Οι Ρώσοι μπροστά στο αφιλόξενο πρόσωπο του Μαυροβουνίου

Η κυβέρνηση του ορεινού βαλκανικού κράτους βάζει πλώρη για την ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ, και έτσι, το Μαυροβούνιο κινδυνεύει ν...

Η κυβέρνηση του ορεινού βαλκανικού κράτους βάζει πλώρη για την ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ, και έτσι, το Μαυροβούνιο κινδυνεύει να βρεθεί στη γεωπολιτική δίνη της ρωσο-αμερικανικής αντιπαράθεσης. Οι σχέσεις Ρωσίας-Μαυροβουνίου ανακατεύονται και μοιάζουν πια με «σαλάτα». Τα παραπάνω σημειώνονται σε ρωσικά ΜΜΕ, σε μια νέα εποχή ψυχρού πολέμου της Ρωσίας με τη Δύση.

Η ένταξη του Μαυροβουνίου στο ΝΑΤΟ αποτελεί τη βασική εθνική προτεραιότητα, πιστεύει ο πρωθυπουργός της βαλκανικής χώρας Μίλο Τζουκάνοβιτς. Πρόσφατα έγινε γνωστό, ότι η κυβέρνηση της χώρας συντάχθηκε με τις ΗΠΑ και την ΕΕ στην επιβολή κυρώσεων κατά της Ρωσίας με αφορμή την κατάσταση στην Κριμαία. Ο πρωθυπουργός της, μιλώντας στις Βρυξέλλες στη διατλαντική Σύνοδο Κορυφής, διαβεβαίωσε τους ευρωπαίους αξιωματούχους και τους αμερικανούς γερουσιαστές, ότι η κύρια προτεραιότητά του είναι η άμεση ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ και στην ΕΕ. Όπως δήλωσε, είναι έτοιμος να ανταποκριθεί σε κάθε πρόκληση για την επίτευξη αυτού του στρατηγικού «υπερστόχου».

«Σύμφωνα με τις δεσμεύσεις που έχουμε αναλάβει απέναντι στους εταίρους μας στην ΕΕ και τις ΗΠΑ, θα συνταχθούμε μαζί τους στην επιβολή κυρώσεων (στη Ρωσία)», δήλωσε ο μαυροβούνιος πρωθυπουργός στις Βρυξέλλες. Λίγες ημέρες αργότερα στην Ουάσιγκτον, ζήτησε από τον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάϊντεν, την ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ το συντομότερο δυνατό. Λαμβάνοντας υπόψη, ότι κορυφαίοι ευρωπαίοι πολιτικοί τάχθηκαν εναντίον των κυρώσεων, μια τέτοια σκληρή θέση που παίρνει το Μαυροβούνιο απέναντι στη Ρωσία δεν φαίνεται και τόσο παραγωγική.

Η ρωσική απογοήτευση από τη συμπεριφορά της ηγεσίας της βαλκανικής χώρας είναι απόλυτα κατανοητή. Διότι ήταν τα ρωσικά χρήματα που βοήθησαν το Μαυροβούνιο μετά την απόσχισή του από τη Σερβία, το 2006, να μετατραπεί από εξαθλιωμένη γιουγκοσλαβική επαρχία σε έναν από τους ευρωπαίους πρωταθλητές στην προσέλκυση επενδύσεων, και να ξεκινήσει μια περίοδο ευημερίας. Για αρκετά χρόνια οι ρώσοι επένδυσαν συνολικά στην οικονομία του Μαυροβουνίου περίπου δύο δισεκατομμύρια ευρώ. Σε όλους τους παραγωγικούς τομείς: Στις μεγάλες εξαγωγικές επιχειρήσεις, στα τοπικά ορυχεία και σε μεταλλουργικές επιχειρήσεις, στο real estate. Χιλιάδες ρώσων πολιτών έχουν αγοράσει ένα σχετικά φθηνό (15-20 χιλιάδες ευρώ) ακίνητο στα θέρετρα Μπούντβα, Κότορ και Τιβάτ.

Διώχνουν τους Ρώσους

Ωστόσο, με συνεργό τις όχι και τόσο ανιδιοτελείς προσπάθειες της κυβέρνησης του Μαυροβουνίου, οι σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών δεν ήταν «ρόδινες» από την πρώτη κιόλας μέρα. Πίσω από τους ωραίους δείκτες του ρυθμού αύξησης των ρώσων τουριστών που επισκέπτονται τη βαλκανική χώρα, που τόσο λατρεύουν να προβάλουν οι αξιωματούχοι στην Ποντγκόριτσα για να δείξουν τη μεγάλη «φιλία» μεταξύ των χωρών (μόνο μέσα στο 2013 ταξίδευσαν για τουρισμό στο Μαυροβούνιο περισσότεροι από 300.000 ρώσοι!), κρύβεται μια πολύ διαφορετική εικόνα: Τα τελευταία χρόνια οι ρώσοι πολίτες πιέζονται παρασκηνιακά και με άκομψο τρόπο, να απομακρυνθούν από όλες τις σφαίρες κοινωνικοοικονομικής δραστηριότητας του κράτους – τουριστικό θέρετρο.

Διπλωματική πηγή εκτιμά ότι η γρήγορη απαλλαγή από την «παραπανήσια» παρουσία ρώσων στη χώρα, ήταν μία από τις κύριες απαιτήσεις των νέων «ανωτέρων συνεργατών» του Μαυροβουνίου στο ΝΑΤΟ. Και παρά την μακραίωνη φιλία των λαών και την αρνητική στάση της πλειοψηφίας του πληθυσμού απέναντι στο ΝΑΤΟ, οι αρχές της μικρής χώρας υπάκουσαν σαν στρατιώτες στις εντολές των ανωτέρων...

Η κυβέρνηση του Τζουκάνοβιτς άρχισε να «καθαρίζει» με επιμέλεια τη χώρα από τα απομεινάρια της ρωσικής επιρροής, με κάθε λογής διαθέσιμο μέσο. Και τα πρώτα αποτελέσματα είναι πλέον ορατά. Για παράδειγμα, οι ρώσοι-μέλη της διοίκησης του χαλυβουργείου στο Νίκσιτς, αρχικά δέχθηκαν απειλές σωματικής βίας και η αστυνομία αρνήθηκε να ανταποκριθεί στις εκκλήσεις τους για βοήθεια. Στο τέλος, η ρωσική εταιρεία που έχει επενδύσει δεκάδες εκατομμύρια ευρώ για τον εκσυγχρονισμό της ζημιογόνας –όπως την είχε βρει– επιχείρησης, εξαναγκάστηκε με επείγουσες διαδικασίες να αφήσει το Μαυροβούνιο. Και η κυβέρνηση, αφού πήρε το εργοστάσιο πίσω, το πουλάει σε μια βρετανική εταιρεία.

Το περασμένο καλοκαίρι, αξιωματούχοι του Μαυροβουνίου άρπαξαν από τις δομές που διαχειρίζεται ο μεγιστάνας του αλουμινίου Ολέγκ Ντεριπάσκα, τη μεγαλύτερη επιχείρηση της χώρας, το εργοστάσιο αλουμινίου «ΚΑΠ» στην Ποντγκόριτσα, για να το πουλήσουν. Αρνητικές επιπτώσεις της πολιτικής Τζουκάνοβιτς αντιμετωπίζουν και οι απλοί ρώσοι ιδιοκτήτες ακινήτων στο Μαυροβούνιο. Η αστυνομία δεν βιάζεται να διερευνήσει ληστείες σε σπίτια ρώσων πολιτών, που έχουν γίνει ένα αρκετά σύνηθες φαινόμενο το τελευταίο διάστημα, καθώς και τις καταγγελίες για τεράστιες απάτες στον κλάδο των ακινήτων, θύματα των οποίων πέφτουν ρώσοι δυνητικοί αγοραστές. Επίσης, σε ρώσους υπηκόους, συνιδιοκτήτες μεικτών επιχειρήσεων, τους αρνούνται με διάφορα προσχήματα την είσοδο στη χώρα. Και κατά την απουσία τους, απλά, τους αρπάζουν χωρίς αιτιολογία την επιχείρηση.
«Οι μαυροβούνιοι πολιτικοί έχουν μικρή μνήμη», δήλωσε ο ρώσος πρεσβευτής στο Μαυροβούνιο, Αντρέι Νεστερένκο, στην τοπική εφημερίδα «Dan». «Το 2005, οι υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι στη χώρα, στην κυριολεξία μας παρακαλούσαν να στηρίξουμε την αδύναμη οικονομία του Μαυροβουνίου με επενδύσεις. Μας έλεγαν ότι οι ρώσοι και οι μαυροβούνιοι είμαστε αδέλφια και τώρα, μας διώχνουν», είπε.

Η ρωσική απάντηση

Το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών, πριν από λίγες μέρες εξέφρασε δημοσίως την άποψή του για την πολιτική Τζουκάνοβιτς. «Τέτοιες δηλώσεις και ενέργειες είναι αντίθετες προς την μακρά παράδοση φιλίας και κατανόησης μεταξύ των εθνών μας, που στηρίζεται σε μια εμπειρία τριακοσίων χρόνων διμερών σχέσεων μεταξύ Ρωσίας - Μαυροβουνίου», σημειώνεται σε ανακοίνωση του υπουργείου. Ο πρόεδρος της Κρατικής Δούμας Σεργκέι Ναρίσκιν, υπογράμμισε ότι «η προώθηση των σχέσεων μεταξύ της Ρωσίας και του Μαυροβουνίου, δεν πρέπει να γίνεται όμηρος άλλων, μεγαλύτερων, γεωπολιτικών συμφερόντων και όργανο των σχεδίων τρίτων δυνάμεων, κυρίως των παικτών από την απέναντι όχθη του Ατλαντικού».

Διπλωματικές πηγές σημειώνουν ότι τώρα συζητείται σοβαρά η απάντηση με τη μορφή αντίμετρων από ρωσικής πλευράς. Αν το καλοσκεφτούμε, τα ρωσικά χρήματα από τον τουρισμό και τις επενδύσεις σε τοπικές επιχειρήσεις, διαμορφώνουν ένα σημαντικό τμήμα του ΑΕΠ του Μαυροβουνίου. Το εύρος των μέτρων που συζητούνται είναι μεγάλο. Ξεκινάει από ρυθμίσεις στις εισαγωγές οίνου από το Μαυροβούνιο (αντιπροσωπεύουν το 90% των εξαγωγών του Μαυροβουνίου), μέχρι την εισαγωγή καθεστώτος θεωρήσεων, που μπορεί να επηρεάσει την τουριστική κίνηση (αντιπροσωπεύει περίπου το ένα τρίτο του εισερχόμενου τουρισμού της βαλκανικής χώρας).

«Χωρίς αμφιβολία, το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού του Μαυροβουνίου είναι φίλα προσκείμενο στη Ρωσία. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, μέσα από τις προσπάθειες των ξένων πολιτικών συμβούλων, οι φιλορωσικές δυνάμεις στις δομές εξουσίας έγιναν η απόλυτη μειοψηφία», δήλωσε ο Μαξίμ Κισιλιόφ, ένας από τους συντάκτες της μελέτης «Μαυροβούνιο: Το κόστος της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης», η οποία εκπονήθηκε στο Κρατικό Πανεπιστήμιο της Μόσχας. «Η δυσαρέσκεια του πληθυσμού στην πολιτική του Τζουκάνοβιτς αυξάνεται και είναι πολύ πιθανό, η οικονομική αντίδραση της Ρωσίας να διαλύσει αυτή την τεχνητά δημιουργημένη πολιτική ανισορροπία των δυνάμεων στη χώρα. Η Ρωσία πρέπει να προασπίσει τα συμφέροντα και τις περιουσίες των πολιτών της στα Βαλκάνια», τονίζει.

Greek Finance Forum