Χωματερή ή ακρίτες

ΤΟΥ  ΜΙΧΑΛΗ ΧΡΥΣΟΧΟΪΔΗ* ​Η Ελλάδα έχει μια μεγάλη ευκαιρία με το μεταναστευτικό. Να επιβεβαιώσει τη θέση της ως πύλη της Ευρωπαϊκής Ενωση...

ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ ΧΡΥΣΟΧΟΪΔΗ*

​Η Ελλάδα έχει μια μεγάλη ευκαιρία με το μεταναστευτικό. Να επιβεβαιώσει τη θέση της ως πύλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης, προωθώντας τα εθνικά της συμφέροντα. Οταν διεκδικούμε με αγωγούς και οδικούς άξονες τη θέση του διαμετακομιστικού κέντρου σε μεταφορές και ενέργεια, οφείλουμε, πολύ περισσότερο, να το σχεδιάσουμε για τις αναπόφευκτες πλέον μετακινήσεις πληθυσμών.

Οι μεταναστευτικές ροές προς την Ευρώπη θα συνεχισθούν για πολλά χρόνια και θα αποτελέσουν τη δεύτερη, μετά το κοινό νόμισμα, μεγάλη δοκιμασία του ευρωπαϊκού εγχειρήματος. Τα ανοιχτά σύνορα και η ελεύθερη διακίνηση των πολιτών της είναι πυλώνες της Ενωσης. Οι ροές μεταναστών και οι απειλές τζιχαντιστών θα αυξήσουν τον σκεπτικισμό, ιδιαίτερα σε χώρες του ευρωπαϊκού Βορρά.

Η ευκαιρία της Ελλάδας είναι να φυλάξει τα σύνορα. Οχι να τα κλείσει ούτε να τα περιορίσει. Να χρησιμοποιήσει το πρόβλημα που αφορά όλη την Ευρώπη ώστε να αξιοποιήσει τη διφυή της υπόσταση μεταξύ Ανατολής και Δύσης. Μέσα από το ζήτημα που απασχολεί όλη την Ευρώπη είναι η ευκαιρία μας να προωθήσουμε εθνικά συμφέροντα κι όχι να παρακαλάμε ή να απειλούμε άσφαιρα για το μνημόνιο και το χρέος.
Μια «εθνική ομάδα» χρειάζεται να επεξεργασθεί, αξιοποιώντας και τη θέση του Ελληνα επιτρόπου της Ενωσης, ένα τρίπτυχο πολιτικών.

Να προτείνει, να συμφωνήσει και να εφαρμόσει ευρωπαϊκές πολιτικές συνεργασίας με την Τουρκία και τις άλλες χώρες πρώτης υποδοχής. Για την ταυτοποίηση και αρχική μέριμνα των προσφύγων. Με τυποποιημένα, ενιαία ευρωπαϊκά κριτήρια. Με κάρτα, ταυτότητα, διαβατήριο πρόσφυγα.

Να εκπροσωπήσει την Ενωση στις συμφωνίες περιορισμού της εκμετάλλευσης διακίνησης από τους δουλέμπορους και τα κυκλώματα που αναπτύσσονται σε όλες τις χώρες υποδοχής, της ίδιας της Ελλάδας συμπεριλαμβανομένης. Η παράνομη διακίνηση και εκμετάλλευση χρειάζεται να περιγραφούν νομικά, να κολασθούν ποινικά και να κατασταλούν αποτελεσματικά.

Να οργανώσει τις υποδομές και την επιμελητεία (logistics) για την αξιοπρεπή κι ανθρώπινη μεταχείριση και μεταφορά των προσφύγων εντός της Ενωσης και κατά τον χρόνο παραμονής τους στη χώρα. Ενα πολύ απλό παράδειγμα. Στα πλοία που μεταφέρονται, στις πόλεις που ξεβράζονται δεν υπάρχει ενημερωτικό υλικό, χάρτες, τηλέφωνα πρώτης ανάγκης ούτε εφαρμογές για κινητά -το κινητό είναι η πυξίδα του πρόσφυγα- ώστε οι άνθρωποι να νιώσουν άνθρωποι και όχι αγέλη φοβισμένων ζωντανών.

Η προσπάθεια οφείλει να είναι εθνική, ο σχεδιασμός μακροπρόθεσμος, τα γεωπολιτικά, οικονομικά και στρατηγικά οφέλη εμφανή. Το Αιγαίο γίνεται όντως θάλασσα συνεργασίας, τα σύνορα ευρωπαϊκά, οι δραστηριότητες εφαρμογής του σχεδίου αναπτύσσουν με ευρωπαϊκούς πόρους υποδομές και υγιή επιχειρηματικότητα στα νησιά και στην ενδοχώρα. Στη χώρα μας οι απόψεις που διατυπώθηκαν για το ζήτημα κάθε άλλο παρά συμβάλλουν στην επίτευξη του εθνικού στόχου. Η μεν στέκεται στην απαράδεκτη αλλά εντελώς συνήθη μπαγαποντιά των επιτήδειων, που παίρνουν τρία ευρώ για να φορτίσουν τα κινητά των μεταναστών στα νησιά («τα νησιά πλουτίζουν»), οι δε έωλα υποστηρίζουν πως τα «ανοιχτά σύνορα», η αλλαγή δηλαδή πολιτικής τον Ιανουάριο 2015 έφερε το τσουνάμι στην Ελλάδα.

Αυτή η αντιπαράθεση δεν ήταν μόνο στείρα και ατελέσφορη. Γίνεται επικίνδυνη, γιατί έως ότου ξεκαθαρίσει η Ε.Ε. τις πολιτικές της -κάτι που δεν προβλέπεται να γίνει σύντομα-, η χώρα θα πλημμυρίσει από κουρασμένους, ταλαιπωρημένους ανθρώπους. Που δεν θα μπορούν να πάνε ούτε μπροστά -στην Ευρώπη- ούτε πίσω -στις χώρες τους. Οι πλατείες και να τους χωρούν δεν θα τους αντέχουν. Η διοίκηση και τα δίκτυα μέριμνας δεν επαρκούν να τους υποστηρίξουν. Θα γίνουμε χωματερή ανθρώπινη, αβάσταχτη και αδιέξοδη.

Δεν έχουμε λοιπόν την πολυτέλεια να συνεχίζεται αυτή η εκατέρωθεν άχρηστη πολυλογία. Ευτυχώς στη νέα κυβέρνηση σε αυτή τη θέση τοποθετήθηκε άξιος άνθρωπος, που έχει δώσει αγώνες πεδίου, που γνωρίζει από ανθρωπιστικές κρίσεις και διαθέτει τον κοινό νου της συνεννόησης. Εχουμε λοιπόν, έστω και καθυστερημένα, την ευκαιρία να προσφέρουμε λύση στους Ευρωπαίους εταίρους και για το δικό τους πρόβλημα.
Να γίνουμε αυτό που είμαστε: ακρίτες της Ευρώπης.

Και να θυμηθούμε, από τις παραδόσεις και τα έπη μας, πως ο Ακρίτας που πέτυχε ήταν Διγενής, παιδί της συνεννόησης και υπερασπιστής μιας αυτοκρατορίας με υπερεθνικό πολιτισμό και γι’ αυτό με σύνορα.

* Ο κ. Μιχάλης Χρυσοχοΐδης είναι πρώην υπουργός.