενώ το 1969, στο 5ο συνέδριο της ΕΔΟΝ, εξελέγη μέλος του Κεντρικού Συμβουλίου της οργάνωσης.

Το 1974, μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του στη Μόσχα, επέστρεψε στην Κύπρο και προσελήφθη στην ΕΔΟΝ, της οποίας εξελέγη κεντρικός οργανωτικός γραμματέας. Το 1977 εξελέγη γενικός γραμματέας της οργάνωσης, θέση την οποία κατείχε μέχρι και το 1987.

Το 1976 εξελέγη μέλος της Επαρχιακής Επιτροπής ΑΚΕΛ Λευκωσίας-Κερύνειας. Το 1982 εξελέγη μέλος της Κεντρικής Επιτροπής, το 1986 μέλος του Πολιτικού Γραφείου της Κεντρικής Επιτροπής και το 1987 μέλος της Γραμματείας της Κεντρικής Επιτροπής του κόμματος. Μετά το θάνατο του γενικού γραμματέα του ΑΚΕΛ Εζεκία Παπαϊωάννου, στις 10 Απριλίου 1988, το Πολιτικό Γραφείο της Κεντρικής Επιτροπής του κόμματος τον όρισε προσωρινό γενικό γραμματέα. Στις 22 Απριλίου 1988 η ολομέλεια της Κεντρικής Επιτροπής τον εξέλεξε γενικό γραμματέα της, αξίωμα στο οποίο επανεξελέγη άλλες τέσσερις φορές, το 1990, το 1995, το 2000 και το 2005. Ήταν μέλος του Εθνικού Συμβουλίου της Κύπρου.

Οι τιμητικές διακρίσεις και τα μετάλλια

Ο τέως Πρόεδρος Χριστόφιας κατείχε πολλές τιμητικές διακρίσεις και μετάλλια μεταξύ των οποίων και το μετάλλιο Αλεξάντερ Πούσκιν της Ρωσικής Ομοσπονδίας που απενεμήθη το 2007 για τη συνεισφορά του στην ανάπτυξη φίλιων σχέσεων μεταξύ Ρωσίας και Κύπρου και την υποστήριξή του στη ρωσική γλώσσα και πολιτισμό, Μεγαλόσταυρο με άστρο της Εκκλησίας του Αγίου Μάρκου, που απενεμήθη το 2009 από τον Α.Θ.Μ Πάπα και Πατριάρχη Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής κ.κ. Θεόδωρο Β’, Μέγα Περιδέραιο του Τάγματος του Πίου του ΙΧ που απενεμήθη το 2010 από την Α.Α. Πάπα Βενέδικτο ΙΣΤ’, και μετάλλιο του Τάγματος της Φιλίας της Ρωσικής Ομοσπονδίας που απενεμήθη το 2010 από τον Πρόεδρο Ντμίτρι Μεντβέντεφ.

Επιπλέον κατέχει τιμητικούς τίτλους από αριθμό πανεπιστημίων συμπεριλαμβανομένων των: Πανεπιστήμιο Μακεδονίας (2004), Κρατικό Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων Μόσχας (2008), Πανεπιστήμιο για Ξένους της Περούτζια (2009), Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου (2011) και Πανεπιστήμιο Μαριούπολης (2011). Έχει τιμηθεί επίσης και από πολλές πόλεις σε διάφορες χώρες, μεταξύ των οποίων η Ελλάδα, η Ιταλία και η Ουκρανία.

Δείτε το βίντεο από το reporter.com.cy

Η έκρηξη στο Μαρί και η απόδοση ευθυνών

Στις 11/7/2011, 13 άνθρωποι σκοτώθηκαν και 61 τραυματίστηκαν από εκρήξεις σε εμπορευματοκιβώτια πυρίτιδας που φυλάσσονταν στη ναυτική βάση "Ευάγγελος Φλωράκης" της Εθνικής Φρουράς στην περιοχή Ζύγι-Μαρί. Η πυρκαγιά που προκλήθηκε επεκτάθηκε στον ηλεκτροπαραγωγικό σταθμό Βασιλικού, προκαλώντας τεράστιες ζημιές. Μεταξύ των νεκρών ήταν ο διοικητής του ναυτικού, πλοίαρχος Ανδρέας Ιωαννίδης, καθώς και ο διοικητής της ναυτικής βάσης, αντιπλοίαρχος Λάμπρος Λάμπρου. Σκοτώθηκαν επίσης ο αρχικελευστής Κλεάνθης Κλεάνθους, ο κελευστής Μιχάλης Ηρακλέους και οι ναύτες, δίδυμα αδέλφια, Μιλτιάδης και Χριστάκης Χριστοφόρου. Τη ζωή τους έχασαν επίσης ο αρχιλοχίας της πυροσβεστικής Ανδρέας Παπαδόπουλος, οι πυροσβέστες Βασίλης Κρόκος, Σπύρος Τταντής, Παναγιώτης Θεοφίλου και Αδάμος Αδάμου, καθώς και ο αρχιπυροσβέστης Γιώργος Γιακουμή. Δύο ημέρες αργότερα απεβίωσε και ο 19χρονος Αντώνης Χαραλάμπους, που είχε τραυματιστεί σοβαρά.

Σύμφωνα με την κυβέρνηση, η έκρηξη σημειώθηκε σε υλικό που είχε κατασχεθεί το 2009 από ιρανικό πλοίο το οποίο έπλεε στα χωρικά ύδατα της Κύπρου και είχε προορισμό τη Συρία.

Το πόρισμα της επιτροπής που διόρισε το υπουργικό συμβούλιο για να ερευνήσει την υπόθεση και παραδόθηκε στις 3/10/2011 από τον πρόεδρό της Πόλυ Πολυβίου απέδωσε στον πρόεδρο Δημήτρη Χριστόφια την κύρια ευθύνη για την τραγωδία. Όπως ανέφερε, ο πρόεδρος είχε θεσμικές αλλά και προσωπικές ευθύνες, επειδή δεν χειρίστηκε καλά το θέμα της παραμονής του επικίνδυνου φορτίου του ιρανικού πλοίου στην Κύπρο, επιδεικνύοντας ασύγγνωστη αμέλεια και ολιγωρία. Ο Δ. Χριστόφιας αμφισβήτησε το πόρισμα της Ερευνητικής Επιτροπής και είπε ότι δεν πρόκειται να παραιτηθεί, απορρίπτοντας κατηγορηματικά ότι φέρει προσωπική ευθύνη για την έκρηξη.

Στις 15/2/2013, σε διάγγελμα-αποτίμηση της πενταετούς θητείας του, δήλωσε ότι αποχωρεί με το κεφάλι ψηλά επειδή έκανε σε εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες ό,τι μπορούσε για να επιτύχει το καλύτερο για την Κύπρο. Είπε ότι η μεγαλύτερη πικρία του σχετίζεται με το τραγικό δυστύχημα στο Μαρί και ότι ένιωθε επίσης μεγάλη πικρία γιατί δεν κατάφερε να υλοποιήσει το όραμα της ζωής του για επίλυση του Κυπριακού.

Έδωσε και κέρδισε πολλές μάχες για την υγεία του

Ο Δημήτρης Χριστόφιας βρέθηκε να δίνει μάχες με σοβαρά προβλήματα από νεαρή ηλικία, βγαίνοντας νικητής και συνεχίζοντας την πορεία του, τόσο στη ζωή όσο και στον στίβο της πολιτικής, χωρίς να αφήνει να τον επηρεάζουν.

Το βεβαρημένο ιατρικό ιστορικό του αείμνηστου τέως Προέδρου της Δημοκρατίας, καταγράφεται αναλυτικά στο βιβλίο του γνωστού καρδιολόγου Δρ. Λάκη Αναστασιάδη «Κυπρίων ιατρών έργα, η ιατρική στην Κύπρο 1950-2015.

Όπως καταγράφεται στο βιβλίο του Δρος Λάκη Αναστασιάδη:

*Ο Δημήτρης Χριστόφιας, σε ηλικία 36 ετών είχε ήδη υποστεί έμφραγμα του οπίσθιου τοιχώματος του μυοκαρδίου και νοσηλεύτηκε στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας. Διαπιστώθηκε τότε υπερλιπιδαιμία. Προσωπικός του γιατρός ήταν ο καρδιολόγος, Μιχάλης Μηνάς.

*Δέκα χρόνια αργότερα, το 1993 ο γιατρός Μηνάς συνόδευσε τον Δημήτρη Χριστόφια στο Λονδίνο, όπου έγινε αγγειοπλαστική (μπαλονάκι) της περισπωμένης στεφανιαίας αρτηρίας από τον καρδιολόγο Rodney Foale στο νοσοκομείο St Mary’s.

Επιδείνωση της νόσου των στεφανιαίων αρτηριών οδήγησε, στις 19 Μαρτίου 1999, σε εγχείρηση by pass των στεφανιαίων αρτηριών με τέσσερα μοσχεύματα από τον καρδιοχειρουργό R. De. L. Stanbridge, στο νοσοκομείο St Mary’s, στο Λονδίνο.

*Από το 1994 ο Δημήτρης Χριστόφιας είχε αρχίσει επίσης να παρουσιάζει προοδευτικά συμπτώματα ρευματοειδούς αρθρίτιδος, αρτηριακής υπέρτασης και νεφροσικού συνδρόμου. Ο νεφρολόγος Άλκης Πιερίδης, Διευθυντής του Τμήματος Νεφρολογίας στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας, ανέλαβε τη φροντίδα του.

*Τον Φεβρουάριο του 1994 βιοψία του νεφρού, που έγινε στο Λονδίνο, έδειξε «μη αμυλοειδή ινιδιακή σπειραμοτονεφρίτιδα», μια σοβαρή ασθένεια των νεφρών, η οποία συνήθως οδηγεί σε νεφρική ανεπάρκεια.

*Στις 22 Δεκεμβρίου 1998 παρουσίασε οξύ πνευμονικό οίδημα, ανουρία, ουραιμία και αναιμία. Νοσηλεύτηκε στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας και άρχισε να του χορηγείται, μεταξύ άλλων, ερυθροποιητίνη για αντιμετώπιση της αναιμίας, ενώ ταυτόχρονα τέθηκε σε πρόγραμμα περιτονιακής αιμοκάθαρσης που συνέχισε στο σπίτι. Με αυτή τη θεραπευτική αγωγή μπόρεσε, λίγους μήνες αργότερα, να χειρουργηθεί στην καρδία.

*Στις 11 Αυγούστου 1999-ενώ είχαν μεσολαβήσει μόλις πέντε μήνες από την εγχείρηση by pass της καρδίας-έγινε στον Δημήτρη Χριστόφια μεταμόσχευση αριστερού νεφρού, στο νοσοκομείο St Mary’s στο Λονδίνο, από το χειρουργό-μεταμοσχευτή Nadey S. Hakim, στην παρουσία των γιατρών του Μιχάλη Μηνά και Άλκη Πιερίδη. Το μόσχευμα, που λήφθηκε από την αδελφή του προέδρου Χριστόφια, ήταν πλήρως συμβατό και μέχρι σήμερα, ουδέποτε υπήρξε πρόβλημα απόρριψής του.

Όταν ανακοινώθηκε, τότε, ότι η μεταμόσχευση νεφρού στο Δημήτρη Χριστόφια θα γινόταν στο εξωτερικό, υπήρξε δημόσια συζήτηση, για την επιλογή του να μη χειρουργηθεί στο «Παρασκευαΐδιο Χειρουργικό και Μεταμοσχευτικό Κέντρο», στη Λευκωσία. Η αντιπαράθεση, με ανταλλαγή επιστολών στον Τύπο, οδήγησε στη συζήτηση του γενικότερου θέματος της μετάβασης επωνύμων ασθενών στο εξωτερικό για θεραπεία.

*Ένα χρόνο αργότερα, το 2000, ο Δημήτρης Χριστόφιας ξαναμπήκε στο χειρουργείο για λαπαροσκοπική χοληκυστεροκτομή λόγω χολολιθίασης, που διενήργησε ο Περικλής Συμεωνίδης, Διευθυντής της Χειρουργικής Κλινικής του Γενικού Νοσοκομείου Λευκωσίας.

«Πιο πολύ με ταλαιπώρησε η ρευματοειδής αρθρίτιδα παρά η νεφροπάθεια και η καρδιοπάθεια. Με υπομονή, πείσμα, θέληση και ψυχική δύναμη, αλλά και στήριξη, που είχα πάντα από την οικογένειά μου, τα καταφέρνω μέχρι σήμερα», είναι η δήλωση του Δημήτρη Χριστόφια, η οποία φιλοξενείται στο βιβλίο του Δρος Λάκη Αναστασιάδη ως απάντηση στο ερώτημα για το βαθμό στον οποία τα προβλήματα υγείας τον ταλαιπώρησαν κατά τη διάρκεια της θητείας του ως Προέδρου της Δημοκρατίας.

Με πληροφορίες από το ΑΜΠΕ, reporter.com.cy, philenews.gr και wikipedia.gr