Το δημοψήφισμα μέσα και έξω!..

Επισημαίνει ο Δημήτρης Γιαννακόπουλος. Ήδη και πριν καλά-καλά ανοίξουν οι κάλπες του δημοψηφίσματος γνωρίζουμε το πλέον κρίσιμο χαρακτηρι...

Επισημαίνει ο Δημήτρης Γιαννακόπουλος.

Ήδη και πριν καλά-καλά ανοίξουν οι κάλπες του δημοψηφίσματος γνωρίζουμε το πλέον κρίσιμο χαρακτηριστικό του. Αυτό έγινε ιδιαίτερα εμφανές κατά την μικρή περίοδο από την ανακοίνωσή του μέχρι την σημερινή διεξαγωγή του και αποκρυσταλλώνει μια δραματική πραγματικότητα στην Ελλάδα, η οποία είναι αποτέλεσμα τεσσάρων καταρρεύσεων :Κατέρρευσε η μεταπολίτευση του 1974, κατέρρευσε ο μύθος της ισχυρής Ελλάδας στον πυρήνα της ΕΕ, όπως και ο μύθος πως χώρες της ευρωζώνης δεν πτωχεύουν και κατέρρευσε ο μύθος της τρόικας (: συγκυριακή υποχώρηση της δημοκρατίας στην Ελλάδα με αντίτιμο την σύντομη ανάκαμψη της οικονομίας και την ομαλή επανένταξη της χώρας στην χρηματαγορά)…

Οι καταρρεύσεις αυτές προκαλούν αναπόφευκτα ένα χάσμα γενεών στην Ελλάδα (με την έννοια που αποδίδεται στα αγγλικά με το «the break between generations»), επειδή είναι η νέα γενιά που υφίσταται ένα γενικευμένο αποκλεισμό, ενώ βιώνει μια πρωτοφανή διάσταση μεταξύ του «Είμαι» και του «Υπάρχω» της. Μια δραματική αντίφαση που κατακερματίζει πρωτοφανώς τον Εαυτό στην αγορά, δίχως να μπορεί να τον επανασυνδέσει φαντασιακά στην κοινωνία.

Αυτό προκαλεί ασφαλώς μια κοινωνιολογικού χαρακτήρα διχοτομία μεταξύ της νέας γενιάς και των παλαιότερων και όχι διχασμό, όπως προπαγανδίζουν αυτοί που επιθυμούν να επιβάλουν την αυταρχική εξουσία τους, για να ενώσουν δήθεν ξανά τους Έλληνες. Μόνον ο χυδαίος πολιτικάντης θα μπορούσε να ορίσει μια φυσιολογική κοινωνικοπολιτική διχοτομία, που είναι το αποτέλεσμα της διαχείρισης της ελληνικής κρίσης της ευρωζώνης την τελευταία πενταετία – δηλαδή αποτέλεσμα της δικής του πολιτικής στάσης και συμπεριφοράς – ως εθνικό διχασμό!

Το μοντέλο της συντεταγμένης πτώχευσης με εσωτερική υποτίμηση, είναι λοιπόν αυτό που προκάλεσε την διχοτομία μεταξύ των γενεών στην Ελλάδα και αυτό είναι ένα αντικειμενικό χαρακτηριστικό της κρίσης που διαμορφώνει αναλογικώς στη συγκυρία δύο παρατάξεις. Από την μια βρίσκονται εκείνοι του ΟΧΙ, οι νέοι, οι φτωχοποιημένοι, οι πολιτικοποιημένοι και οι περισσότερο καλλιεργημένοι επιστημονικώς, ενώ από την άλλη εκείνοι του ΝΑΙ, οι μεγαλύτεροι στην ηλικία, οι απολιτικοί, οι οικονομιστές που θεωρούν πως «στην Ελλάδα όλοι μαζί τα φάγαμε», κρίνοντας εξ ιδίων τα αλλότρια και οι φέροντες μια γενική παιδεία χωρίς ιδιαίτερη επιστημονική συστηματοποίηση.

Αυτή είναι η κρίσιμη εσωτερική διάσταση του δημοψηφίσματος, αλλά ποιά είναι άραγε η εξωτερική; Ο Αλέξης Τσίπρας κατέφυγε ασμένως στο δημοψήφισμα για να περισωθεί από την απότομη κατάρρευση η κυβέρνησή του, αφού πείστηκε πως στο μόνο που αποσκοπούσαν οι φαινομενικά διαπραγματευόμενοι μαζί του εταίροι-πιστωτές του ελληνικού κράτους, ήταν η εξευτελιστική πτώση του ιδίου και της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Ο αριστερός έλληνας πρωθυπουργός κατάλαβε πως δεν υπήρχε καμία πιθανότητα να πείσει τους συνομιλητές του της Ευρωζώνης και των κεντρικών θεσμών της ΕΕ πως είναι «συνεργάσιμος», πως είναι «ένας από αυτούς», πως παρά τις πολιτικές διαφορές ιδεολογικής απόχρωσης, ήταν έτοιμος να προβεί σε υποχωρήσεις πολύ πέραν των κόκκινων γραμμών που έθεταν οι προεκλογικές του εξαγγελίες προς τον ελληνικό λαό.

Ο κ. Τσίπρας, αγαπητέ αναγνώστη, κατάλαβε μάλλον αργά πως το καθεστώς που έχει διαμορφώσει η συγκυριαρχία του νέου γερμανισμού με τον αυταρχικό νεοφιλελευθερισμό στην ΕΕ, ήταν αποφασισμένο από την αρχή να οδηγήσει την κυβέρνησή του σε έναν μονόδρομο εξευτελιστικής κατάρρευσης, έτσι ώστε να παραδειγματιστούν και οι υπόλοιποι ευρωπαϊκοί λαοί που εναντιώνονται στην λιτότητα και στην αυταρχικότητα σε σημείο ολοκληρωτισμού των λεγόμενων Ευρωπαϊκών Θεσμών, υπό την καταχρηστική διεύθυνση της γερμανικής κυβέρνησης. Ο έλληνας πρωθυπουργός πριν φτάσει να προκηρύξει αυτό το κακότεχνο, σε κάθε περίπτωση, δημοψήφισμα, έπαψε να έχει οποιαδήποτε αμφιβολία για τις προθέσεις των συνομιλητών εταίρων-πιστωτών της Ελλάδας: όσες υποχωρήσεις κι αν έκανε δεν επρόκειτο να αντλήσει την συναίνεσή τους για μία λύση στο ελληνικό ζήτημα της ευρωζώνης. Τον είχαν φέρει σε ένα απόλυτο αδιέξοδο, βλέποντας την σαφή πρόθεση των συνομιλητών του κατά τις διαπραγματεύσεις να οδηγήσουν τελικά, όπως και οδήγησαν, τις διαβουλεύσεις σε μία ατέρμονη διαδικασία, έτσι ώστε να εξαντληθεί ο χρόνος της παράτασης του προγράμματος και να διακοπεί η στοιχειώδης ρευστότητα από την ΕΚΤ. Όλα ήταν στημένα και δρομολογημένα ώστε να μην καρποφορήσει η διαπραγμάτευση και να καταλήξουμε στο κλείσιμο των τραπεζών με capital controls και άλλα, ίσως, μέτρα δημοσιονομικού και πιστωτικού χαρακτήρα, που θα έκοβαν κυριολεκτικά τα πόδια οποιασδήποτε κυβέρνησης, προσβάλλοντας σε σημαντικό βαθμό την πολιτική της νομιμοποίηση στο εκλογικό σώμα από το οποίο αναδείχθηκε.

Παρά την προσπάθεια άλλων σημαντικών παραγόντων στο πλαίσιο των διεθνών πολιτικών, όπως για παράδειγμα αυτή που εκδήλωσε έμμεσα και άμεσα η διοίκηση Ομπάμα, αλλά και η ρωσική και κινεζική ηγεσία, η γερμανική κυβέρνηση μέσα από εσωτερικές αντιπαλότητες και αντιφάσεις, κατέληξε πως συμφωνία θα μπορούσε να προσφέρει στην ελληνική πλευρά μόνον μετά από ένα «γερό χαστούκι» στην Ευρωπαϊκή Αριστερά και στους ευρωσκεπτικιστές που αμφισβητούν την πολιτική της μεθοδολογία και την μορφή ηγεμονισμού που αυτή δομεί στον Ευρωπαϊκό Πόλο.

Μέσα από έντονες αντιθέσεις υποχώρησε η κ. Μέρκελ ενώπιον των συμφερόντων που εκφράζει ο κ. Σόιμπλε και δέχτηκε τελικά να προκαλέσει μία κορύφωση της κρίσης στην Ελλάδα για να τρομοκρατηθούν και να παραδειγματιστούν τόσο οι έλληνες, όσο, κυρίως, άλλοι ευρωπαϊκοί λαοί, πολύ μεγαλύτερων χωρών και πολύ σημαντικότερων οικονομιών για τη νομισματική ένωση, εγκαταλείποντας «τρελές ιδέες» για μία μορφή εναλλακτικής ηγεμονίας στην ήπειρό μας, χωρίς λιτότητα και αντιπληθωρισμό.

Το μεγαλύτερο, όμως, πρόβλημα με την άνοδο της Ευρωπαϊκής Αριστεράς στην κυβερνητική εξουσία της Ελλάδας, δεν είχαν οι συντηρητικές δυνάμεις της ΕΕ, αλλά οι νεοσυντηρητικές με την μορφή των σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων της ΕΕ. Αυτοί κυριολεκτικώς εκδήλωσαν μία πρωτοφανή για τα ευρωπαϊκά χρονικά υστερία εναντίον της κυβέρνησης του Αλέξη Τσίπρα. Ήταν λογικό, αλλά όχι αναμενόμενο σε αυτόν τον βαθμό. Οι πρώην προοδευτικές δυνάμεις της ΕΕ ένοιωσαν να ωθούνται πλέον στο περιθώριο από την Ευρωπαϊκή Αριστερά και να εκτίθενται ανεπανόρθωτα ως η άλλη όψη της συντηρητικής, αντιδημοκρατικής και αντικοινωνικής Ευρώπης. Εάν η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα πετύχαινε μία στοιχειωδώς αξιοπρεπή και βιώσιμη με όρους ανάπτυξης, συμφωνία σε αυτή την φάση, ήταν πρόδηλο πως οι ίδιοι θα έχαναν το μεγαλύτερο μέρος της πολιτικής νομιμοποίησης που διεκδικούν στο γενικότερο ευρωπαϊκό εκλογικό σώμα.

Εάν συνέβαινε αυτό χωρίς νέα οικονομική καταστροφή και κοινωνικό δράμα στην Ελλάδα, θα ήταν η Ευρωπαϊκή Αριστερά στην θέση αυτών που θα διαδεχόταν στην συνείδηση των προοδευτικών ευρωπαίων τους φθαρμένους και σε πολλές χώρες διεφθαρμένους, κατά κοινή ομολογία, σοσιαλδημοκράτες. Με αυτόν τον τρόπο το πάντοτε επίκαιρο ζήτημα της σοσιαλ-δημοκρατίας θα γινόταν υπόθεση της Ευρωπαϊκής Αριστεράς και της νέας γενιάς, που εμφανίζεται ολοένα και πιο σκεπτική ως προς το δόγμα της ελευθέριας αγοράς και τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα θα οδηγούντο αναπόφευκτα μετά από κατακερματισμό, στον ιστορικό αναδευτήρα για ανακύκλωση. Όσα φυσικά από αυτά και από αυτούς τους νεοφιλελευθερίζοντες σοσιαλδημοκράτες δεν έσπευδαν να ενσωματωθούν στα συντηρητικά κόμματα της ΕΕ!

Ο Αλέξης Τσίπρας έπρεπε να αφανιστεί. Και το ιδανικό για τους σοσιαλδημοκράτες που πολιτεύονται σε αντίθεση με την πολιτική φιλοσοφία και τις πρακτικές αυτής καθ’ εαυτής της αυθεντικής σοσιαλ-δημοκρατίας στην σημερινή Ευρώπη, θα ήταν να αποτελέσει ένα παράδειγμα εξευτελιστικής παρένθεσης. Το ΝΑΙ στο σημερινό δημοψήφισμα θα δικαίωνε προφανώς όλους αυτούς, ενώ ένα ισχυρό ΟΧΙ θα αναδείξει σε νικητές τους κοινωνιστές της ΕΕ, τους δημοκράτες, τη νέα γενιά και τους διανοητές που αποτελούν προϊόντα μιας καλά χωνεμένης ευρωπαϊκής και παγκόσμιας ιστορίας και όχι ιδεολογικά/φονταμενταλιστικά σκουπίδια του ολοκληρωτισμού του τέλους της ιστορίας.