Achtung, Achtung

Του Δημήτρη Τσαγκάρη . Ενώ ο Αμερικανός υπουργός Οικονομικών κ. J. Lew καλεί Ελλάδα και Ευρώπη να εγκαταλείψουν τη ρητορική και να «τα...

Του Δημήτρη Τσαγκάρη.

Ενώ ο Αμερικανός υπουργός Οικονομικών κ. J. Lew καλεί Ελλάδα και Ευρώπη να εγκαταλείψουν τη ρητορική και να «τα βρουν», ο Έλληνας ομόλογος του, σε συνεντεύξεις του, συνεχίζει να σημειώνει το κορυφαίο θέμα της μη βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους. Θυμίζω ότι ακριβώς πριν 3,5 χρόνια το ΔΝΤ απαγόρευε, τότε, την εκταμίευση της 6ης δόσης του 1ου Μνημονίου με το σκεπτικό ότι το χρέος δεν ήταν βιώσιμο. «... Το ΔΝΤ αφενός αποδεσμεύει την 6η δόση, και αφετέρου τη "δεσμεύει" καταστατικά, αφού την "μπλοκάρει", λέγοντας ότι το χρέος δεν είναι βιώσιμο, επομένως καθιστά την εκταμίευση, και της δόσης αυτής, καθαρά πολιτική απόφαση ...».

Ήταν οι γνωστοί προβληματισμοί, της μη βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους, που οδήγησαν τότε στο νέο πακέτο του 2ου Μνημονίου των 130 δισ. ευρώ (από το πρώτο των 110 δισ. ευρώ, που τελικά ήταν μόνο 70 δισ. ευρώ). Αυτό, το 2ο πακέτο, θυμίζω, περιελάμβανε το δάνειο των 130 δισ. ευρώ, το γνωστό μας «κούρεμα» του PSI (50%) και τη μόχλευση του EFSF, που την περιμένουμε ακόμη.

Να θυμίσουμε ότι, επίσης, περιμένουν ακόμη οι Ισπανοί και οι Ιταλοί τις τότε αποφάσεις του Eurogroup του Ιουνίου του 2012, για την ανακεφαλαιοποίηση (των ισπανικών τραπεζών) και την αγορά ομολόγων στη δευτερογενή αγορά (για τους Ιταλούς) ως «πλήρως επίσημες»... Από τις γερμανικές εκλογές του 2013 γνωρίζουμε ότι ο κ. Σόιμπλε είχε προβλέψει ότι η Ελλάδα θα χρειαστεί και 3ο πακέτο βοήθειας, πράγμα που η Ελληνική πλευρά απέκλειε κατηγορηματικά «διαδηλώνοντας» υπέρ του success story.

Ένα success story που δεν επαληθεύτηκε στην καθημερινότητά μας και στην οικονομία, ούτε στην επιτυχή αξιολόγηση των «συμφωνηθέντων» από τους τροϊκανούς, και που οδήγησε τον ελληνικό λαό στην ανατροπή του πολιτικού σκηνικού πρόσφατα με τη σαρωτική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ. Η νέα κυβέρνηση τάχιστα αποδόμησε το success story και ανέδειξε το θέμα του κουρέματος του χρέους, της εκκρεμότητας των γερμανικών αποζημιώσεων και της ανάγκης για μια αναπτυξιακή πολιτική υπέρ των χωρών της περιφέρειας.

Όταν, τάχιστα, αντελήφθη ότι «τόξο Νότου» δεν υπάρχει, τουλάχιστον σε αυτή τη φάση, ενεπλάκη σε «απευθείας» συζητήσεις με τη γερμανική πλευρά, επιζητώντας καταρχήν μια χρηματοδότηση-γέφυρα και στη συνέχεια μια νέα συνολική συμφωνία με τους εταίρους/δανειστές. Δεν άργησε το ύφος και το στυλ των επαφών να αποκτήσει και έναν ανταγωνισμό γοήτρου, μεταξύ των δυο πλευρών, στο μέτρο που οι Γερμανοί επιθυμούν να καταστήσουν σαφές «ποιος είναι το αφεντικό».



Ένα ερώτημα που οφείλει να ξεκαθαρίσει στο μυαλό της η ελληνική πλευρά είναι το αν επιθυμούμε να διορθώσουμε την πράγματι «γερμανική» Ευρώπη ή να επιλύσουμε το δικό μας εθνικό-ελληνικό πρόβλημα. Νομίζω ότι πρέπει να μας απασχολήσει το δεύτερο, να χαμηλώσουμε τους τόνους και να κερδίσουμε χρόνο και περιθώρια για τους κατάλληλους χειρισμούς. Στα πλαίσια αυτά δεν έχουν μεγάλη σημασία οι διατυπώσεις και οι αστερίσκοι. Ας «αγοράσουμε» χρόνο χωρίς ιδιαίτερες προϋποθέσεις, αφού μάλιστα «φέρεται» να συμφωνούμε στο 70%...

Η μεγάλη επιτυχία έχει συντελεστεί, το γεγονός δηλαδή ότι ο ίδιος ο κ. Γιούνκερ δήλωσε «... τα ραντάρ μας είναι στραμμένα στον ελληνικό λαό»!

Επί της ουσίας :
Ένα είναι βέβαιον! Το χρέος δεν μπορεί να αποπληρωθεί με τα ίδια μέσα που διαθέτει σήμερα η Ελλάδα (μπορεί βεβαίως να βρεθεί πετρέλαιο...!). Το «μαγαζί» Ελλάδα θέλει αύξηση μετοχικού κεφαλαίου, κάποιος πρέπει να βάλει το χέρι στην τσέπη... Χρειάζεται επενδυτική «απόβαση»! Δεν μπορεί να αποτελεί λύση η συρρίκνωση, η εξαθλίωση και ο μαρασμός. Η ανυπαρξία προοπτικής στο απόλυτο σκοτάδι! Τα διαρκή πολεμικά διαγγέλματα. Οι μόνιμες απειλές στάσης πληρωμών. Ένα ακόμη «μνημόνιο»!

Τι έφταιξε τελικά ώστε μια χώρα, μόλις δέκα χρόνια μετά την ένταξή της στο ευρώ, να έχει εικόνα σαν να βγήκε από πόλεμο; Η ανευθυνότητα των Ελλήνων πολιτικών (Ηandesblatt & Σόιμπλε) ή τα ευρωπαϊκά καταναλωτικά πρότυπα των Ελλήνων (Έλληνες πολιτικοί); Σε κάθε περίπτωση, η διαχείριση του προβλήματος πρέπει να καταστεί ενεργητική και όχι παθητική. Εάν, π.χ., δεν μας δώσουν τη δόση, δεν «τα βρούμε» είναι δυνατόν η Ελλάδα -ένα ανεξάρτητο(;) κράτος- να μην έχει plan Β;

Από την ώρα που η δημοσιονομική προσαρμογή λαμβάνει διαρθρωτικό χαρακτήρα, θα πρέπει οι νέες συμφωνίες μας, και η αξιολόγηση των πεπραγμένων, να καταστούν πιο μακροχρόνιες και ο δημοσιονομικός σχεδιασμός να έχει, και να αποκτήσει, μακροχρόνιες στοχεύσεις... Ας προσέχουμε λίγο στις διαπραγματεύσεις μας! Χαμόγελο δεν σημαίνει συμφωνία, ούτε καν συναντίληψη! Φτάνει η παχυλή αμάθεια, η επιπολαιότητα και η θεσμική σύγχυση!
Η Ελλάδα είναι ειδική περίπτωση, δήλωσε πρόσφατα ο Έλληνας πρωθυπουργός κ. Α. Τσίπρας. Όμως, δυστυχώς, οι ειδικές περιπτώσεις αντιμετωπίζονται από τους Ευρωπαίους με πρωτότυπες «μοναδικές» αποφάσεις, όπως η περίπτωση της Κύπρου, ή το «μοναδικό» ελληνικό PSI λίγο νωρίτερα απ' την κυπριακή «μοναδική» λύση.

Άρα ποια θα μπορούσαν να είναι τα πιθανά σενάρια ενός αδιεξόδου, εφόσον η πολιτική ένωση της Ευρώπης παραμένει αβέβαιο ζητούμενο; Εφόσον οι Γερμανοί δεν επιθυμούν να επιδοτήσουν το σκληρό νόμισμά μας; Τι θα γίνει αν -με ευθύνη/άρνηση των Γερμανών- δεν υπάρξει «συμφωνία» έστω μέχρι την 28η Φεβρουαρίου; Τι θα γίνει αν δεν «ληφθεί υπ' όψιν» η πρόσφατη ψήφος των Ελλήνων και οι Γερμανοί λειτουργήσουν, παρά τα χαμόγελα, με «take it or leave it»; Κοινώς, δεν έχουμε κάτι άλλο να σας πούμε;

Αρμαγεδδών;
Πιθανά, θα επιχειρηθεί από τους Ευρωπαίους το 19+10 να γίνει 18+11, δηλαδή θα επιχειρήσουν για την Ελλάδα εθνικό ανταγωνιστικό νόμισμα, κλειδωμένο με το ευρώ σε μια νέα ισοτιμία, στο πλαίσιο της Ε.Ε. Αυτή θα ήταν μια ακόμη πρωτότυπη γερμανική λύση. Άλλως, «άτακτο νομισματικό διαζύγιο» με την Ελλάδα (ας μην ξεχνάμε ότι από το 2013 το αρχικό σχέδιο της κ. Μέρκελ ήταν η παραπομπή των υπερχρεωμένων χωρών στο Ευρωδικαστήριο, με ποινολόγιο και μηχανισμό πτώχευσης κρατών).

Ούτως η άλλως, η τρόικα που «η Ελλάδα πρέπει να φοβάται», σύμφωνα και με το Bloomberg, η «δική» μας τρόικα, που δεν παλεύεται 5 χρόνια τώρα, είναι:

- η συνεχιζόμενη αρνητική ανάπτυξη
- τα καταστροφικά κρατικά έσοδα, παρά τις «φοροαρπαγές» που μεσολάβησαν και
- η αβεβαιότητα για τον τραπεζικό τομέα.

Χωρίς επίλυση αυτών, δεν υπάρχει ζωή στον «καπιταλισμό» μας!

Ας ελπίσουμε ότι αυτοί που παίρνουν αποφάσεις θα κρίνουν σωστά, ότι θα δουν εγκαίρως πως η άριστη απόφαση είναι στο μεσοδιάστημα των ρήσεων αφενός του Βαρουφάκη: «Το κούρεμα θα κοστίσει λιγότερο απ' ό,τι μια επιμήκυνση των δανείων» και αφετέρου του Regling: «... η παραμονή της Ελλάδας είναι η πιο φτηνή λύση ...».

Μας έχουν άλλωστε προειδοποιήσει: «... Υπάρχει μόνο ένας δρόμος για την Ελλάδα και αυτός οδηγεί έξω από την ευρωζώνη. Έχουμε μπροστά μας μια επιπλέον κρατική χρεοκοπία με ένα ισχυρό, ανοιχτό ή κρυμμένο κούρεμα χρέους, του οποίου θα ακολουθήσουν τα επόμενα χρόνια όλο και περισσότερα δάνεια και κουρέματα χρέους, εάν η χώρα δεν επαναφέρει την ανταγωνιστικότητά της μέσω μιας εξόδου από το ευρώ και μιας υποτίμησης του νομίσματός της. Ο κ. Τσίπρας είναι από τους λίγους Έλληνες πολιτικούς οι οποίοι έχουν αντιληφθεί τη φύση του προβλήματος και για αυτό είναι διατεθειμένοι να τολμήσουν ...». (Hans Werner Sinn)

Τι Γερμανία θα ήμασταν αν δεν είχαμε και plan B και C και D, είχε δηλώσει ο κ. Σόιμπλε τον Νοέμβριο του 2013... Μήπως λοιπόν «μας πάνε» οι Γερμανοί σε «συντεταγμένη έξοδο» από το ευρώ, εντός ΕΕ, όπως η «συντεταγμένη» χρεοκοπία (PSI) στην οποία μας υποχρέωσαν προ διετίας;

*Οικονομολόγος ΜΑ - Φοροτέχνης - Διευθύνων Σύμβουλος της FAO Economics AE