«Μάθημα στα σχολεία η πρόληψη του καπνίσματος...»

Μήνυμα του προέδρου του ΟΚΑΝΑ Μιχάλη Κατρίνη από τη Θεσσαλονίκη με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος. Στην πρωτο...

Μήνυμα του προέδρου του ΟΚΑΝΑ Μιχάλη Κατρίνη από τη Θεσσαλονίκη με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος.
Στην πρωτοπορία της πρόληψης η «Πυξίδα» που ήδη υλοποιεί δράσεις στις σχολικές μονάδες πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης

Ένας στους δύο μαθητές της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης που συμμετείχαν στο πρόγραμμα για την πρόληψη του καπνίσματος, το οποίο υλοποιήθηκε σε σχολεία της βόρειας Ελλάδας, δεν πρόκειται στο υπόλοιπο της ζωής του να υπάρξει ως καπνιστής. Το γεγονός αυτό καθιστά επιτακτική την ανάγκη οι προσπάθειες και ο αγώνας να αποκτήσουν μόνιμα χαρακτηριστικά ως μέρος του ωριαίου εκπαιδευτικού προγράμματος στα σχολεία, θέμα που ήδη εξετάστηκε από τις ηγεσίες του υπ. Παιδείας και του ΟΚΑΝΑ.

Τα συμπεράσματα αυτά αναδείχθηκαν κατά τη σημερινή παρουσίαση του προγράμματος για την πρόληψη του καπνίσματος σε μαθητές της Δ΄, Ε΄ και ΣΤ΄ τάξης της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, που υλοποιούν τα Κέντρα Πρόληψης σε συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς μέσα στα σχολεία και τους γονείς. Η παρουσίαση του ευαίσθητου και κρίσιμου προγράμματος, που εκπονήθηκε από κέντρα πρόληψης και φορείς της δημόσιας υγείας της βόρειας Ελλάδας, υπό την εποπτεία του ΟΚΑΝΑ, έγινε από τον πρόεδρο του Οργανισμού Μιχάλη Κατρίνη στη Θεσσαλονίκη με αφορμή την αυριανή Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος, και ο οποίος έκανε λόγο για πρωτοπόρα δράση στον τομέα της πρόληψης.

«Πρόκειται για καινοτόμες πρωτοβουλίες πρώιμης παρέμβασης στην ανάπτυξη δεξιοτήτων ζωής που είναι απαραίτητες για τη διαμόρφωση αυτοδύναμων, υπεύθυνων, δίκαιων και κοινωνικά ευαισθητοποιημένων ενηλίκων», τόνισε ο κ.Κατρίνης, απονέμοντας τα εύσημα στα Κέντρα Πρόληψης της βόρειας Ελλάδας για την «άριστη προετοιμασία του προγράμματος». Όπως είπε, αυτό αποτελεί πρότυπο και ως τέτοιο θα προωθηθεί σε ολόκληρη τη χώρα, ενώ είναι υποψήφιο και για το ευρωπαϊκό βραβείο European Drug Prevention Prize 2014 του Pompidou Group.

Να σημειωθεί ότι μεταξύ των Κέντρων Πρόληψης που επεξεργάστηκαν το πρόγραμμα περιλαμβάνεται και η «ΠΥΞΙΔΑ», η οποία εδώ και χρόνια έχει αναπτύξει έντονη δράση στον τομέα της πρόληψης του καπνίσματος. Ήδη, έχει υλοποιήσει τις δράσεις σε δεκάδες σχολεία έχοντας εκπαιδεύσει και δεκάδες δασκάλους δημοτικών σχολείων, ενώ εδώ και χρόνια λειτουργεί με επιτυχία ομάδες για τη διακοπή του καπνίσματος που απευθύνεται σε ενήλικες.


Πανελλήνια εκστρατεία

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν από τον πρόεδρο του ΟΚΑΝΑ και τα στελέχη των Κέντρων Πρόληψης, σε έρευνα που πραγματοποιήθηκε το σχολικό έτος 2012-2013 σε συνολικά 57 σχολεία με τη συμμετοχή περίπου 1.600 μαθητών, το 50% περίπου των μαθητών, που συμμετείχαν στο διαδραστικό πρόγραμμα, έδειξαν να αντιλαμβάνονται τους κινδύνους από το περιστασιακό κάπνισμα, που εμφανίζεται στην ηλικία των 11 ετών και εντείνεται θεαματικά έως το 13ο έτος ηλικίας, και να εκφράζουν την πρόθεσή τους να μην καπνίσουν ποτέ.

Η διαπίστωση αυτή έφερε την ηγεσία του ΟΚΑΝΑ να θέσει στην ηγεσία του υπουργείου Παιδείας το θέμα της εισαγωγής του μαθήματος της πρόληψης ως μαθήματος επιλογής στο ωριαίο πρόγραμμα, έτσι ώστε να αποκτήσει ισχυρές βάσεις σε πανελλήνιο επίπεδο. Όπως ανέφερε ο κ.Κατρίνης, το κλίμα που καταγράφηκε στις πρώτες επαφές είναι θετικό κι αναμένεται να εξεταστεί το επόμενο διάστημα ενδεχομένως κι ενόψει της νέας σχολικής περιόδου.

Ο ΟΚΑΝΑ, ωστόσο, και τα Κέντρα Πρόληψης, των οποίων η βιωσιμότητα και λειτουργία εξασφαλίστηκε με την υπογραφή προγραμματικής σύμβασης για τα επόμενα επτά χρόνια, εντείνει από αύριο τις οργανωμένες προσπάθειες με στόχο το πρόγραμμα αυτό να υλοποιηθεί σε 500 σχολικές μονάδες για τον επόμενο χρόνο απευθυνόμενο σε περίπου 10.000 μαθητές κι ενός αντίστοιχου αριθμού γονέων.

Η αρχή γίνεται με την εκπαίδευση 30 στελεχών των Κέντρων Πρόληψης, τα οποία στη συνέχεια θα εκπαιδεύσουν και θα καταρτίσουν τους δασκάλους έτσι ώστε να προσεγγιστούν όσο το δυνατόν περισσότεροι προέφηβοι-μαθητές. Σύμφωνα με τον κ.Κατρίνη, πρωταγωνιστικό ρόλο στον κύκλο των σεμιναρίων αυτών θα παίξουν τα Κέντρα Πρόληψης της βόρειας Ελλάδας, μεταξύ των οποίων και η «Πυξίδα», τα οποία ξεχωρίζουν για τις καινοτόμες δράσεις τους, την πλούσια εμπειρία και τεχνογνωσία.

Το πρόγραμμα

Το πρόγραμμα «ΚΑΠΝΙΣΜΑ; ΌΧΙ ΕΜΕΙΣ!» έχει διαμορφωθεί από υλικό που απευθύνεται στις τελευταίες τάξεις του δημοτικού (Δ’, Ε’ και ΣΤ’) και ανταποκρίνεται στις εκπαιδευτικές και ψυχολογικές ανάγκες των μαθητών. Η επιλογή αυτής της ηλικιακής ομάδας έγινε εξαιτίας των ερευνητικών στοιχείων σχετικά με την ηλικία έναρξης της επαφής των παιδιών με τον καπνό.

Η πρωτοτυπία του συγκεκριμένου υλικού έγκειται στον ολιστικό και διαδραστικό του χαρακτήρα καθώς προσφέρει μια ολοκληρωμένη παρέμβαση πρόληψης που απευθύνεται στα παιδιά και παράλληλα προβλέπει την εκπαίδευση των εκπαιδευτικών, την ευαισθητοποίηση του συλλόγου των εκπαιδευτικών με τη διαμόρφωση μιας πολιτικής πρόληψης του καπνίσματος στο σχολείο και την ευαισθητοποίηση των γονέων τους οποίους εντάσσει στο πρόγραμμα με την οργάνωση ενημερωτικών συναντήσεων και δραστηριοτήτων ανάλογων με αυτές που κάνουν τα παιδιά.

Το «ΚΑΠΝΙΣΜΑ; ΟΧΙ ΕΜΕΙΣ!» βασίζεται στα πιο πρόσφατα επιστημονικά δεδομένα για την πρόληψη του καπνίσματος και στις πιο αποτελεσματικές μεθόδους βιωματικής μάθησης για παιδιά αυτής της ηλικίας.

Το υλικό των μαθητών αποτελείται από 13 δίωρες συναντήσεις που πραγματοποιούνται από τον εκπαιδευτικό και ενισχυτική παρέμβαση τριών συναντήσεων που πραγματοποιούνται την επόμενη χρονιά. Ταυτόχρονα οι γονείς ενημερώνονται από τα στελέχη των Κέντρων Πρόληψης και παράλληλα από ενημερωτικά φυλλάδια και δραστηριότητες που τους στέλνει ο δάσκαλος.

Η πολιτική του σχολείου συμπληρώνει το τρίπτυχο, προσφέροντας κατευθυντήριες οδηγίες στο διευθυντή και το σύλλογο εκπαιδευτικών για την εφαρμογή «κανόνων» για ένα σχολείο ελεύθερο καπνού.

Οι εκπαιδευτικοί που αναλαμβάνουν την υλοποίηση του εν λόγω προγράμματος εκπαιδεύονται προηγουμένως από τα στελέχη των Κέντρων Πρόληψης της περιοχής τους και έχουν την επιστημονική τους υποστήριξη κα εποπτεία καθ’ όλη τη διάρκεια του προγράμματος.