Αβ. Νεοφύτου για το Κυπριακό: "Προτιμώ την ποιότητα της λύσης παρά το γρήγορο της λύσης‏"

Συνέντευξη του Προέδρου του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου στην «Κ» Η επίσκεψη σας στο Ισραήλ σχετιζόταν με την επικείμενη τριμερή συνάντηση κορυ...

Συνέντευξη του Προέδρου του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου στην «Κ»

Η επίσκεψη σας στο Ισραήλ σχετιζόταν με την επικείμενη τριμερή συνάντηση κορυφής που θα φιλοξενήσει η Λευκωσία;
Αν και δεν είχε σχέση με την τριμερή όμως αναπόφευκτα μέσα από τις συζητήσεις σε όλα τα επίπεδα ήταν και το θέμα της τριμερούς διάσκεψης και η σοβαρότητα και η βαρύτητα που δίνει Κοινοβούλιο, Κυβέρνηση και ο ανώτατος θεσμός του Προέδρου του Ισραήλ, καθώς επίσης και η παγκόσμια προσωπικότητα, ο Σιμόν Πέρες. Όλοι θεωρούν ότι η στρατηγική συνεργασία Κύπρου, Ισραήλ, Ελλάδας δημιουργεί πέραν των άλλων προοπτικών σε διμερείς και τριμερείς τομείς οικονομίας, εμπορίου, ενέργειας και θέμα στρατηγικού βάθους των χωρών με ότι αυτό σημαίνει. Όμως, πέρα από τις συζητήσεις για την τριμερή, κατά την επίσκεψη μου θέσαμε δύο σημαντικά ζητήματα. Πρώτο, με εισήγηση μου προς τον Πρόεδρο της Κνέσετ και τον Πρόεδρο της Επιτροπής Εξωτερικών και με τηλεφωνική επικοινωνία μου από το Ισραήλ με τον ομόλογο μου της Επιτροπής Εξωτερικών και Άμυνας του Ελληνικού Κοινοβουλίου, παράλληλα με τις διασκέψεις των αρχηγών κρατών θα γίνονται και διακοινοβουλευτικές διασκέψεις για να συζητούμε θέματα που αφορούν τα τρία Κοινοβούλια μας. Δεύτερο, μετά από πρόσκληση μου ο Πρόεδρος Πέρες θα επισκεφθεί την Κύπρο και μου δήλωσε ότι θέλει να βοηθήσει την Κύπρο στον τομέα της έρευνας και της τεχνολογίας.

Δεδομένης και της πρόσφατης προκαταρκτικής συμφωνίας Ισραήλ – Τουρκίας στο πλαίσιο των προσπαθειών εξομάλυνσης των σχέσεων των δύο χωρών εσείς διαπιστώσατε μια τέτοια εξέλιξη να επηρεάζει τις σχέσεις Κύπρου- Ισραήλ ή και της τριμερούς;
Είναι φυσιολογικό να γίνουν προσπάθειες να εξομαλυνθούν οι σχέσεις Τουρκίας – Ισραήλ και δεν θεωρώ ότι η τυχόν εξομάλυνση των σχέσεων τους στρέφεται κατ’ ανάγκην σε βάρος των εθνικών συμφερόντων της Κύπρου. Και σε κάθε περίπτωση, εμείς δεν προσπαθούμε να λύσουμε το κυπριακό; Εάν πετύχουμε μια σωστή λύση του κυπριακού, αυτόματα δεν σημαίνει και εξομάλυνση των σχέσεων της Κύπρου με την Τουρκία; Παράλληλα, εξομάλυνση των σχέσεων της Τουρκίας τόσο με το Ισραήλ όσο και με την Κύπρο –με την λύση του κυπριακού- θα συμβάλει και στους περαιτέρω σχεδιασμούς για το ΦΑ.

Μου φαίνεται πως δεν θα ήταν προς το συμφέρον του Ισραήλ να είχαμε μια λύση με τουρκικές εγγυήσεις…
Ας κάνουμε μια γενικότερη ανάλυση. Η Ρωσία θα ήταν ικανοποιημένη με μια λύση του κυπριακού και με τουρκικές εγγυήσεις; Απαντώ όχι. Το Ισραήλ θα πανηγύριζε με τη λύση του κυπριακού αν η Τουρκία θα συνεχίσει να έχει το πάνω χέρι στα θέματα ασφάλειας και εξωτερικής πολιτικής στην Κύπρο; Εκτιμώ πως όχι. Συνεπώς, οι διεθνείς και περιφερειακές συγκυρίες βοηθούν στο να πετύχουμε κάποιους από τους εθνικούς μας στόχους όχι σε βάρος των Τουρκοκυπρίων, αλλά μια λύση που θα οδηγεί σε μια ενωμένη Κύπρο, συνέχιση και μετεξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας, μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, χωρίς ξένες επιρροές από τρίτους, όποιοι και να είναι αυτοί.

Τον περασμένο Οκτώβριο δηλώσατε στην «Κ» πως τέλος Νοεμβρίου θα γνωρίζατε προς τα πού πηγαίνουν οι διαπραγματεύσεις. Προς τα πού πηγαίνουμε;
Το κλίμα είναι καλό. Υπήρξε πρόοδος στα θέματα διακυβέρνησης, δικαστικής εξουσίας, νομοθετικής εξουσίας, στον τομέα των θεμάτων της οικονομίας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Υπήρξε επίσης μια σημαντική πρόοδος στο περιουσιακό. Μέχρι πρόσφατα η Τουρκοκυπριακή πλευρά δεν μιλούσε για το ατομικό δικαίωμα στην περιουσία, θέση που τώρα αναγνωρίζεται, φυσικά όμως τίθεται και το θέμα των χρηστών. Είναι οι αποφάσεις του ΕΔΑΔ τόσο για τους ιδιοκτήτες όσο και για τους χρήστες. Βέβαια, υπάρχουν σημαντικές διαφορές στο πιο ακανθώδες, κατά την άποψη μου, θέμα του περιουσιακού. Επίσης, για πρώτη φορά δεν αποκλείεται εκ μέρους της Τουρκίας και αυτό το ακούμε και από τον διεθνή παράγοντα, η συζήτηση του μηχανισμού εγγυήσεων. Θετικό επίσης βλέπω το θέμα ότι στις επόμενες συναντήσεις θα τεθούν στο τραπέζι όλα τα ζητήματα και εγγυήσεις και έποικοι και εδαφικό και περιουσιακό. Τώρα να μην εγκλωβιστούμε στις χρονικές λεπτομέρειες. Συζητούμε για λύση πριν ή μετά τις εκλογές. Θα ήθελα τη λύση χθες. Αλλά δεν θα ήθελα εξαιτίας του χρόνου να παραγνωρίσω την ποιότητα. Προτιμώ την ποιότητα της λύσης παρά το γρήγορο της λύσης. Αλλά δεν αποκλείουμε οτιδήποτε.

Τη δική σας εκτίμηση είναι που ζητάμε αν είναι πιθανή μια συμφωνία στο κυπριακό πριν τις βουλευτικές εκλογές;
Δεν θα το απέκλεια αν η Τουρκία είναι έτοιμη να εγκαταλείψει την αδιάλλακτη διαχρονική της θέση περί εγγυήσεων, τουρκικών στρατευμάτων...

Θα μπορούσε κάποιος να σας πει ότι όλα αυτά είναι εικοτολογίες…
Δεν είμαι άνθρωπος που κάνω υποθέσεις απαντούσα στην ερώτηση σας. Όμως, αν για παράδειγμα έρθει στο Νταβός ο Νταβούτογλου και πει στον Γενικό Γραμματέα των ΗΕ ότι οι εγγυήσεις είναι ξεπερασμένες, αφού από μόνη της η παρουσία της Κύπρου στην ΕΕ και ένας μηχανισμός ασφάλειας από το Συμβούλιο Ασφαλείας είναι ικανοποιητικό, τότε λύεται ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που είχαμε μέχρι σήμερα στο κυπριακό. Αν παράλληλα οι εδαφικές αναπροσαρμογές θα είναι τέτοιες που θα μας επιτρέπουν να επιστρέψουν μέχρι 100.000 πρόσφυγες στις πατρογονικές τους εστίες υπό ελληνοκυπριακή διοίκηση και δοθεί επίσης μια σωστή λύση με τις διάφορες θεραπείες του περιουσιακού μπορούμε να ξεπεράσουμε αυτό το ζήτημα. Να είμαστε πραγματιστές και να μην δημιουργούμε ψευδαισθήσεις ότι όλοι οι ιδιοκτήτες θα πάρουν το σύνολο των περιουσιών τους στα κατεχόμενα.

Προσδοκείτε ότι μπορεί να γίνει η μεγάλη αλλαγή στο Νταβός;
Εκτιμώ ότι θα συζητηθεί το Κυπριακό. Και πέρσι δεν συζητήθηκε το κυπριακό στο Νταβός; Πας σε τέτοια διεθνή φόρα είναι όλοι οι διεθνείς παίκτες θα μιλούμε για το Μεσανατολικό, το Παλαιστινιακό, την Ουκρανία, την κρίση Σαουδικής Αραβίας - Ιράν και δεν θα μιλούμε για το σπίτι μας;

Υπό αυτή την έννοια θα ήταν έγκλημα τότε να βρεθούν για πενταμερή εκεί;
Δεν θα μπω στα θέματα των πενταμερών, αλλά αν υποθέσουμε ότι ο Τούρκος Πρωθυπουργός θα ήταν έτοιμος να συναντήσει τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας θα αρνηθούμε; Όλοι αυτοί που είναι έντονοι σε κάθε προσπάθεια επίλυσης του κυπριακού δεν μας λένε 100 φορές την ημέρα ότι το κλειδί το έχει η Τουρκία;

Δηλαδή, αν στο Νταβός αναληφθεί μια πρωτοβουλία είτε από τον Άιντε, είτε από τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, είτε τους Αμερικάνους, είτε τους Βρετανούς για συνάντηση για παράδειγμα του Προέδρου Αναστασιάδη με τον Τούρκο Πρωθυπουργό θα αρνηθούμε;
Ή θα έπρεπε ο Πρόεδρος να έλεγε όχι στην πρόσκληση του γγ του ΟΗΕ για συνάντηση με τον κ. Ακιντζί; Άλλωστε αυτό δεν είναι και μια ευκαιρία για να μεταφέρει και να παρουσιάσει προσωπικά ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας την πραγματική εικόνα των συνομιλιών στον ίδιο τον ΓΓ του ΟΗΕ;

«Ένα μοντέλο λύσης το οποίο δεν θα δημιουργεί ένα κράτος σπάταλο»

Με αφορμή και τις πρόσφατες δηλώσεις του Υπουργού Οικονομικών για την οικονομική διάσταση της λύσης…
Πολύ σωστά τα έθεσε ο Χάρης Γεωργιάδης. Οι πρώτοι που εγείραμε τα θέματα δημοσιονομικών μετά τη λύση ήταν στη συνάντηση μας πριν μήνες με τον Άιντε στο γραφείο μου. Είπαμε χαρακτηριστικά. Φέραμε την τρόικα για να διορθώσουμε τα λάθη μας και του τραπεζικού τομέα και των δημοσιονομικών. Όχι στην προσπάθεια μας να βρούμε λύση μαζί με τη λύση να χρειαστεί να ξαναφέρουμε τις τρόικες.

Ναι αλλά δεν σας είπε ότι θα βρει τα χρήματα…
Τότε πρέπει να δημιουργήσουμε ένα μοντέλο λύσης το οποίο δεν θα δημιουργεί ένα κράτος σπάταλο, με δημοσιονομικά διαρκή ελλείμματα που θα μας εκτροχιάσουν και τα οικονομικά προβλήματα αυτή τη φορά θα είναι η αιτία των προβλημάτων στο εθνικό ζήτημα. Και να είμαστε και ειλικρινείς. Οι Τουρκοκύπριοι είναι και χειρότεροι από εμάς στο θέμα των δημοσιονομικών και της πειθαρχίας αφού μια ζωή στηρίζονταν σε ξένες χρηματοδοτήσεις εκ Τουρκίας.

Ο κ. Ταλάτ μας είπε πρόσφατα πως αν δεν υπάρχουν χρήματα δεν θα υπάρξει λύση διότι το περιουσιακό είναι πρόβλημα οικονομικό.
Έχει δίκαιο ο κ. Ταλάτ. Η περιουσία είναι Ανθρώπινο Δικαίωμα και ουδείς μπορεί να υποχρεώσει τον νόμιμο ιδιοκτήτη να την χαρίσει ή να την δωρίσει στο βωμό της όποιας λύσης χωρίς εναλλακτική ισάξια θεραπεία. Το κύριο και πρώτο ερώτημα βεβαίως δεν είναι που θα βρεθούν τα χρήματα, αλλά πόσα χρήματα θα απαιτηθούν. Και ακριβώς, για να μειωθεί το κόστος του Περιουσιακού έχει σημασία ποιες εδαφικές αναπροσαρμογές θα γίνουν, η ποιότητα των εδαφών που θα επιστρέψουν υπό ε/κ διοίκηση, η ανταλλαγή με τ/κ περιουσίες και επίσης όσο το δυνατό περισσότερες περιουσίες να επιστραφούν στους ε/κ υπό τ/κ διοίκηση. Να είμαστε όμως και πραγματιστές. Διότι αν περιμένουμε ότι θα δώσουν δεκάδες δισεκατομμύρια οι ξένοι για να λύσουμε το περιουσιακό, νομίζω ότι πρέπει να προσγειωθούμε.

«Ο βουλευτής δεν έχει ασυλία για τα πάντα»

Πιστώνεται στον Αβέρωφ το πέρασμα δύσκολων νομοσχεδίων;
Δεν πιστώνω τον Αβέρωφ. Πιστώνω το ΔΗΚΟ και μερικώς την ΕΔΕΚ αλλά και όσους στήριξαν την προσπάθεια να βγει η χώρα από τη δύσκολη θέση και τον Μάρτιο να επανακτήσουμε την περηφάνια μας.

Άρα δεν είναι επί προσωπικού.
Προσωπικό είναι μόνο το κόστος.

Το οποίο υπήρξε, σε επίπεδο κοινοβουλευτικής ομάδας…
Και υπάρχει ακόμη σε πολλά επίπεδα. Στην πολιτική αν κάποιος δεν θέλει να ματώσει, να μπει μπροστά, να μην σκέφτεται κόστος μπορεί να βγει κερδισμένος ο ίδιος αλλά με ζημιωμένη την πατρίδα.

Γιατί όμως ο Πρόεδρος του ΔΗΣΥ δεν προχώρησε σε τομές στην κοινοβουλευτική ομάδα μέλη της οποίας με τη συμπεριφορά τους δεν την τιμούσαν;
Ξέρετε, θα μπορούσα πολύ εύκολα να βγω προσωπικά κερδισμένος από όλα αυτά με τις μετοχές μου στο πολιτικό χρηματιστήριο να εκτοξεύονταν και θα ήμουν μάγκας αν αποκεφάλιζα τρεις τέσσερις βουλευτές. Η χώρα όμως θα έμπαινε σε περιπέτειες. Και να εξηγήσω. Όλα τα κρίσιμα νομοσχέδια, πέρασαν με μια ψήφο, κάντε την αριθμητική με δυο τρεις βουλευτές του ΔΗΣΥ λιγότερους. Δηλαδή, θα έβγαινα εγώ προσωρινά κερδισμένος, θα εισέπραττα και το χειροκρότημα αλλά το κόστος θα το πλήρωνε ο τόπος και ο κόσμος. Σε αυτό τον τόπο πρέπει να ιεραρχούμε τα μεγάλα.

Είναι δηλαδή δικαιολογημένη συμπεριφορά κάποιων;
Είμαστε εκπρόσωποι του λαού και νομοθέτες και οι πρώτοι που πρέπει να σεβόμαστε τους νόμους που ψηφίζουμε. Πρέπει να είμαστε πρότυπα και δεν δικαιούμαστε παρέκκλιση. Και ούτε πιστεύω σαν άτομο και σαν κόμμα ότι υπάρχει ασυλία για τους βουλευτές, πέραν της παρέμβασης στη βουλή.

Αναφέρεστε στον κ. Θεμιστοκλέους…
Δεν απαντώ σε κανέναν και μην προκαταλαμβάνετε το ποια θα είναι η θέση του κάθε βουλευτή του ΔΗΣΥ για το ζήτημα. Και άστε να δούμε εάν υπάρχει βουλευτής που διαφωνεί με όσα έχω πει. Δεν υπάρχει, επαναλαμβάνω ασυλία, πέραν της παρέμβασης στο κοινοβούλιο. Να μάθουμε να μιλάμε επί της αρχής. Υπάρχει βουλευτής που πάει στη βουλή για να αποκαλύψει ένα σκάνδαλο; Αυτός πρέπει να προστατευτεί. Όχι όμως να είμαι βουλευτής, να πάω σ’ ένα πάρτι, να πιω και να πάρω το όπλο και να πυροβολώ επειδή λέω ότι έχω ασυλία. Όχι. Και να σας κάνω και μια πρόβλεψη. Το Ανώτατο θα ξεκαθαρίσει το λανθασμένο εδώ και δεκαετίες αίσθημα, το να υπάρχει ασυλία για τα πάντα. Και είναι καλό και μπράβο στον Γενικό Εισαγγελέα που οδηγεί τα πράγματα στο Ανώτατο για να ξεκαθαριστεί η λανθασμένη η αντίληψη ότι ένας βουλευτής δεν έχει ασυλία για όλα τα θέματα.

Όλα αυτά στοιχειοθετούν τη στρατηγική Αβέρωφ ενόψει εκλογών;
Ο ΔΗΣΥ δεν είναι αρχηγικό κόμμα, που ο αρχηγός διορίζει υποψηφίους. Υπάρχει καταστατικό και διαδικασίες. Εδώ για μια αλλαγή στην ημερομηνία κατάρτισης του ψηφοδελτίου θα πάμε σε συνέδριο. Δεν αποφασίζει ο αρχηγός και τελείωσε. Ή θέλουμε ή δεν θέλουμε Δημοκρατία. Από τη μια λέμε αυτό και από την άλλη θέλουμε δικτατορίες εντός των κομμάτων;

Πότε αρχίζετε διαδικασίες για βουλευτικές;

Θα αποφασίσει στις 31 του Γενάρη το Παγκύπριο Συνέδριο. Αλλά το ουσιαστικό είναι ότι θα μιλήσουμε για τα σημαντικά. Παρών θα είναι και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και θα μιλήσουμε για το κυπριακό, την οικονομία, τα μεγάλα ζητήματα. Αυτά που δυστυχώς χάνονται, γιατί είναι «πιασάρικα» τα μικρά που πουλούν. Και δεν κάνω παράπονο, ποτέ. Αλλά πρέπει όλοι μας να είμαστε προσεχτικοί, ανεξαίρετα.
Επιπρόσθετα θεωρώ πως αυτή η χώρα δεν σηκώνει να είναι συνέχεια σε προεκλογικές περιόδους. Όχι για να αποφύγουμε τις εκλογές, αλλά θεωρούμε πως 40-45 ημέρες είναι αρκετές για να κάνουνε προεκλογική.

Τελικά, ο ΔΗΣΥ θέλει να αποφύγει τις βουλευτικές εκλογές ή τη συζήτηση του κυπριακού;
Να ξεκαθαρίσω με απόλυτο τρόπο ότι για μένα και τον ΔΗΣΥ η δημοκρατική λειτουργία είναι ευαγγέλιο και δεν υπάρχει λόγος που μπορεί να αναβάλει τις βουλευτικές εκλογές. Εάν θα υπάρξουν τέτοιες σημαντικές εξελίξεις στο κυπριακό και θα έχουμε δημοψηφίσματα πριν από τις βουλευτικές, είναι το αποτέλεσμα των δημοψηφισμάτων που θα κρίνει εάν θα γίνουν το Μάιο οι εκλογές ή μεταγενέστερα. Δεν υπάρχει άλλη δύναμη στον κόσμο που μπορεί να αναβάλει τις βουλευτικές εκλογές. Θα πάμε στις βουλευτικές εκλογές χωρίς αναβολή και με πρώτο θέμα το κυπριακό αφού καταφέραμε και σταθεροποιήσαμε την οικονομία. Οι διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό δεν μπορεί να είναι αιτία αναβολής εκλογών. Ο λαός έχει το δικαίωμα να κάνει τις επιλογές του.