Γυναίκες στην εξουσία και μόδα

Από αρχαιοτάτων χρόνων η ενδυμασία υπήρξε για τους άρχοντες της εξουσίας μέσο επικοινωνίας του πλούτου και της δύναμής τους - από την ...

Από αρχαιοτάτων χρόνων η ενδυμασία υπήρξε για τους άρχοντες της εξουσίας μέσο επικοινωνίας του πλούτου και της δύναμής τους - από την κόμμωση «κόμπρα» των Φαραώ της Αρχαίας Αιγύπτου έως τα παπούτσια με τα κόκκινα τακούνια του Λουδοβίκου XIV, στα ρούχα του απλού εργάτη που εδραίωσε ο πρόεδρος Μάο.
Όσο για τις γυναίκες ηγέτιδες - διαχρονικά από την Χάτσεπσουτ έως και την Αγγελα Μέρκελ- είτε επενδύουν είτε όχι στην εμφάνισή τους γνωρίζουν πολύ καλά ότι οι στιλιστικές τους επιλογές μπαίνουν στο στόχαστρο της δημόσιας συζήτησης πολύ περισότερο από ό,τι των ανδρών. Τελικά, για την γκαρνταρόμπα των γυναικών πολιτικών ή συζύγων πολιτικών ανδρών έχει χυθεί πολύ μελάνι. Σήμερα παραθέτουμε ένα δείγμα από την αναδρομή στο ντύσιμο ισχυρών γυναικών που κάνει σε βιβλίο του ο στιλίστας Ρομπ Γιανγκ (σκιαγραφεί 50 πορτρέτα και περιλαμβάνει 500 φωτογραφίες) με θέμα το ρόλο του ντυσίματος στην πολιτική και τον τρόπο που χρησιμοποιήθηκε η μόδα από τις γυναίκες.
Χατσεπσούτ: Αυτή που ντυνόταν άντρας
Ξεκινώντας από την βασίλισσα Χατσεπσούτ, η οποία είχε υιοθετήσει το αντρικό στιλ χιλιάδες χρόνια πριν την δεκαετία του 1980, εποχή που εμείς το είδαμε να γίνεται μόδα. Με βάση τα αρχαία γλυπτά, η βασίλισσα Χατσεπσούτ -η πρώτη γυναίκα Φαραώ της Αιγύπτου το 1479 π.Χ. η οποία κυβέρνησε για μια εικοσαετία- κάθισε στο θρόνο της γυμνόστηθη, φορώντας αντρική φούστα, ψεύτικη μεταλλική γενειάδα και τα μαλλιά της διακοσμημένα με κόμπρες, όπως συνήθιζαν οι άνδρες Φαραώ. Αργότερα οι βασίλισσες της Αιγύπτου όπως η Νεφερτίτη και η Κλεοπάτρα, φορούσαν πιο «θηλυκά» ρούχα.
Πάντως η πρωτοποριακή Χατσεπσούτ προκειμένου να επιβληθεί ως Φαραώ σε μια βαθιά ανδροκρατούμενη κοινωνία, υιοθέτησε τον αντρικό τρόπο ντυσίματος.
Ελισάβετ Α': Φορώντας την... υπερβολή
Η Ελισάβετ Α' φόρεσε την... υπερβολή. Εντυπωσιακά ογκώδη φορέματα, πολυτελή κοσμήματα και μπόλικη άσπρη πούδρα στο πρόσωπο. Όλοι οι βασιλείς - άνδρες και γυναίκες - επιβάλλονταν να ντύνονται πολυδάπανα όχι μόνο για να υπογραμμίζουν ανά πάσα στιγμή ότι η βασιλεία τους ήταν ελέω Θεού, αλλά και για να πείθουν ότι τα βασίλειά τους ευημερούσαν. Επιπλέον, σύμφωνα με τον συγγραφέα Ρομπ Γιανγκ, η Ελισάβετ είχε υιοθετήσει αυτό το υπερβολικό ντύσιμο για να επιβάλλεται στους εχθρούς της και στους λαούς που ήθελε να κατακτήσει.
Κάθριν Λένγκλεϊ: Αποσπώντας την προσοχή της Βουλής των Αντιπροσώπων
Όταν οι γυναίκες απέκτησαν το δικαίωμα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι πολλοί ήταν αυτοί που άρχισαν να τις κατηγορούν ότι οι δημόσιες εμφανίσεις τους αποσπούσαν την προσοχή. Η Κάθριν Λένγκλεϊ , μέλος του Κογκρέσου από το Κεντάκι το 1920, προκάλεσε σκάνδαλο όταν εμφανίστηκε στην Βουλή των Αντιπροσώπων με μπλε φόρεμα και κόκκινες λεπτομέρειες. Χαρακτηριστικό το ρεπορτάζ της εποχής που στηλίτευσε την εμφάνιση της ότι «προκαλεί εμετό με το ντύσιμό της και τα τσιγγάνικα χρώματα, αλλά και με τον τρόπο που χτενίζει τα μπλε-μαύρα μαλλιά της».
Μάργκαρετ Θάτσερ: Η σιδηρά κυρία
Όπως οι γυναίκες επιχιερηματίες έτσι και αυτές που ασχολήθηκαν με την πολιτική, προσάρμοσαν το ντύσιμό τους στο αντρικό στιλ για να συμβαδίζουν στον πολιτικό στίβο με τους άντρες συναδέλφους τους. Η Βρετανίδα πρωθυπουργός Μάργκαρετ Θάτσερ τελειοποίησε αυτή τη στρατηγική εντάσσοντας παράλληλα πολλές θηλυκές πινελιές, όπως χνουδωτές μπλούζες, σακάκια με μεγάλους ώμους και ταγέρ με στενές φούστες. Ενέταξε στο στιλ της και τη διάσημη τσάντα Φερεγγάμο, την οποία μάλιστα χτύπησε στο τραπέζι όταν απαίτησε να της επιστραφούν 1 δισ. αγγλικές λίρες από την ΕΟΚ για να δείξει ότι είναι ισχυρή αντίπαλος.
Πολύχρωμες στολές ισχύος από την Αγγελα Μέρκελ
Όταν η Αγγελα Μέρκελ εισήλθε για πρώτη φορά στην πολιτική, οι Γερμανοί σχολιαστές επέκριναν το αγορίστικο κούρεμά της, χαρακτηρίζοντας το ως «ανόητο», αλλά και τα πολύχρωμα και κακόγουστα κοστούμια με τα οποία ακόμα ντύνεται.
Ωστόσο, ο Γιανγκ σχολιάζει στο βιβλίο του ότι το «πολύχρωμο» στιλ της Μέρκελ έχει αποδειχθεί, σύμφωνα πάντα με τον ίδιο, πλεονέκτημα για την καριέρα της, κάτι για το οποίο επιβεβαιώνεται χρόνια τώρα. «Τα ρούχα της, για τα οποία έγινε διάσημη, υποδηλώνουν τη συνέπεια και τη σύνεση που τη διέπουν, δύο χαρακτηριστικά για τα οποία επιβραβεύτηκε στην πολιτική της καριέρα», γράφει.
Επιπλέον ο ίδιος κρίνει ότι «η εικόνα της προσλήφθηκε ως αντανάκλαση της προσωπικότητάς της. Μια γυναίκα ορθολογίστρια με πολιτική σύνεση, γεγονός που την έχει κρατήσει για πολλά χρόνια στην Καγκελαρία της Γερμανίας και έχει ανακηρυχθεί ως η πιο ισχυρή γυναίκα του κόσμου, σύμφωνα με το Φόρμπς» λέει ο συγγραφέας.
Ίντιρα Γκάντι το εθνικό σάρι
Τα κοστούμια για τον δυτικό κόσμο αποτελούν σύμβολο εξουσίας σε άλλους όμως πολιτισμούς τα ενδυματολογικά στοιχεία που προσδίδουν κύρος μπορεί να είναι διαφορετικά, όπως για παράδειγμα το σάρι της Ίντιρα Γκάντι. Η πρώην πρωθυπουργός της Ινδίας χρησιμοποίησε τον τρόπο ντυσίματός της για να επικοινωνήσει την εθνική της ταυτότητα και την σοβαρότητα. Το σάρι της Γκάντι ήταν καμωμένο από ''χαντί'', το ύφασμα που έπαιξε σημαντικό ρόλο στον αγώνα ανεξαρτησίας της Ινδίας από την βρετανική κυριαρχία και ενθάρρυνε τους Ινδούς να υφαίνουν το δικό τους ύφασμα. Ο Γιανγκ λέει ότι «τα σάρι της Ίντιρα Γκάντι χωρίς τις φωτεινές, εμπριμέ στάμπες ή τα μπροκάρ σχέδια ήταν κατασκευασμένα από μαλακό μετάξι που κολάκευε την λεπτή σιλουέτα της Γκάντι δίνοντας στον κόσμο ένα μήνυμα δυναμισμού και εξουσίας.»
Μπεναζίρ Μπούτο στιλ με πολιτικά μηνύματα
Η Μπεναζίρ Μπούτο, γεννήθηκε σε μια φιλελεύθερη, εύπορη οικογένεια στο Καράτσι και σπούδασε στο Χάρβαρντ και την Οξφόρδη. Αλλά όταν τo 1988 έγινε η πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός του Πακιστάν αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τα τζιν της, τα δερμάτινα σακάκια και τα φορέματα των μεγάλων σχεδιαστών. Ο προκάτοχός της, ένας ισλαμιστής στρατηγός που είχε ανατρέψει και εκτελέσει τον πατέρα της, Ζουλφικάρ Αλί Μπούτο, είχε βγάλει εκτός νόμου τα σάρι και τα δυτικά ρούχα, επιβάλοντας στις γυναίκες την μπούρκα. Η Μπούτο βάζοντας σε κίνδυνο τη ζωή της, προσάρμοσε το ντύσιμό της, φορώντας έναν φαρδύ χιτώνα, παντελόνι και μία μαντίλα στο κεφάλι της. Για την δράση της φυλακίστηκε και εξορίστηκε από το Πακιστάν. Το 2007 επέστρεψε από την εξορία της για να θέσει υποψηφιότητα για πρωθυπουργός για τρίτη φορά όμως δολοφονήθηκε σε επίθεση αυτοκτονίας.
Ρίμπια Κέιντερ τα μαλλιά σύμβολο
Η Ρίμπια Κέιντερ υπήρξε κάποτε μία από τις πλουσιότερες γυναίκες της Κίνας, μια επιτυχημένη επιχειρηματίας την οποία η κινεζική κυβέρνηση διόρισε στο Εθνικό Λαϊκό Κογκρέσο. Αλλά όταν επέκρινε την εκτέλεση μιας ομάδας ανταρτών, χαρακτηρίστηκε ως τρομοκράτης και φυλακίστηκε. Όταν αποφυλακίστηκε είχε πλέον μακριά μαλλιά τα οποία έκανε πλεξίδες για να σηματοδοτήσει τα χρόνια που πέρασε στη φυλακή.
Το αφροκεντρικό στιλ της Έλεν Τζόνσον-Σίρλιφ
Η πρώτη γυναίκα πρόεδρος της Λιβερίας, Έλεν Τζόνσον-Σίρλιφ, είναι απόφοιτη του Χάρβαρντ και πριν εμπλακεί στην πολιτική ασχολιόταν με τα οικονομικά και στα ταξίδια της φορούσε δυτικού τύπου ρούχα.
Όταν διεκδίκησε την προεδρία της Λιβερίας άλλαξε το ενδυματολογικό της στιλ. Επέλεξε ένα ρούχοαποτελούμενο από τέσσερα κομμάτια -φαρδύ πουκάμισο, στενή φούστα, μαντίλα και σάλι-, για να της προσδώσει εικόνα επιβλητική, μεγαλοπρεπή και ταυτόχρονα προσιτή και αληθινή. Αλλά το πιο σημαντικό στοιχείο, σύμφωνα με τον Γιανγκ, στην επιλογή αφροκεντρικών ρούχων από την πρόεδρο της Λιβερίας είναι ότι «με αυτόν τον τρόπο στέλνει μήνυμα στις εθνοτικές ομάδας της Λιβερίας, αγκαλιάζοντας τα στοιχεία μιας κοινής περιφερειακής πολιτιστικής κληρονομιάς.»
Γιούλια Τιμοσένκο: Η «δασκάλα» με τα χρυσά μαλλιά
Η Γιούλια Τιμοσένκο πριν γίνει πρωθυπουργός της Ουκρανίας είχε σκούρα μαλλιά και ήλεγχε το μεγαλύτερο μέρος του φυσικού αερίου της Ουκρανίας. Κατηγορήθηκε για διαφθορά το 2011 φυλακίστηκε και τρία χρόνια αργότερα αποφυλακίστηκε. Για να μετατρέψει την εικόνα της «πριγκίπισσας του φυσικού αερίου» και να βοηθήσει την πορεία της προς την πρωθυπουργία η Τιμοσένκο προσέλαβε έναν σύμβουλο για την αλλαγή της εικόνα της, με τις συμβουλές του οποίου μετατράπηκε σε μία απλή δασκάλα ενός μικρού χωριού, με το χαρακτηριστικό χτένισμα της και τα σεμνά φορέματα με τα απαλά χρώματα. Όπως λέει ο Γιανγκ, θα μπορούσε κανείς να γράψει ένα ολόκληρο βιβλίο για το χτένισμά της που παραπέμπει στην ουκρανική λαογραφία, την αθωότητα, τον πατριωτισμό και την αγιότητα.
Το κοστούμι της Χίλαρι Κλίντον
«Τα μαλλιά σας στέλνουν σημαντικά μηνύματα στους γύρω σας... Δώστε τους προσοχή, ούτως ή άλλως όλοι θα το κάνουν», υποτηρίζει η υποψήφια για την αμερικανική προεδρία, πρώην Πρώτη Κυρία των ΗΠΑ και υπουργός Εξωτερικών Χίλαρι Κλίντον.
Οπότε δεν θα μπορούσε να απουσιάζει από την έρευνα του Γιανγκ. Εξάλλου η Χίλαρι Κλίντον έχει υιοθετήσει το δικό της ανδρόγινο στιλ στο ντύσιμο με κοστούμια, στα οποία όμως δεν λείπει η θηλυκότητα.