ΑΝΤΙΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΣ Ο ΕΝΦΙΑ 2015!

Γράφει ο Συνταγματολόγος  Δρ. Απόστολος Παπακωνσταντίνου. Με τον νόμο 4223/2013 θεσπίστηκε, ως γνωστόν, ο Ενιαίος Φόρος Ιδιοκτησίας ...

Γράφει ο Συνταγματολόγος 

Δρ. Απόστολος Παπακωνσταντίνου.

Με τον νόμο 4223/2013 θεσπίστηκε, ως γνωστόν, ο Ενιαίος Φόρος Ιδιοκτησίας Ακινήτων (Ε.Ν.Φ.Ι.Α.), ο οποίος ξεκίνησε να επιβάλλεται από το έτος 2014. Ο υπολογισμός του εν λόγω...
φόρου βασίζεται στις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων, όπως αυτές (πρέπει να) αναδιαμορφώνονται κατά τακτές περιόδους. Κατά συνέπεια, κάθε μεταβολή (αύξηση η μείωση) των αντικειμενικών αξιών επηρεάζει άμεσα και ευθέως τον υπολογισμό του ύψους του ΕΝΦΙΑ. Σύμφωνα με πρόσφατο νόμο (ν. 4336/2015), ειδικώς για το έτος που διανύουμε, η πρώτη δόση του φόρου θα καταβληθεί έως την 30η Οκτωβρίου 2015, ενώ η τελευταία δόση θα καταβληθεί την τελευταία εργάσιμη ημέρα του μηνός Φεβρουαρίου 2016.

Τα τελευταία δύο περίπου έτη έχει δει το φως της δημοσιότητας σειρά δημοσιογραφικών άρθρων και επιστημονικών μελετών για τη συνταγματικότητα ή μη του υπόψη φόρου. Το βασικό ζήτημα έγκειται εδώ στο γεγονός ότι ο ΕΝΦΙΑ επιβάλλεται αδιάκριτα στο σύνολο των ακινήτων (και μάλιστα στο σύνολο των εμπραγμάτων δικαιωμάτων, περιλαμβανομένης ακόμη και της ψιλής κυριότητας), ανεξαρτήτως από το αν αυτά αποφέρουν στον ιδιοκτήτη τους ορισμένη πρόσοδο ή, πολύ περισσότερο, από το ύψος της προσόδου αυτής. Γεννάται έτσι το ερώτημα εάν μπορεί να εναρμονιστεί ο φόρος αυτός με τις συνταγματικές διατάξεις που κατοχυρώνουν την (αναλογική) ισότητα ενώπιον των φορολογικών βαρών και την προστασία της ιδιοκτησίας. Για το ζήτημα αυτό θα μπορούσε ασφαλώς να αναπτυχθεί πυκνός και γόνιμος διάλογος στην επιστήμη και τη νομολογία.

Ωστόσο, το βασικότερο ζήτημα που τίθεται ειδικώς για τον ΕΝΦΙΑ του τρέχοντος έτους (2015) αφορά τον προσδιορισμό του ύψους του ΕΝΦΙΑ με βάση τις υπάρχουσες αντικειμενικές αξίες. Τούτο διότι οι τελευταίες δεν έχουν αναπροσαρμοσθεί στη χώρα μας από το έτος 2007 (!), παρά το γεγονός ότι ο νόμος επιτάσσει την επανεκτίμησή τους ανά διετία. Αποτέλεσμα της χαρακτηριστικής αυτής ανακολουθίας είναι ο υπολογισμός του ΕΝΦΙΑ να συντελείται με βάση αντικειμενικές αξίες που απέχουν, σύμφωνα με επίσημες εκτιμήσεις, σε ποσοστά που υπερβαίνουν μεσοσταθμικά το 40% (!) των αγοραίων αξιών, δεδομένης μάλιστα της δριμείας οικονομικής κρίσης που μεσολάβησε και είχε ως αποτέλεσμα την κατακόρυφη πτώση τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι με απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, η οποία δημοσιεύθηκε ακριβώς ένα έτος πριν, διαπιστώθηκε αυτή η κραυγαλέα αναντιστοιχία και ορίσθηκε εξάμηνη προθεσμία στη Διοίκηση για αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών. Υποχρέωση που η Διοίκηση δεν τήρησε.

Αποτέλεσμα αυτού είναι ο ΕΝΦΙΑ του 2015 να υπολογίζεται, κατά κοινή ομολογία, σε πολύ μεγαλύτερο ύψος από το νόμιμο. Πρόκειται για προφανή στρέβλωση που άγει σε καταστρατήγηση των διατάξεων του Συντάγματος και της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) και, μάλιστα, κατά τρόπο ευθύ και προκλητικό. Οι ιδιοκτήτες θα αναγκασθούν έτσι να ακολουθήσουν τη δικαστική οδό, αφού πρώτα επιχειρήσουν να εξαντλήσουν την προβλεπόμενη διοικητική οδό (ενδικοφανή προσφυγή)… Ένα ακόμη πλήγμα στο κράτος δικαίου.