Ιρλανδία: Με δημοψήφισμα θα νομιμοποιηθούν οι γάμοι ομοφυλοφίλων

Με το δημοψήφισμα που θα διεξαχθεί σήμερα για τους γάμους των ομοφυλοφίλων, περνά σε μια νέα φάση η κοινωνική και ηθική επανάσταση στην...

Με το δημοψήφισμα που θα διεξαχθεί σήμερα για τους γάμους των ομοφυλοφίλων, περνά σε μια νέα φάση η κοινωνική και ηθική επανάσταση στην Ιρλανδία, που ήταν για καιρό μια από τις πιο συντηρητικές χώρες του δυτικού κόσμου. Ολες οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το ΝΑΙ θα επικρατήσει και η Ιρλανδία θα γίνει η πρώτη χώρα που θα εγκρίνει την ισότητα των γάμων μέσα από τη λαϊκή ετυμηγορία. Όπως επισημαίνει όμως ο Εκόνομιστ, η διαφορά μπορεί να είναι μικρότερη του αναμενομένου, καθώς ένα μεγάλο μέρος των ψηφοφόρων ήταν μέχρι την τελευταία στιγμή αναποφάσιστοι.

Υπέρ της συνταγματικής αλλαγής που νομιμοποιεί τους γάμους των ομοφυλοφίλων έχουν ταχθεί οι περισσότεροι από τους πολιτικούς ηγέτες της χώρας, ακόμη κι εκείνοι που είναι πιστοί καθολικοί. Εναντίον έχουν ταχθεί οι ιεράρχες της Καθολικής Εκκλησίας, αν και τα σκάνδαλα της σεξουαλικής κακοποίησης στα οποία έχουν εμπλακεί πολλοί ιερείς αναγκάζουν την Εκκλησία να κρατά χαμηλούς τόνους. Η αντίθεση στα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων παραμένει ισχυρή στη Βόρεια Ιρλανδία, όπου ένας δικαστής έκρινε πρόσφατα ότι ένας χριστιανικός φούρνος που αρνήθηκε να διακοσμήσει μια τούρτα με τις λέξεις «Στηρίξτε τους γάμους των ομοφυλοφίλων» προέβη σε διάκριση.

«Η δικαίωση θα έρθει λίγο αργά για μένα», λέει ο 70χρονος Ντέιβιντ Νόρις, που για χρόνια πίστευε ότι ήταν ο μόνος ομοφυλόφιλος στην Ιρλανδία (μέχρι το 1993, η ομοφυλοφιλία τιμωρούνταν με φυλάκιση). «Είμαι όμως τόσο χαρούμενος που τόσοι νέοι άνθρωποι θα μπορέσουν να απολαύσουν τη ζωή τους χωρίς το στίγμα από το οποίο υπέφερα σε όλη μου την ύπαρξη».

Στην πρόσοψη του σπιτιού του, στο κέντρο του Δουβλίνου, αυτός ο καθηγητής αγγλικής λογοτεχνίας έχει κρεμάσει τη σημαία με το ουράνιο τόξο. Το 1973, ο Νόρις δημιούργησε το πρώτο κίνημα υπεράσπισης των ιρλανδών ομοφυλοφίλων και το 1984 έγινε ο πρώτος βουλευτής που είχε δηλώσει ανοιχτά ομοφυλόφιλος.

Από τότε που ο πρωθυπουργός Εντα Κένι αποφάσισε να υποβάλει σε δημοψήφισμα αυτό το θέμα, ένας υπουργός και μια διάσημη δημοσιογράφος της τηλεόρασης δήλωσαν ότι είναι γκέι, ενώ τα μέσα ενημέρωσης δημοσιεύουν καθημερινά τις μαρτυρίες ανθρώπων που ως τώρα αισθάνονταν παρίες. Υπάρχει βέβαια και η αντίθετη άποψη. «Δεν έχω ξαναδεί ποτέ μια τόσο συναισθηματική και τόσο διχαστική προεκλογική εκστρατεία», υποστηρίζει ο Μάικλ Κέλι, αρχισυντάκτης της εφημερίδας Irish Catholic, που πρόσκειται στην εκκλησία. «Το πολιτικά ορθό άλλαξε στρατόπεδο: άλλοτε η Εκκλησία επέβαλλε τις απόψεις της, σήμερα είναι η μόνη που δεν δικαιούται να έχει άποψη».

Ο Τομ Ινγκλις, κοινωνιολόγος στο University College του Δουβλίνου, αποδίδει αυτή την αλλαγή στην υποχώρηση του φόβου. «Το 84% των Ιρλανδών», τονίζει, «δηλώνουν καθολικοί, πηγαίνουν στην εκκλησία για τους γάμους και τις κηδείες, αλλά δεν πιστεύουν πλέον ότι η σωτηρία τους εξαρτάται από τον σεβασμό των κανόνων που θέτουν οι ιερείς».

Η Εκκλησία υποστηρίζει ότι δεν έχει τίποτα με τους ομοφυλόφιλους, θεωρεί όμως ότι αποκλειστικός σκοπός του γάμου είναι η τεκνοποιία. Η δυνατότητα που δίνεται λοιπόν στους ομοφυλόφιλους να κάνουν πολιτικό γάμο, κάτι σχεδόν άγνωστο στην Ιρλανδία, θέτει υπό αμφισβήτηση το μονοπώλιο που διατηρεί μέχρι τώρα η Εκκλησία στην τελετή αυτή.

«Δεν πρόκειται για μάχη μεταξύ Εκκλησίας και Κράτους, αλλά για την υπεράσπιση του κοινού νου», λέει ο Ρέι Κινσέλα, πρόεδρος της οργάνωσης Mothers and Fathers Matter (Οι Μητέρες και οι Πατέρες έχουν σημασία). Στο κέντρο του Δουβλίνου έβλεπε κανείς τις τελευταίες ημέρες ανθρώπους να κρατούν πλακάτ που έγραφαν «Ο Θεός λέει όχι! Η φύση λέει όχι!», ενώ αφίσες στους τοίχους απεικόνιζαν ένα κορίτσι με τη λεζάντα «Εχει ανάγκη από τη μαμά της για να ζήσει. Και όχι μόνο για εννιά μήνες». Οσο για την παρέμβαση μεγάλων αμερικανικών εταιρειών όπως η Google και το Twitter υπέρ των γάμων των ομοφυλοφίλων, οι αντίπαλοι της συνταγματικής μεταρρύθμισης τη χαρακτήρισαν «ιδεολογική αποικιοκρατία» που είναι ξένη προς την ιρλανδική παράδοση.

Στο όμορφο σπίτι τους στα περίχωρα του Δουβλίνου, η Λίντα Κάλιν και η Φίργκα Νι Μπρόιν δεν βλέπουν καμιά αντίφαση ανάμεσα στην καθολική τους πίστη και στην ψήφο τους υπέρ των γάμων των ομοφυλοφίλων. Οι δύο γυναίκες ζουν μαζί εδώ και δέκα χρόνια και μεγαλώνουν δύο δίδυμα κοριτσάκια. «¨Όταν αποκάλυψα στους γονείς μου ότι είμαι λεσβία, μου είπαν ότι θα γεράσω μόνη», λέει η 49χρονη Φίργκα. «Ποτέ, ούτε στα πιο τρελά μου όνειρα, δεν είχα φανταστεί ότι μια μέρα θα παντρευόμουν».

Για πολλούς Ιρλανδούς που έχουν πληγεί από τη λιτότητα και τη μετανάστευση των νέων, το δημοψήφισμα αυτό προσφέρει έναν αέρα ελευθερίας, επισημαίνει η Εϊλμπι Σμιθ, ακτιβίστρια υπέρ του «ΝΑΙ στην ισότητα». Όπως παρατηρεί σαρκαστικά και ο Νόρις: «Οι ιερείς ευλογούν τις βόμβες, τη σπορά και τα κατοικίδια. Γιατί να μην ευλογήσουν και δύο άνδρες ή δύο γυναίκες που αγαπιούνται;»