Η Ευρώπη αλλάζει…

Tου Βαγγέλη Σημανδράκου.  Η Ευρώπη δεν θα είναι ποτέ πια η ίδια μετά την άνανδρη τρομοκρατική επίθεση στο Παρίσι το βράδυ της 13ης Νοεμβ...

Tου Βαγγέλη Σημανδράκου. 

Η Ευρώπη δεν θα είναι ποτέ πια η ίδια μετά την άνανδρη τρομοκρατική επίθεση στο Παρίσι το βράδυ της 13ης Νοεμβρίου. Το τυφλό χτύπημα, την ευθύνη του οποίου ανέλαβε το Ισλαμικό Κράτος, ήταν ένα χτύπημα κατά των αρχών που διέπουν την ελεύθερη Ευρώπη. Ήταν ένα βαρύ χτύπημα ενάντια στις αξίες της ελευθερίας, της ισότητας και της αδελφότητας, ενάντια δηλαδή στις αξίες που συμβολίζουν τα τρία χρώματα της γαλλικής σημαίας, το μπλε, το λευκό και το κόκκινο. Ήταν ένα χαστούκι στις αξίες της δημοκρατίας, του πολιτισμού και της πολυπολιτισμικότητας, που η μεγάλη αυτή χώρα τιμά όσο ίσως καμιά άλλη στον ανεπτυγμένο δυτικό κόσμο.

Η Γαλλική κυβέρνηση κήρυξε τη χώρα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης με ό,τι αυτό συνεπάγεται στο πεδίο της περιστολής των ατομικών δικαιωμάτων. Το επακόλουθο κλείσιμο των συνόρων καθώς και ο χαρακτηρισμός της επίθεσης από τον Γάλλο Πρόεδρο ως «πράξη πολέμου» σηματοδοτεί την έναρξη μιας νέας εποχής.

Όλοι όσοι παρακολουθήσαμε με κομμένη την ανάσα τα όσα διαδραματίστηκαν στο Παρίσι, αντιλαμβανόμαστε πως η οποιαδήποτε προσέγγιση δεν μπορεί παρά να είναι αποσπασματική. Δεν πρόκειται για θρησκευτικό πόλεμο. Δεν πρόκειται για αντίποινα σε ιμπεριαλιστικό πόλεμο. Πρόκειται για μια οργανωμένη επίθεση με στοιχεία αντι-ανθρωπισμού. Πρόκειται για μια επίθεση στις ευρωπαϊκές αξίες. Οι δράστες της επίθεσης, παρόλο που καπηλεύονται ονόματα κρατών ή θρησκείες, δεν είναι παρά διεστραμμένοι εγκληματίες που δρουν κατά της ανθρωπότητας. Είναι πολέμιοι της δημοκρατίας, της ελευθερίας και των αξιών του ανθρωπισμού.

Η αντιμετώπιση των ζητημάτων αυτών πρέπει να γίνει στην καρδιά του προβλήματος και είναι περισσότερο σύνθετη από όσο φαντάζει. Το πρόβλημα δεν μπορεί να επιλυθεί με συμβατική στρατιωτική επιχείρηση κατά του ISIS ή των μαχητών του.

Το μεγάλο ζητούμενο είναι η αποδοχή της διαφορετικότητας. Είναι οι πολιτικές και πρακτικές που ταΐζουν το αυγό του φιδιού, είναι η έλλειψη του δημοκρατικού ιδεώδους σε περιοχές που ανθεί ο φασισμός και η πολεμολαγνεία, είναι η ανυπαρξία δημοκρατικών δομών στις κοινωνίες. Τέτοιες δομές, όπως τα σχολεία, η ελεύθερη πανεπιστημιακή εκπαίδευση, οι ελεύθερες και αδιάβλητες εκλογές, ο σεβασμός της γνώμης της μειοψηφίας, η ύπαρξη πολυπολιτισμικότητας, όταν δεν υφίστανται, τότε τα κράτη καταρρέουν και μαζί μ’ αυτά καταρρέουν και οι αξίες του ανθρωπισμού. Όταν η ανθρώπινη αξιοπρέπεια δεν γίνεται σεβαστή από την κυβέρνηση, αυτό με τη σειρά του οδηγεί σε μια κατάσταση αναρχίας όπου οι ικανότεροι και μάλιστα όσοι έχουν την ισχύ και την κατοχή των όπλων επιβάλλονται δια της βίας. Αυτή η βία σιγά-σιγά γίνεται κάτι σαν εμμονή, κάτι σαν αυτοσκοπός, λατρεύεται, εξάγεται και γίνεται το ζωτικό στοιχείο ύπαρξης των ομάδων που την τρέφουν.

Το Ισλαμικό Κράτος είναι μια ακραία ισλαμοφασιστική εξτρεμιστική οργάνωση κύριος σκοπός της οποίας είναι η δια της βίας ενσωμάτωση όλων των μουσουλμάνων που συμφωνούν με τις φασιστικές ιδέες της. Η ιστορία της ξεκινά από το 1999, ενώ το παρακλάδι του ISIS ξεκίνησε τη συνεργασία του με την άλλοτε πανίσχυρη Al-Qaeda το 2004.

Τα Ηνωμένα Έθνη καθώς και η Διεθνής Αμνηστία έχουν καταδικάσει επανειλημμένως την ISIS για σωρεία ωμής και κατάφορης παραβίασης ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε περιοχές που ελέγχει, ενώ η οργάνωση και τα μέλη της βρίσκονται πλέον πρώτα στις λίστες της διεθνούς τρομοκρατίας στα πλαίσια μιας σειράς διεθνών οργανισμών όπως τα Ηνωμένα Έθνη, η Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ.

Το ζήτημα πλέον, όπως καταδείχθηκε εδώ και χρόνια, αφορά την παγκόσμια κοινότητα, αφού δεν είναι κάτι που μπορεί ευχερώς να εντοπιστεί σε μια περιοχή. Τμήματα του ISIS ελέγχουν περιοχές της Συρίας, του Ιράκ, του Αφγανιστάν, του Λιβάνου, της Υεμένης, του Πακιστάν κτλ. Η ταύτιση με την τρομοκρατία στη Συρία γίνεται κυρίως λόγω της εγκατάστασης του διευθυντηρίου της οργάνωσης, αλλά και λόγω του εκτεταμένου ελέγχου που ασκεί σε περιοχές της χώρας.

Το σίγουρο είναι πως το επόμενο διάστημα αναμένεται η ενεργοποίηση και η προθυμοποίηση όλων των συμμάχων της Γαλλίας ενάντια στον πόλεμο που κήρυξε στον ISIS. Η νομιμοποίηση του πολέμου μπορεί να βρεθεί από τις ρήτρες αλληλεγγύης στο επίπεδο της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέχρι τις διατάξεις του ΝΑΤΟ και του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, ενώ τη νομιμότητα μπορεί να τη δώσει άνετα, μιας και ως πιθανός σύμμαχος είναι και η Ρωσία και το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών.

Οι αλυσιδωτές επιθέσεις της 13ης Νοέμβρη αναμένεται να πυροδοτήσουν ένα χωρίς προηγούμενο κύμα συσπείρωσης των χωρών που αποτέλεσαν ήδη ή μπορεί να αποτελέσουν δυνητικά στόχους της τρομοκρατικής οργάνωσης, καθώς μάλιστα ήδη ο ISIS αποκάλυψε με απίστευτο κυνισμό - ως συνήθως - ότι οι επόμενοι στόχοι της οργάνωσης είναι το Λονδίνο και η Ρώμη. Θεωρείται επομένως βέβαιο ότι θα υπάρχει μια πανευρωπαϊκή αντίδραση, η μορφή και τα χαρακτηριστικά της οποίας θα αποκρυσταλλωθούν στο αμέσως επόμενο διάστημα.

Αυτό που δεν είναι σίγουρο είναι το τι θα ξημερώσει την επόμενη μέρα στην Ευρώπη. Θα έχουμε μια Ευρώπη των κλειστών συνόρων; Μια Ευρώπη της τρομολαγνείας; Μια Ευρώπη περιστολής ατομικών ελευθεριών; Μια Ευρώπη εθνοφοβική; Η πολιτική διαχείρισης των προσφυγικών ροών σίγουρα θα πάρει άλλη κατεύθυνση, κάτι που θα επηρεάσει το αμέσως επόμενο διάστημα και τη χώρα μας, ενώ ο τρόπος συμμετοχής της Ελλάδας στον πόλεμο που ξεκινά είναι κάτι που θα προβληματίσει ακόμη περισσότερο την κυβέρνηση, καθώς επηρεάζονται πολλές ισορροπίες.

Από αυτές τις γραμμές δεν μπορούμε να εξαντλήσουμε την προσέγγιση ενός τόσο τραγικού και σύνθετου ζητήματος. Το σίγουρο είναι πως το μυαλό μας και η καρδιά μας είναι με τις οικογένειες των θυμάτων. Τις αξίες που έδωσε η Γαλλική Επανάσταση στον άνθρωπο και τη δημοκρατία οφείλουμε να τις διαφυλάξουμε και να τις προασπίσουμε απέναντι σε κάθε φωνή, εξωτερική ή εσωτερική, που προσδοκά την έκπτωσή τους μετά από αυτά τα αποτρόπαια εγκλήματα.