FT: Ελλάδα και πιστωτές πρέπει να αλλάξουν μοντέλο διαπραγμάτευσης

Ένα γενικευμένο αίσθημα μοιρολατρίας έχει επικρατήσει στο ζήτημα της Ελλάδας. Οι διαπραγματεύσεις με την ευρωζώνη δεν προχωρούν. Πράγματι, μ...

Ένα γενικευμένο αίσθημα μοιρολατρίας έχει επικρατήσει στο ζήτημα της Ελλάδας. Οι διαπραγματεύσεις με την ευρωζώνη δεν προχωρούν. Πράγματι, με την σημερινή τους μορφή είναι επικίνδυνες και είναι πολύ πιθανό να πυροδοτήσουν μια ύφεση, μια μαζική φυγή καταθέσεων ή μια απροσχεδίαστη έξοδο από το ευρώ, αρθρογραφεί σήμερα (09/04) στους Financial Times ο Reza Moghadam.

Ο πρώην επικεφαλής του ευρωπαϊκού τμήματος του ΔΝΤ σημειώνει ότι πρέπει να υιοθετηθεί μια νέα προσέγγιση προτού τελειώσει ο διαθέσιμος χρόνος. Οι συζητήσεις για την επί μακρόν εκκρεμή εκταμίευση της δόσης από τα ταμεία διάσωσης της ευρωζώνης συνεχίζουν να ακολουθούν το ίδιο απαράλλαχτο μοτίβο.

«Πρώτα συγκαλείται μια έκτακτη σύσκεψη των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης. Αφού το Eurogroup δεν καταλήξει σε συμφωνία, πραγματοποιείται μια συνεδρίαση των υφυπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης ή μια σύγκλιση της Κομισιόν, της ΕΚΤ και του ΔΝΤ – των εποπτικών μηχανισμών διάσωσης που προηγουμένως ήταν γνωστοί ως τρόικα. Μόλις και αυτές οι κινήσεις αποτύχουν να φέρουν αποτελέσματα, γίνεται συμφωνία πως θα υπάρξει ένα αίτημα για μια λίστα δράσεων. Αλλά η λίστα προϋποθέτει μια επεξεργασία και μια συμφωνία σε ένα νέο Eurogroup. Οπότε η διαδικασία ξεκινάει και πάλι από την αρχή.

Και οι δύο πλευρές έχουν σπαταλήσει χρόνο και έχουν προσδώσει πολιτικό χαρακτήρα στο ζήτημα. Η αριστερή κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ έσπευσε να προσφέρει συμβουλές για τα προβλήματα στην αρχιτεκτονική της ευρωζώνης και τα λάθη στην διαχείριση της ελληνικής κρίσης. Αλλά έχει αποτύχει να λάβει δράσεις ανάλογες με την υπαρξιακή κρίση της χώρας. Η ευρωζώνη από την πλευρά της, δεν έλαβε όσο θα έπρεπε υπόψη την εντολή που έδωσαν στην ελληνική κυβέρνηση οι ψηφοφόροι, την έλλειψη εμπειρίας και γενικότερα τις θεσμικές ελλείψεις του ελληνικού συστήματος.

Η Ευρώπη απαιτεί εφαρμογή, μέσα στις επόμενες εβδομάδες, μιας μακράς και συνεκτικής λίστας δράσεων που οι προηγούμενες κυβέρνησης δεν κατάφεραν να φέρουν σε πέρας σε διάστημα μερικών ετών.

Τώρα που ο Γιάνης Βαρουφάκης διαβεβαίωσε την γενική διευθύντρια του ΔΝΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, πως η Ελλάδα θα αποπληρώσει την δόση του Απριλίου στο Ταμείο, υπάρχει ένα μικρό παράθυρο ευκαιρίας να υιοθετηθεί η αναγκαία νέα προσέγγιση.

Θα μπορούσε να βασιστεί σε τρία στοιχεία: την εφαρμογή ορισμένων βασικών δράσεων ως ένας έλεγχος της νέας κυβέρνησης• βραχυπρόθεσμη χρηματοδότηση για την απομάκρυνση της απειλής της χρεοκοπίας τους επόμενους τρεις μήνες• και ένα νέο πρόγραμμα για την παροχή ενός υποδείγματος για μεταρρυθμίσεις και χρηματοδότηση τα επόμενα δύο με τρία χρόνια.

Αν η Ελλάδα δεν είναι σε θέση να παραδώσει ένα τόσο περιορισμένο αλλά κρίσιμο σύνολο μεταρρυθμίσεων, είναι καλύτερο να προετοιμάζεται για αποχώρηση από την ευρωζώνη.

Πρώτον, αντί για την έγνοια να παρουσιάζονται όλο και μεγαλύτερες λίστες δεσμεύσεων, η έμφαση πρέπει να μεταφερθεί στην εφαρμογή λίγων αλλά σημαντικών δράσεων. Με τον τρόπο αυτό θα ελεγχθεί η δέσμευση της κυβέρνησης να κάνει μεταρρυθμίσεις και θα αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη. Η αποδοχή δράσεων σε ένα περιορισμένο αριθμό τομέων θα θέσει προτεραιότητες και θα λάβει υπόψη την δυνατότητα της ελληνικής κυβέρνησης να τις φέρει σε πέρας. Στα μέτρα θα μπορούσε να περιλαμβάνεται η άμεση ψήφιση νόμων για την συγκρότηση μιας ανεξάρτητης φορολογικής διοίκησης, η κατάργηση των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων, η μεταρρύθμιση της πολιτικής για το ΦΠΑ και η εισαγωγή αυστηρότερων μέτρων κατά της διαφθοράς. Αυτά είναι γνωστά θέματα. Η Ελλάδα μπορεί και πρέπει να εφαρμόσει αυτές τις μεταρρυθμίσεις σε τέσσερις εβδομάδες.

Δεύτερον, σε αντάλλαγμα για την έγκριση των μέτρων αυτών, η ευρωζώνη θα προσφέρει στην Αθήνα επαρκή χρηματοδότηση για τους επόμενους τρεις μήνες για να καλύψει τις εξωτερικές της υποχρεώσεις, κυρίως προς πιστωτές του επίσημου τομέα. Αυτό θα έβγαζε από το προσκήνιο την άμεση απειλή επιβολής κεφαλαιακών ελέγχων και της εξόδου από την ευρωζώνη. Το κυριότερο, θα απέτρεπε την απώλεια εμπιστοσύνης και την δημοσιονομική συρρίκνωση που θα έφερνε μια υφεσιακή περιδίνηση.

Τρίτον, και τα δύο μέρη πρέπει να αρχίσουν να καθορίζουν το περιεχόμενο και τις παραμέτρους ενός μακροπρόθεσμου προγράμματος που θα συγκροτηθεί πριν από τις μεγάλες αποπληρωμές στην ΕΚΤ και του ΔΝΤ τον Ιούλιο και τον Αύγουστο. Το πρόγραμμα θα αποτελείται από μέτρα τόνωσης της ανάπτυξης όπως η μεταρρύθμιση της αγοράς εργασίας και προϊόντων, καθώς και την εκκαθάριση των προβληματικών στοιχείων του τραπεζικού συστήματος.

Είναι επίσης αναγκαία και μια λύση για το υπερβολικό χρέος της Ελλάδας. Αν η διαγραφή χρέους θεωρείται ανέφικτη, μια πραγματιστική προσέγγιση μπορεί να λαμβάνει υπόψη δύο δρόμους.

Ο ένας είναι η ανταλλαγή χρέους με μετοχές: η ευρωζώνη θα μπορούσε να ανταλλάξει ορισμένες από τις απαιτήσεις έναντι μετοχών σε τράπεζες και εταιρείας που πρόκειται να ιδιωτικοποιηθούν, μειώνοντας το βάρος του χρέους και προσφέροντας κίνητρα για ιδιωτικοποιήσεις. Θα προσέφερε ένα κίνητρο για τις τόσο αναγκαίες επενδύσεις.

Επιπρόσθετα, η Ευρώπη θα μπορούσε να αντικαταστήσει την βραχυπρόθεσμη και πιο ακριβή χρηματοδότηση από το ΔΝΤ και την ΕΚΤ με φθηνότερη, μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM), αποσύροντας την αδιάκοπη απειλή της χρεοκοπίας στους επίσημους πιστωτές.

Λένε ότι ο ορισμός της τρέλας είναι η επανάληψη της ίδιας πράξης και η προσμονή ενός διαφορετικού αποτελέσματος. Είναι ώρα να φέρουμε την λογική στις διαπραγματεύσεις της Ελλάδας με την ευρωζώνη».

*O αρθρογράφος είναι αντιπρόεδρος παγκόσμιων αγορών κεφαλαίου στην Morgan Stanley και πρώην επικεφαλής του ευρωπαϊκού τμήματος του ΔΝΤ.