Ο κομήτης που... αναπνέει οξυγόνο

Ανακάλυψη που κλονίζει το κυρίαρχο μέχρι σήμερα μοντέλο για την ανάπτυξη του ηλιακού συστήματος έκανε το διαστημικό σκάφος της Ευρωπαϊκ...

Ανακάλυψη που κλονίζει το κυρίαρχο μέχρι σήμερα μοντέλο για την ανάπτυξη του ηλιακού συστήματος έκανε το διαστημικό σκάφος της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος (ESA) Rosetta στον κομήτη 67P Τσουριόμοφ - Γκερασιμένκο, καθώς οι ερευνητές του προγράμματος εντόπισαν στο νέφος αερίων που περιβάλλει τον κομήτη μοριακό οξυγόνο!
Τα στοιχεία από τις παρατηρήσεις που δημοσιεύτηκαν στην επιθεώρηση Nature προκάλεσαν έντονη έκπληξη στην επιστημονική κοινότητα, καθώς η ύπαρξη οξυγόνου, και μάλιστα σε αφθονία, στην «ατμόσφαιρα» του κομήτη θέτει ερωτηματικά για το πώς κατάφερε το οξυγόνο να «επιζήσει» πιθανόν περισσότερο από 4,6 δισεκατομμύρια χρόνια (που είναι η ηλικία του ηλιακού μας συστήματος), δεδομένου του γεγονότος ότι το οξυγόνο αντιδρά εξαιρετικά εύκολα με άλλα στοιχεία.
Σύμφωνα με την έρευνα, οι ειδικοί της ESA με τη βοήθεια του φασματόμετρου Ροζίνα του Rosetta πραγματοποίησαν μετρήσεις από τον Σεπτέμβριο του 2014 έως και τον Μάρτιο του 2015 στην «ατμόσφαιρα» του «κομήτη Τσούρι», καθώς αυτός πλησίαζε τον Ηλιο και στο νέφος της ουράς του κατάφεραν να εντοπίσουν οξυγόνο σε ποσοστό 4%, νερό σε αέρια μορφή, μονοξείδιο του άνθρακα και διοξείδιο του άνθρακα.
Όπως καταδεικνύουν οι μετρήσεις, το οξυγόνο είναι το τέταρτο σε ποσότητα αέριο του κομήτη 67Ρ/ Τσουριόμοφ - Γκερασιμένκο μετά το νερό σε αέρια μορφή και το μονοξείδιο και το διοξείδιο του άνθρακα.
Εκπληξη
'Οπως ανέφερε η καθηγήτρια του Πανεπιστημίου της Βέρνης Καθρίν Αλτβεγκ: «Στην αρχή νομίζαμε ότι ήταν μια λάθος μέτρηση, γιατί το οξυγόνο δεν είναι κάτι που περιμένεις να βρεις σε έναν κομήτη. Είναι η πιο συναρπαστική ανακάλυψη που έχει γίνει μέχρι σήμερα για τον κομήτη και η μεγάλη ερώτηση τώρα είναι πώς βρέθηκε εκεί».
Μία πιθανή εξήγηση είναι σύμφωνα με τους επιστήμονες πως το οξυγόνο πάγωσε ξαφνικά και γρήγορα, με αποτέλεσμα να παγιδευτεί εκεί σε μικρούς «σβόλους» πριν από τη δημιουργία του ηλιακού συστήματος. Παγιδευμένο οξυγόνο έχει βρεθεί και σε άλλα παγωμένα ουράνια σώματα, όπως σε δορυφόρους των πλανητών Δία και Κρόνου.
Υπενθυμίζεται ότι μέχρι σήμερα οι επιστημονικές θεωρίες για τη δημιουργία των πλανητών υποστηρίζουν ότι αυτή ήταν μια εξαιρετικά βίαιη διαδικασία, κατά την οποία το παγωμένο οξυγόνο θερμάνθηκε και έτσι αντέδρασε με τα άλλα στοιχεία. Η νέα ανακάλυψη καταδεικνύει ότι η διαδικασία αυτή ίσως να μην ήταν και τόσο «βίαιη» όσο τη θέλουν οι διάφορες θεωρίες.
Τα μοντέλα
Όπως τόνισε σε δηλώσεις του άλλο μέλος της ερευνητικής ομάδας, ο Αντρέ Μπίλερ, του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν:
«Εάν έχουμε οξυγόνο στο ξεκίνημα της δημιουργίας του κομήτη, πώς επιβίωσε για τόσο καιρό; Σύμφωνα με όλα τα μοντέλα δεν θα έπρεπε να είχε επιβιώσει τόσο πολύ και αυτό μας λέει κάτι για τη δημιουργία του ηλιακού συστήματος. Πρέπει να ήταν μια ήπια διαδικασία για να δημιουργηθούν αυτοί οι "κόκκοι" πάγου. Τα στοιχεία δείχνουν ότι αυτό το συγκεκριμένο σημείο του κομήτη πράγματι επιβίωσε της δημιουργίας του ηλιακού συστήματος. Τώρα ίσως χρειαστεί να τροποποιήσουμε τα σημερινά μοντέλα μας, αφού δεν περιελάμβαναν την ύπαρξη οξυγόνου σε κομήτες».
Η αποστολή στον κομήτη 67Ρ/ Τσουριόμοφ - Γκερασιμένκο έχει προσφέρει ιδιαίτερα αξιόλογα δεδομένα στην επιστημονική κοινότητα μέχρι σήμερα, καθώς, πέραν του οξυγόνου που παρατηρήθηκε, οι ερευνητές έχουν επίσης καταλήξει ότι το νερό που εντοπίζεται στον κομήτη είναι εντελώς διαφορετικό από αυτό που υπάρχει στη Γη. Επιπλέον έχουν εντοπίσει οργανικά μόρια στον κομήτη, κάτι που υποστηρίζει τη θεωρία ότι οι κομήτες ήταν αυτοί που «έφεραν» τη ζωή στη Γη.