Η ποιοτική διάσταση του βιώματος της ανεργίας θα κινήσει την ιστορία στην Ελλάδα…

Άρθρο του Δημήτρη Α. Γιαννακόπουλου Η ιστορία κινείται από το βίωμα και όχι από την αναπαράστασή του στον Τύπο και στα ΜΜΕ. Το βίωμα της ...

Άρθρο του Δημήτρη Α. Γιαννακόπουλου

Η ιστορία κινείται από το βίωμα και όχι από την αναπαράστασή του στον Τύπο και στα ΜΜΕ.

Το βίωμα της ανεργίας δεν είναι απλώς η σκοτεινή και σιωπηρή όψη της στατιστικής, σαν και αυτήν που διατρέχει την κυριολεκτικώς δραματική ετήσια έκθεση του ΙΝΕ-ΓΣΕΕ για την Ελληνική Οικονομία και την Απασχόληση, η οποία μάλλον αντικειμενικά επιχειρεί να «συλλάβει» και αναδείξει το… ασύλληπτο! Το τραγικό, μη-αναστρέψιμο πλέον, κοινωνικό ζήτημα που έχει προκληθεί και εξελίσσεται από την εφαρμογή της στρατηγικής της «συντεταγμένης χρεοκοπίας» με πρωτόγνωρη ιστορικώς σε μέγεθος εσωτερική υποτίμηση στην πράξη.

Η αλήθεια των μεγεθών της ανεργίας φανερώνει τον απόλυτο ή σημαντικό αποκλεισμό περισσότερων από το ένα τρίτο του εργατικού δυναμικού της Ελλάδας. Αυτό σημαίνει πως ο μισός ελληνικός πληθυσμός βρίσκεται στο φάσμα του αποκλεισμού με κοινωνικοοικονομικούς όρους. Και αυτό, αγαπητέ αναγνώστη, προκαλεί όχι απλώς για πολιτική εκμετάλλευση των ανέργων, των απασχολούμενων σε μη-σταθερές θέσεις εργασίας και ασφαλώς των οικογενειών τους, αλλά για πολιτικές εξελίξεις πέραν κάθε φαντασίας. Το σημερινό πολιτικό δυναμικό της Ελλάδας «φωλιάζει» όχι απλώς στην ποιοτική διάσταση της ανεργίας, με την κυκλική να μειώνεται ελάχιστα και την διαθρωτική να μεγεθύνεται εξοντωτικά, προκαλώντας πρωτόγνωρα μετά τον πόλεμο κοινωνικά αδιέξοδα, αλλά μάλλον περισσότερο σε αυτό καθ’ εαυτό το βίωμα της ανεργίας. Στο πώς ο καθένας βιώνει αυτή τη μορφή αποκλεισμού και πώς αντιδρούν οι γύρω του, το κράτος και η αγορά.

Δεν είναι, λοιπόν, η ποιοτική διάσταση της ανεργίας αυτή που θα «κινήσει» την ιστορία στην Ελλάδα, όπως ενδεχομένως νομίζει ο επιστήμονας που ερευνά ορθώς μεθοδολογικά το φαινόμενο, αλλά η ποιοτική διάσταση του βιώματος της ανεργίας.

Το υποκειμενικό βίωμα έχει κρίσιμη πολιτική σημασία και όχι οι κοινωνικές και ατομικές/προσωπικές αντικειμενικότητες (παράγωγα) που συνυφαίνονται με αυτή τη μορφή αποκλεισμού.

Αν δεν έχεις νοιώσει τις συνέπειες της ανεργίας στο «πετσί» σου και στον «κόσμο» σου, μάλλον δεν καταλαβαίνεις τι εννοώ ακριβώς. Προσπάθησε, αλλά δεν πιστεύω πως θα νοιώσεις την - συνειδητά αποφορτισμένη συναισθηματικά - γραφή μου. Όσους βλέπω να μιλούν πολιτικάντικα και να διαπληκτίζονται με άλλους και με ιδιαίτερο «πάθος» για την ανεργία, δεν τους υπολήπτομαι! Δεν ξέρουν για ποιο φαινόμενο μιλούν. Αυτός που ξέρει «πνίγεται» από το τραύμα και δυσκολεύεται να απαντήσει με ειλικρίνεια για το προσωπικό του δράμα. Όσοι τα καταφέρνουν και μιλούν για την τραγωδία τους στην καθημερινότητα, αντλούν επιχειρήματα από εξωτερικές προς αυτούς νοηματοδοτήσεις και προσλήψεις της ανεργίας. Ιδεολογικοποιούν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο το δράματα τους και αυτό κάτι δείχνει για τον κοινωνιολόγο ή τον πολιτικό επιστήμονα, αλλά στην πραγματικότητα παραμορφώνει την πολιτική αίσθηση του ανέργου, μέσα σε έναν κόσμο που προσβάλει το θεμέλιο της ύπαρξης και όχι το θεμέλιο της συνύπαρξης και της δημοκρατίας.

Η ανεργία, αναγνώστη μου, είναι αρρώστια. Μια κοινωνική πανούκλα με διαφορετικά ψυχικά και ψυχοσωματικά συμπτώματα για τον κάθε άνεργο. Και η διαφοροποίηση αυτή είναι άσχετη στη σημερινή ελληνική κοινωνία από την κοινωνική του διαστρωμάτωση (ομάδα, τάξη) – σε αντίθεση με αυτό που συνέβαινε πριν από την τρέχουσα κρίση. Έχει σχέση με άλλους παράγοντες και σχέσεις ατομικής ανάπτυξης και ασφαλώς κοινωνικοποίησης. Έχει σχέση με τη δόμηση του «υπερεγώ» εντός της αγοράς. Και στο βαθμό που η ελληνίδα και ο έλληνας νοιώθουν αποκλεισμένοι από την αγορά - συνήθως από κάποια συγκεκριμένη αγορά αναφοράς - βιώνουν μια ζωτικού χαρακτήρα μορφή απόρριψης, η οποία έχει ως αποτέλεσμα την αποδιοργάνωση της προσωπικότητας.

Ο σημερινός άνεργος και ιδιαίτερα ο μακροχρόνια άνεργος είναι ο αυριανός «απροσάρμοστος» - και με χωρίς εισαγωγικά - πολίτης. Η ανεργία του γίνεται συνθήκη σοβαρής και στις περισσότερες περιπτώσεις μόνιμης διαταραχής της προσωπικότητάς του, οδηγώντας σε νευρώσεις και ψυχώσεις, από τις οποίες παράγεται ο «έλληνας πολίτης μετά τη κρίση». Θα είναι πλέον το τραύμα της ανεργίας που θα καθορίζει την πολιτική στάση και συμπεριφορά των Ελλήνων. Και όσοι πολιτικοί πιστεύουν πως θα καταφέρουν να χειραγωγήσουν προς το συμφέρον τους τη δραματική δυσαρμονία μεταξύ του «εκείνου», του «εγώ» και του «υπερεγώ» αυταπατώνται. Ο σημερινός άνεργος είναι μια «βόμβα», την οποία δεν μπορεί να «εξουδετερώσει» κανείς πολιτικός σχηματισμός. Είναι η «βόμβα» στα θεμέλια του ελληνικού πολιτικού συστήματος. Και όποιος παίζει με τις βόμβες κινδυνεύει ασφαλώς να τιναχθεί στον αέρα.



Συμβουλή: Αν δεν μπορείς να προσφέρεις συνθήκες αξιοπρεπούς, σταθερής εργασίας στον λαό που κυβερνάς, μην μιλάς για ανεργία. Μην προκαλείς την «βόμβα»! Δεν ξέρεις, όπως δεν ξέρω, πώς και πότε θα σκάσει. Και δεν ξέρουμε επειδή η «βόμβα» αυτή δεν έχει ενιαία δομή. Αποτελείται από δύο εκατομμύρια περίπου ξεχωριστά τμήματα, που λειτουργούν αυτόνομα. Η διαταραχή της δυναμικής ισορροπίας των τμημάτων της κάθε προσωπικότητας-άνεργος, διαταράσσει και την πολιτική δομή της «βόμβας» πάνω στην οποία στρογγυλοκάθεται η ελληνική πολιτική και οικονομική ελίτ, νομίζοντας πως πρόκειται για πολυθρόνα!...