Τι είπε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας σε συνάντηση με φοιτητές

Η Ελλάδα και ο ελληνικός λαός, από την αρχαιότητα έως σήμερα, πιστεύουν ακραδάντως και εμπράκτως στον διάλογο των πολιτισμών και σ...

Η Ελλάδα και ο ελληνικός λαός, από την αρχαιότητα έως σήμερα, πιστεύουν ακραδάντως και εμπράκτως στον διάλογο των πολιτισμών και στην καθοριστική συμβολή του προς την κατεύθυνση της εμπέδωσης της ειρήνης, της δημοκρατίας και της δικαιοσύνης σε όλον τον κόσμο, ανέφερε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Προκόπης Παυλόπουλος, μιλώντας σε Αμερικανούς φοιτητές του New York University, στο πλαίσιο του Προγράμματος Ελληνικών Σπουδών «Αλέξανδρος Ωνάσης».

Παράλληλα, σημείωσε ότι η Ελλάδα και ο ελληνικός λαός πιστεύουν σε αυτό που ο Αμερικανός καθηγητής Διεθνών Σχέσεων, Joseph Nye, αποκαλεί «ήπια ισχύ» (Soft Power) και αποτελεί το θέμα του ομότιτλου βιβλίου του. Η «ήπια ισχύς» βρίσκεται, σύμφωνα με τον Nye, στην ικανότητα να ελκύεις και να πείθεις. Ενώ η «σκληρή ισχύς» (Hard Power) -η ικανότητα να εξαναγκάζεις- προέρχεται αποκλειστικά από τη στρατιωτική και την οικονομική δύναμη μίας χώρας, η «ήπια ισχύς» προέρχεται από τη θελκτικότητα των πολιτισμικών δεδομένων της, των lato sensu ιδανικών της και των πολιτικών επιλογών της.

Επιπλέον, στο μέτωπο της προάσπισης της διεθνούς ειρήνης, η «ήπια ισχύς» είναι αυτή που χρησιμεύει περισσότερο, προκειμένου να εμποδίσουμε και τους τρομοκράτες να στρατολογήσουν υποστηρικτές από την πιο «ευάλωτη» μερίδα των πολιτών μίας κοινωνίας. Πέραν τούτου, η «ήπια ισχύς» ευνοεί τον διάλογο και την πολυμερή συνεργασία μεταξύ των κρατών, με σκοπό την αντιμετώπιση κρίσιμων και ακανθωδών προβλημάτων της διεθνούς ζωής.

Σε αυτό το πλαίσιο, η Μεσόγειος και οι χώρες που βρέχουν τα κύματά της υπήρξαν, εδώ και χιλιετίες, λίκνο και σταυροδρόμι πολιτισμών, των οποίων η λάμψη και ο απόηχος συνεχίζουν την ιστορική πορεία τους, διατηρώντας πάντα τις πανανθρώπινες διαστάσεις τους, τόνισε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, προσθέτοντας ότι η Ελλάδα, με επίκεντρο την Αθήνα, ήταν και παραμένει αδιαλείπτως κοιτίδα και λίκνο ενός λαμπρού πολιτισμού.

«Αιχμή του δόρατος του ελληνικού πολιτισμού ήταν και είναι πάντα το πνεύμα του, το οποίο με την έμφυτη εξωστρέφεια και δημιουργικότητά του "μπόλιασε" την ανθρωπότητα και επηρέασε εμβληματικά τη "σισύφεια" πορεία του ανθρώπου στον αέναο αγώνα του για την κατανόηση του κόσμου που τον περιβάλλει. Ήταν το ελληνικό πνεύμα που επέτρεψε το "ξεμάγεμα του κόσμου" -για να χρησιμοποιήσω την άκρως περιεκτική φράση του Max Weber- μέσα από τη γέννηση της επιστήμης και της φιλοσοφίας, την οποία κατέστησε δυνατή η απαράμιλλη μέθοδος της σταδιακής μετατροπής της πληροφορίας και της εμπειρίας σε γνώση και της γνώσης σε σοφία» επισήμανε.

Μάλιστα, ο κ. Παυλόπουλος παρατήρησε ότι λόγω της εξωστρέφειας του ελληνικού πνεύματος, εδώ, στην Αθήνα και στην Ελλάδα, μπορεί να νοιώσει κανείς περισσότερο και καλύτερα την ανάγκη και την καταλυτική σημασία της συνύπαρξης των πολιτισμών, κυρίως στους ταραγμένους και χαλεπούς καιρούς μας, ενώ υπογράμμισε ότι ο πραγματικός πολιτισμός έχει, κατά τον προορισμό του, ως αρχετυπικά χαρακτηριστικά του τον ανθρωπισμό και την ειρήνη και κατά συνέπεια, η σύγκρουση και ο πόλεμος αποτελούν για τον πραγματικό πολιτισμό μίας μορφής «contradictio in adjectο».

«Η παγκόσμια αναταραχή και οι κίνδυνοί της έχουν τις ρίζες τους όχι τόσο στη σύγκρουση των πολιτισμών, αλλά στο γεγονός ότι οι πολιτισμοί αυτοί φθίνουν ανησυχητικά. Και λόγω ακριβώς αυτής της παρακμιακής τους πορείας δεν είναι πια σε θέση να εκπληρώσουν τη φυσική ειρηνοποιό αποστολή που καθορίζει η ουσία τους, μέσα από τη συνύπαρξή τους σε παγκόσμια κλίμακα» υποστήριξε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας.

Αναλύοντας τα αίτια της καταστροφικής παρακμιακής πορείας των πολιτισμών, παρατήρησε ότι η εξήγηση δεν ήταν ποτέ -και δεν είναι και σήμερα- μονοσήμαντη:

Άλλοι πολιτισμοί -όπως ο δικός μας, ο δυτικός και, άρα, ο ευρωπαϊκός πολιτισμός- παρακμάζουν επειδή τα «καύσιμα» της πορείας τους μέσα στο ιστορικό γίγνεσθαι εξαντλούνται καθώς αποκόβονται ανεπαίσθητα, αλλά δυστυχώς σταθερά, από τις ρίζες που τους στήριξαν. Δηλαδή, ουσιαστικώς, από τις αρχές και τις αξίες, πάνω στις οποίες θεμελιώθηκαν και δίχως τις οποίες χάνουν τα βασικά πολιτισμικά χαρακτηριστικά τους. Χαρακτηριστικά, τα οποία, μεταξύ άλλων, τους έδιναν τα εφόδια της ομαλής συνύπαρξης και συμπόρευσης με τους άλλους Πολιτισμούς.

Άλλοι πολιτισμοί -τα παραδείγματα είναι απτά- παρακμάζουν επειδή, μέσα στον ορυμαγδό των μεταλλάξεων που προκαλεί η άναρχη παγκοσμιοποίηση υφ' όλες τις εκφάνσεις της, τεχνολογικές, οικονομικές, κοινωνικές κ.λπ., απώλεσαν τον πρωταρχικό προσανατολισμό τους. Και βαδίζοντας «στα τυφλά» έχουν φθάσει σ' ένα επικίνδυνο αδιέξοδο. Το αδιέξοδο αυτό είναι και ένα είδος «φραγής» που καθιστά πλέον από δυσχερέστατη ως αδύνατη την επικοινωνία τους με τους άλλους πολιτισμούς. Ας μην ξεχνάμε, όμως, ότι κάθε πραγματικός πολιτισμός είναι, εξ ορισμού, προορισμένος να ρίχνει γέφυρες επικοινωνίας με τους λοιπούς πραγματικούς πολιτισμούς και όχι να ορθώνει τείχη αποξένωσης από αυτούς.

Τέλος, ο κ. Παυλόπουλος εξέφρασε την πεποίθηση ότι «εμείς, οι ευρωπαϊκοί λαοί, είμαστε αποφασισμένοι να μην αφήσουμε να περάσουν αυτοί, οι οποίοι απεργάζονται τη διάλυση της Ευρώπης, δηλαδή τα υπολείμματα του ναζισμού. Όλως αντιθέτως, και με την καθοριστική συμβολή του διαλόγου των πολιτισμών, έχουμε επίγνωση του χρέους μας να διασφαλίσουμε τη συνοχή του ευρωπαϊκού οικοδομήματος, προκειμένου αυτό να διαδραματίσει τον δικό του πλανητικό ρόλο, ήτοι την υπεράσπιση, σε πλανητικό επίπεδο, των αρχών και αξιών του ανθρωπισμού, της ειρήνης, της δημοκρατίας και της δικαιοσύνης, με έμφαση στον άξονα της κοινωνικής δικαιοσύνης, άρα του κοινωνικού κράτους δικαίου».