Μεγάλη Παρασκευή: Οι... άγνωστοι επιτάφιοι της Αθήνας

Του Γιώργου Λαμπίρη Κάποιοι θεωρούν μοναδική τη διαφυγή και τον εορτασμό των ημερών του Πάσχα στην ελληνική επαρχία. Ωστόσο και η πρω...

Του Γιώργου Λαμπίρη
Κάποιοι θεωρούν μοναδική τη διαφυγή και τον εορτασμό των ημερών του Πάσχα στην ελληνική επαρχία.
Ωστόσο και η πρωτεύουσα έχει τις δικές της ομορφιές. Οι εκκλησίες της Αθήνας προσφέρονται για κατάνυξη και προσευχή ή απλά για όσους θέλουν να νιώσουν ότι είναι Πάσχα, ακόμα και μέσα στα όρια του αττικού λεκανοπεδίου.
Μερικές από τις εκκλησίες αυτές, που περιφέρουν επιτάφιο τη Μεγάλη Παρασκευή, ίσως να είναι άγνωστες στους πολλούς, δεν παύουν όμως, η καθεμία από αυτές να έχει το δικό της ξεχωριστό χρώμα, κάνοντάς μας για λίγο να ξεχάσουμε ότι είμαστε στην Αθήνα. Με την ευκαιρία της σημερινής ημέρας επαναφέρουμε ένα άρθρο που θα αποτελέσει χρήσιμο οδηγό σας για τη σημερινή ημέρα.

Άγιος Νικόλαος Ρηγίλλης

Ένα εκκλησάκι που δεν θα το βρείτε εύκολα αν δεν σας πουν που βρίσκεται. Πίσω ακριβώς από το Ωδείο Αθηνών και απέναντι από την είσοδο των παλαιών γραφείων της Νέας Δημοκρατίας. Το κλίμα είναι πραγματικά μαγευτικό...και θυμίζει κάτι από ελληνική επαρχία. Η περιφορά ξεκινάει από την οδό Ρηγίλλης, συνεχίζει στην οδό Μουρούζη με μια μικρή στάση στον πυροσβεστικό σταθμό της περιοχής, αμέσως μετά στο Μέγαρο Μαξίμου και στη συνέχεια στο Προεδρικό Μέγαρο. Κι αν σας φαίνονται υπερβολικά επίσημα όλα τα παραπάνω μην νομίζετε ότι θα σας υποδεχθούν ο Προεδρος της Δημοκρατίας ή ο Πρωθυπουργός. Τα πράγματα είναι πολύ πιο απλά και ατμοσφαιρικά, κοντά σε αυτό που λέμε ελληνικό Πάσχα. Υπό το φως των κεριών και τις ψαλμωδίες πιστών και ιερέων...

Αγία Αικατερίνη, Πλάκα

H κυρία της Πλάκας βρίσκεται στο κέντρο της Αθήνας. Με άρωμα παλιάς εποχής, αφού η περιφορά γίνεται στα λιθόστρωτα σοκάκια της πλάκας, μεταφέρει την αίσθηση της παλιάς Αθήνας.
Η ακολουθία αρχίζει στις 7.30 μ.μ. και υπάρχει και μια μικρή χορωδία, που κάνει την ατμόσφαιρα ακόμα πιο κατανυκτική.
Ένας ναός με ιστορική προέλευση στον 11ο αιώνα και την εποχή των Κομνηνών. Στα πρώτα χρόνια μετά την ανέγερσή του ο  Ναός της Αγίας Αικατερίνης τιμούσε τους αγίους Θεοδώρους. Γεγονός το οποίος επιβεβαιώνει και μία από τις εικόνες των δύο Αγίων, η οποία βρίσκεται στο τέμπλο.
Θα συναντήσετε καλλιτεχνήματα - τοιχογραφίες της Βυζαντινής περιόδου και αξιόλογες φορητές εικόνες  έργα του αγιογράφου Δημήτριου Καφή.

Μετόχι Παναγίου Τάφου (Αγ. Ανάργυροι), Πλάκα

Ακολουθείται πιστά το τυπικό του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων. Εδώ η περιφορά του Επιταφίου στα στενά της Πλάκας είναι ένα ξεχωριστό σκηνικό, το οποίο...ξυπνάει κάθε Μεγάλη Παρασκευή στο Μετόχι του Πανάγιου Τάφου, στην οδό Ερεχθέως 18 στην Πλάκα.
Η ακολουθία αρχίζει στις 7.00 μ.μ.

Παντοβασίλισσα Ραφήνας

Σε κάποιους ίσως να μοιάζει με ένα μικρό ταξίδι για να φτάσουν εκεί. Όσοι όμως ξεπεράσουν το... εμπόδιο της απόστασης και βρεθούν στην περιφορά Επιταφίου στην Παντοβασίλισσα της Ραφήνας θα αισθανθούν σαν να βρίσκονται σε κάποιο ελληνικό νησί. Η θέα στο λιμάνι της Ραφήνας, η περιφορά πλάι στη θάλασσα και η μικρή απόσταση από το κέντρο της Αθήνας είναι μια καλή ευκαιρία για όσους επιθυμούν να εκκλησιαστούν τη Μεγάλη Παρασκευή.

Μονή Παντοκράτορος Ταώ (Νταού Πεντέλης)

Οσοι έχουν παραβρεθεί στο γυναικείο μοναστήρι της Πεντέλης Μεγάλη Παρασκευή έχουν ζήσει μια βαθιά θρησκευτική εμπειρία. Οι ύμνοι ψάλλονται από τη χορωδία των καλογριών στο ημίφως των κεριών και σε βυζαντινό σκηνικό. Ακόμη κι αν δεν χωρέσει κανείς στον ναό, η ατμόσφαιρα στον περίβολο του μοναστηρίου είναι υποβλητική. Η περιφορά γίνεται στη φύση, με αναμμένα κεράκια. Η ακολουθία του Επιταφίου ξεκινάει στις 6.30 μ.μ.

Μονή Αγίου Ιωάννου Κυνηγού, Αγία Παρασκευή

Κατανυκτική ατμόσφαιρα στο γυναικείο μοναστήρι με τον πετρόχτιστο περίβολο.
Ξεχωριστή εμπειρία αποτελεί η χορωδία των μοναχών κάνουν πολλούς Αθηναίους να επιλέγουν κάθε χρόνο το συγκεκριμένο γυναικείο μοναστήρι για να ακούσουν τα Εγκώμια και τον Επιτάφιο Θρήνο.
Μαγική είναι η στιγμή όπου ξεκινά η περιφορά του Επιταφίου, με εκατοντάδες κεράκια αναμμένα στα χέρια των πιστών να φωτίζουν το δάσος και θέα από ψηλά τη φωτισμένη Αθήνα. Η λειτουργία αρχίζει στις 7.00 μ.μ.
Εισόδια Θεοτόκου, Μαρκόπουλο Ωρωπού.
Σκαρφαλωμένο στο βουνό, με θέα στον Ευβοϊκό, το μοναστήρι είναι μια καλή ευκαιρία για όσους επιθυμούν να...εκδράμουν στα περίχωρα της Αττικής. Η ακολουθία συνδυάζει την κατάνυξη με το φυσικό κάλος της τοποθεσίας όπου βρίσκεται το μοναστήρι και οι πιστοί που προσέρχονται εκεί αισθάνονται ότι βρίσκονται σε ένα χωριό μέσα στη φύση. Η ακολουθία αρχίζει στις 7.00 και τα εγκώμια ψάλλουν οι μοναχές.

Μονή Καισαριανής

Περιφορά στο φως της μέρας...
Επιτάφιος με εναλλακτική διάθεση είναι αυτός που θα παρακολουθήσει κανείς αν ανηφορίσει τους πρόποδες του Υμηττού.
Ο Επιτάφιος βγαίνει το μεσημέρι, στο φως της ημέρας, ενώ ξεχωριστό είναι και το τελετουργικό του στολισμού του, που ξεκινάει νωρίς το πρωί. Η περιφορά του Επιταφίου γίνεται στις πλαγιές του Υμηττού, ανάμεσα στα δέντρα και στην ολάνθιστη φύση γύρω στις 2.00-2.30 μ.μ., με ειδική άδεια του υπουργείου Πολιτισμού, αφού το μοναστήρι υπάγεται στην εφορεία βυζαντινών αρχαιοτήτων.
Τα Εγκώμια ψέλνει χορωδία από παιδιά της Χριστιανικής Αδελφότητας Νέων.

Άγιος Δημήτριος Λουμπαρδιάρης, Θησείο

Το εκκλησάκι αγναντεύει με την ξεχωριστή του ομορφιά πάνω από τον πεζόδρομο της Αποστόλου Παύλου στο Θησείο.
Χρονολογείται στον 12ο αιώνα και ανήκει στον τύπο της καμαρωτής μονόκλιτης βασιλικής. Είναι κτισμένος στη θέση του βόρειου πύργου της πύλης του Διατειχίσματος (Δίπυλο υπέρ των Πυλών), με την τελευταία φάση του οποίου πιθανόν και συνδέεται. Οι τοιχογραφίες στο εσωτερικό του ανήκουν στον 18ο αιώνα Σύμφωνα με την παράδοση, την ονομασία Λουμπαρδιάρης (Κανονιέρης) την πήρε όταν στα μέσα του 17ου αιώνα, παραμονή του Αγίου Δημητρίου, ένα θαύμα έσωσε τον ναό από τον κανονιοβολισμό του φρουράρχου της Ακρόπολης Γιουσούφ. Η σημερινή μορφή του ναού οφείλεται στην ανακατασκευή της μεταβυζαντινής φάσης του από τον Δημήτρη Πικιώνη.

Αγία Μαρίνα, λόφος Νυμφών

Από τους πιο περίτεχνους ναούς της πόλης, η Αγία Μαρίνα πάνω στον λόφο των Νυμφών διαθέτει ξεχωριστό ρυθμό, που «στεφανώνεται» από έναν μεγάλο τρούλο και τέσσερις μικρότερους, ενώ ακριβώς δίπλα υπάρχει και η παλαιότερη, βυζαντινή εκκλησία του 12ου αιώνα με περίτεχνες τοιχογραφίες. Πιάστε θέση στην πλακόστρωτη πλατεία μπροστά της και απολαύστε κατάνυξη με θέα, μέχρι να αρχίσει η περιφορά.
Καπνικαρέα: Το επίσημο όνομά της είναι «ναός των Εσοδίων της Θεοτόκου». Το γνωστό σε όλους παρεκκλήσι που στέκεται με τον δικό της ξεχωριστό τρόπο, στη μέση της Ερμού, χτισμένο πάνω στα ερείπια παλαιότερου ναού. Σαφώς μεγαλύτερης κλίμακας και «αίγλης», η λειτουργία της Μητρόπολης συγκεντρώνει τα πλήθη και συνοδεύεται συνήθως από την Φιλαρμονική του δήμου κατά την περιφορά. Οι ναοί δύο εκ των δημοφιλέστερων πλατειών της πόλης, της Αγίας Ειρήνης και τους Αγίου Γεωργίου του Καρύτση συγκλίνουν επίσης με τους υπόλοιπους Επιταφίους, ενώ παράλληλα κινούνται και η περιφορά της Αγίας Αικατερίνης και της Μεταμόρφωσης, με αφετηρία την Πλάκα.

Άγιος Γεώργιος Λυκαβηττού

Με κυκλαδίτικες επιρροές λευκό εκκλησάκι που κοιτάζει αγέρωχα από την κορυφή του Λυκαβηττού, θα ανταμείψει τον κόπο σας – και την πιθανή κίνηση που θα συναντήσετε στον δρόμο προς την κορυφή – με την μυσταγωγία που προκαλεί η απόκοσμη ησυχία του λόφου και η εικόνα της φωταγωγημένης Αθήνας στο φόντο.

Άγιος Γεώργιος, Καβούρι

Μια καλή ευκαιρία να βρεθείτε πιο κοντά στη θάλασσα. Στην κορυφή του λόφου που αγναντεύει τη θάλασσα, θα βρείτε το καμαρώνει το λευκό εκκλησάκι του Άη Γιώργη, που χτίστηκε στα μισά του περασμένου αιώνα για να εξυπηρετεί τον εκκλησιασμό δυνάμεων καταδρομών, αλλά την δεκαετία του ’70 παραδόθηκε στους αρκετούς πλέον κατοίκους της Βουλιαγμένης και εξελίχθηκε σε έναν εκ των γραφικότερων ναών της νότιας Αθήνας.