Συνταξιούχοι, άνεργοι, ασφαλισμένοι: ζητείται λύση

Aπό τον Παντελή Οικονόμου.  Ασφαλώς οι πάντες έχουν πληρώσει πολύ ακριβά την ύφεση των τελευταίων χρόνων. Έχουν ίσως κάποιο δικαίωμα να ...

Aπό τον Παντελή Οικονόμου. 

Ασφαλώς οι πάντες έχουν πληρώσει πολύ ακριβά την ύφεση των τελευταίων χρόνων. Έχουν ίσως κάποιο δικαίωμα να ελπίζουν «όταν έλθει η ανάκαμψη…». Εάν αντέξουν μέχρι τότε. Οι συνταξιούχοι όμως; Οι άνεργοι; Οι ασφαλισμένοι; Το τίμημα είναι βαρύτατο γι αυτούς. Με το «ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα» να παραμένει άπιαστο όνειρο και τις δομές της κοινωνικής πρόνοιας να υποβαθμίζονται διαρκώς, η απειλή εις βάρος τους παίρνει εφιαλτικές διαστάσεις. Ζητείται λοιπόν επειγόντως μια αχτίδα φωτός για τη λύση αυτού του εκρηκτικού κοινωνικού προβλήματος.

Η σιωπή των παλιών μας κομμάτων για το θέμα αυτό, προδίδει τον τεράστιο βαθμό ευθύνης τους για τα σημερινά χάλια και το αδιέξοδο. Χαρακτηριστικό είναι ότι, κάθε φορά που «ο κόμπος φτάνει στο χτένι», «πολιτικοί» και «σοφοί» επανέρχονται προβάλλοντας ως μόνο καλό για την κοινωνική ασφάλιση, το απόλυτο κακό για εργαζόμενους, άνεργους και συνταξιούχους: αύξηση ορίων ηλικίας, αύξηση εισφορών, μείωση συντάξεων. Ως λύση τη διαιώνιση του προβλήματος. Αποκρύπτοντας ότι με τη συνταγή τους αυτή, στο, όχι πολύ μακρινό, μέλλον, η κοινωνική ασφάλιση θα αδυνατεί να καταβάλλει οποιαδήποτε σύνταξη σε οποιονδήποτε ασφαλισμένο!

Τη μοιραία αυτή κατάληξη οφείλουμε να προλάβουμε. Πάνε πάνω από δέκα χρόνια, όταν επισήμανα την ανάγκη εξεύρεσης πόρων ώστε να θεμελιωθεί και αναπτυχθεί ένα σύστημα κοινωνικής ασφάλισης για τους νεοεισερχόμενους στην εργασία με λογικές εισφορές, ανθρώπινες συντάξεις, ελαστικότητα στην έξοδο από την εργασία και ίση μεταχείριση τους. Με την υπαγωγή όσων, λόγω χαμηλής σύνταξης, βρεθούν κάτω από το όριο της φτώχειας σε ένα δίκτυο προστασίας το οποίο να ενσωματώνει το«ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα». Και βεβαίως να καλύπτει, εκτός από τους συνταξιούχους, και άνεργους και ασφαλισμένους. Τους πάντες.

Κανείς δεν ασχολήθηκε με το αναγκαίο αυτό εγχείρημα. Αντιθέτως μάλιστα, από το 2010 και μετά, οπότε αναγκαστήκαμε να δανειζόμαστε μέσω μνημονίων, οι αλλεπάλληλες περικοπές των συντάξεων έγιναν απαράβατη «προϋπόθεση» για την εκταμίευση δόσεων. Ούτε καν στο «3ο μνημόνιο» - μετά την εμπειρία των δυο προηγούμενων - δεν ζητήσαμε την εξαίρεση της χρηματοδότησης της κοινωνικής ασφάλισης από τις «δαπάνες προς περικοπή». Δεν υποδείξαμε ότι η συνταγή αυτή έχει εξαντλήσει τα όρια της, χωρίς να αποτρέπει τη χρεοκοπία της κοινωνικής ασφάλισης. Δεν υποστηρίξαμε την αλήθεια : ότι το ασφαλιστικό δεν είναι δημοσιονομικό, αλλά εθνικό πρόβλημα. Με οικονομικές διαστάσεις ανάλογες με αυτές του δημοσίου χρέους και δημοσιονομικές συνέπειες καταστροφικές. Και δεν υποστηρίξαμε ότι λύση για τη κοινωνική ασφάλιση χωρίς τον εντοπισμό και τη διασφάλιση νέων, πρόσθετων πόρων δεν υπάρχει.

Και καλά οι δανειστές. Τα κόμματα μας όμως ; Γιατί αγνοούν το δράμα των συνταξιούχων, των ασφαλισμένων και των ανέργων ; Γιατί περιφρονούν την αλήθεια ότι ήδη οι ασφαλιστικές εισφορές είναι πολύ υψηλές, οι περισσότερες συντάξεις πολύ χαμηλές και η μεταχείριση των ασφαλισμένων πολύ άνιση ; Με ποια νομιμοποίηση άραγε καταγγέλλουν ο ένας τον άλλο, ενώ έχουν όλοι την ευθύνη του αδιεξόδου και της αδυναμίας αντιμετώπισης του προβλήματος ; Πώς να μην οδηγούνται έτσι οι συνταξιούχοι σε μαρασμό και οι νέοι είτε στην απελπισία, είτε στη μετανάστευση;

Από πού θα μπορούσαν όμως να βρεθούν νέοι, πρόσθετοι πόροι ; Ασφαλώς, από τις αγορές για ανάπτυξη, νέες δουλειές, περισσότερες ασφαλιστικές εισφορές, λιγότερους άνεργους και φτωχούς. Με «ομόλογα κατά της ανεργίας». Και γι αυτό το λόγο λοιπόν, «μητέρα όλων των μαχών» είναι η επιστροφή μας στις αγορές. Όμως αυτό δεν αρκεί. Για την εγκαθίδρυση νέου, υγιούς και δίκαιου συστήματος κοινωνικής ασφάλισης απαιτείται ένα «κεφάλαιο μετάπτωσης». Μια δημόσια επένδυση για την ανακεφαλαιοποίηση της κοινωνικής ασφάλισης, εγγύηση για τις συντάξεις των σημερινών και αυριανών δικαιούχων. Τρεις ενδεχόμενες πηγές χρηματοδότησης αυτής της επένδυσης είναι τα έσοδα από την εκμετάλλευση υδρογονανθράκων, τα μερίσματα από συμμετοχές του δημοσίου σε τράπεζες και οι υπεραξίες από την αξιοποίηση της ιδιωτικής δημόσιας περιουσίας. Και καλό θα ήταν να υποδειχθούν και άλλες. Αλλά εδώ γίνεται το αντίθετο. Αντί να βρούμε από πού θα βρούμε λεφτά να γεμίσουμε τον κουμπαρά, η κυβέρνηση πήρε από το ΑΚΑΓΕ εκατοντάδες εκατομμύρια ΕΥΡΩ, για να αγοράσει χρόνο, ώστε να «διαπραγματευτεί»!
Ασφαλώς η εξεύρεση νέων πόρων υπέρ της κοινωνικής ασφάλισης έχει τις δικές της τεχνικές δυσκολίες. «Σοφούς» να μας υποδείξουν πως υπερβαίνουμε τις δυσκολίες αυτές έχουμε. Και να αποδείξουν ότι αυτή η δημόσια επένδυση όχι μόνον είναι απαλλαγμένη από ρίσκο, αλλά η απόδοσή της είναι υψηλή. Πολιτικές δυνάμεις να υποδείξουν στους «σοφούς» να κάνουν αυτή τη δουλειά δεν έχουμε. Και όσο αυτό διαιωνίζεται, λύση στο δράμα των συνταξιούχων, των ασφαλισμένων, των ανέργων δεν μπορεί να υπάρξει.