Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΜΕΡΑ: Το εκλογικό πόκερ και τι αποκαλύπτουν οι μυστικές δημοσκοπήσεις...

Η επόμενη μέρα της ψήφισης του νέου Μνημονίου βρίσκει τη χώρα ίσως στο πιο κρίσιμο σταυροδρόμι. Η πενταετής οδυνηρή εμπειρία έχει εξαντλή...

Η επόμενη μέρα της ψήφισης του νέου Μνημονίου βρίσκει τη χώρα ίσως στο πιο κρίσιμο σταυροδρόμι. Η πενταετής οδυνηρή εμπειρία έχει εξαντλήσει την ελληνική κοινωνία που τώρα καλείται να σηκώσει καινούρια βάρη, δίχως ωστόσο να παρουσιάζεται ενώπιον της αυτή τη στιγμή εναλλακτική πρόταση που να διασφαλίζει παράλληλα και την παραμονή στη ζώνη του ευρώ.
Οριακές είναι οι στιγμές και για το πολιτικό σύστημα το οποίο φαίνεται ότι οδεύει ολοταχώς προς εντυπωσιακές ανακατατάξεις. Ταυτόχρονα με την ψήφιση του Μνημονίου από τη Βουλή, τις πρώτες πρωινές της Παρασκευής, άρχισε η αντίστροφη μέτρηση για τις επόμενες εκλογές ενώ την ίδια ώρα τα κόμματα της αντιπολίτευσης προσπαθούν να διαμορφώσουν τη στρατηγική τους και το υπό συγκρότηση σχήμα των διαφωνούντων του ΣΥΡΙΖΑ υπό τον Π. Λαφαζάνη παίρνει θέση κι αυτό στην αφετηρία.

Η πίεση προς τον κ. Τσίπρα, καθ’ όλο το προηγούμενο διάστημα, να μην προχωρήσει σε εκλογές αμέσως μετά την ψήφιση του Μνημονίου υπήρξε -εντός και εκτός Ελλάδας- πολύ μεγάλη. Εξίσου μεγάλο όμως είναι και το δίλημμα του πρωθυπουργού.
Σύμφωνα με πληροφορίες της «κυριακάτικης δημοκρατίας», ο κ. Τσίπρας έχει υπόψη του απόρρητες μετρήσεις της κοινής γνώμης οι οποίες δείχνουν ότι από τη στιγμή της ψήφισης του Μνημονίου 3 ο ΣΥΡΙΖΑ θα υποστεί για ένα διάστημα σοβαρή μείωση της δύναμής του. Το διάστημα αυτό προσδιορίζεται σε τουλάχιστον ένα τρίμηνο στη διάρκεια του οποίου θα αρχίσει η εφαρμογή των νέων μέτρων που πλήττουν τη μεγάλη πλειονότητα των Ελλήνων. Το εύρος αυτής της φθοράς θα εξαρτηθεί και από άλλους παράγοντες ενώ δεν είναι εύκολο να εκτιμηθεί στην παρούσα φάση αν η κατάσταση θα μπορέσει να σταθεροποιηθεί στη συνέχεια.
Με μια τέτοια εικόνα κατά νου, η γρήγορη προσφυγή στις κάλπες παραμένει μονόδρομος για τον κ. Τσίπρα ώστε να έχει τις λιγότερες δυνατές απώλειες. Υπουργοί που βρίσκονται σε ανοικτή γραμμή με το Μαξίμου επιμένουν ότι το πιθανότερο διάστημα διεξαγωγής εκλογών είναι μεταξύ 13 και 27 Σεπτεμβρίου. Όμως, αυτήν ειδικά την περίοδο πολλές είναι οι μπλόφες και οι κινήσεις τακτικής από το κυβερνητικό επιτελείο κυρίως λόγω της εσωκομματικής κατάστασης και της επιδίωξης να υποχρεωθεί η πλευρά Λαφαζάνη να ανοίξει γρήγορα τα δικά της χαρτιά.

Από την άλλη πλευρά είναι δεδομένο ότι οι δανειστές δεν θα ήθελαν να γίνουν τώρα εκλογές. Προτιμούν να έχει προηγηθεί η πρώτη αξιολόγηση για την εφαρμογή του νέου Μνημονίου καθώς και οι κάλπες στην Ισπανία. Και τα δύο τοποθετούνται στα τέλη του φθινοπώρου. Για τον κ. Τσίπρα όμως κάθε ημέρα καθυστέρησης εγκυμονεί πλέον τεράστιους κινδύνους που δεν συνδέονται μόνο με τον ακρωτηριασμό της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας του αλλά και με την προοπτική της δημοσκοπικής του αποδυνάμωσης. Όσο κι αν ακούγεται μάλιστα αντιφατικό, θα μπορούσε να εξυπηρετήσει στο σχεδιασμό της την πλευρά του πρωθυπουργού η υποχώρηση του αθροίσματος ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ στη Βουλή κάτω των 120 έτσι ώστε η προκήρυξη εκλογών να καταστεί αναπόφευκτη. Αυτή όπως λέγεται θα ήταν η τέλεια αφορμή. Θα ήταν και πολύ καλύτερη από την άρνηση των τριών κομμάτων της αντιπολίτευσης (ΝΔ, Ποτάμι και ΠΑΣΟΚ) να ψηφίσουν τελικώς το νέο Μνημόνιο ή να συνδέσουν τη στάση τους με συγκεκριμένες προϋποθέσεις.

Ο πραγματικός «εχθρός» για τον κ. Τσίπρα εν όψει της εκλογικής αναμέτρησης βρίσκεται στα αριστερά του ΣΥΡΙΖΑ. Οι διαφωνούντες υπό τον Π. Λαφαζάνη, που βρίσκονται πλέον σε προχωρημένες συνεννοήσεις και με την Ζωή Κωνσταντοπούλου, ένα τμήμα της ΑΝΤΑΡΣΥΑ και μικρά σχήματα που υποστηρίζουν την επιστροφή στο εθνικό νόμισμα, αποτελούν τον αστάθμητο παράγοντα για τις κάλπες που έρχονται. Όσο υψηλότερο ποσοστό αποσπάσουν τόσο περιορίζονται και οι εκλογικές αντοχές του κ. Τσίπρα. Τα εκ δεξιών κέρδη δεν αναμένεται πια να είναι τόσο σημαντικά και ο μεταλλαγμένος ΣΥΡΙΖΑ φαίνεται ότι θα κινηθεί πρωτίστως στο χώρο της κεντροαριστεράς που κατά κύριο λόγο καλυπτόταν από το ΠΑΣΟΚ έως την αρχή της κατάρρευσής του το 2011. Πολλά θα εξαρτηθούν βεβαίως και από το ποια θα είναι το κυρίαρχα «ρεύματα» τα οποία θα αναμετρηθούν στις εκλογές. Ίσως για πρώτη φορά η βασική -και ουσιαστική- σύγκρουση να μη διεξαχθεί ανάμεσα στα δύο μεγαλύτερα κόμματα αλλά στη καινούρια διαχωριστική γραμμή που διαμορφώνει το Μνημόνιο 3. Αν και ετερόκλητες οι πολιτικές δυνάμεις που το εκφράζουν θεωρείται πολύ πιθανό μάλιστα το «αντιευρωπαϊκό» κλίμα να συγκεντρώσει στις κάλπες αθροιστικά τη στήριξη του 25-30% του εκλογικού σώματος.
Όλα αυτά εξηγούν πάντως και την τακτική που ακολουθεί το Μέγαρο Μαξίμου σε ό,τι αφορά το εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ. Από τη μία πλευρά ανεβάζει στα ύψη τη σύγκρουση με την Ζ. Κωνσταντοπούλου η οποία θεωρείται εύκολος στόχος (αν και στην πράξη αυτό δεν επιβεβαιώνεται) ενώ από την άλλη αποφεύγει την μετωπική αντιπαράθεση με τον Π. Λαφαζάνη ο οποίος χαίρει υψηλού κύρους στις κομματικές οργανώσεις του ΣΥΡΙΖΑ. Η μάχη για τον έλεγχο των οργανώσεων αυτών προβλέπεται αδυσώπητη αλλά η δημόσια πόλωση μπορεί να αποδειχθεί δίκοπο μαχαίρι.
Με τη σύντομη προεκλογική περίοδο ο κ. Τσίπρας -εκτός από τις δυσχέρειες που προκαλούνται στην επαρκή προετοιμασία των αντιπάλων του- θέλει να αποδυναμώσει και το επιχείρημα ότι η προσφυγή σε κάλπες θα επιδεινώνει κι άλλο την ήδη πολύ άσχημη κατάσταση στην οικονομία. Αντιθέτως οι συνεργάτες του προωθούν πλέον την άποψη ότι οι εκλογές θα συμβάλουν στη σταθεροποίηση σε όλα τα επίπεδα. Κι αυτός θα είναι όπως φαίνεται ένας κεντρικός άξονας με τον οποίο ο νέος ΣΥΡΙΖΑ θα διεκδικήσει την πρώτη θέση.

Το ερώτημα όμως που παραμένει είναι ποια κυβέρνηση μπορεί να σχηματιστεί ακόμη κι αν ο ΣΥΡΙΖΑ έρθει πρώτος αλλά με συρρικνωμένα ποσοστά κάτω από 30%. Ο πήχης αυτός έχει εκτός από ψυχολογική και πολιτική σημασία. Τα αριθμητικά δεδομένα που προκύπτουν σε μία τέτοια περίπτωση δείχνουν ότι θα χρειαστεί κατά πάσα πιθανότητα και η σύμπραξη του δευτέρου κόμματος. Κατά συνέπεια δεν αποκλείεται το εκλογικό αποτέλεσμα να οδηγήσει σε μια εντελώς καινούρια ισορροπία, αν όχι ανισορροπία, που θα καταλήξει στη συγκρότηση μιας «πολυκομματικής» κυβέρνησης υπό άλλο πρόσωπο αλλά όχι τον κ. Τσίπρα.
Αυτό είναι κι ένα από τα επιχειρήματα που χρησιμοποιεί η άλλη όχθη των συνομιλητών του, όπως ο αντιπρόεδρος της Βουλής Αλ. Μητρόπουλος, για να τον πείσουν έστω και την ύστατη στιγμή να μην προχωρήσει σε εκλογές. Η άποψή τους είναι ότι ακόμη και χωρίς τη δεδηλωμένη, πρέπει να πάρει πρωτοβουλίες για το σχηματισμό μιας ευρύτερης κυβέρνησης από την παρούσα Βουλή η οποία τουλάχιστον για ένα έτος θα προσπαθήσει να ομαλοποιήσει, με γρήγορους ρυθμούς, την πολιτική και οικονομική κατάσταση ελπίζοντας ότι στο διάστημα αυτό θα επέλθει και η ανάκαμψη για τον ΣΥΡΙΖΑ.

Μια από τις ιδιομορφίες αυτής της πολιτικής περιόδου είναι ότι τις εκλογές προσπαθεί να αποτρέψει και η αντιπολίτευση. Εντύπωση προκάλεσε μάλιστα και η δημόσια δήλωση του κ. Μεϊμαράκη ότι η ΝΔ δεν πρέπει να δώσει καμία αφορμή στον κ. Τσίπρα να χρεώσει σε αυτήν την απόφασή του για κάλπες. Σε αυτό το πολιτικό πόκερ που παίζεται είναι λογικό πάντως να θέλει η ηγεσία της ΝΔ να κερδίσει χρόνο αντιστρέφοντας τον «εκβιασμό» που επιχειρεί ο πρωθυπουργός. Από τη στιγμή δηλαδή που είναι απαραίτητες οι ψήφοι της για να περνούν τα κρίσιμα νομοσχέδια στη Βουλή, αυτό στην πράξη σημαίνει ότι μπορεί να επιλέξει εκείνη πότε θα γίνουν οι εκλογές. Κι αν επί τη βάση των ερευνών της κοινής γνώμης, η φθορά του κ. Τσίπρα αποδειχθεί ραγδαία τους επόμενους μήνες τότε η πρωτοβουλία των κινήσεων θα έχει περιέλθει στη ΝΔ. Αν ωστόσο οι κάλπες τελικά δεν αργήσουν, οι σαφείς αποστάσεις που παίρνει από τις κυβερνητικές επιλογές η αξιωματική αντιπολίτευση, μολονότι τάχθηκε υπέρ του νέου Μνημονίου, ίσως δεν αποδειχθούν αρκετές. Θα πρέπει να απαντήσει και στο δίλημμα αν κύριος αντίπαλος της θα είναι ο ΣΥΡΙΖΑ ή οι «δραχμιστές».
Ανδρέας Καψαμπέλης

www.dimokratianews.gr