Τους έδωσαν την αίσθηση ότι βγήκαν από το σώμα τους

Ομάδα νευροεπιστημόνων στη Σουηδία ανακοίνωσε ότι κατάφερε να δημιουργήσει τεχνητά σε ανθρώπους την (ψευδ)αίσθηση όχι μόνο πως έχουν βγ...

Ομάδα νευροεπιστημόνων στη Σουηδία ανακοίνωσε ότι κατάφερε να δημιουργήσει τεχνητά σε ανθρώπους την (ψευδ)αίσθηση όχι μόνο πως έχουν βγει από το σώμα τους, αλλά στη συνέχεια πως ‘τηλεμεταφέρθηκαν' σε άλλα σημεία του δωματίου. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, αποδεικνύεται έτσι πως η αίσθηση του να βρίσκεται κανείς μέσα στο σώμα του, δεν είναι τόσο δεδομένη και αυτονόητη, όσο φαίνεται εκ πρώτης όψεως.

Πρόκειται για την ίδια σχεδόν ερευνητική ομάδα, η οποία προ ημερών είχε κάνει την εξίσου εντυπωσιακή ανακοίνωση ότι δημιούργησε την ψευδή αίσθηση σε ανθρώπους πως το σώμα τους είχε γίνει αόρατο στα δικά τους μάτια και των γύρω τους.

Οι ερευνητές του ιατρικού Ινστιτούτου Καρολίνσκα του Πανεπιστημίου της Στοκχόλμης, με επικεφαλής τον 'Αρβιντ Γκούτερσταμ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο κορυφαίο περιοδικό βιολογίας "Current Biology", πειραματίσθηκαν με 15 υγιείς εθελοντές. Οι συμμετέχοντες βρίσκονταν σε ένα μηχάνημα εγκεφαλικής απεικόνισης (σκάνερ) και παράλληλα φορούσαν στο κεφάλι τους μια συσκευή με οθόνη, έτσι ώστε να βλέπουν τον εαυτό τους από ένα άλλο σημείο του δωματίου.

Η αίσθηση πως ο καθένας μας κατέχει το δικό του σώμα και αυτό κάθε στιγμή βρίσκεται σε ένα συγκεκριμένο σημείο στον χώρο, είναι τόσο θεμελιώδης, που εκλαμβάνεται ως δεδομένη. Όμως, για τον εγκέφαλο το να δημιουργήσει αυτή την αίσθηση, είναι μια άκρως πολύπλοκη δουλειά, που απαιτεί συνεχή επεξεργασία και ενοποίηση των ποικίλων πληροφοριών που δίνουν οι αισθήσεις, προκειμένου ο άνθρωπος (και κάθε ζώο) να έχει μια ακριβή εσωτερική αίσθηση για τη θέση του σώματός του στον εξωτερικό χώρο.

Έρευνες σε πειραματόζωα (αρουραίους) έχουν δείξει ότι ορισμένες περιοχές του εγκεφάλου διαθέτουν «κύτταρα προσδιορισμού της θέσης», αντίστοιχα με ένα GPS, μια ανακάλυψη που τιμήθηκε με το Νόμπελ Ιατρικής/Φυσιολογίας του 2014. Μέχρι σήμερα όμως, παραμένει άγνωστο με ποιόν ακριβώς τρόπο ο ανθρώπινος εγκέφαλος δημιουργεί την εμπειρία του σώματός «του» στον χώρο.

Η νέα μελέτη δείχνει ότι, αν μη τι άλλο, ο εγκέφαλος του ανθρώπου μπορεί να ξεγελαστεί. Με την κατάλληλη χειραγώγηση, οι εθελοντές ένιωσαν πως κατείχαν ένα σώμα που ανήκε σε κάποιον ξένο (που βρισκόταν στον ίδιο χώρο) και όχι το δικό τους σώμα. Κάθε εθελοντής είχε την ψευδαίσθηση πως κατέχει το σώμα ενός ξένου και ότι βρίσκεται σε ένα άλλο σημείο του δωματίου, έξω από το δικό του πραγματικό σώμα.

Ακόμη πιο αξιοσημείωτο ήταν ότι, στη συνέχεια, οι ερευνητές, βασιζόμενοι στην πρόκληση αυτής της πρώτης ψευδαίσθησης εξωσωματικής εμπειρίας, δημιούργησαν μια δεύτερη ψευδαίσθηση, της «τηλεμεταφοράς» του ίδιου εθελοντή σε διαφορετικά σημεία του δωματίου.

Οι επιστήμονες, καθ' όλη αυτή τη διαδικασία, κατέγραφαν τις νευρωνικές διεργασίες που λάμβαναν χώρα στον εγκέφαλο κάθε εθελοντή. Όπως είπε ο Γκούτερσταμ, «μπορέσαμε να εντοπίσουμε εκείνες τις εγκεφαλικές περιοχές, που εμπλέκονται στη διαμόρφωση της αντίληψης του σωματικού εαυτού μέσα στον χώρο».

Σύμφωνα με τον καθηγητή Νευροεπιστήμης του Ινστιτούτου Καρολίνσκα Χένρικ Έρσον, η νέα μελέτη αποκάλυψε, μεταξύ άλλων, πως τα ίδια κύτταρα προσδιορισμού της θέσης όχι μόνο βοηθούν την «πλοήγηση» στον χώρο, αλλά επίσης δημιουργούν την εμπειρία αυτοσυνείδησης του σώματος του ανθρώπου στον χώρο.