Ο Παυλόπουλος εγκαινίασε την έκθεση για τον Γεώργιο Ιβάνωφ-Σαϊνόβιτς στο Πολεμικό Μουσείο - ΦΩΤΟ

Την ιστορία ενός από τους πιο σημαντικούς ήρωες της αντίστασης κατά του Ναζισμού, του Γεωργίου Ιβάνωφ-Σαϊνόβιτς, «ξεδίπλωσαν» ο Πρόεδρος...

Την ιστορία ενός από τους πιο σημαντικούς ήρωες της αντίστασης κατά του Ναζισμού, του Γεωργίου Ιβάνωφ-Σαϊνόβιτς, «ξεδίπλωσαν» ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Προκόπης Παυλόπουλος και ο Πολωνός ομόλογός του, Αντρέι Ντούντα, εγκαινιάζοντας από κοινού την έκθεση «Στον βωμό της Ελευθερίας. Γεώργιος Ιβάνωφ - Σαïνόβιτς – ήρωας δύο λαών», στο Πολεμικό Μουσείο.

Μπορεί αρκετοί Θεσσαλονικείς, και όχι μόνο, να αναγνωρίζουν, χάρη στο κλειστό γήπεδο του Ηρακλή, το Ιβανώφειο, το όνομά του. Ο Γεώργιος Ιβάνωφ – Σαïνόβιτς, όμως, εκτός από πρωταθλητής κολύμβησης κατά τη δεκαετία του 1930, υπήρξε και ένας από τους μεγαλύτερους δολιοφθορείς που ενήργησαν κατά των ναζιστικών δυνάμεων, την περίοδο της Κατοχής.

«Ο Ιβάνοφ προσέφερε και την ζωή του την ίδια, θυσία στον αγώνα για να μην ξαναγίνει η Ευρώπη μια ‘σκοτεινή ήπειρος’», τόνισε ο κ. Παυλόπουλος αναφερόμενος στη δράση του και πρόσθεσε: «Ο Ιβάνοφ είχε δύο πατρίδες, την Πολωνία και την Ελλάδα, και στην σύντομη αλλά ηρωική ζωή του κατάφερε να κάνει και τους δύο λαούς μας, τον Πολωνικό και τον Ελληνικό, βαθύτατα υπερήφανους, αρχικώς για τα επιτεύγματά του στον αθλητισμό και, ακολούθως και κυρίως, για την προσφορά του στον υπέρ Ελευθερίας υπέρτατο Αγώνα κατά του Ναζισμού».

Μάλιστα, ο κ. Παυλόπουλος αναφέρθηκε στην επιγραφή που υπάρχει στον τάφο του, στο 3ο Κοιμητήριο Νικαίας, όπου αναγράφεται: «Γεώργιος Ιβάνωφ, έπεσε υπέρ της Ελευθερίας». «Καταδεικνύει», είπε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, «ότι για εμάς, για την Ελλάδα και την Πολωνία, η Ελευθερία είναι έννοια υπαρξιακή. Και ότι στους ταραγμένους καιρούς που σήμερα ζούμε πρέπει να γνωρίζουμε όλοι ότι η Δημοκρατία και η Ελευθερία είναι αγαθά που χρειάζονται διαρκή υπεράσπιση. Ότι δεν είναι δεδομένα. Και ότι όταν φτάσει το σημείο να σκεφτόμαστε αν είναι δεδομένα, είναι ήδη πολύ αργά».

Για το «κίνητρο της Ελευθερίας», μίλησε και ο Πρόεδρος της Πολωνίας, Αντρέι Ντούντα, αναφερόμενος, παράλληλα, στην «ιδιαίτερη σημασία» που έχει για την χώρα του, η διατήρηση της μνήμης του Ιβάνωφ, στην Ελλάδα. «Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η αγάπη για την Ελευθερία ήταν το κίνητρο για τις πράξεις αυτού του εξαιρετικού νέου», είπε και συμπλήρωσε ότι «χάρη στη στάση του Ιβάνωφ, οι νέες γενιές στην Ελλάδα και την Πολωνία έχουν τη δυνατότητα να πραγματοποιούνται τα όνειρά τους, σε ελεύθερες χώρες».

Κάνοντας, επίσης, αναφορά στη σημασία της ασφάλειας, που πρέπει να αισθάνονται οι πολίτες, τόνισε ότι «δεν υπάρχει ελευθερία χωρίς ασφάλεια» και πρόσθεσε ότι η Ελλάδα και η Πολωνία, συνορεύουν με χώρες όπου υπάρχουν συρράξεις και ως υπερασπιστές των συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι δύο χώρες «καταλαβαίνουν καλύτερα ότι είμαστε υποχρεωμένοι όλοι να στέκουμε αλληλέγγυοι στις προκλήσεις».

Ενδεικτικό της σημασίας της δράσης του Ιβάνωφ, το γεγονός ότι τρεις χώρες -η Πολωνία, η Ελλάδα και η Αγγλία- απένειμαν στον Ιβάνωφ ανώτατα πολεμικά παράσημα και τιμητικές διακρίσεις για την μεγαλειώδη προσφορά του στον αγώνα της πολιτισμένης Ανθρωπότητας κατά του Ναζισμού. Συγκεκριμένα, στις 25 Μαΐου 1976, απονεμήθηκε μεταθανάτια, από την Ελληνική Πολιτεία στον Ιβάνωφ και τον τότε Υπουργό Εθνικής Άμυνας, Ευάγγελο Αβέρωφ-Τοσίτσα, το «Χρυσούν Αριστείον Ανδρείας», που αποτελεί το ανώτατο πολεμικό παράσημο της Ελλάδας.

Με το πέρας των εγκαινίων, οι κ.κ. Παυλόπουλος και Ντούντα ξεναγήθηκαν στον χώρο της έκθεσης.

Ο σαμποτέρ Ιβανώφ

Γεννημένος στις 14 Δεκεμβρίου του 1911 στην Βαρσοβία, ο Ιβανώφ εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1920, με τη μητέρα του και τον Έλληνα πατριό του. Η αντιστασιακή του δράση στην Ελλάδα ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 1941, όταν, μετά από ένα διάστημα εκπαίδευσης από τους Άγγλους στην Παλαιστίνη, έφθασε στη Θεσσαλονίκη με αγγλικό υποβρύχιο και συνδέθηκε στην Αθήνα με μέλη της αντιστασιακής ομάδας «Οργάνωση Ανάστασης του Γένους» (ΟΑΓ) και με δύο αξιωματικούς του Ναυτικού, τον Ιωάννη Κοντόπουλο και τον Βασίλη Μαλλιόπουλο. Με την βοήθεια των Ελλήνων συνεργατών του, συγκέντρωνε πληροφορίες και οργάνωνε δολιοφθορές εις βάρος των Γερμανών κατακτητών.

Η πιο σημαντική από αυτές, εκείνη στο εργοστάσιο πυρομαχικών των αδελφών Μαλτσινιώτη (μετέπειτα ΠΥΡΚΑΛ), στον Υμηττό, όπου είχαν εγκατασταθεί τέσσερις γερμανικές εταιρείες για την συντήρηση και την επισκευή κινητήρων των μαχητικών αεροσκαφών που επιχειρούσαν, εκείνη την περίοδο, στην Βόρεια Αφρική. Ο Ιβάνωφ, ντυμένος ως ζητιάνος, σύχναζε έξω από το εργοστάσιο και έτσι, δημιουργησε ένα δίκτυο συνεργατών από τους εργαζομένους στην εταιρεία, με τους οποίους έκαναν σαμποτάζ: Έριχναν ρινίσματα σιδήρου στους κινητήρες των αεροσκαφών.

Η εν λόγω δολιοφθορά δεν μπορούσε να εντοπισθεί στον έλεγχο που γινόταν όταν τα αεροσκάφη βρίσκονταν ακόμη στο εργοστάσιο, αλλά όταν αυτά πετούσαν κάθετα προς το έδαφος, οπότε τα ρινίσματα έμπαιναν μέσα στα έμβολα των κινητήρων, προκαλώντας έτσι εμπλοκή. Υπολογίζεται ότι περίπου 400 ήταν τα αεροπλάνα που κατέπεσαν, μέχρι οι Γερμανοί να ανακαλύψουν τι ακριβώς συνέβαινε.

Η δράση του Ιβάνωφ στην Ελλάδα διήρκησε περίπου ενάμιση χρόνο. Με το δίκτυο κατασκόπων που δημιούργησε και με την συνεργασία της ΟΑΓ, κατόρθωσε να προκαλέσει δολιοφθορές και σε αποθήκες καυσίμων, καθώς επίσης και να ναρκοθετήσει γερμανικά πλοία στις ακτές της Αττικής. Στο πλαίσιο αυτής του της δράσης, ως μεγαλύτερη επιτυχία του θεωρείται η καταστροφή του υποβρυχίου U-133 στον Σαρωνικό κόλπο. Αν και μια πλήρης και ακριβής αποτίμηση της δράσης του δεν είναι εφικτή, εκτιμάται ότι συνέβαλε στην καταστροφή περίπου 96 πλοίων, τα οποία βυθίσθηκαν από τους συμμάχους στην Ανατολική Μεσόγειο. Έτσι, έγιναν πολύ πιο δύσκολες οι επικοινωνίες του Άξονα στο μέτωπο της Βόρειας Αφρικής.

Ο Ιβάνωφ συνελήφθη δύο φορές. Την πρώτη, τον Δεκέμβριο του 1941 και δραπέτευσε. Τη δεύτερη, στις 8 Σεπτεμβρίου του 1942, οι Ιταλοί καραμπινιέροι τον συνέλαβαν στο Πεδίο του Άρεως, μαζί με τους συνεργάτες του, Κοντόπουλο, Μαλλιόπουλο και αδελφούς Γιαννάτου (Δημήτρη και Κωνσταντίνο), κατόπιν προδοσίας του αστυνομικού Παντελή Λαμπρινόπουλου. Το πρωί της 4ης Ιανουαρίου του 1943, ο Ιβάνωφ με τους τρεις συνεργάτες του (ο Κ. Γιαννάτος καταδικάσθηκε σε κάθειρξη 20 ετών), εκτελέστηκαν στην Καισαριανή.

Ετάφη στην Ελλάδα, στο 3ο Κοιμητήριο Νικαίας.

Ο αθλητής Ιβάνωφ

Όσον αφορά στην αθλητική του πορεία, ο Ιβάνωφ εγγράφηκε στον Ηρακλή Θεσσαλονίκης το 1928 και αρχικά ασχολήθηκε με το ποδόσφαιρο. Στη συνέχεια όμως, διέπρεψε ως κολυμβητής και το 1934 αναδείχθηκε πρωταθλητής Ελλάδας στα 100 μ. ελεύθερης κολύμβησης. Στην συνέχεια, προσέφερε πολλά και στον αθλητική ζωή της Πολωνίας. Μεσολάβησε, βέβαια, η εκ μέρους του απόκτηση τόσο της πολωνικής υπηκοότητας, το 1935, όσο και πτυχίου γεωπονικής από το Πανεπιστήμιο της Λουβέν στο Βέλγιο. Ακολούθησαν οι μεταπτυχιακές του σπουδές στο Ινστιτούτο Αποικιακής Γεωπονίας στο Παρίσι. Στην Πολωνία πήρε μέρος, με την ομάδα του πόλο της A.Z.S. Βαρσοβίας, σε διεθνείς αγώνες Υδατοσφαίρισης. Σημείωσε υψηλή απόδοση και έτσι επελέγη να παίξει στην θέση του μεσαίου επιθετικού της Εθνικής Πολωνίας. Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι αναγνωρίσθηκε ως ο καλύτερος παίκτης της Πολωνίας του έτους 1938.