Χάρτης άκαπνης διασκέδασης: Δείτε πού δεν καπνίζουν

Με τον αντικαπνιστικό νόμο να έχει ψηφιστεί εδώ και χρόνια αλλά στην ουσία να μην έχει εφαρμοστεί ποτέ, ήταν ακριβώς αυτό που έλειπε:...

Με τον αντικαπνιστικό νόμο να έχει ψηφιστεί εδώ και χρόνια αλλά στην ουσία να μην έχει εφαρμοστεί ποτέ, ήταν ακριβώς αυτό που έλειπε: ένας ψηφιακός χάρτης, τον οποίο μπορεί να συμβουλευτεί κανείς για είναι σίγουρος ότι η έξοδός του για φαγητό ή ποτό δεν θα συνοδευτεί από ένα ντουμάνι καπνού και τις βλαβερές του συνέπειες.

Το πολύτιμο αυτό εργαλείο έχει δημιουργηθεί από μια ομάδα ανθρώπων που αποφάσισαν να χαρτογραφήσουν την άκαπνη ψυχαγωγία όταν το κάπνισμα επιτρεπόταν σχεδόν παντού. Ήταν τότε που ο Αλέξανδρος Φωτεινός και ο Αλέξανδρος Αθανασόπουλος δημιούργησαν έναν ιστότοπο το nosmoking.gr. Με την άνθηση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, όμως, η προσπάθεια έλαβε μια επιπλέον ώθηση. Το 2010 δημιουργήθηκε στο Facebook η ομάδα «Ψυχαγωγία χωρίς καπνό», η οποία σήμερα αριθμεί περισσότερα από 12.000 μέλη – τα μισά από αυτά γράφτηκαν τους τελευταίους τρεις μήνες. Από τις πληροφορίες αυτών των μελών ενημερώνεται ο χάρτης στο Facebook, ενώ η ομάδα έχει δημιουργήσει και μια ανάλογη εφαρμογή για έξυπνα κινητά με σύστημα Android.

Πόσα είναι λοιπόν τα άκαπνα μαγαζιά; «Εμείς έχουμε χαρτογραφήσει περίπου 1.000, τα 500 από τα οποία είναι στο λεκανοπέδιο» απαντά στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο διαχειριστής της ιστοσελίδας Νίκος Πουλόπουλος. Και σπεύδει να επισημάνει ότι ο αριθμός αυτός δεν αντιπροσωπεύει παρά ένα μικρό ποσοστό των καταστημάτων εστίασης και διασκέδασης που υπάρχουν σε όλη την Ελλάδα. «Ιδιαίτερα η κατάσταση στην επαρχία είναι τραγική. Υπάρχουν νομοί που δεν έχουμε εντοπίσει ούτε ένα μαγαζί και, όπως φαίνεται, πιθανότατα το κάπνισμα δεν απαγορεύεται πουθενά. Το ίδιο ισχύει και για πολλά νησιά».

Η εικόνα είναι λίγο καλύτερη στην καρδιά της Αθήνας. Σύμφωνα με τον Νίκο Πουλόπουλο, η μεγαλύτερη συγκέντρωση άκαπνων μαγαζιών παρατηρείται στην περιοχή της πλατείας Συντάγματος. Στον αντίποδα, στην περιοχή των Μεσογείων είναι σαν να ψάχνει κανείς «ψύλλους στ’ άχυρα», ενώ δεύτερη χειρότερη σε επιδόσεις είναι η δυτική Αττική. Ακολουθούν τα νότια προάστια, ενώ λίγο καλύτερη είναι η κατάσταση στα βόρεια.

Κι όμως, η εικόνα είναι δυσανάλογη με τις επιθυμίες των πολιτών. «Τα περισσότερα από τα μέλη μας είναι στην ηλικία από 30 έως 40 χρόνων. Πολλοί από αυτούς είναι νέοι γονείς. Όταν μας ανακαλύπτουν, μας λένε "μα πού ήσασταν τόσον καιρό, μας σώσατε"». Ανάλογους επαίνους εισπράττουμε και από ξένους τουρίστες, οι οποίοι πλέον είναι συνηθισμένοι σε μια πολύ διαφορετική και πολύ πιο υγιεινή κατάσταση».

Γιατί όμως ότι έγινε στις δικές τους χώρες, μοιάζει αδύνατον να γίνει στη δική μας; Ο εκπρόσωπος της «ψυχαγωγίας χωρίς καπνό» το αποδίδει στην απουσία ελέγχων. Όπως διηγείται ο ίδιος, πριν από λίγους μήνες η ομάδα αποφάσισε να αποστείλει επιστολές διαμαρτυρίας στις 13 περιφέρειες της χώρας. Από αυτές απάντησαν μόνο οι πέντε. Αλλά και αυτές οι απαντήσεις ήταν είτε πολύ τυπικές (οι αρμόδιοι ενημέρωναν απλώς τους αποστολείς ότι η επιστολή τους είχε πρωτοκολληθεί), είτε προκαλούσαν εύλογα ερωτηματικά. «Πώς είναι δυνατόν, για παράδειγμα, να πραγματοποιήθηκαν 2.936 έλεγχοι στον βόρειο τομέα Αττικής και να βεβαιώθηκαν μόνο 104 παραβάσεις, όταν αρκεί μια και μόνο έξοδος ένα βράδυ για να διαπιστώσεις τι γίνεται», διερωτάται ο Νίκος Πουλόπουλος.

Από την άλλη πλευρά, μπορεί να δει κανείς και λίγο φως στην άκρη ενός τούνελ που πνίγεται από τον καπνό. Κάποιοι ιδιοκτήτες – και κυρίως οι καινούργιοι – σπεύδουν οικειοθελώς να δηλώσουν «άκαπνοι» στον χάρτη. Ο Νίκος θυμάται μάλιστα την περίπτωση ενός εστιατορίου στο Λιτόχωρο που δηλώθηκε στον χάρτη και είδε την πελατεία του να αυξάνεται από κόσμο, ο οποίος μάλιστα προέρχονταν όχι από την Κατερίνη, αλλά κυρίως από τη Θεσσαλονίκη.

Στο μεταξύ, τα άκαπνα μαγαζιά του χάρτη αυξάνονται με έναν ρυθμό 5 έως 20 την εβδομάδα. Είναι όμως αυτή η λύση; «Σε καμία περίπτωση» απαντά ο ίδιος. «Η δική μας προσπάθεια δεν μπορεί να καλύψει το κενό ενός νόμου που δεν εφαρμόζεται. Αυτό που χρειάζεται είναι η πολιτική βούληση».