Η ελπίδα θα γεννηθεί ξανά βήμα-βήμα

Από τον Κώστα Λαπαβίτσα. Στις 26-27 Απριλίου στη Θεσσαλονίκη το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Ερευνών Κοινωνικής και Οικονομικής Πολικής (ΕΔΕΚΟΠ) ...

Από τον Κώστα Λαπαβίτσα.

Στις 26-27 Απριλίου στη Θεσσαλονίκη το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Ερευνών Κοινωνικής και Οικονομικής Πολικής (ΕΔΕΚΟΠ) διοργανώνει επιστημονική ημερίδα με θέμα το Μέλλον της Ευρώπης. Θα παρουσιαστούν εναλλακτικές προτάσεις για την Ελλάδα, αλλά και την Ευρώπη γενικότερα, με στόχο να αντιμετωπιστούν τα τεράστια προβλήματα μετά από οκτώ χρόνια κρίσης. Το ΕΔΕΚΟΠ θα προτείνει λύσεις που θα στηρίζονται σε γνώση των οικονομικών στοιχείων και σε ρεαλιστική ανάλυση της ευρωπαϊκών μηχανισμών και θεσμών. Οι προτάσεις του θα είναι πειστικές και εφαρμόσιμες.

Η πολιτική σημασία της πρωτοβουλίας του ΕΔΕΚΟΠ θα παρουσιαστεί σε ανοιχτή ομιλία στον κινηματογράφο Αλέξανδρο στις 27 Απριλίου, 7.00 μμ, με κεντρικούς ομιλητές τον Όσκαρ Λαφοντέν και τον Κώστα Λαπαβίτσα. Θα παραστούν και θα χαιρετήσουν μέλη ελληνικών και ευρωπαϊκών πολιτικών οργανώσεων και κομμάτων.

Πρόκειται για μια μικρή χαραμάδα αισιοδοξίας στις σημερινές δύσκολες συνθήκες. Στον ΣΥΡΙΖΑ είχε ακουμπήσει η ελπίδα του ελληνικού λαού, ιδίως στον πολλά υποσχόμενο και νέο αρχηγό του. Δυστυχώς ο ΣΥΡΙΖΑ είναι πια ένα μνημονιακό κόμμα και η ηγεσία του είπε ατελείωτα ψέματα. Η εκλογική στήριξη που ακόμη έχει είναι αυτή που πάντα απολαμβάνει ο διαχειριστής της εξουσίας – ψυχρή και υπολογισμένη. Τίποτε παραπάνω.

Ο θάνατος της ελπίδας επέτρεψε στο μνημονιακό στρατόπεδο να επανακάμψει, διεκδικώντας μάλιστα και ηθικούς επαίνους. «Θυσιάστηκαν» για μας οι πρώην του ΠΑΣΟΚ, έσωσαν την Ελλάδα, λοιδωρήθηκαν, υπέφεραν. Πιο επιθετικοί οι της Νέας Δημοκρατίας, ετοιμάζονται ξανά να κυβερνήσουν ως οι μόνοι «επαρκείς», αν και ο νέος αρχηγός τους είναι καταφανώς ανεπαρκής, πράγμα που είναι γνωστό σε όσους τον έχουν δει από κοντά, αλλά και που γίνεται αντιληπτό από όλο και μεγαλύτερο μέρος της κοινωνίας. Σε ένα πράγμα όμως όλοι συμφωνούν: ο «λαϊκισμός» κατέστρεψε την Ελλάδα και όχι τα μνημόνια, που πρέπει να εφαρμοστούν ταχύτατα.

Τα εργατικά και μεσαία στρώματα, ιδίως η νεολαία, κοιτάει με δυσπιστία τους πάντες. Γνωρίζει πολύ καλά ο ελληνικός λαός ότι ο μνημονιακός δρόμος δεν θα φέρει ανάπτυξη και ευημερία, ό,τι κι αν λέει η κυβέρνηση, η αντιπολίτευση και το μνημονιακό σινάφι στα ΜΜΕ. Ανησυχεί βαθύτατα για την απώλεια εθνικής κυριαρχίας, καταλαβαίνει ότι η χώρα του άγεται και φέρεται από τους δανειστές, αλλά και τους γείτονες, νιώθει την καταρράκωση της εθνικής αξιοπρέπειας. Δεν βλέπει όμως που μπορεί να ακουμπήσει πια.

Η σκληρή αλήθεια είναι ότι δεν έχει απομείνει παράγοντας αξιοπιστίας στο πολιτικό σύστημα. Ακόμη περισσότερο, τα στρώματα εξουσίας στη χώρα έχουν χρεοκοπήσει ιστορικά. Δεν έχει υπάρξει άλλη τέτοια συγκυρία στη μεταπολεμική ιστορία της Ελλάδας. Χωρίς να έχουν δικό τους εθνικό σχέδιο, περιμένουν να λάβουν οδηγίες από τους Ευρωπαίους δανειστές για να δουν ποιες θα εφαρμόσουν και που θα δοκιμάσουν να τους ξεγελάσουν. Κι ελπίζουν ότι κάτι θα γίνει για να σωθούν.

Συμβαίνει δε αυτό σε μια στιγμή που ολόκληρη η Ευρώπη μπαίνει σε όλο και βαθύτερη κρίση. Για μια ακόμη φορά η Γερμανία αποδεικνύεται κατώτερη των ιστορικών απαιτήσεων της ηγεμονίας. Η νομισματική ένωση έχει αποτύχει οδηγώντας την ήπειρο στους χειρότερους ρυθμούς ανάπτυξης από όλες τις περιοχές του ώριμου καπιταλισμού. Δεν υπάρχει καμία προοπτική γρήγορης ανάπτυξης και σύγκλισης των χωρών της ΕΕ. Ακόμη πιο απειλητικός είναι ο περιορισμός της δημοκρατίας και της λαϊκής βούλησης, ιδιαίτερα στις χώρες της περιφέρειας. Ό, τι κι αν ψηφίσουν οι λαοί, η κατάληξη είναι λιτότητα και μνημονιακές πολιτικές. Το επιστέγασμα είναι η αντιμετώπιση των προσφύγων και των μεταναστών που έχει μετατρέψει ολόκληρη την ένωση σε κλειστό φρούριο και την Ελλάδα σε υγειονομική ζώνη με περιορισμένη κυριαρχία.

Η άποψη ότι η αποδιάρθρωση της ΕΕ θα απαντηθεί με «περισσότερη Ευρώπη» πείθει μόνο τους βολεμένους γραφειοκράτες των Βρυξελλών και τους ακαδημαϊκούς της περιφέρειας που δεν μπορούν να διανοηθούν τον κόσμο χωρίς τα ευρωπαϊκά κονδύλια. Ακριβώς το αντίθετο συμβαίνει στην πράξη, όπως δείχνει το βρετανικό δημοψήφισμα. Αν πλειοψηφήσει το Ναι το πλήγμα θα είναι καταλυτικό. Αλλά ακόμη κι αν επικρατήσει το Όχι, η ΕΕ θα βγει αποδυναμωμένη γιατί θα πρόκειται για ψήφο απλής ανοχής.

Η πραγματική εναλλακτική πρόταση για την Ευρώπη σήμερα θα ξεκινήσει από την τόνωση της λαϊκής και εθνικής κυριαρχίας, πράγμα απολύτως απαραίτητο για την τόνωση της δημοκρατίας. Το σύνθημα της «περισσότερης Ευρώπης» ανήκει στη δεκαετία του 1990 και 2000. Εκφράζει καθαρά τα μεγάλα συμφέροντα και τις ιδεολογικές εμμονές που έχουν φέρει την ήπειρο στο αδιέξοδο. Η ανάκτηση της κυριαρχίας φυσικά είναι αδύνατη χωρίς εθνικό έλεγχο στη νομισματική πολιτική. Η Ευρώπη πρέπει να απαλλαγεί από ένα νομισματικό σύστημα που την πνίγει.

Το μόνο θετικό στοιχείο από την τραγική αποτυχία του ΣΥΡΙΖΑ είναι ότι κατέδειξε την απόλυτη ανάγκη για πειστική και εφαρμόσιμη εναλλακτική πολιτική που θα απορρίπτει το «περισσότερη Ευρώπη». Η πρωτοβουλία του ΕΔΕΚΟΠ στην Θεσσαλονίκη στις 26-27 Απριλίου είναι ένα βήμα στην κατεύθυνση αυτή και θα ακολουθήσουν και άλλα σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Η ελπίδα θα γεννηθεί ξανά βήμα-βήμα.