Aπό τον πόλεμο κινήσεων στον πόλεμο θέσεων...

ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ ΚΙΝΗΣΕΩΝ ΣΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ ΘΕΣΕΩΝ - ΣΥΝΗΓΟΡΙΑ ΥΠΕΡ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Του Στέλιου Γρηγορίου Δικηγ...

ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ ΚΙΝΗΣΕΩΝ ΣΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ ΘΕΣΕΩΝ - ΣΥΝΗΓΟΡΙΑ ΥΠΕΡ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Του Στέλιου Γρηγορίου
Δικηγόρος LLM – Oικονομολόγος

Οι οικονομολόγοι πάσχουν από μία τάση να...
υποτιμούν τους νομικούς περιορισμούς, έως και να θεωρούν ότι η νομική δεν είναι επιστήμη.
Οι πολιτικοί τείνουν να υποτιμούν και τους δύο και θεωρούν ότι μία μεταφυσική ουσία, που λέγεται πολιτική βούληση, μπορεί να επιλύει τα προβλήματα, χωρίς να λαμβάνονται υπόψιν οι νομικοί και οικονομικοί περιορισμοί.
Αυτός ο βολουνταρισμός χαρακτήριζε κατά κύριο λόγο την αριστερά, που είχε απολυτοποιήσει τον ιστορικό ρόλο του επαναστατικού υποκειμένου.
Μετά την ενσωμάτωση της σοσιαλδημοκρατίας στο πλαίσιο του ευρωπαικού δικομματισμού, που εναλλάσσεται με θαυμαστή συνοχή με τις νεοφιλελεύθερες κυβερνήσεις, υπό την ενοποιητική σκέπη της Ευρωπαικής Επιτροπής, η ελληνική αριστερά γιά πρώτη φορά επιχειρεί να λειτουργήσει μέσα στους νομικούς και οικονομικούς περιορισμούς του ευρωπαικού οικοδομήματος, ώστε να επιτύχει σοβαρούς κοινωνικούς μετασχηματισμούς πρωτίστως σε εθνικό επίπεδο.
Εχει υποστηριχθεί ως πολιτική εκτίμηση αλλά και ως ιστορική εμπειρία της ευρωπαικής σοσιαλδημοκρατίας ότι οι κοινωνικές αλλαγές δεν ευδοκιμούν σε εθνικό επίπεδο εντός του πλαισίου της ΕΕ, και σε κάθε περίπτωση, κάθε σοβαρή αλλαγή, εάν δεν επεκταθεί σε πανευρωπαικό επίπεδο και δεν αποτυπωθεί θεσμικά στην Συνθήκη ΛΕΕ κατά κύριο λόγο ή στους Κανονισμούς της ΕΕ, είναι βέβαιο ότι θα υποστεί τον ασφυκτικό εναγκαλισμό των κυρίαρχων νεοφιλελεύθρων δυνάμεων. Και είναι πιθανό να καταρρεύσει.  Ιστορικά, όμως, γιά πρώτη φορά δοκιμάζεται η υπόθεση αυτή, μέσα από τον αγώνα για την πολιτική επιβίωση του αριστερού προγράμματος εξουσίας του ΣΥΡΙΖΑ.
Οι πρώτες ημέρες στην διαχείριση των ευρωπαικών  υποθέσεων της νέας αριστερής κυβέρνησης χαρακτηρίσθηκαν από ένα πολέμο κινήσεων,  δηλαδή μία μετωπική αντιπαράθεση τυπικά εντός των ευρωπαικών θεσμών, αλλά ουσιαστικά εκτός αυτών και σε σύγκρουση με αυτούς.
Μετά την συνειδητοποίηση του διαπραγματευτικού αδιεξόδου επικράτησαν στην κυβέρνηση οι δυνάμεις του πολέμου θέσεων, κατά την Γκραμσιανή έννοια, δηλαδή της πολιτικής μάχης εντός των θεσμών με σκοπό την σταδιακή βελτίωση της διαπραγματευτικής θέσης του πολιτικού προγράμματος της αριστεράς και την  διαμόρφωση βαθμιαία σχέσεων ηγεμονίας εντός των ευρωπαικών θεσμών. Η σχέση ηγεμονίας εντός των θεσμών αυτονόητα δεν μπορεί να διαμορφωνει σχέσεις πολιτικής κυριαρχίας και αυτή είναι τελικά η πεμπτουσία της Ευρωπαικής Ενωσης, η αμοιβαία αποδοχή και  συνύπαρξη διαφορετικών πολιτικών, που μάχονται να επεκταθούν από το εθνικό στο ευρωπαικό επίπεδο ηγεμονίας. Σημαντικό είναι να μην ενσωματωθεί μία αριστερή πολιτική σε επίπεδο θεσμών κατά την διεξαγωγή του πολέμου θέσεων, γεγονός σε κάθε περίπτωση εξαιρετικά δυσχερές με δεδομένο τον ευρωπαικό και παγκόσμιο συσχετισμό δυνάμεων της παρούσας συγκυρίας.
Η κυβέρνηση πέτυχε με την αξιοποίηση της θεσμικής ευελιξίας εντός του προγράμματος να  διευρύνει τα όρια των ευρωπαικών θεσμών και να επιτρέψει την επαναδιαπραγμάτευση του προγράμματος από αριστερή σκοπιά, χωρίς να υποτιμάται η αναθεώρηση του πλαισίου εποπτείας.  Ένα μικρό βήμα για την Ελλάδα, ένα τεράστιο βήμα για την Ευρωπαική αριστερά ή και με αντίστροφη ανάγνωση.
Ο πόλεμος θέσεων εκδηλώνεται και αναπτύσσεται στο πλαίσιο της ευελιξίας του προγράμματος, και έτσι διαμορφώνεται σταδιακά ένα αριστερό πρόγραμμα  εντός των ευρωπαικών θεσμών. Η ηττοπάθεια ότι απλώς μεταβαπτίζουμε τις θεσμικές μας χειροπέδες αποτελεί τεράστιο πολιτικό σφάλμα ανάλυσης και εκτίμησης της συγκυρίας. Σημασία έχει στην φάση αυτή μόνον η πολιτική διαλεκτική των εσωτερικών αλλαγών προς τις ευελιξίες, που προωθούνται σε επίπεδο ευρωπαικών θεσμών, ώστε ο πόλεμος θέσεων να αποκτήσει την αναγκαία πολιτική αποτελεσματικότητα.
Σίγουρα, οι αναμενόμενες πολιτικές αλλαγές σε επίπεδο εθνικών κυβερνήσεων θα διαμορφώσουν ένα διευρυνόμενο θετικό πολιτικό πλαίσιο γιά την επικράτηση πανευρωπαικών θεσμών σε αριστερή και πάντως σε αναπτξιακή κατεύθυνση.
Η ενίσχυση του σοσιαλδημοκρατικού πλαισίου (όχι της Ευρωπαικής Σοσιαλδημοκρατίας, ως πολιτικός σχηματισμός, χωρίς να αποκλείεται ως σύμμαχος δύναμη) στην ΕΕ, δηλαδή της Κοινωνικής και Περιβαλλοντικής Ευρώπης, που βρίσκεται σε σαφή οπισθοχώρηση κατά την τελευταία δεκαετία, η χαλάρωση του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, ώστε να εξαιρούνται οι κοινωνικές δαπάνες, η ενίσχυση του Ευρωπαικού Ταμείου Αναπτύξεως και της Ευρωπαικής Τράπεζας Επενδύσεων, η μετάβαση από την ποσοτική χαλάρωση της ΕΚΤ  στην χρηματοδότηση  πανευρωπαικών δικτύων, που συνολικά επαναφέρουν ένα πρόγραμμα αριστερού κευνσιανισμού στην ημερήσια διάταξη της ΕΕ, πρόδηλα μπορεί  να είναι η απάντηση της αριστεράς στο παρόν στάδιο ανάπτυξης του παγκόσμιου καπιταλισμού.
Βεβαίως, η αριστερά δεν πρέπει να υποτιμήσει το γεγονός του παγκόσμιου ανταγωνισμού, που εκδηλώνεται με την επιθετική πολιτική εξαγωγών των BRICS, τον κινεζικό οικονομικό επεκτατισμό και την επιθετική νομισματική  πολιτική των ΗΠΑ κατά του ΕΥΡΩ, που το υποχρεώνει σε σκλήρυνση.
Ομως, η απάντηση στις προκλήσεις αυτές δεν θα επέλθει με την φτωχοποίηση, την λιτότητα και την εσωτερική υποτίμηση των ευρωπαικών κοινωνιών και της ΕΕ ως συνόλου, αλλά με την συνειδητή αναδιοργάνωση των ευρωπαικών παραγωγικών δυνάμεων σε ένα πανευρωπαικό σχέδιο αναπτύξεως απαλλαγμένο από εθνικούς ηγεμονισμούς και εθνικές αναδιπλώσεις.
Αυτή είναι η ιστορική σημασία του διεξαγόμενου πολέμου θέσεων  της κυβέρνησης της αριστεράς  εντός των ευρωπαικών θεσμών, πόλεμος που πρέπει να κερδηθεί γιά τους λαούς της ευρώπης και σε τελική ανάλυση γιά την ευρώπη των λαών.