ΝΕΟ 2008! ΓΙΑΤΙ ΕΡΧΕΤΑΙ ΝΕΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΚΡΑΧ...

Vassilis Viliardos Όλοι γνωρίζουμε το «January effect» (εφέ του Ιανουαρίου), κατά το οποίο αυξάνονται συνήθως οι τιμές των μετοχών (α) ...

Vassilis Viliardos

Όλοι γνωρίζουμε το «January effect» (εφέ του Ιανουαρίου), κατά το οποίο αυξάνονται συνήθως οι τιμές των μετοχών (α) ως αποτέλεσμα της πτώσης τους το Δεκέμβριο, επειδή οι επενδυτές πουλούν για να εγγράψουν κεφαλαιακά κέρδη ή για να καλύψουν τις ζημίες τους και (β) λόγω του ότι χρησιμοποιούν τις ετήσιες προμήθειες τους (bonus) για να αγοράσουν μετοχές τον επόμενο μήνα. Το γεγονός αυτό τεκμηριώνει ακόμη μία φορά την αναποτελεσματικότητα των αγορών και την ανάγκη ρύθμισης τους από τα κράτη, για να μην καταστρέψουν το χρηματοπιστωτικό σύστημα – επειδή, εάν ήταν ορθολογικές όπως ισχυρίζονται οι ακραία νεοφιλελεύθεροι οικονομολόγοι, δεν θα συνέβαινε κάτι τέτοιο.

Μία μελέτη πάντως που είχε αναλύσει στοιχεία από το 1904 έως το 1974 κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, η μέση απόδοση των μετοχών τον Ιανουάριο ήταν πενταπλάσια από κάθε άλλο μήνα του έτους – ειδικά όσον αφορά τις μικρές εταιρείες, με κριτήριο την κεφαλαιοποίηση τους. Στα πλαίσια αυτά, είναι φυσιολογική η πτώση των τιμών των μετοχών το Φεβρουάριο (February effect) – πολύ περισσότερο όταν τα αποτελέσματα των εταιριών που δημοσιεύονται τους πρώτους μήνες δεν είναι ανάλογα των τιμών τους. Εν τούτοις, επειδή το Δεκέμβριο δεν υπήρξε σοβαρή πτώση στα χρηματιστήρια, υπάρχουν κενά στις ερμηνείες του φαινομένου του Ιανουαρίου – άρα και του Φεβρουαρίου.

Το θέμα τώρα γίνεται πολύ πιο πολύπλοκο σήμερα, όπου το προηγούμενο κραχ του 2008 έχει αντιμετωπισθεί για πρώτη φορά με τις μαζικές ενέσεις ρευστότητας των κεντρικών τραπεζών, ύψους συνολικά 17 τρις $ – υπενθυμίζοντας πως ναι μεν η Fed σταμάτησε τα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης το 2014 (QE), αλλά δεν κατάφερε έως τώρα να ξεκινήσει με την αναρρόφηση της υπερβάλλουσας ρευστότητας. Με δεδομένο δε το ότι, μετά την υιοθέτηση των χρημάτων χωρίς αντίκρισμα (fiat money) το 1971 εν πρώτοις από τις Η.Π.Α. με τη μονομερή κατάργηση του κανόνα του χρυσού, οι κρίσεις επαναλαμβάνονται ανά δέκα περίπου έτη, ενώ είναι όλο και πιο μεγάλες, κανένας δεν μπορεί να αποκλείσει πως δεν πρόκειται για ένα φυσιολογικό φαινόμενο ή εφέ του Φεβρουαρίου – αλλά για το νομοτελειακό και αναμενόμενο κραχ.

Ένα επόμενο σημαντικό σημείο είναι η προβλεπόμενη κατάρρευση του δολαρίου, οπότε το τέλος της υφιστάμενης χρηματοπιστωτικής αρχιτεκτονικής – ως αποτέλεσμα των μαζικών και συντονισμένων επιθέσεων της Κίνας και της Ρωσίας μαζί με τους συμμάχους τους (Ιράν, Βενεζουέλα κλπ.), οι οποίοι θέλουν να ανεξαρτητοποιηθούν από το δυτικό σύστημα του χρέους (ανάλυση). Η οικονομική αδυναμία δε των Η.Π.Α. (δημόσιο χρέος στα 21 τρις $, δίδυμα ελλείμματα κλπ.) τις φέρνει σε δύσκολη θέση, όσον αφορά τη συνέχιση των πολέμων του δολαρίου – ενώ τυχόν «αυτομόληση» της Σαουδικής Αραβίας θα ήταν θανατηφόρα για την υπερδύναμη.