FT: Ο «Βασιλιάς της Κίνας» και η ατυχής σύγκριση με τον Μάο

Προγραμματισμός Σε ένα βίντεο που διέρρευσε στο διαδίκτυο τον Ιούνιο, ο Βλαντιμίρ Πούτιν και οι σύμβουλοί του κάθονται απέναντι από τον ...

Προγραμματισμός

Σε ένα βίντεο που διέρρευσε στο διαδίκτυο τον Ιούνιο, ο Βλαντιμίρ Πούτιν και οι σύμβουλοί του κάθονται απέναντι από τον Σι Τζινπίνγκ. Ο Κινέζος πρόεδρος είναι μόνος, περιμένοντας να φτάσει η ομάδα του. Με μια κίνηση επιδοκιμασίας, ο Πούτιν σφίγγει τις γροθιές του και λέει δύο λέξεις: «odin boyets», δηλαδή «μοναχικός πολεμιστής».

Ο Πούτιν ίσως να μη συνειδητοποίησε πόσο δίκιο είχε. Στον απόηχο του Συνεδρίου του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας, που έδωσε στον Xi ανάστημα που είχε να λάβει πρόεδρος από την εποχή του Μάο, στέκεται τώρα μόνος στην κορυφή του κόμματος.

Παρατηρητές, περιλαμβανομένου του Ντ. Τραμπ, που θα ταξιδέψει στην Κίνα τον επόμενο μήνα, έχουν εντυπωσιαστεί από την ικανότητα του Xi να συλλέγει τίτλους και διακρίσεις, περιλαμβανομένης της επίσημης ένταξης του ονόματός του στο καταστατικό του κόμματος.

Με ένα tweet την Τετάρτη, ο Τραμπ συνεχάρη τον Κινέζο ομόλογό του για μια «εξαιρετική ανύψωση» και αργότερα είπε στο Fox News: «Τώρα κάποιοι ίσως τον αποκαλούν "Βασιλιά της Κίνας"».

Ο Xi είχε ξεκάθαρα μια πολύ καλή χρονιά, ξεκινώντας με την παρουσία του, τον Ιανουάριο, στο World Economic Forum του Νταβός. Εκεί προσπάθησε να απεικονίσει την Κίνα ως υπεύθυνο «παγκόσμιο πολίτη» δεσμευμένο στη μάχη κατά της υπερθέρμανσης του πλανήτη και ανοικτό στο διεθνές εμπορικό σύστημα. Λίγες ημέρες αργότερα, ο Ντ. Τραμπ ορκιζόταν ο πρόεδρος του «America First».

Από την ομιλία στο Νταβός, ο Xi είδε την οικονομία να γνωρίζει τρία τρίμηνα πολύ ισχυρής ανάπτυξης και κατάφερε να απομακρύνει πιθανούς πολιτικούς αντιπάλους με κατηγορίες για διαφθορά. Το 19ο Συνέδριο της προηγούμενης εβδομάδας, το οποίο όπως παρατηρεί ο Τραμπ θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως «στέψη», ήταν απλά ο τελευταίος θρίαμβος της «θαυμάσιας χρονιάς» (annus mirabilis) του Κινέζου προέδρου.

Αλλά εν μέσω της συζήτησης για τον «πιο ισχυρό ηγέτη μετά τον Μάο», αξίζει να θυμόμαστε το Νταβός του 2016. Σήμερα μοιάζει σαν να έχει περάσει μια ολόκληρη ζωή, αλλά τον Ιανουάριο του 2016 οι αγορές χρήματος και το χρηματιστήριο της Κίνας ήταν σε κατάσταση χάους, τα συναλλαγματικά αποθέματα μειώνονταν με ρυθμό 100 δισεκατομμυρίων ευρώ τον μήνα και υπήρχε «σιγή ασυρμάτου» από το κόμμα. Μόνο δύο σχετικά χαμηλόβαθμοι Κινέζοι αξιωματούχοι στάλθηκαν στο World Economic Forum.

Τότε συνέβησαν τρία τυχαία γεγονότα. Εν μέρει λόγω των κραδασμών της αγοράς που προέρχονταν από την Κίνα, η Τζ. Γέλεν, επικεφαλής της FED, αποφάσισε να καθυστερήσει μια αναμενόμενη αύξηση των αμερικανικών επιτοκίων, κίνηση που βοήθησε να περιοριστεί η πίεση από τις εκροές κεφαλαίων στην Κίνα. Καθώς η Γέλεν ταξίδευε στη Σαγκάη τον Φεβρουάριο του 2016 για συνάντηση των G20, υπήρχε επιχείρημα ότι αυτή -και όχι ο Xi- ήταν εκείνη τη στιγμή ο πιο ισχυρός άνθρωπος της Κίνας.

Λίγους μήνες αργότερα, η Μεγάλη Βρετανία αποφάσισε να αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ενωση και το Νοέμβριο ο Τραμπ σόκαρε τον κόσμο με τον εκλογικό του θρίαμβο. Αναλυτές και επενδυτές που ανησυχούσαν για την επάρκεια των Κινέζων πολιτικών αίφνης είχαν πολύ μεγαλύτερες ανησυχίες.

Ως αποτέλεσμα, πολλοί που προχώρησαν σε ευθύγραμμες προβολές για τις τάσεις της παγκόσμιας οικονομίας με τα δεδομένα που επικράτησαν στις αρχές του 2016, κατέληξαν να δείχνουν αρκετά ανόητοι. Το ίδιο μπορεί να γίνει και με όσους προβλέπουν τη συνεχή άνοδο του Xi καθώς μπαίνει στην έκτη χρονιά εξουσίας.

Σε αντίθεση ο Μάο και ο Ντ. Τσιαοπίνγκ, αρχιτέκτονας της κινεζικής στρατηγικής «μεταρρυθμίσεων και ανοίγματος», κυβέρνησαν το κόμμα για 42 και 17 χρόνια αντίστοιχα. Ηταν και οι δύο σκληροί επαναστάτες που, είτε για καλό είτε για κακό, έκαμψαν άλλους σκληρούς επαναστάτες. Ο Xi δεν περιβάλλεται από ανταγωνιστές αντίστοιχου διαμετρήματος.

Ειδικά ο Τσιαοπίνγκ δεν χρειάστηκε τίτλους και αναφορές στο καταστατικό του κόμματος για να ασκήσει εξουσία. Το 1992, χωρίς επίσημη θέση στην ιεραρχία του κόμματος, μόνος επέβαλε μια ανανεωμένη δέσμευση για μεταρρυθμίσεις που έθεσαν την Κίνα σε τροχιά, για να μετατραπεί το μεγαλύτερο εμπορικά έθνος στον κόσμο και η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη. Το όνομα και οι αναπτυξιακές του θεωρίες κατοχυρώθηκαν στο καταστατικό του κόμματος μεταθανάτια από τους πολύ ασθενέστερους προστατευόμενούς του.

Ο Xi μπορεί να είναι, όπως ένα πρόσφατο πρωτοσέλιδο του Economist το έθεσε, «ο πιο ισχυρός άνθρωπος του κόσμου», όταν ο βασικός ανταγωνισμός προέρχεται από τον Τραμπ και τον Πούτιν. Αλλά ο «μοναχικός πολεμιστής» έχει πολύ δρόμο μπροστά του για να μπορεί να ισχυριστεί ότι αποτελεί ιστορικό ισοδύναμο του Τσιαοπίνγκ, πόσο μάλλον του Μάο...