Stefanos Kavallierakis Αυτή είναι μια ιδιαίτερα σημαντική απώλεια για τον έντυπο τύπο και για αυτό τον χώρο που θ αποκαλούσε κάποιος «δη...
Αυτή είναι μια ιδιαίτερα σημαντική απώλεια για τον έντυπο τύπο και για αυτό τον χώρο που θ αποκαλούσε κάποιος «δημόσια ιστορία». Ο «φιλιστωρ» της Καθημερινής, ο Μιχάλης Κατσίγερας έφυγε, του έτρεφα τεράστιο σεβασμο, και είχαμε ανταλλάξει αρκετές φορές απόψεις και ακόμα και οι οποιες διαφωνίες είχαν επιχείρημα και τεράστια κοσμιοτητα. Τα κείμενα του είναι μια σημαντική κληρονομιά για το πως μπορεί να διαμορφωθεί μια σοβαρή δημοσια ιστορία που μπορεί να γίνει προσιτή σε περισσότερες κοινωνικές ομάδες.
Ριχάρδος Σωμερίτης
Μοιράζομαι το πένθος και σκέφτομαι τους δικούς του και τους πραγματικούς φίλους του.. Τον είδα σχετικά πρόσφατα κοντά στον ΕΔΟΕΑΠ και μου είπε ότι τον εγχείρησαν στον εγκέφαλο για καρκίνο. Το είπε έτσι απλά και με το χαμόγελο και παραλίγο να πέσω. Ήταν από τους καλύτερους συναδέλφους που γνώρισα στην Καθημερινή κι αυτό που πολλοί ίσως δεν γνωρίζουν είναι ότι για` μεγάλο διάστημα αυτός έγραφε τα θαυμάσια πρωτοσέλιδα χτυπήματα πέρα από τον πολύτιμο Φιλίστορα που τόσα μας μάθαινε, καλά και μη, για το παρελθόν και με τα συχνά απρόοπτα σε σχέση με τους μύθους για τους ανθρώπους που έπαιξαν ρόλο, λόγια και πράξεις τους. Κενό και θλίψη.
Andreas Kapsambelis
ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΤΣΙΓΕΡΑΣ
--------------------------------
Γνώρισα τον Μιχάλη Κατσίγερα στο πρώτο επαγγελματικό ταξίδι μου, νεαρός στα μέσα της δεκαετίας του '80, στο εξωτερικό. Σε μια αποστολή στο Ευρωκοινοβούλιο στο Στρασβούργο. Τότε που το επάγγελμα αυτό ήταν ακόμη "πολύ κλειστό" και οι "αποστάσεις" στο εσωτερικό του, όχι μόνο οι ηλικιακές, ήταν μεγάλες. Τεράστιες. Για να σε "αποδεχτούν" οι "παλιοί" -και μάλιστα από εφημερίδες όπως η "Καθημερινή"- έπρεπε να δίνεις άνισες -και αβέβαιες- μάχες επί χρόνια. Δεν ξέχασα και δεν θα ξεχάσω ποτέ ότι ο Μιχάλης Κατσίγερας υπήρξε και σε αυτό μία από τις σπουδαίες εξαιρέσεις. Δίδασκε ήθος και με τη συμπεριφορά του.
Ο Μιχάλης Κατσίγερας ήταν μια ΕΥΓΕΝΗΣ προσωπικότητα. Χρόνια αργότερα έμαθα, με χαρά, ότι ήταν και Κεφαλονίτης...
ΜΑΡΙΑ ΚΑΤΣΟΥΝΑΚΗ
Εφυγε ο Φιλίστωρ μας
Μιχάλης Ν. Κατσίγερας: 1946 -2018.
Είναι δύσκολο να σκεφτεί κανείς ότι η «Καθημερινή» θα γιορτάσει τα 100 χρόνια της το 2019 χωρίς το Μιχάλη Κατσίγερα. H απώλεια είναι καθοριστική τόσο για τη μικρή, «οικογενειακή», όσο και για τη μεγάλη ιστορία της εφημερίδας.
Από τις αρχές της δεκαετίας του '80 που ήρθε ο Μιχάλης στην «Καθημερινή» μέχρι και πριν από λίγο καιρό παρέμενε στέλεχος και ραχοκοκαλιά της. Συντάκτης ύλης στην αρχή, υπεύθυνος για την πρώτη σελίδα από το 1989, ο «Φιλίστωρ» της, αρθρογράφος και πάνω απ’ όλα δημοσιογράφος με «αίσθηση της Ιστορίας». Η σχέση του με την ελληνική και ευρωπαϊκή ιστορία του 20ου αιώνα ήταν οργανική. Ερευνητής, αναζητούσε πρωτογενείς πηγές, με σύμμαχο μια ισχυρή μνήμη και κριτήριο οξυδερκές και επίμονο. Ήταν μια ασφαλής «μηχανή αναζήτησης» πολύ πριν το Διαδίκτυο προσφέρει αφειδώλευτα την πληροφορία.
Προλογίζοντας την πρώτη έκδοση με τις Πρώτες Σελίδες της «Καθημερινής» (1919 – 2000), την οποία επιμελήθηκε κιόλας εξ’ ολοκλήρου, σημειώνει ότι «χρειάστηκε να ξεφυλλίσουμε μία – μία τις 24.000 και πλέον πρώτες σελίδες του σώματος της εφημερίδας προκειμένου να επιλεγούν αυτές οι οποίες συγκροτούν το ανά χείρας εράνισμα».
Όλα τα χρόνια του επαγγελματικού βίου του ο Μιχάλης Κατσίγερας δεν απομακρύνθηκε ποτέ από το πάθος του: την έρευνα και την Ιστορία. Και, παράλληλα, το θέατρο και την ποίηση (με ειδίκευση στην Επτανησιακή και τον «μέγιστο», όπως αποκαλούσε, Διονύσιο Σολωμό).
Στην εξαιρετική φωτογραφική αφήγηση του ελληνικού 20ου αιώνα (2001 και 2007, εκδ. «Ποταμός»), που υπέγραψε, ο πρόλογος είναι ενός ανθρώπου με τον οποίο συμπορεύτηκε στενά, συναποτελώντας το πλέον χαρακτηριστικό και αλησμόνητο «δίδυμο» της εφημερίδας: του Αντώνη Καρκαγιάννη. Παρά τις πολιτικές και ιδεολογικές διαφορές τους, έτρεφαν βαθύτατη εκτίμηση ο ένας για τον άλλον και μοιράζονταν το ίδιο ευθύβολο και σαρκαστικό χιούμορ.
Ο Μιχάλης είχε πάντα κάτι καίριο και πρωτότυπο να πει και να σχολιάσει, παίζοντας με τις λέξεις με ευρηματικότητα και γνώση, στρέφοντας την προτίμησή του σε ιστορίες που ο ίδιος μπορούσε να αφηγηθεί με υπαινικτική χάρη και τόλμη.
Γράφει στην εισαγωγή της Β’ έκδοσης των «Φωτογραφιών»: «Έχει λεχθεί ότι το ελληνικό φωτορεπορτάζ γεννήθηκε στις 5.20 το απόγευμα της 31ης Μαΐου 1905, στην είσοδο του κτιρίου της (παλαιάς) Βουλής των Ελλήνων από την πλευρά της οδού Σταδίου , όταν ο πρωθυπουργός Θεόδωρος Δηλιγιάννης έπεφτε θανάσιμα τραυματισμένος από το μαχαίρι του άθλιου δολοφόνου του. Εκεί βρισκόταν ο εξ Ηπείρου φωτογράφος Πέτρος Πουλίδης – μόλις εικοσάχρονος , φερμένος από την Κωνσταντινούπολη, όπου από τα δέκα του χρόνια σπούδαζε φωτογραφία – και, σύμφωνα με μαρτυρίες, έκανε την πρώτη του και επιτυχή φωτοειδησεογραφική λήψη. Το αποτέλεσμά της δεν το γνωρίζουμε καθώς η φωτογραφία λανθάνει»…
Το τυπικό βιογραφικό του Μιχάλη Κατσίγερα με καταγωγή από την Κεφαλονιά, από τον πατέρα του, και από την Αθήνα, από τη μητέρα του, αναφέρει τα εξής: «Γεννήθηκε το 1946 στην Αθήνα και σπούδασε θεατρολογία στο Πανεπιστήμιο Paris III. Εργάστηκε στον ΣΚΑΪ και στην «Καθημερινή» , στην οποία ήταν υπεύθυνος για την πρώτη σελίδα από το 1989.
Συμμετείχε με εισηγήσεις σε συνέδρια για θέματα ιστορίας του Τύπου και πολιτικής ιστορίας. Εργασίες: «La formation des travalleurs culturels du spectacle (en Grece)» [σε συνεργ.]. " Κεφαλονιά 1943. Η αναφορά του Ιταλού πολιτικού διοικητή Vittorio Seganti". "Ιωάννου Μεταξά «24 ώρες αργοπορία» ανέκδοτο κείμενο σε θεατρική μορφή". Βιβλία: "Ελλάδα, 20ος αιώνας. Οι πρώτες σελίδες" (εκδ. Ποταμός, 1999). "Ελλάδα, 20ος αιώνας. Οι φωτογραφίες" (εκδ. Ποταμός, Α έκδοση δίτομο, Β έκδοση επίτομο). "Η Καθημερινή, πρώτες σελίδες, 1919-2000" (Β' έκδοση, "1919-2009"). "Οι εκλογές του 1946" (συλλογικό έργο, εκδ. Πατάκης, 2008). "Από τον ανένδοτο στη δικτατορία" (συλλογικό έργο, εκδ. Παπαζήσης, 2009). "Ο Μαλαπάρτε και οι Ελληνες" (επίμετρο στο Κούρτσιο Μαλαπάρτε: "Η τεχνική του πραξικοπήματος", εκδ. Ιωλκός, 2009)».
Όμως για όλους εμάς ο Μιχάλης Κατσίγερας ήταν περισσότερα από μια πηγή γνώσεων και αναφορών, έναν καλλιεργημένο, αγαπητό και αγαπημένο συνάδελφο, μια προσωπικότητα εκκεντρική, ένα πνεύμα παράδοξο. Ήταν μια σταθερά. Ένας διαχρονικός ταξιδιώτης εποχών, ιστορικών και προσωπικών. Διέσχιζε τις αίθουσες και τους διαδρόμους της «Καθημερινής» από τη Σωκράτους μέχρι το Νέο Φάληρο, με βλέμμα διεισδυτικό στην πραγματικότητα και στους ανθρώπους.
Ευτύχησε να δημιουργήσει μια ξεχωριστή οικογένεια με και για την οποία ζούσε να τη δει να μεγαλώνει και να ευτυχεί. Η γυναίκα του Νάνσυ, οι δυο διακεκριμένες φοιτήτριες κόρες του, Μυρτώ και Άννα, ήταν σαν τρεις άγγελοι από την αρχή ως το τέλος του βίου του. Εκείνες πρόλαβε να τις αποχαιρετήσει, μέσα σε αυτούς τους, περίπου, έξι μήνες που διαγνώστηκε με καρκίνο έως εχθές που άφησε την τελευταία του πνοή. Με περισσή δύναμη, πειθαρχία και φροντίδα για τα επόμενα βήματά τους, ασχολήθηκε μαζί τους, ως το τέλος.
Για εμάς, που δεν προλάβαμε να τον αποχαιρετήσουμε, επιλέγουμε το κατευόδιο, με διαμεσολαβητή τον «μέγιστο». Το φύλο, στο ποίημα, είναι γυναίκα. Ακόμη καλύτερα για εκείνον:
«Με τα’ άνθη μας εμίσεψε*/Να ‘βρ’ άνθη σα γυρίσει*/ Έτοίμασέ τα, κι έφθασε, -/ Δεν ημπορεί ν’ αργήσει*-/ Μην είναι κείνη πόρχεται/ με κάτασπρα πανιά;»
ΜΑΡΙΑ ΚΑΤΣΟΥΝΑΚΗ
Είναι δύσκολο να σκεφτεί κανείς ότι η «Καθημερινή» θα γιορτάσει τα 100 χρόνια της το 2019 χωρίς το Μιχάλη Κατσίγερα. H απώλεια είναι καθοριστική τόσο για τη μικρή, «οικογενειακή», όσο και για τη μεγάλη ιστορία της εφημερίδας.
Από τις αρχές της δεκαετίας του '80 που ήρθε ο Μιχάλης στην «Καθημερινή» μέχρι και πριν από λίγο καιρό παρέμενε στέλεχος και ραχοκοκαλιά της. Συντάκτης ύλης στην αρχή, υπεύθυνος για την πρώτη σελίδα από το 1989, ο «Φιλίστωρ» της, αρθρογράφος και πάνω απ’ όλα δημοσιογράφος με «αίσθηση της Ιστορίας». Η σχέση του με την ελληνική και ευρωπαϊκή ιστορία του 20ου αιώνα ήταν οργανική. Ερευνητής, αναζητούσε πρωτογενείς πηγές, με σύμμαχο μια ισχυρή μνήμη και κριτήριο οξυδερκές και επίμονο. Ήταν μια ασφαλής «μηχανή αναζήτησης» πολύ πριν το Διαδίκτυο προσφέρει αφειδώλευτα την πληροφορία.
Προλογίζοντας την πρώτη έκδοση με τις Πρώτες Σελίδες της «Καθημερινής» (1919 – 2000), την οποία επιμελήθηκε κιόλας εξ’ ολοκλήρου, σημειώνει ότι «χρειάστηκε να ξεφυλλίσουμε μία – μία τις 24.000 και πλέον πρώτες σελίδες του σώματος της εφημερίδας προκειμένου να επιλεγούν αυτές οι οποίες συγκροτούν το ανά χείρας εράνισμα».
Όλα τα χρόνια του επαγγελματικού βίου του ο Μιχάλης Κατσίγερας δεν απομακρύνθηκε ποτέ από το πάθος του: την έρευνα και την Ιστορία. Και, παράλληλα, το θέατρο και την ποίηση (με ειδίκευση στην Επτανησιακή και τον «μέγιστο», όπως αποκαλούσε, Διονύσιο Σολωμό).
Στην εξαιρετική φωτογραφική αφήγηση του ελληνικού 20ου αιώνα (2001 και 2007, εκδ. «Ποταμός»), που υπέγραψε, ο πρόλογος είναι ενός ανθρώπου με τον οποίο συμπορεύτηκε στενά, συναποτελώντας το πλέον χαρακτηριστικό και αλησμόνητο «δίδυμο» της εφημερίδας: του Αντώνη Καρκαγιάννη. Παρά τις πολιτικές και ιδεολογικές διαφορές τους, έτρεφαν βαθύτατη εκτίμηση ο ένας για τον άλλον και μοιράζονταν το ίδιο ευθύβολο και σαρκαστικό χιούμορ.
Ο Μιχάλης είχε πάντα κάτι καίριο και πρωτότυπο να πει και να σχολιάσει, παίζοντας με τις λέξεις με ευρηματικότητα και γνώση, στρέφοντας την προτίμησή του σε ιστορίες που ο ίδιος μπορούσε να αφηγηθεί με υπαινικτική χάρη και τόλμη.
Γράφει στην εισαγωγή της Β’ έκδοσης των «Φωτογραφιών»: «Έχει λεχθεί ότι το ελληνικό φωτορεπορτάζ γεννήθηκε στις 5.20 το απόγευμα της 31ης Μαΐου 1905, στην είσοδο του κτιρίου της (παλαιάς) Βουλής των Ελλήνων από την πλευρά της οδού Σταδίου , όταν ο πρωθυπουργός Θεόδωρος Δηλιγιάννης έπεφτε θανάσιμα τραυματισμένος από το μαχαίρι του άθλιου δολοφόνου του. Εκεί βρισκόταν ο εξ Ηπείρου φωτογράφος Πέτρος Πουλίδης – μόλις εικοσάχρονος , φερμένος από την Κωνσταντινούπολη, όπου από τα δέκα του χρόνια σπούδαζε φωτογραφία – και, σύμφωνα με μαρτυρίες, έκανε την πρώτη του και επιτυχή φωτοειδησεογραφική λήψη. Το αποτέλεσμά της δεν το γνωρίζουμε καθώς η φωτογραφία λανθάνει»…
Το τυπικό βιογραφικό του Μιχάλη Κατσίγερα με καταγωγή από την Κεφαλονιά, από τον πατέρα του, και από την Αθήνα, από τη μητέρα του, αναφέρει τα εξής: «Γεννήθηκε το 1946 στην Αθήνα και σπούδασε θεατρολογία στο Πανεπιστήμιο Paris III. Εργάστηκε στον ΣΚΑΪ και στην «Καθημερινή» , στην οποία ήταν υπεύθυνος για την πρώτη σελίδα από το 1989.
Συμμετείχε με εισηγήσεις σε συνέδρια για θέματα ιστορίας του Τύπου και πολιτικής ιστορίας. Εργασίες: «La formation des travalleurs culturels du spectacle (en Grece)» [σε συνεργ.]. " Κεφαλονιά 1943. Η αναφορά του Ιταλού πολιτικού διοικητή Vittorio Seganti". "Ιωάννου Μεταξά «24 ώρες αργοπορία» ανέκδοτο κείμενο σε θεατρική μορφή". Βιβλία: "Ελλάδα, 20ος αιώνας. Οι πρώτες σελίδες" (εκδ. Ποταμός, 1999). "Ελλάδα, 20ος αιώνας. Οι φωτογραφίες" (εκδ. Ποταμός, Α έκδοση δίτομο, Β έκδοση επίτομο). "Η Καθημερινή, πρώτες σελίδες, 1919-2000" (Β' έκδοση, "1919-2009"). "Οι εκλογές του 1946" (συλλογικό έργο, εκδ. Πατάκης, 2008). "Από τον ανένδοτο στη δικτατορία" (συλλογικό έργο, εκδ. Παπαζήσης, 2009). "Ο Μαλαπάρτε και οι Ελληνες" (επίμετρο στο Κούρτσιο Μαλαπάρτε: "Η τεχνική του πραξικοπήματος", εκδ. Ιωλκός, 2009)».
Όμως για όλους εμάς ο Μιχάλης Κατσίγερας ήταν περισσότερα από μια πηγή γνώσεων και αναφορών, έναν καλλιεργημένο, αγαπητό και αγαπημένο συνάδελφο, μια προσωπικότητα εκκεντρική, ένα πνεύμα παράδοξο. Ήταν μια σταθερά. Ένας διαχρονικός ταξιδιώτης εποχών, ιστορικών και προσωπικών. Διέσχιζε τις αίθουσες και τους διαδρόμους της «Καθημερινής» από τη Σωκράτους μέχρι το Νέο Φάληρο, με βλέμμα διεισδυτικό στην πραγματικότητα και στους ανθρώπους.
Ευτύχησε να δημιουργήσει μια ξεχωριστή οικογένεια με και για την οποία ζούσε να τη δει να μεγαλώνει και να ευτυχεί. Η γυναίκα του Νάνσυ, οι δυο διακεκριμένες φοιτήτριες κόρες του, Μυρτώ και Άννα, ήταν σαν τρεις άγγελοι από την αρχή ως το τέλος του βίου του. Εκείνες πρόλαβε να τις αποχαιρετήσει, μέσα σε αυτούς τους, περίπου, έξι μήνες που διαγνώστηκε με καρκίνο έως εχθές που άφησε την τελευταία του πνοή. Με περισσή δύναμη, πειθαρχία και φροντίδα για τα επόμενα βήματά τους, ασχολήθηκε μαζί τους, ως το τέλος.
Για εμάς, που δεν προλάβαμε να τον αποχαιρετήσουμε, επιλέγουμε το κατευόδιο, με διαμεσολαβητή τον «μέγιστο». Το φύλο, στο ποίημα, είναι γυναίκα. Ακόμη καλύτερα για εκείνον:
«Με τα’ άνθη μας εμίσεψε*/Να ‘βρ’ άνθη σα γυρίσει*/ Έτοίμασέ τα, κι έφθασε, -/ Δεν ημπορεί ν’ αργήσει*-/ Μην είναι κείνη πόρχεται/ με κάτασπρα πανιά;»
ΜΑΡΙΑ ΚΑΤΣΟΥΝΑΚΗ
.jpg)
Δεν υπάρχουν σχόλια
ΠΡΟΣΟΧΗ! Την ευθύνη για το περιεχόμενο των σχολίων φέρει αποκλειστικά ο συγγραφέας τους και όχι το site. Η ανάρτηση των σχολίων μπορεί να έχει μια μικρή χρονική καθυστέρηση