Πρώην ΥΠΕΞ της ΠΓΔΜ: Υπάρχουν δύο αλήθειες για τη "Μακεδονία" - Τι είπε για τον Γκρούεφσκι

Για τη Συμφωνία των Πρεσπών και τη λύση του ονοματολογικού μίλησε ο πρώην υπουργός Εξωτερικών της ΠΓΔΜ, Ντένκο Μάλεσκι. Όπως τόνισ...

Για τη Συμφωνία των Πρεσπών και τη λύση του ονοματολογικού μίλησε ο πρώην υπουργός Εξωτερικών της ΠΓΔΜ, Ντένκο Μάλεσκι. Όπως τόνισε σε συνέντευξή του στο ΑΠΕ- ΜΠΕ, "ένα πολύ σημαντικό στοιχείο αυτής της συμφωνίας είναι ότι υπάρχει μια νέα γενιά πολιτικών, όπως ο Τσίπρας και ο Ζάεφ, οι οποίοι δεν ενδιαφέρονται γι' αυτό το εθνικιστικό βάρος και αναγνωρίζουν το γεγονός ότι υπάρχουν δύο αλήθειες για τη "Μακεδονία". Η μία είναι η δική μας και η άλλη στην άλλη πλευρά των συνόρων».

Ο κ. Μάλεσκι, ο οποίος διετέλεσε επικεφαλής της ΠΓΔΜ την κρίσιμη περίοδο 1991- 1993, χαρακτηρίζει τη συμφωνία "έντιμη" και τους Τσίπρα και Ζάεφ "γενναίους ηγέτες" και "ήρωες".

Όπως είπε, "η συμφωνία ήταν ένα μεγάλο σοκ για τη χώρα μου και τους πολίτες, οι οποίοι επί 30 χρόνια ήλπιζαν ότι η συμφωνία αυτή δεν θα έρθει», ήταν «μια έντιμη συμφωνία», που ήρθε αφενός μεν από μια νέα γενιά πολιτικών απαλλαγμένων από το όποιο εθνικιστικό βάρος, αφετέρου δε από την πίεση και στήριξη της διεθνούς κοινότητας.

"Ανοίγει μια νέα σελίδα όχι μόνο στην ιστορία των χωρών της περιοχής αλλά πιθανώς στα Βαλκάνια» υποστήριξε ο ίδιος καθώς όπως διευκρίνισε είχε χάσει κάθε ελπίδα πως το ζήτημα της ονομασίας θα μπορούσε να επιλυθεί στη διάρκεια του δικού του βίου καθώς ακόμα και 100 χρόνια δεν είναι αρκετός χρόνος, όταν πρόκειται για τέτοιου είδους διενέξεις στα Βαλκάνια, ενώ καυτηριάζει τη ρωσική ανάμειξη λέγοντας πως θα πρέπει να υπάρχει διάκριση μεταξύ του πολύ ωραίου ρωσικού πολιτισμού και του ρωσικού πολιτικού συστήματος, που «δεν θέλουμε εδώ», όπως χαρακτηριστικά λέει.

«Νέα σελίδα για τα Βαλκάνια»

Ο κ. Μάλεσκι, το όνομα του οποίου έχει «πέσει» στο τραπέζι ως μία εκ των πιθανών υποψηφιοτήτων για την Προεδρία της ΠΓΔΜ, παραδέχεται ότι υπήρξε προσπάθεια πολιτικής εκμετάλλευσης του ζητήματος στη χώρα του όλα τα προηγούμενα χρόνια. «Οι πολιτικοί εδώ χρησιμοποιούσαν το θέμα αυτό στις εκλογές και υπήρχε ένας ανταγωνισμός μεταξύ των εθνικιστών και των Σοσιαλδημοκρατών σχετικά με το ποιος είναι ο μεγαλύτερος πατριώτης. Το είδαμε αυτό και στην Ελλάδα, στην άλλη πλευρά. Αυτός ο ανταγωνισμός σταμάτησε απότομα. Πρώτα απ' όλα είχαμε μια κατάσταση ανταγωνισμού των συμφερόντων των μεγάλων δυνάμεων στην περιοχή, όπου η ρωσική ανάμειξη απέναντι στη Δύση και η προσπάθεια (της Μόσχας) να αναστείλει τα σχέδια διεύρυνσης της ζώνης των κρατών - μελών του ΝΑΤΟ και της ζώνης των ενταγμένων στην Ευρωπαϊκή Ένωση χωρών παρήγαγε μια κατάσταση, όπου ασκήθηκε πίεση και στις δύο πλευρές να βρουν αυτόν τον συμβιβασμό, για τον οποίο μιλούσα στις αρχές του '90», λέει χαρακτηριστικά.

«Φυσικά», προσθέτει, «ένα πολύ σημαντικό στοιχείο αυτής της συμφωνίας είναι ότι υπάρχει μια νέα γενιά πολιτικών, όπως ο Τσίπρας και ο Ζάεφ, οι οποίοι δεν ενδιαφέρονται γι' αυτό το εθνικιστικό βάρος και αναγνωρίζουν το γεγονός ότι υπάρχουν δύο αλήθειες για τη "Μακεδονία". Η μία είναι η δική μας και η άλλη στην άλλη πλευρά των συνόρων».

«Αυτοί οι δύο εθνικισμοί έπρεπε να αντιμετωπίσουν την πραγματικότητα. Ευτυχώς ήταν υπό την αιγίδα της διεθνούς κοινότητας και ευτυχώς είχαμε δύο γενναίους ηγέτες και στις δύο πλευρές, καθώς και ανθρώπους που τους ακολούθησαν. Ήταν αυτό μια μεγάλη έκπληξη για μένα, καθώς είχα συμμετοχή σ' αυτή τη διαδικασία από τη δεκαετία του '90 και είχα χάσει κάθε ελπίδα ότι θα μπορούσε να λυθεί το πρόβλημα στη διάρκεια του δικού μας βίο», αναφέρει χαρακτηριστικά.

Ο κ. Μάλεσκι υπογραμμίζει ότι «έπρεπε να αντιμετωπίσουμε αυτή την πραγματικότητα και το κάναμε με τη Συμφωνία των Πρεσπών».

Χαρακτηρίζει τη συμφωνία έντιμη και «ήρωες» τους πρωθυπουργούς των δύο χωρών. «Νομίζω πως ήταν μια έντιμη συμφωνία υπό την έννοια ότι εμείς, από την πλευρά μας, έπρεπε να αποποιηθούμε αυτήν την εθνικιστική ερμηνεία, ότι υπήρχε μια Μακεδονία μια φορά κι έναν καιρό, που ανήκε σ' εμάς, που διαιρέθηκε από τις γειτονικές χώρες κι εκεί βασίσαμε την εθνική ιδέα για τη διαιρεμένη πατρίδα των προγόνων μας. Αλλά και η ελληνική πλευρά, μέσα από αυτό τον συμβιβασμό, έπρεπε να καταλάβει ότι η ιστορία προχώρησε και δεν μπορείς να ερμηνεύσεις σύγχρονα γεγονότα, προσκολλημένος σε μια εθνικιστική ρητορική, ότι η Μακεδονία είναι ελληνική υπό την έννοια πως και το έδαφος και το όνομα, όπως πιστεύουν οι περισσότεροι Έλληνες, είναι μόνο δικό τους, έχουν ένα είδος copyright», σημειώνει ο πρώην ΥΠΕΞ της ΠΓΔΜ.

Ο κ. Μάλεσκι χαρακτηρίζει «ήρωες» τους κ.κ. Τσίπρα και Ζάεφ και εξηγεί γιατί: «Ανέλαβαν να φέρουν εις πέρας μια δουλειά που κι εγώ προσπάθησα να κάνω το '91, πηγαίνοντας ενάντια στην κοινή γνώμη. Οι πολιτικοί δεν πηγαίνουν ενάντια στην κοινή γνώμη, θέλουν να είναι ήρωες κι αν θέλεις να είσαι ήρωας θα πρέπει να πηγαίνεις μαζί με την πομπή κι όχι αντίθετα μ' αυτήν. Αλλά αυτοί δεν το έκαναν. Πήγαν αντίθετα και προς μεγάλη μου έκπληξη διαπιστώνω πως υπάρχει πλειοψηφία στο ελληνικό κοινοβούλιο, επομένως οι Έλληνες δεν ήταν τόσο "κακοί" όσο πιστεύαμε. Και από την άλλη πλευρά οι πολίτες της χώρας μου, της "Μακεδονίας" ή της "Βόρειας Μακεδονίας" όπως θα λέγεται, περίπου 600.000 εξ αυτών βγήκαν και ψήφισαν στο δημοψήφισμα υπέρ της αλλαγής της ονομασίας. Δεν ξέρω αν 25 χρόνια πριν θα υπήρχαν 600 και όχι 600.000! Τα πράγματα και οι αντιλήψεις άλλαξαν κι αυτή είναι μία νέα οδός».

Χαρακτηρίζει, δε, στρατηγική τη συμφωνία και παράλληλα, σημειώνει: «Αν δεν εκινείτο η Ελλάδα έγκαιρα ώστε να μας επιτρέψει την είσοδο στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ η ιστορία ίσως επαναλαμβανόταν σ' αυτό το μέρος που ζούμε. Θα υπήρχε ένας ανταγωνισμός μεταξύ γειτονικών δυνάμεων που μάχονται για τη γη ενός υπό κατάρρευση κράτους και αυτός θα ήταν ο πραγματικός κίνδυνος».

Για το δημοψήφισμα που προηγήθηκε της επικύρωσης της συμφωνίας από τη Βουλή της ΠΓΔΜ, ο κ. Μάλεσκι λέει πως ήταν «αρκετά απογοητευτικά τα αποτελέσματα» και σημειώνει ότι παρά το γεγονός πως δεν ήταν δεσμευτικό, «αν είχε επιτύχει θα έδινε τρομερή ώθηση στον Ζάεφ και το κόμμα του».

Επισημαίνει, δε, πως τυχόν άμεση προσφυγή στις κάλπες θα ακύρωνε τη διαδικασία και αυτό θα ήταν «πολύ κρίσιμο» για τη χώρα του. «Είμαστε μια από τις πιο φτωχές χώρες της Ευρώπης εξαιτίας αυτού του προβλήματος που είχαμε με ένα μέλος του ΝΑΤΟ και της ΕΕ», λέει, επισημαίνοντας πως αυτό δεν μπορούσαν να το καταλάβουν οι πολίτες εκατέρωθεν των συνόρων τη δεκαετία του '90 «και έπρεπε να πληρώσουμε ένα πολύ υψηλό τίμημα».

«Μακάρι να είχε βρεθεί νωρίτερα μια λύση» αλλά δεν υπήρξαμε ποτέ πιο κοντά απ' ό,τι τώρα, επισημαίνει στη συνέντευξή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Μάλεσκι, εκτιμώντας πως εάν δεν υπήρχε επίλυση του ζητήματος «θα διαιωνίζονταν εις βάρος πρωτίστως του δικού μου κράτους αλλά και εις βάρος της Ελλάδας, που θα είχε δημιουργήσει μια "πληγή" στα σύνορά της».

«Πληρώσαμε ένα υψηλό τίμημα με τον εθνικισμό ιδιαίτερα της περιόδου Γκρούεφσκι, όταν μια ομάδα ανθρώπων ξαφνικά θεώρησε πως αυτός είναι ο τρόπος για να επιλυθεί αυτό το πρόβλημα, με το να παραχαράσσεις μια ιστορία που δεν έχει καμιά σχέση με εμάς», προσθέτει για τη στάση της δικής του χώρας.