Η ΕΥΡΩΠΗ ΦΛΕΓΕΤΑΙ! Το φιτίλι της Ιταλίας και η αφλογιστία της Ελλάδας...

Το βραδύκαυστο φιτίλι της βόμβας που απειλεί το οικοδόμημα της ευρωζώνης άναψε με το συντριπτικό όχι των Ιταλών αλλά επί του παρόντος π...

Το βραδύκαυστο φιτίλι της βόμβας που απειλεί το οικοδόμημα της ευρωζώνης άναψε με το συντριπτικό όχι των Ιταλών αλλά επί του παρόντος παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον η χρονοκαθυστέρηση που παρατηρείται. Μολονότι οι πιέσεις και παρεμβάσεις υπέρ του Ναι ακόμη και από τον κ. Σόιμπλε έως την παραμονή του δημοψηφίσματος υπήρξαν ασφυκτικές, από την Δευτέρα ακολούθησε νηνεμία και σιωπή από τον ευρωπαϊκό περίγυρο που δείχνει ότι η πραγματική ανησυχία για τις εξελίξεις είναι μεγάλη.

Την ώρα πάντως που οι Βρυξέλλες και το Βερολίνο αφήνουν έστω και προσωρινά την Ιταλία ήσυχη, διαπιστώνεται μια περαιτέρω σκλήρυνση της στάσης τους έναντι της Ελλάδας όπως αποτυπώθηκε με την απόφαση του Eurogroup και τις απαιτήσεις για πολυετή διατήρηση υψηλών πλεονασμάτων 3,5% και λήψη νέων μέτρων της τάξης των 4,5 δις ευρώ. Αυτό κατ' αρχάς διέψευσε όσους είχαν την ελπίδα ότι το ιταλικό δημοψήφισμα σε συνδυασμό με την γενικότερη ενίσχυση του ευρωσκεπτικισμού μπορεί να λειτουργήσει ως προειδοποιητικό σήμα και να οδηγήσει σε χαλάρωση της λιτότητας για τη χώρα μας. Ο ίδιος ο κ. Τσίπρας είχε επικαλεστεί αρκετές φορές αυτόν τον κίνδυνο για να ενισχύσει τα επιχειρήματά του αλλά δίχως αξιόλογα αποτελέσματα. Φαίνεται καθαρά ωστόσο ότι ακόμη και αυτή η πολιτική της πυγμής που εφαρμόζει το ιερατείο της δανειστών δεν είναι τόσο σιδηρά όσο δείχνει ή τουλάχιστον συνοδεύεται από φόβους και δισταγμούς. Η απειλή μιας άμεσης έκρηξης, στον απόηχο του δημοψηφίσματος, υποχρέωσε τον κ. Σόιμπλε να πατήσει φρένο για την Ιταλία -όπου ο ριζοσπαστισμός δυναμώνει καθημερινά- σε αντίθεση με την Ελλάδα που θεωρείται ο αδύναμος κρίκος χωρίς σοβαρές πια αντιστάσεις.

Στη γειτονική χώρα το Όχι μπορεί να μην έγινε Ναι και ο κ. Ρέντσι αναλαμβάνοντας την ευθύνη της ήττας να παραιτήθηκε αλλά οι διεργασίες για την εκτόνωση της κοινωνικής δυσαρέσκειας κινούνται σε ένα άλλο επίπεδο. Η Ιταλία οδηγείται προς εκλογές και ο απερχόμενος πρωθυπουργός επιχειρώντας να εμφανιστεί ως εκφραστής του 40% του Ναι προσαθεί να γίνει κυρίαρχος του εσωκομματικού παιχνιδιού στο Δημοκρατικό Κόμμα. Δι αυτού του τρόπου θα ήθελε όπως λέγεται ακόμη και να ηγηθεί ενός «φιλευρωπαϊκού μετώπου» ως ύστατο ανάχωμα στις ευρωσκεπτικιστικές δυνάμεις και τάσεις της Ιταλίας. Την ίδια ώρα το Κίνημα Πέντε Αστέρων του Μπέπε Γκρίλο δείχνει να έρχεται μεν πρώτο κόμμα αλλά δεν είναι βέβαιη, λόγω της ετερόκλητης σύνθεσής του, η μετεκλογική συνοχή όπως και η πολιτική συμπεριφορά του. Μέχρι στιγμής ο ίδιος ο Γκρίλο έχει προαναγγείλει τη διενέργεια δημοψηφίσματος για την αποχώρηση της χώρας από το ευρώ κι αυτό προκαλεί πολλές αβεβαιότητες εντός κι εκτός Ιταλίας αφού προς την ίδια κατεύθυνση κινούνται εκτός από το κόμμα του Μπερλουσκόνι και άλλα «αντισυστημικά» σχήματα και κινήματα. Το Βερολίνο δεν φαίνεται ικανό τουλάχιστον προς το παρόν να διαχειριστεί μια τέτοια απειλή η οποία θα μπορούσε να σηματοδοτήσει και την αρχή του τέλους για την ευρωζώνη. Κατά τη νέα χρονιά που ξεκινά άλλωστε σε λίγες εβδομάδες, η Ιταλία έρχεται να πάρει τη θέση της στον εκλογικό χάρτη της Ευρώπης όπου ήδη έχουν αρχίσει οι προετοιμασίες για κάλπες επίσης στην Ολλανδία, τη Γαλλία και το φθινόπωρο στην ίδια την Γερμανία. Αυτή η αστάθεια επομένως αποτελεί το ισχυρότερο διαπραγματευτικό εργαλείο για τη διπλανή χώρα, κάτι που αναγκάζει τον κ. Σόιμπλε και τους υπολοίπους να χαμηλώνουν τους τόνους και -αποφεύγοντας να ρίξουν κι άλλο λάδι στη φωτιά- να αναζητούν εναλλακτικούς τρόπους για να μην οδηγηθεί εκτός ευρωζώνης η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία μεταξύ των 19 χωρών της και όγδοη μεγαλύτερη στον κόσμο. Οι τελευταίες πληροφορίες κάνουν μάλιστα λόγο για το σχηματισμό μιας «τεχνικής», δηλαδή μεταβατικής, κυβέρνησης η οποία ως βασική αποστολή της θα έχει την αλλαγή του εκλογικού νόμου προς αναλογικότερη κατεύθυνση προκειμένου να αποτραπεί μετεκλογικά η συμμετοχή του κόμματος του Γκρίλο στην εξουσία...

Στην Ελλάδα τα διαπραγματευτικά όπλα έχουν πάθει προ πολλού αφλογιστία. Ο κ. Σόιμπλε βρίσκει έδαφος για να προωθήσει το νεοηγεμονικό πρότυπό του για λιτότητα και αντιπληθωρισμό επιβάλλοντας, με απόλυτο κυνισμό, την πλήρη προσαρμογή στην ευρωζώνη υπό το δόγμα ότι χώρες όπως η Ελλάδα πρέπει «να πάψουν να καταναλώνουν περισσότερα από όσα παράγουν». Στο πλαίσιο αυτό μάλιστα το Βερολίνο δεν φαίνεται να έχει ουσιώδεις αντιρρήσεις για το πώς θα γίνεται η εσωτερική αναδιανομή στη χώρα μας εφόσον συνεχίζει να τηρείται το υφιστάμενο στην πραγματικότητα καθεστώς φτωχοποίησης. Μπορεί λοιπόν να εκδηλώθηκαν από προχθές διάφορες ενστάσεις και να διατυπώθηκαν «ερωτήματα» για την πρωθυπουργική ανακοίνωση περί «13ης σύνταξης» στους συνταξιούχους μέχρι 850 ευρώ, αλλά αυτά υπηρετούν περισσότερο επικοινωνιακές σκοπιμότητες που δίνουν μια σοβαρή ανάσα εσωτερικής κατανάλωσης και στον κ. Τσίπρα. Η διευκόλυνση δεν αφορά μόνο αυτή καθ' αυτή την παροχή, που έρχεται ύστερα από αλλεπάλληλες περικοπές και εν όψει καινούργιων εξίσου εξοντωτικών, αλλά και στην υποβοήθηση του «διαπραγματευτικού» προφίλ του Έλληνα πρωθυπουργού το οποίο έχει πληγεί πάρα πολύ όλο το προηγούμενο διάστημα.

Η ουσία είναι ότι την ώρα που προσφέρεται το εφάπαξ βοήθημα στους συνταξιούχους, η κυβέρνηση οδηγείται στο κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης παράλληλα με το «συμπληρωματικό μνημόνιο», κατά την έκφραση του Eurogroup, δίχως πραγματικές εφεδρείες αντιστάσεων. Αν τον Ιούλιο του 2015 ο κ. Τσίπρας χρησιμοποίησε το δημοψήφισμα για να καταλήξει τελικά στο τρίτο Μνημόνιο, τούτη τη φορά φαίνεται ότι δεν έχει καν τη δυνατότητα να αξιοποιήσει ως απειλή από τη δική του πλευρά την προσφυγή σε κάλπες. Κι αυτή είναι η ειδοποιός διαφορά με την Ιταλία. Για τη χώρα μας, ύστερα και από τη μεταβίβαση ολόκληρης της δημόσιας περιουσίας με τη μορφή εγγύησης στο Υπερταμείο για 99 χρόνια, οι δανειστές μπορεί να εκνευρίζονται με τα «σκέρτσα» της ελληνικής κυβέρνησης αλλά δεν ανησυχούν. Σύμφωνα με πληροφορίες μάλιστα έχουν διαμηνύσει προς την Αθήνα ότι δεν «πτοούνται» από πιθανές εκλογές. «Μέτρα ή Grexit, τρίτος δρόμος δεν υπάρχει» δήλωσε και δημοσίως άλλωστε ο κ. Σόιμπλε απευθυνόμενος προς όλες τις πλευρές. Κάπως έτσι το δίλημμα επιστρέφει στον κ. Τσίπρα ως προς τις διεξόδους που έχει πλέον και για το προσωπικό πολιτικό του πρόβλημα...

Ανδρέας Καψαμπέλης

www.dimokratianews.gr