To σκηνικό σύγκρουσης που διαμορφώνεται και η προοπτική δημοψηφίσματος για το Grexit

Από τον  Θεόδωρο Κατσανέβα. Ύστερα από τις διεθνείς επαφές της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ με τους Ευρωπαίους εταίρους και τη στάση της Ευρωπ...

Από τον Θεόδωρο Κατσανέβα.

Ύστερα από τις διεθνείς επαφές της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ με τους Ευρωπαίους εταίρους και τη στάση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για τη μη αγορά των ελληνικών ομολόγων, πίσω από τις εκατέρωθεν διπλωματικές αβρότητες, διαφαίνεται η προοπτική της σύγκρουσης. Η ΗΠΑ και η Γερμανία μοιάζουν να παίζουν το παιχνίδι του καλού και του κακού χωροφύλακα απέναντι στην Ελλάδα. Η ΗΠΑ του καλού και η Γερμανία του κακού. Κανένας από τους δυο δε θα ήθελε βέβαια να εξωθήσει σήμερα την κατάσταση στα άκρα, σε σημείο όπου η Ελλάδα να αναζητήσει στέγη κάτω από την ομπρέλα της Ρωσίας. Η οποία θα έδινε και θα έκανε τα πάντα για να αποκτήσει πρόσβαση στο Αιγαίο και στη Μεσόγειο.

Η Γαλλία του Ολάντ εμφανίζει ελάχιστο πολιτικό βάρος, με τη Μαρί Λεπέν να περιμένει στη γωνία. Η Μ. Βρετανία, ο ισχυρότερος σύμμαχος των ΗΠΑ, κρατά ουδέτερη ή αδιάφορη στάση. Η Ιταλία βρίσκεται σε εσωτερικό αναβρασμό με τον Μπέμπε Γκριλο να διεκδικεί βάσιμα την έξοδο από την ευρωζώνη, απέναντι στη σημερινή κυβέρνηση της χώρας που παραμένει υπάκουη στο Βερολίνο. Την ίδια ώρα, όλοι σχεδόν οι εκπρόσωποι Ευρωπαϊκών θεσμών όπως οι Γιούγκερ, Ντάισεμπλουμ, Σούλτς, Ντράγκη, κλπ., παριστάνουν τους φιλέσπαχνους ευγενείς για την Ελλάδα. Στην πράξη τρίζουν τα δόντια τους, πιστοί στους Γερμανούς από τους οποίους διαφεντεύονται.

Ας μη γελιόμαστε. Το δίδυμο Μέρκελ-Σόίμπλε, κυβερνά σήμερα την Ευρώπη και ειδικότερα την ευρωζώνη. Έχει το κλειδί του κουμπαρά της ΕΚΤ στη Φραγφούρτη, παραγγέλλει τη μουσική και οι άλλοι χορεύουν. Αν οι λύκοι του Βερολίνου κάνουν ουσιώδεις και όχι επιφανειακές ή φραστικές παραχωρήσεις στην Ελλάδα σήμερα, το όλο οικοδόμημα που έχουν στήσει μεθοδικά θα ανατραπεί. Ο «μολυσματικός ιος» του ΣΥΡΙΖΑ θα διασπαρεί σε όλη την Ευρώπη. Ο Ραχόϊ της Ισπανίας το είπε καθαρά. Αν δεχτείτε τις απαιτήσεις του Τσίπρα, το Podemos θα μας σαρώσει στις επερχόμενες εκλογές. Κάτι παρόμοιο είπαν και οι Πορτογάλοι, ενώ οι Φιλανδοί δε σταματούν να παριστάνουν τους σκληρούς απέναντι στην Ελλάδα.

Υποτακτικές κυβερνήσεις στο Βερολίνο σε Ισπανία, Ιταλία, Πορτογαλία, Ιρλανδία και αλλού, θα σαρωθούν από την εσωτερική τους αντιπολίτευση που θα γιγαντωθεί αν ανατρέψει ο ΣΥΡΙΖΑ τη Βερολινέζικη συνταγή της ακραίας λιτότητας. Από μια τέτοια εξέλιξη, στο τέλος είναι μοιραίο να ανατραπεί και η ίδια κυβέρνηση των Μέρκελ-Σόιμπλε. Η οποία και σήμερα αντιμετωπίζει στο εσωτερικό της, όπως και στη χώρα, αντιστάσεις από διάφορες πλευρές και ειδικότερα από το αλματωδώς γιγαντωμένο κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) του καθηγητή Μπερντ Λούκε. Η Μερκελική λιτότητα, έστω και με κάποια ποσοτική χαλάρωση για να αντιμετωπιστεί ο επικίνδυνος αποπληθωρισμός που έχει καθηλώσει την ευρωζώνη στην ουρά της παγκόσμιας ανάπτυξη, θα συνεχίσει να κυριαρχεί..

Στη σκληρή διαπραγμάτευση που βρίσκεται μπροστά μας, τα δύο μέρη, έχουν όρια που προσδιορίζονται ακόμα και με μαθηματικούς τύπους από τις θεωρίες των παιγνίων και της διαπραγματευτικής ισχύος[1]. Σύμφωνα με τις αρχές της ομώνυμης θεωρίας, η διαπραγματευτική ισχύς του συνομιλητή Α είναι μεγαλύτερη απ’ αυτήν του συνομιλητή Β όταν το κόστος για τον Β είναι μεγαλύτερο από το κόστος για τον Α. Το Βερολίνο αν κάνει «κολοτούμπα» και υποχωρήσει στις απαιτήσεις του ΣΥΡΙΖΑ, θα ανατραπεί. Είναι προφανές πως αυτό έχει πολύ μεγαλύτερο κόστος από το κόστος εξώθησης της Ελλάδας στα άκρα, ακόμα και σε έξοδό της από την ευρωζώνη. Για να το πούμε και αλλιώς. Το κόστος συμφωνίας για το Βερολίνο με τις απαιτήσεις του ΣΥΡΙΖΑ, είναι πολύ μεγαλύτερο από το κόστος διαφωνίας με συνέπεια η διαπραγμάτευση να καταλήξει σε αδιέξοδο. Ενδιάμεσες λύσεις δε φαίνεται να υπάρχουν.

Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει ανακοινώσει όχι μόνο προεκλογικά αλλά κυρίως μετεκλογικά, την πλήρη ανατροπή των μνημονικών δεσμεύσεων για μισθούς, συντάξεις, απολύσεις, φάρμακα, τρόικα, κλπ. Και το Βερολίνο έχει ανακοινώσει ότι δε δέχεται τίποτα από όλα αυτά. Σε αυτό το πεδίο σύγκρουσης βρίσκεται το κεντρικό πρόβλημα και λιγότερα στη ρύθμιση του χρέους. Για το οποίο μπορεί να βρεθεί ένας τρόπος «χρηματοοικονομικής μηχανικής» όπως αποκαλείται, για να φανεί ότι υπάρχει κάποιος συμβιβασμός. Όμως, ο καθημερινός Έλληνας πολίτης, ενδιαφέρεται για τη φτώχεια και την ανεργία που τον μαστίζει και πολύ λιγότερο για το χρέος, μια απομακρυσμένη μακροοικονομική έννοια που αφορά τους κυβερνώντες και τους οικονομολόγους.

Αν ο ΣΥΡΙΖΑ κάνει μια «κολοτούμπα» σε θέματα που έχει εξαγγείλει μεγαλύτερη απ' αυτήν που μπορεί να ανεχτούν τα στελέχη και οι ψηφοφόροι του, πολύ γρήγορα θα καταρρεύσει στο εσωτερικό της χώρας. Αν δεν το κάνει, κάτι που φαίνεται και πιο πιθανό, θα οδηγηθούμε αναπόφευκτα σε σύγκρουση. Τότε, η μοναδική διέξοδος είναι το δημοψήφισμα για την έξοδο ή την παραμονή στην ευρωζώνη. Σε μια τέτοια περίπτωση, θα πρέπει να επιβληθεί προσωρινή επιβολή φραγμών στην ελεύθερη διακίνηση κεφαλαίων και ισότιμη μεταχείριση των δύο απόψεων από τα καθεστωτικά ΜΜΕ. Με τα δεδομένα αυτά και εφ’ όσον ο ΣΥΡΙΖΑ δεν κλείνει το μάτι στο ευρώ, τότε πιστεύουμε ότι θα επικρατήσουν κατά κράτος τα στέρεα επιστημονικά και λογικά επιχειρήματα για την ανάγκη συντεταγμένης εξόδου από την αποτυχημένη ευρωζώνη, προσωρινή ή μόνιμη. Φαντάζεστε τον Πωλ Κρούγμαν και τον Τζοζεφ Στίγκλιτς σε τηλεοπτική αντιπαράθεση με τον Γιάννη Στουρνάρα και τον Μπάμπη Παπαδημητρίου ;

Αν παρ’ όλα αυτά, ο ελληνικός λαός ακούγοντας τα εκατέρωθεν επιχειρήματα με ίση κατανομή χρόνου στα ΜΜΕ που διαφεντεύουν το πολιτικό θυμικό του, καταλήξει ότι προτιμά την παραμονή στον «παράδεισο» της ευρωζώνης, τότε ο ΣΥΡΙΖΑ ή όποια κυβέρνηση θα έχει κάθε δικαίωμα να ακολουθήσει τη Βερολινέζικη συνταγή του μνημονικού μαστιγώματος. Αυτή είναι και η μόνη Συνταγματικά ορθή, δημοκρατική και λογική λύση για τη χώρα. Να αποφασίσει ο ελληνικός για την τύχη του.

Εννοείται ότι, αν ο ΣΥΡΙΖΑ καταφέρει να μας απαλλάξει από το μνημόνιο μέσα στην ευρωζώνη, εμείς οι σημαιοφόροι της δραχμής, θα τον χειροκροτήσουμε και θα είμαστε δίπλα του, όπως κάναμε και προεκλογικά. Όμως, αν το διεθνές σκηνικό της σύγκρουσης που διαμορφώνεται δεν αλλάξει, τότε η πρόταση του δημοψηφίσματος είναι η μόνη λύση. Γι’ αυτό και είναι απόλυτα επείγον να διαμορφωθεί εναλλακτικό σχέδιο για κάθε περίπτωση.

[1] N.Chamberlain. (1951).Collective bargaining, McGraw Hill. Θ. Κατσανέβας (1977).Εργασιακές σχέσεις και συλλογικές διαπραγματεύσεις. ΚΕΠΕ, Του ιδίου ( 2001).Εργασιακές σχέσεις. Σταμούλης, (2005)οικονομική της εργασίας και εργασιακές σχέσεις. Σταμούλης