Eμβόλιο για τον δάγκειο πυρετό: Τα οφέλη και οι κίνδυνοι

Το μοναδικό στον κόσμο εγκεκριμένο εμβόλιο για τον δάγκειο πυρετό, αντί να εμποδίζει την εξάπλωση της νόσου, μπορεί να κάνει πιο σοβα...

Το μοναδικό στον κόσμο εγκεκριμένο εμβόλιο για τον δάγκειο πυρετό, αντί να εμποδίζει την εξάπλωση της νόσου, μπορεί να κάνει πιο σοβαρές τις λοιμώξεις, αν γίνει σε περιοχές όπου υπάρχουν χαμηλά επίπεδα λοίμωξης, δηλαδή λίγα περιστατικά της εν λόγω ασθένειας, σύμφωνα με μια νέα βρετανο-αμερικανική επιστημονική έρευνα.

Σε αυτές τις περιπτώσεις, οι άρρωστοι που έχουν εμβολιασθεί, είναι πιθανότερο να εισαχθούν σε νοσοκομείο.

Οι ερευνητές του Imperial College του Λονδίνου και της Σχολής Δημόσιας Υγείας Μπλούμπεργκ του Πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς της Βαλτιμόρης, με επικεφαλής τον καθηγητή Νιλ Φέργκιουσον του πρώτου, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό "Science", ανέλυσαν όλα τα διαθέσιμα δεδομένα από τις κλινικές μελέτες για το εμβόλιο.

Το βασικό συμπέρασμα είναι ότι στους ανθρώπους που ποτέ πριν δεν έχουν εκτεθεί στον δάγκειο, το εμβόλιο δρα στο ανοσοποιητικό τους σύστημα με τετοιο τρόπο που, αν στη συνέχεια μολυνθούν, η λοίμωξη είναι πιο σοβαρή από ό,τι αν δεν είχαν κάνει το εμβόλιο.

Αντίθετα, στους ανθρώπους που έχουν εκτεθεί ξανά στον ιό του δάγκειου πριν τον εμβολιασμό, το εμβόλιο μειώνει τη σοβαρότητα των μελλοντικών λοιμώξεων. Οι ερευνητές συνιστούν να γίνεται έλεγχος πριν τη χορήγηση του εμβολίου, για να διαπιστώνεται κατά πόσο κάποιος έχει ήδη εκτεθεί στον ιό του δάγκειου. Αν όχι, υπάρχει κίνδυνος να αρρωστήσει πιο σοβαρά εξαιτίας του εμβολίου.

Ο δάγκειος προκαλεί σχεδόν 400 εκατομμύρια περιστατικά λοιμώξεων σε πάνω από 120 χώρες. Περίπου ο μισός πληθυσμός της Γης κινδυνεύει από τη νόσο. Ο ιός εξαπλώνεται μέσω κουνουπιών και προκαλεί υψηλό πυρετό και πόνους στο κεφάλι, στα μάτια, στους μυς, στις αρθρώσεις κ.α. Σε μερικές περιπτώσεις, απειλεί τη ζωή, επειδή προκαλεί αιμορραγικό πυρετό, που σκοτώνει πάνω από 25.000 ανθρώπους ετησίως.

Αντίθετα με τις περισσότερες λοιμώδεις νόσους, στον δάγκειο η δεύτερη φορά που μολύνεται κανείς, είναι πολύ χειρότερη από την πρώτη. Συνήθως όταν κάποιος μολύνεται με έναν ιό, το ανοσοποιητικό σύστημά του «χτίζει» άμυνες εναντίον του. Έτσι, όταν μολύνεται ξανά, ο ιός καταστρέφεται προτού προλάβει να πυροδοτήσει τα συμπτώματα της ασθένειας.

Όμως στον δάγκειο ο ιός «χειραγωγεί» το ανοσοποιητικό σύστημα, ώστε να στρέφεται εναντίον του σώματος του ασθενούς. Έτσι όταν κάποιος μολύνεται για δεύτερη φορά, τα αντισώματα που έχει ήδη αναπτύξει, αντί να καταστρέφουν τον ιό, τον βοηθούν να μολύνει περισσότερα κύτταρα του οργανισμού, κάνοντας τη λοίμωξη πιο σοβαρή και επικίνδυνη.

Αυτό δημιουργεί προβλήματα με το εμβόλιο. «Αν κάποιος δεν έχει εκτεθεί ποτέ στον δάγκειο, το εμβόλιο φαίνεται να δρα σαν σιωπηλή λοίμωξη. Αυτή η αρχική έκθεση στον ιό λόγω του εμβολίου 'καθοδηγεί' το ανοσοποιητικό σύστημα έτσι ώστε, όταν υπάρξει νέα μόλυνση, τα συμπτώματα να είναι σοβαρότερα», δήλωσε ο Φέργκιουσον.

Το μοναδικό εμβόλιο για τον δάγκειο παράγεται από τη γαλλική φαρμακευτική εταιρεία Sanofi-Pasteur, χορηγείται σε τρεις δόσεις, έχει ήδη δοκιμασθεί σε περίπου 30.000 ανθρώπους σε δέκα χώρες και ήδη διατίθεται σε έξι χώρες μέχρι στιγμής, ενώ πολλές περισσότερες εξετάζουν την μελλοντική αξιοποίησή του. Όπως είπε ο Φέργκιουσον, μετά τη νέα μελέτη, «πρέπει να είμαστε προσεκτικοί πού και πώς χρησιμοποιούμε αυτό το εμβόλιο, καθώς υπάρχει ακόμη αβεβαιότητα για τις επιπτώσεις του». Γι' αυτό, δεν συνίσταται η χρήση του σε παιδιά κάτω των εννέα ετών.

Οι ερευνητές υπογράμμισαν ότι το εμβόλιο συνεχίζει να παρέχει οφέλη, μειώνοντας σε ποσοστό 20% έως 30% τα περιστατικά τηε νόσου, αλλά μόνο αν χρησιμοποιείται σε περιοχές όπου ήδη υπάρχουν πολλές λοιμώξεις από δάγκειο και όχι σε χώρες με ελάχιστα περιστατικά.

Σύμφωνα με το ελληνικό ΚΚΕΛΠΝΟ, ο δάγκειος πυρετός αποτελεί τη δεύτερη πιο συχνή αιτία νοσηλείας, μετά την ελονοσία, σε επιστρέφοντες ταξιδιώτες, στην Ευρώπη. Η πιθανότητα επανεισαγωγής του Δάγκειου στην Ευρώπη είναι υπαρκτή, λόγω αφενός της αύξησης των ταξιδιών παγκοσμίως και αφετέρου της ευρείας εξάπλωσης του κουνουπιού-τίγρη (Aedes albopictus) σε πάνω από 16 χώρες.

Στην Ελλάδα, μετά την επιδημία του 1927- 28 στην Αθήνα (που ήταν η τελευταία μεγάλη επιδημία δάγκειου στην Ευρώπη, με περισσότερους από 1.000 θανάτους), δεν έχουν καταγραφεί κρούσματα και θεωρείται ότι ο δάγκειος πυρετός έχει εκριζωθεί από τη χώρα μας. Όμως η πιθανή είσοδος του ιού στην Ελλάδα μπορεί να συμβεί είτε μέσω ταξιδιωτών και μεταναστών από ενδημικές χώρες, είτε μέσω εισόδου μολυσμένων κουνουπιών με μεταφορικά μέσα ή προϊόντα εμπορίου.

Το 50% των ατόμων που μολύνονται από τον ιό του δάγκειου, είναι ασυμπτωματικοί.