Οι προκλήσεις Ερντογάν στην Αθήνα: Από την ιστορική σύγκρουση με Παυλόπουλο στο δείπνο φιλίας

...

Του Παναγή Γαλιατσάτου

Στη Θράκη, την οποία επισκέπτεται σήμερα ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, στρέφεται πλέον το ενδιαφέρον - και η αγωνία – της ελληνικής πλευράς μετά την επεισοδιακή και γεμάτη πρώτη ημέρα της επίσημης επίσκεψης του Τούρκου Προέδρου στην Αθήνα.

Αν και στο επίσημο δείπνο, που παρέθεσε προς τιμήν του Τούρκου ομολόγου του ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος κυριάρχησαν οι αβρότητες και υπήρξε εμφανής προσπάθεια και από τις δύο πλευρές για αποκλιμάκωση στην Αθήνα επικρατεί μεγάλος προβληματισμός ως προς το χαρακτήρα που σκοπεύει να δώσει ο Τούρκος Πρόεδρος σ την περιοδεία του εκεί.

Όπως είναι γνωστό, το πρόγραμμα του κ. Ερντογάν στη Θράκη είναι περιορισμένο, αυτά που έχουν συμφωνηθεί είναι η επίσκεψη σε ένα τζαμί και μια κλειστή συγκέντρωση με μειονοτικούς σε ένα ξενοδοχείο. Τίποτε ωστόσο δεν αποκλείει, η επίσκεψη του Ερντογάν στην Κομοτηνή να προσλάβει χαρακτήρα ρωμαϊκού θριάμβου (καθώς σύμφωνα με πληροφορίες, έχει γίνει μεγάλη κινητοποίηση από τους ακραίους μειονοτικούς κύκλους) ενώ μετά τις εντάσεις της πρώτης ημέρας, κυβερνητικά στελέχη δεν έχουν καμία εμπιστοσύνη, ότι ο κ. Ερντογάν θα παραμείνει στο συμφωνημένο πλαίσιο που δεν προβλέπει δημόσιες συγκεντρώσεις.

Ο ίδιος ο Τούρκος Πρόεδρος άλλωστε, στις εμπρηστικές δηλώσεις στις οποίες προχώρησε κατά τις συναντήσεις του με τον Πρωθυπουργό και τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας έβαλε τη μειονότητα στο επίκεντρο, εμφανιζόμενος ως υπερασπιστής των θρησκευτικών και κοινωνικών της δικαιωμάτων.

Όπως ήταν αναμενόμενο, μετά τη συνέντευξη που παραχώρησε ο κ. Ερντογάν στον ΣΚΑΙ την προηγουμένη της άφιξης του και στην οποία έθεσε ευθέως θέμα αναθεώρησης της συνθήκης της Λωζάννης προδιέγραψε και τον συγκρουσιακό χαρακτήρα που προσέλαβε η επίσκεψή του στην Ελλάδα.

Υποδεχόμενος τον κ. Ερντογάν στο Προεδρικό Μέγαρο, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος επισήμανε στον Τούρκο Πρόεδρο τα αυτονόητα, ότι δηλαδή η συνθήκη της Λωζάννης, η οποία καθορίζει και τα σύνορα ανάμεσα στις δύο χώρες, είναι αδιαπραγμάτευτη και δεν αναθεωρείται, ούτε επικαιροποιείται. Κατά παράβαση κάθε πρωτοκόλλου, αυτό που ακολούθησε ήταν ένα πρωτοφανές διπλωματικό πινγκ-πόνγκ, με τον κ. Ερντογάν να ξεδιπλώνει στο προεδρικό όλο το εύρος των διεκδικήσεων της Τουρκίας απέναντι στη χώρα μας και να θέτει απροκάλυπτα θέμα μειονότητας, ενώ ο κ. Παυλόπουλος του απάντησε αυστηρά για το τι προβλέπει το Διεθνές Δίκαιο.

Η ένταση είχε συνέχεια και κατά τη συνάντηση με τον Πρωθυπουργό, όπου ωστόσο ο κ. Ερντογάν προχώρησε σε μερική αναδίπλωση, λέγοντας ότι η Τουρκία «δεν εποφθαλμιά την εδαφική ακεραιότητα καμιάς χώρας και καμιάς γείτονας χώρας», επέμεινε ωστόσο πως υπάρχουν θέματα στην Δυτική Θράκη. Από την πλευρά του ο κ. Τσίπρας υπογράμμισε την ευαισθησία της κυβέρνησης για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η μειονότητα , στέλνοντας σαφές μήνυμα ότι «τα ζητήματα των μεταρρυθμίσεων έναντι των Ελλήνων πολιτών είναι ζήτημα της ελληνικής κυβέρνησης και όχι διμερές».

Ο κ. Τσίπρας απάντησε στον κ. Ερντογάν και για το θέμα της Συνθήκης της Λωζάννης, λέγοντας πως αποτελεί «τον θεμέλιο λίθο για τις σχέσεις Ελλάδας-Τουρκίας». Στη συνέχεια έθεσε το θέμα της τουρκικής παραβατικότητας στο Αιγαίο, ζητώντας τον τερματισμό της, ενώ ξεκαθάερισε, σε ότι αφορά τους οκτώ Τούρκους στρατιωτικούς, πως οι αποφάσεις της ελληνικής δικαιοσύνης είναι απολύτως σεβαστές καθώς στην Ελλάδα ισχύει η διάκριση των εξουσιών. Σε ότι αφορά το κυπριακό, το οποίο έθεσε ο κ. Ερντογάν προχωρώντας μάλιστα και σε επίθεση στην ελληνοκυπριακή πλευρά, ο κ. Τσίπρας επισήμανε ότι είναι πρόβλημα εισβολής και κατοχής και τάχθηκε υπέρ μιας δίκαιης και βιώσιμης λύσης χωρίς εγγυήσεις και ξένα στρατεύματα.

Και η κοινή συνέντευξη Τύπου ανάμεσα στον Πρωθυπουργό και τον κ. Ερντογάν χαρακτηρίστηκε από εντάσεις και λεκτικές αψιμαχίες. Ωστόσο στις συζητήσεις υπήρξαν και κάποια θετικά αποτελέσματα όπως η συμφωνία για επανέναρξη των συνομιλιών για τα ΜΟΕ υπό την υψηλή εποπτεία των δύο ηγετών και με ενεργή συμμετοχή της στρατιωτικής ηγεσίας και της υπηρεσιακής ηγεσίας του ΥΠΕΞ καθώς και για επανέναρξη των διερευνητικών συνομιλιών για την υφαλοκρηπίδα.

Συμφωνήθηκαν νέα μέτρα για συνεργασία στο πλαίσιο της Συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας που θα συμβάλλουν στην αποσυμφόρηση των νησιών και η πραγματοποίηση του επόμενου Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας το συντομότερο δυνατόν και η σύσταση Μικτής Οικονομικής Επιτροπής. Τέλος από ελληνικής πλευράς υπογραμμίσθηκε ότι η Ελλάδα στηρίζει την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας και την δημοκρατία στη γείτονα – με επιστροφή στις δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις.