ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ: Οι αριθμοί οδηγούν σε κυβέρνηση "μεγάλης συνεργασίας"!

Εάν τα σημερινά ευρήματα των δημοσκοπήσεων επαληθευτούν στις 20 Σεπτεμβρίου, το κύριο θέμα για την επόμενη μέρα των εκλογών δεν θα είναι ...

Εάν τα σημερινά ευρήματα των δημοσκοπήσεων επαληθευτούν στις 20 Σεπτεμβρίου, το κύριο θέμα για την επόμενη μέρα των εκλογών δεν θα είναι ποιο κόμμα βγήκε πρώτο και ποιο δεύτερο. Μεγαλύτερη σημασία έχει ότι για πρώτη φορά ο σχηματισμός βιώσιμης κυβέρνησης θα απαιτεί τη στήριξη και των δυο, είτε η σειρά είναι ΣΥΡΙΖΑ – ΝΔ είτε αντίστροφα.
Το σενάριο αυτό παύει μάλιστα να είναι θεωρητικό και γίνεται ολοένα και πιο πρακτικό καθώς το νέο κύμα των μετρήσεων της κοινής γνώμης δείχνει αφενός ότι η διαφορά μεταξύ των δύο μεγαλύτερων κομμάτων μικραίνει διαρκώς και αφετέρου ότι τα ποσοστά ενός εκάστου κινούνται κάτω του 30%.

Τα μαθηματικά του εκλογικού συστήματος είναι αμείλικτα και γι αυτό η συζήτηση περί αυτοδυναμίας -για όσους δεν αρέσκονται σε προπαγανδιστικές κορώνες- θεωρείται ήδη ξεπερασμένη. Το νέο σταυρόλεξο αφορά τους πιθανούς συνδυασμούς της κάλπης που θα επιτρέψουν τη συγκρότηση κυβέρνησης και την αποτροπή επαναληπτικών εκλογών εντός του Οκτωβρίου.
Η πίεση που δέχονται μάλιστα τα μικρότερα από τα κόμματα -τα οποία θεωρούνται πιθανοί κυβερνητικοί εταίροι- ενισχύουν ακόμη περισσότερο την προοπτική συγκατοίκησης των δύο μονομάχων, κάτι που δεν έχει συμβεί άλλη φορά από τη μεταπολίτευση έως σήμερα. Οι κυβερνήσεις συνεργασίας που σχηματίστηκαν, κατά τις προηγούμενες δεκαετίες, δεν συμπεριλάμβαναν ποτέ το δεύτερο κόμμα. Μοναδική εξαίρεση αποτέλεσε η κατά κυριολεξίαν οικουμενική κυβέρνηση του 1989-1990 υπό τον Ξ. Ζολώτα.

Για να μπορέσει το πρώτο κόμμα, όποιο κι αν είναι, να διερευνήσει τη δυνατότητα σχηματισμού κυβέρνησης με μικρότερα δορυφορικά σχήματα και χωρίς το δεύτερο, βασική προϋπόθεση είναι να ξεπεράσει το 27,5%. Αυτό το ποσοστό υπολογίζεται ότι θα του εξασφαλίσει (υπολογιζομένου και του μπόνους των 50 εδρών) περί τους 125 βουλευτές. Από την πλευρά τους οι μικρότεροι εταίροι θα πρέπει να συγκεντρώσουν περισσότερες από 25 έδρες, για να μπορέσει να σχηματιστεί το άθροισμα των 151 που ούτως ή άλλως είναι πάντως εύθραυστο. Η Χρυσή Αυγή, η Λαϊκή Ενότητα και το ΚΚΕ όπως είναι προφανές δεν πρόκειται να συμπράξουν σε κανένα κυβερνητικό σχήμα.

Από τις δημοσκοπήσεις προκύπτει όμως ότι αυτές οι προϋποθέσεις δεν συντρέχουν. Τόσο ο ΣΥΡΙΖΑ όσο και η ΝΔ κινούνται, τουλάχιστον μέχρι στιγμής, κάτω του ορίου του 27,5%. Επίσης τα μικρότερα κόμματα που -με διαφορετικούς συνδυασμούς- μπορούν να στηρίξουν μια κυβέρνηση της μιας ή της άλλης κατεύθυνσης εμφανίζονται να μην ξεπερνούν, το καθένα, το 5%. Έτσι το πρόθυμο για οποιαδήποτε κυβέρνηση Ποτάμι παρουσιάζει μια σημαντική κάμψη που εάν επιβεβαιωθεί στην κάλπη, τότε οι 17 έδρες του περασμένου Ιανουαρίου κινδυνεύουν σε περιοριστούν κατά 2-3. Το ΠΑΣΟΚ στην καλύτερη των περιπτώσεων διατηρεί τα ποσοστά του, άρα τις 13 έδρες της προηγούμενης Βουλής. Επομένως Ποτάμι και ΠΑΣΟΚ εμφανίζουν, κατά τις δημοσκοπήσεις, ένα πιθανό άθροισμα περίπου 25 εδρών. Το «πακέτο» αυτό δεν επαρκεί για το σχηματισμό κυβέρνησης στην περίπτωση που έρθει πρώτο κόμμα η ΝΔ.

Αντίστοιχα, στην περίπτωση που έρθει πρώτο κόμμα ο ΣΥΡΙΖΑ αποκτά άλλο ενδιαφέρον η κοινοβουλευτική επιβίωση των ΑΝΕΛ. Το κόμμα του Π. Καμμένου, αν πετύχει να πιάσει το 3%, στη νέα Βουλή θα έχει 8-9 βουλευτές. Αυτή τη φορά δεν φαίνεται να αρκούν για το σχηματισμό συγκυβέρνησης με τον ΣΥΡΙΖΑ ενώ είναι πολύ αμφίβολο αν θα μπορούσε να προκύψει το 151 ακόμη και στο πολύ προωθημένο σενάριο συνύπαρξης με το Ποτάμι και το ΠΑΣΟΚ. Αν αντιθέτως οι ΑΝΕΛ δεν μπουν στη Βουλή, οι διαθέσιμοι κυβερνητικοί συνδυασμοί περιρίζονται περισσότερο. Ο σχηματισμός κυβέρνησης με τις ψήφους του Β. Λεβέντη, εφόσον το κόμμα του καταφέρει να μπει τελικώς στη Βουλή, είναι κάτι που δεν εξετάζεται σοβαρά, τουλάχιστον επί του παρόντος, από καμιά πλευρά.

Με αυτά τα δεδομένα λοιπόν το τοπίο γίνεται πολύ απλούστερο από αριθμητικής πλευράς με το σενάριο συνεργασίας των δύο πρώτων κομμάτων καθώς μπορεί να σχηματιστεί κυβέρνηση με τη στήριξη άνω των 200 βουλευτών.

Όλα τα κομματικά επιτελεία έχουν μελετήσει πολύ καλά αυτά τα δεδομένα και γι αυτό θα προσπαθήσουν στις 15 μέρες που απομένουν έως τις κάλπες να βελτιώσουν τη θέση τους εν όψει της διαπραγμάτευσης που θα ξεκινήσει το πρωί της Δευτέρας 21 Σεπτεμβρίου. Το σοβαρότερο πρόβλημα αντιμετωπίζει ο ΣΥΡΙΖΑ ο οποίος δεν μπορεί μέχρι στιγμής να παρουσιάσει μια πειστική στρατηγική κυβερνητικών συμμαχιών για την επόμενη ημέρα. Αντίθετα η ΝΔ είναι εκ των πραγμάτων πιο χαλαρή καθώς μπήκε στην προεκλογική μάχη ως δεύτερη, τώρα διεκδικεί την πρώτη θέση και μπορεί να εμφανίζεται ευκολότερα ανοικτή σε συνεργασίες.

Η ρητορική του κ. Τσίπρα τον παρουσιάζει δεσμευμένο μεταξύ διεκδίκησης της αυτοδυναμίας και επανάληψης της σύμπραξης με τον κ. Καμμένο. Αυτή η ρητορική, του προκαλεί όμως καινούρια αδιέξοδα. Για να μπορέσει να βελτιώσει τη δική του θέση, είναι υποχρεωμένος να πιέζει τον έως τώρα κυβερνητικό εταίρο του, όπως και τα άλλα μικρότερα κόμματα. Αν δηλαδή στις εκλογές του Ιανουαρίου ο ΣΥΡΙΖΑ χρειαζόταν ποσοστό 37% (έναντι 36,34% που πήρε) με τους ΑΝΕΛ εντός Βουλής, τώρα θα πρέπει να λάβει γύρω στο 35% -και με το κόμμα του κ. Καμμένου εκτός Βουλής- για να διεκδικήσει τις 151 έδρες. Όμως ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει πλέον ούτε καν το περιθώριο της «χαμένης ψήφου» προς τους ΑΝΕΛ αφού πασχίζει να διατηρήσει την πρώτη θέση και ως εκ τούτου κάνει οτιδήποτε για να ανακόψει διαρροές προς άλλες πλευρές.

Η τακτική αυτή αναμένεται μάλιστα να ενταθεί τις επόμενες ημέρες προκειμένου να ενισχυθεί η συσπείρωση του ΣΥΡΙΖΑ που παραμένει σε αρκετά χαμηλά επίπεδα. Η κύρια εστία διαρροής παρατηρείται προς την Λαϊκή Ενότητα του Π. Λαφαζάνη ενώ σημειώνονται και ενδιαφέρουσες μετακινήσεις προς την Χρυσή Αυγή: Πρόκειται για ψηφοφόρους της που τον Ιανουάριο ψήφισαν με βασικό κριτήριο την απομάκρυνση του κ. Σαμαρά από την εξουσία και τώρα επανέρχονται. Η μάχη της συσπείρωσης περιλαμβάνει και διλήμματα προσωπικού χαρακτήρα μεταξύ του κ. Τσίπρα και του κ. Μεϊμαράκη στην προσπάθεια να αναβιώσουν «αντιδεξιά σύνδρομα» στο εκλογικό ακροατήριο του ΣΥΡΙΖΑ, το οποίο έχοντας χάσει παραδοσιακά αριστερά τμήματα του έχει εμπλουτιστεί με γαλουχημένους σε τέτοιες αντιλήψεις παλαιούς ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ...

Ανδρέας Καψαμπέλης

www.dimokratianews.gr