Η «αρπαγή γης»...

Το φαινόμενο «αρπαγής γης», γνωστό διεθνώς ως "land grabbing", ανοίγει μία νέα πραγματικότητα στην παγκόσμια οικονομία. Κυβερνή...

Το φαινόμενο «αρπαγής γης», γνωστό διεθνώς ως "land grabbing", ανοίγει μία νέα πραγματικότητα στην παγκόσμια οικονομία. Κυβερνήσεις και διεθνείς οργανισμοί έχουν πλέον να επιλέξουν ανάμεσα σε πολιτικές αντιμετώπισης της πείνας ή μίας άμετρης βιομηχανικής παραγωγής. Ορισμένες χώρες όπως η Κίνα και η Ινδία αγοράζουν εκτάσεις γης σε φτωχές χώρες, για να διασφαλίσουν για λογαριασμό τους αποθέματα τροφίμων αλλά και πρώτη ύλη για τα βιοκαύσιμα. Είναι αυτό που περιγράφεται με τον καινοφανή όρο «αγροτο-ιμπεριαλισμός».

Η τάση αυτή άρχισε να εκδηλώνεται την περίοδο 2007-2008, όταν οι τιμές των τροφίμων είχαν εκτιναχθεί στα ύψη. Τότε για πρώτη φορά άρχισε η αγορά τεράστιων εκτάσεων καλλιεργημένης γης στις αναπτυσσόμενες χώρες.

Σύμφωνα με έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας, το 2010 είχαν αγορασθεί περίπου 650 εκατομμύρια στρέμματα - μία επιφάνεια πενταπλάσια από τη συνολική έκταση της Ελλάδας και πολύ μεγαλύτερη από τις εκτάσεις που διαθέτουν οι ΗΠΑ για την καλλιέργεια καλαμποκιού και σταριού.

Σύντομα η συγκεκριμένη αγορά μεγάλωσε. Οι αγοραστές δεν είναι μόνον κράτη, αλλά και επιχειρηματικοί όμιλοι και hedge funds. Οι πιο δραστήριοι σε αυτές τις αγορές είναι εκτός της Κίνας και της Ινδίας, οι χώρες του Περσικού Κόλπου, η Ν. Κορέα και η Σ. Αραβία. Πληροφορίες εμφανίζουν επίσης και μεμονωμένες ευρωπαϊκές χώρες να ενδιαφέρονται για την αγορά τέτοιων εκτάσεων, επιδιώκοντας να εξασφαλίσουν πηγές προμήθειας τροφίμων και να επενδύσουν στην παραγωγήβιοκαυσίμων.

Στην Αργεντινή είχε ξεσπάσει σάλος όταν έγινε γνωστό ότι κινεζικές επιχειρήσεις επεδίωξαν να μισθώσουν μεγάλες εκτάσεις γης με στόχο την εντατική καλλιέργεια σόγιας. Τα κινέζικα σχέδια, σύμφωνα με πληροφορίες που δημοσιεύτηκαν στον διεθνή τύπο και δεν διαψεύστηκαν προέβλεπαν, την μίσθωση για 50 χρόνια μία έκτασης 320.000 εκταρίων. Στα σχέδια των Κινέζων επενδυτών ήταν και να κατασκευάσουν αποβάθρες στο κοντινό λιμάνι του Σαν Αντόνιο, από τις οποίες θα μετέφεραν τη σόγια στην Κίνα. Οι ντόπιοι αντέδρασαν στα σχέδια αυτά και τελικά η προγραμματισμένη συναλλαγή ματαιώθηκε.

Σύμφωνα με ακτιβιστές, η Κίνα είχε προσπαθήσει πριν μερικά χρόνια να αγοράσει μεγάλες εκτάσεις γης καιστη Μαδαγασκάρη, με αποτέλεσμα το 2009 ο πληθυσμός να ανατρέψει την τότε κυβέρνηση της χώρας.

Ανάλογα φαινόμενα έχουν καταγραφεί και σε πολλές αφρικανικές χώρες, στις οποίες επικεντρώνεται το αγοραστικό ενδιαφέρον είτε για αγορές είτε για μακροχρόνιες μισθώσεις μεγάλων εκτάσεων γης.

Το σαθρό πολιτικό περιβάλλον και η διαφθορά διευκολύνει τέτοιου είδους συναλλαγές με αποτέλεσμα πολλές μη κυβερνητικές οργανώσεις να μιλούν και να καταγγέλλουν τις κυβερνήσεις.

Όπως καταγγέλλουν διεθνείς ανθρωπιστικές οργανώσεις, αυτές οι επενδυτικές συναλλαγές καταπατούν συχνότατα τα ανθρώπινα δικαιώματα. Επιπλέον επιφέρουν τεράστιες οικολογικές καταστροφές, αφού σε πολλές περιοχές των αναπτυσσομένων χωρών αποψιλώνονται δασικές εκτάσεις προκειμένου να μεταβληθούν σε καλλιέργειες που εξυπηρετούν την ενεργειακή βιομηχανία.