Χάλοουιν: Η γιορτή των νεκρών δεν ξεκίνησε από τις ΗΠΑ!

Απόψε είναι η νύκτα της 31ης Οκτωβρίου. Και αυτή τη νύκτα, σύμφωνα με την παράδοση του Χάλοουιν (halloween), ανοίγει μια "πύλη...

Απόψε είναι η νύκτα της 31ης Οκτωβρίου. Και αυτή τη νύκτα, σύμφωνα με την παράδοση του Χάλοουιν (halloween), ανοίγει μια "πύλη" όπου ο κάτω κόσμος, δηλαδή ο κόσμος των νεκρών επικοινωνεί με τον πάνω κόσμο, δηλαδή τον κόσμο των ζωντανών!

Σύμφωνα με παραδόσεις που χάνονται στο βάθος του χρόνου, τη νύκτα του Χάλοουιν, οι ψυχές, τα πνεύματα, γενικά οι νεκροί, έχουν την ευκαιρία τους να εκδικηθούν όποιον τους έκανε κακό ενώ ζούσαν. Έχουν την ευκαιρία τους να πουν στους ζωντανούς τις αδικίες που υπέστησαν. Μετά από αυτή τη νύκτα η... ευκαιρία χάνεται και του χρόνου πάλι!

Από αυτή την πίστη, ότι δηλαδή οι νεκροί έρχονται για να πάρουν εκδίκηση, προέκυψε και το έθιμο των μεταμφιέσεων του Χάλοουιν.

Η μάχη του κάτω με τον... πάνω κόσμο

Όπως προαναφέρθηκε, τη νύκτα της 31ης Οκτωβρίου, δηλαδή τη νύκτα του Halloween, οι νεκροί έχουν την ευκαιρία να επικοινωνήσουν με τους ζωντανούς. Και να εκδικηθούν ίσως. Οι ζωντανοί προσπαθούν με τη σειρά τους να κάνουν τους νεκρούς να επιστρέψουν στον τάφο τους, και στον κάτω κόσμο, που τους "ανήκει".

Όσοι έχουν αδικήσει κάποιον που έχει πεθάνει κι έχουν λόγο να ανησυχούν, μεταμφιέζονται στο Χάλοουιν, για να μην τους αναγνωρίσει ο... αδικηθείς.

Μια ευρωπαϊκή παράδοση που μας την... ξαναέμαθαν οι Αμερικάνοι

Γενικά το Χάλοουιν εορτάζεται στην Ευρώπη και την Ελλάδα τα τελευταία χρόνια ως... εισαγόμενο αγαθό από τις ΗΠΑ. Αυτό όμως που ελάχιστοι γνωρίζουμε είναι ότι η γιορτή του Χάλοουιν είναι μια ευρωπαϊκή παράδοση, την οποία οι μετανάστες πήραν "μαζί τους" στην Αμερική.

Εκεί βεβαίως η παράδοση εμπλουτίστηκε και μας επεστράφη. Κάτι σαν... αντιδάνειο!

Η λέξη Χάλοουιν (Halloween) προέρχεται από το All-hallow-even και είναι η παραμονή της εορτής των Αγίων Πάντων (All Hallows Day - All Saints Day), που εορτάζεται την 1η Νοεμβρίου.

Αρχικά, οι Άγιοι Πάντες εορτάζονταν (στο καθολικό εορτολόγιο) το 609 μ.Χ., στις 14 Μαΐου, αλλά ο Πάπας Γρηγόριος 4ος μετακίνησε τον εορτασμό την 1η Νοεμβρίου, κατά μια ιστορική εκδοχή για να "κουμπώσει" με παλαιότερες παγανιστικές παραδόσεις της Ευρώπης και να τις αφομοιώσει.

Σύμφωνα με την επικρατέστερη θεωρία, η εορτή του Χάλοουιν έχει τις ρίζες της στην Ιρλανδία, στους Κέλτες και την εορτή του Samhain, που σημαίνει (στην κέλτικη) «τέλος του καλοκαιριού».

Το σήμα κατατεθέν του Χάλοουιν, η κολοκύθα, κρατά από τον ιρλανδικό μύθο του τσιγκούνη Τζακ, που τα έβαλε με το διάβολο, κατάφερε να τον εξαπατήσει (και μάλιστα όχι μια φορά) αλλά από όταν πέθανε, δεν κατάφερε να βρει μέρος να αναπαυτεί και το πνεύμα του περιπλανιέται στον κόσμο, ψάχνοντας where to rest in pece.

Οι κολοκύθες και η σύγχρονη γιορτή του Χάλοουιν

Βεβαίως το σημερινό Χάλοουιν είναι πολύ μακρυά από το μυσταγωγικό και μυστηριακό πνεύμα των αρχικών παραδόσεων.

Το έθιμο των μεταμφιέσεων των μικρών παιδιών που εμφανίζονται στις πόρτες ντυμένα με τρομακτικές στολές και λέγοντας "trick or treat", ζητώντας γλυκά και κεράσματα, έλκει από την Ιρλανδία, τη Σκωτία και την Ουαλία του 16ου αιώνα. Τα μικρά... τερατάκια, αντιπροσώπευαν τις θεότητες του χειμώνα που ήθελαν ανταλλάγματα για να εξασφαλίσουν καλή τύχη.

Φεύγοντας μετανάστες προς τις ΗΠΑ, Ιρλανδοί, Σκωτσέζοι και Ουαλοί, πήραν μαζί τους και το έθιμο αυτό. Οι κολοκύθες χρησιμοποιήθηκαν σαν φαναράκια γιατί ήταν πολύ φθηνές.

Σήμερα, το Χάλοουιν είναι η πλέον επικερδής εορτή στις ΗΠΑ. Υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο, τα... παραφερνάλια του Χάλοουιν (κοστούμια, διακοσμητικά, γλυκά, φαγητά κ.ά.) κάνουν τζίρο περί τα 6 δισ. δολάρια.  

Επιμέλεια Λήδα Δεληγιάννη

Με πληροφορίες από Reuters, Wikipedia, Euronews