Μ. Χρυσοβελώνη: «Εκτός ελέγχου ο υπουργός Διοικητικής Απορρύθμισης»

«Κυρία Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ακούσαμε σήμερα τον αρμόδιο Υπουργό κύριο Μητσοτάκη, να επαινεί τόσο το νομοσχέδιό του...

«Κυρία Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ακούσαμε σήμερα τον αρμόδιο Υπουργό κύριο Μητσοτάκη, να επαινεί τόσο το νομοσχέδιό του όσο και τις υπηρεσίες του Υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης.

Ο λαός μας λέει σοφά «αν δεν παινέσεις το σπίτι σου θα πέσει να σε πλακώσει». Από αυτή την οπτική γωνία ίσως και να έδινα κάποιο δίκιο στον κύριο Υπουργό.

Υπάρχει όμως και η άλλη λογική, αυτή των ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ, που λέει πως αν κάτι ξεφύγει καλό είναι να μην το υπερασπίζεσαι. Το σωστότερο θα ήταν στην προκείμενη περίπτωση να αποσύρει ο κύριος Υπουργός το παρόν νομοσχέδιο γιατί τελικά αυτό το εκτός ελέγχου νομοθέτημα δε θα ωφελήσει ούτε το Υπουργείο ούτε την υστεροφημία του ιδίου. Απ’ ό,τι φαίνεται όμως, ο κύριος Μητσοτάκης επέλεξε να εμμείνει μέχρι τέλους στις επιλογές του. Έτσι αναγκαστικά πλέον θα κριθεί από τους πολίτες στις επόμενες εκλογές σε ό,τι αφορά στο πολιτικό σκέλος και από τα δικαστήρια για το συνταγματικά ορθό και σύννομο αυτών των επιλογών του.

Δε θα επαναλάβω τα στοιχεία που καταδεικνύουν την ανειλικρίνεια και την παραπεμπτική προσέγγιση πίσω από τη συζητούμενη νομοθετική πρωτοβουλία. Όλα είναι πλέον στο φως και οι πολίτες που μας άκουσαν και χθες μπορούν να κρίνουν και να συγκρίνουν τόσο τις καταγγελίες των ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ όσο και τις δικές σας δικαιολογίες.
Εγώ σήμερα θα πω δυο λόγια για την αξιολόγηση του προσωπικού της δημόσιας διοίκησης.

Καταφερθήκατε, κύριε Υπουργέ, κατά της πτυχιολαγνείας –όπως την είπατε- των δημοσίων υπαλλήλων και της δήθεν υπέρμετρης μοριοδότησης στατικών προσόντων τους, όπως ατυχώς τα χαρακτηρίσατε και αναφέρομαι στους πανεπιστημιακούς τίτλους σπουδών, μεταπτυχιακά, διδακτορικά κ.λπ.

Όλα αυτά, προφανώς, δεν σας κάνουν. Δεν πρέπει, κατά τη γνώμη σας, να αποτελούν τη βάση της κρίσης για την ποιότητα των δημοσίων υπαλλήλων. Μάλιστα, προαναγγείλατε τη θεσμοθέτηση ενός νέου συστήματος αξιολόγησης των υποψηφίων στελεχών του δημοσίου που θα βασίζεται στην προφορική συνέντευξη.

Λέτε, λοιπόν, «όχι» στη μοριοδότηση των πτυχίων, αλλά «ναι» στη συνέντευξη. Προφανώς, αυτή είναι η νέα φιλοσοφία της Νέας Δημοκρατίας για την αξιολόγηση του προσωπικού της δημόσιας διοίκησης!

Εννοείται, βέβαια, πως στα κριτήρια αυτά συμπεριλαμβάνετε και τον Προκρούστη των ποσοστώσεων: τόσοι υπάλληλοι θα χαρακτηρίζονται υποχρεωτικά κακοί, τόσοι μέτριοι, και ούτω καθεξής.

Εδώ παρατηρούμε ένα κοινό γνώρισμα των νέων μεθόδων αξιολόγησης που όμως δεν είναι ούτε καινούριο ούτε βέβαια και αξιοκρατικό. Έρχεται από το απώτερο, κακό παρελθόν της δημόσιας διοίκησης και είναι απολύτως ανορθολογικό. Λέγεται με μία λέξη «αυθαιρεσία». Αυθαιρεσία στην κρίση, καθώς αυτή μπορεί να είναι ατεκμηρίωτη, όπως συνήθως συμβαίνει στις προσωπικές συνεντεύξεις. Αυθαιρεσία και στα κριτήρια, καθώς το μηχανιστικό ποσοστό του 15% των «κακών» δημοσίων υπαλλήλων δεν προκύπτει από πουθενά και σίγουρα δεν μπορεί να προκύπτει παντού και πάντα στο δημόσιο με βάση κάποια θολά και ασαφή κριτήρια.

Να το πούμε απλά: δεν συμπαθείτε τους πτυχιούχους δημοσίους υπαλλήλους. Προφανώς, έχετε πρόβλημα με όσους διαθέτουν πολλά τυπικά προσόντα. Τα αποκαλείτε, μάλιστα, στατικά –όπως προανέφερα- για να τα υποβαθμίσετε.

Πρόσφατα, προσπαθήσατε να υποβαθμίσετε τη σημασία της επιμόρφωσης των δημοσίων υπαλλήλων για την υπηρεσιακή τους εξέλιξη, λέγοντας πως η μοριοδότηση των επιμορφώσεων πρέπει να αλλάξει καθώς με το ισχύον σύστημα αδικούνται όσοι δεν επιμορφώνονται. Μα, έχει άραγε κάποιο νόημα το κυκλικό αυτό επιχείρημα; Προφανώς. Όταν πάρουμε ως κριτήριο τις σπουδές, τις επιμορφώσεις, τις πιστοποιημένες δεξιότητες κ.λπ. εκείνοι που θα μοριοδοτηθούν είναι όσοι διαθέτουν τα παραπάνω προσόντα. Προφανώς, όσοι δεν τα διαθέτουν, δεν μπορούν να μοριοδοτηθούν γι’ αυτά.

Επομένως, το πρόβλημά σας δεν είναι οι δήθεν αδικούμενοι, το πρόβλημά σας είναι οι δημόσιοι υπάλληλοι που έχουν πολλές γνώσεις. Αυτοί είναι που σας ενοχλούν πραγματικά και γι’ αυτό άλλωστε τους κατηγορείτε για πτυχιολαγνεία, όπως λέτε. Πρόκειται για μία πρωτοφανή μομφή εναντίον όλων όσων προσπάθησαν να μορφωθούν στη ζωή τους, πολύ συχνά κάτω από πολύ αντίξοες συνθήκες.

Είναι πρωτάκουστο να ακούγονται τέτοια πράγματα από μία κυβέρνηση και μάλιστα την περίοδο αυτή που έχει αναλάβει και την Προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, γιατί είναι λόγια που απλά δεν μπορούν να λέγονται σε κράτος του ανεπτυγμένου κόσμου. Νομίζω, όμως, ότι ακόμα και στον Τρίτο Κόσμο παρόμοιες δηλώσεις θα κατατάσσονταν αυτόματα στη σφαίρα του απολύτως εξωφρενικού. Όχι, όμως, στην Ελλάδα. Εδώ, τα συστημικά μέσα ενημέρωσης άφησαν ασχολίαστη την υπουργική διαπίστωση, για να μην πω ότι τη θεώρησαν και ως έκφραση πολιτικής καινοτομίας.

Όπως και να έχει, στο ελληνικό Δημόσιο του μέλλοντος, σύμφωνα πάντοτε με το όραμα της Συγκυβέρνησης, δεν χωρούν οι λεγόμενοι «πτυχιολάγνοι». Στην εποχή της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και της κοινωνίας της γνώσης, στην Ελλάδα του 21ου αιώνα οι ακαδημαϊκές σπουδές και οι αναβαθμισμένες τεχνικές δεξιότητες δεν μπορούν να αποτελούν, σύμφωνα με τον κύριο Υπουργό, κριτήρια αξιοσύνης. Πρέπει να αντικατασταθούν από προφορικές συνεντεύξεις και προκάτ ποσοστά «καλών» και «κακών» δημοσίων υπαλλήλων. Αν αυτό δεν είναι η αποθέωση της οπισθοδρόμησης και της παλαιοδιοικητικής νοοτροπίας, πραγματικά δεν μπορώ να φανταστώ κάτι χειρότερο σαν πολιτική πρόταση και μάλιστα από έναν νέο άνθρωπο.

Κύριε Υπουργέ, οι ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ σας έχουμε ξαναπεί ξεκάθαρα, πολλές φορές, πως δεν πρόκειται να συναινέσουμε στην περαιτέρω υποβάθμιση της δημόσιας διοίκησης, γιατί όσο ανεξήγητο κι αν είναι το φαινόμενο της υπερπληθώρας αριστούχων δημοσίων υπαλλήλων, άλλο τόσο άσχημο είναι και το φαινόμενο των εξ ορισμού «κακών», «μετρίων» και ούτω καθεξής δημοσίων υπαλλήλων.

Το να αντικαθιστάτε ένα λάθος με ένα καινούργιο λάθος και μάλιστα με την επίφαση της αξιοκρατικής αξιολόγησης είναι ακόμα χειρότερο, γιατί μηδενίζει κάθε πιθανότητα μελλοντικής μεταρρύθμισης της δημόσιας διοίκησης. Εξαντλεί τις αντοχές και την υπομονή των άξιων ανθρώπων, που περίμεναν από εσάς κάτι το διαφορετικό.

Περίμεναν από το Δημόσιο, που υπηρετούν με συνέπεια, να είναι το ίδιο συνεπές και να εφαρμόσει επιτέλους σε κάθε υπηρεσία του το νόμο που ψηφίστηκε πριν από δέκα χρόνια. Μιλώ για το σύστημα διοίκησης με στόχους, το οποίο μέχρι και σήμερα, δέκα χρόνια μετά τη θεσμοθέτησή του, βρίσκεται ακόμη «στον αέρα».

Μαζί με αυτό βρίσκεται «στον αέρα» και η όποια αντικειμενική αξιολόγηση. Για ποια αντικειμενικότητα στην ατομική αξιολόγηση μιλάμε, τη στιγμή που οι περισσότερες δημόσιες υπηρεσίες δεν λειτουργούν στη βάση κάποιας στοχοθεσίας, όταν δεν μετρούν ούτε την απόδοση των υπαλλήλων ούτε τα αποτελέσματα σε επίπεδο οργανικής μονάδος;

Πάντως, η δική σας «επιστημονική» μέθοδος με τον τίτλο «κόβω ό,τι προεξέχει» είναι βέβαιον ότι δεν συνιστά αντικειμενική αξιολόγηση. Αντίθετα, θα οδηγήσει με μαθηματική ακρίβεια σε μια παρωδία αξιοκρατικής κρίσης, όπου οι προσοντούχοι δημόσιοι υπάλληλοι θα βαφτίζονται «πτυχιολάγνοι», όπως ατυχώς τους αποκαλέσατε.

Προχωρώ με μια αναφορά σε μια μόνο τροπολογία, γιατί πραγματικά δεν έχει απολύτως κανένα νόημα να μπω σε περαιτέρω λεπτομέρειες ενός νομοσχεδίου που είναι βαθιά προβληματικό.

Αναφέρομαι, λοιπόν, στην τροπολογία του ιδίου του κυρίου Υπουργού, τη με αριθμό 1252/68. Η πρώτη παρατήρησή μου έχει να κάνει με την παράγραφο 8 για το πρόγραμμα διαδημοτικών διαθεσιμοτήτων, όπως θα έπρεπε να λέγεται σωστά. Εκεί επιχειρείτε να επιταχύνετε σπασμωδικά τη θέση σε διαθεσιμότητα τεσσάρων χιλιάδων δημοτικών υπαλλήλων, προκειμένου να συμμορφωθείτε με τις υποδείξεις της Τρόικας. Θέλετε να πιάσετε άμεσα τον στόχο των είκοσι πέντε χιλιάδων διαθέσιμων, γι’ αυτό και θεσμοθετείτε διαδικασίες απολύτως εξπρές. Πρόκειται για τη συνήθη πρακτική της Συγκυβέρνησης, που προσπαθεί να στριμώξει στην κυριολεξία μέσα σε ελάχιστο χρόνο πολύ σοβαρά ζητήματα, έτσι ώστε να μην έχει χρόνο να τα αντιληφθεί η κοινωνία.

Η δική μου παρατήρηση έχει να κάνει με τη διαστροφή των λέξεων. Εμφανίζετε στον κόσμο τη μοριοδότηση που κάνατε ενόψει διαθεσιμοτήτων του προσωπικού ως κάποιου είδους αξιολόγηση. Μάλιστα, φτάσατε στο σημείο να ταυτίσετε την περίφημη κινητικότητα στους ΟΤΑ με μια δήθεν εθελοντική διαθεσιμότητα των υπαλλήλων τους που μπαίνουν στο πρόγραμμα. Πρόκειται κυριολεκτικά για έναν λεκτικό φασισμό.

Εδώ έχουμε μια παρόμοια λεκτική διαστροφή. Εκβιάζετε τους δημοτικούς υπαλλήλους να αποδεχθούν, εθελοντικά υποτίθεται, μέσα σε ελάχιστο χρόνο, την ίδια τους τη διαθεσιμότητα. Τους αναγκάζετε ουσιαστικά να γίνουν «δηλωσίες», να υπογράψουν ένα χαρτί, όπου θα παραδέχονται εκ των πραγμάτων πως είναι άχρηστοι για τον οργανισμό που υπηρετούν και με το οποίο θα αποδέχονται, πάλι δήθεν οικειοθελώς, την ποινή της διαθεσιμότητάς τους.

Τέτοιες διαδικασίες αναμόρφωσης των ανθρώπων, όπου οι λέξεις χάνουν πλέον κάθε νόημα, πραγματικά μου θυμίζουν Όργουελ.

Θα κλείσω με μια τελευταία παρατήρηση για την ίδια τροπολογία, που αφορά τους οδηγούς του Υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης. Αναφέρομαι στην παράγραφο 7, που από μόνη της αποκαλύπτει την πραγματική παθογένεια της δημόσιας διοίκησης.

Θα ήθελα να θυμίσω εν συντομία το ιστορικό της υπόθεσης, γιατί είναι εξαιρετικά διδακτικό. Στις 15/11/2013 δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως υπουργική απόφαση του κυρίου Υπουργού, με την οποία καλούσε δώδεκα οδηγούς του Υπουργείου του, που ο ίδιος έθεσε σε διαθεσιμότητα τον περασμένο Ιούλιο, να εκδηλώσουν ενδιαφέρον μετάταξης στις ίδιες θέσεις από τις οποίες ο ίδιος τους είχε απομακρύνει.

Για να γίνει κατανοητό το μέγεθος της διοικητικής παράνοιας, θυμίζω πως ο κύριος Υπουργός εισηγήθηκε με επίμονο τρόπο στη Βουλή ως αρμόδιος Υπουργός την ψήφιση σχετικής διάταξης με τίτλο «Κατάργηση ειδικότητας οδηγών του Υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης». Σκοπός σας τον περασμένο Ιούλιο ήταν η κατάργηση κάθε τέτοιας θέσης στην Κεντρική Υπηρεσία του Υπουργείου σας.

Έτσι, σύμφωνα πάντοτε με τον δικό σας νόμο, το παραπάνω προσωπικό επρόκειτο να μεταταγεί, να μεταφερθεί σε άλλους φορείς του Δημοσίου. Εννοείται ότι μεταξύ αυτών των φορέων δεν θα μπορούσε λογικά να συμπεριληφθεί το ίδιο το Υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης, καθώς ήταν εκείνο που κατήργησε τις παραπάνω θέσεις.

Όμως, με την υπουργική απόφαση του Νοεμβρίου προκηρύξατε δώδεκα κενές θέσεις οδηγών, που υποτίθεται ότι ξαναεμφανίστηκαν στο Υπουργείο σας μετά την ολοκληρωτική κατάργησή του από εσάς, στις οποίες καλέσατε τους δικούς σας διαθέσιμους οδηγούς να μεταταχθούν.

Με άλλα λόγια τους ζητάτε να επανέλθουν με το παραπάνω τέχνασμα της μετάταξης στις ίδιες ακριβώς θέσεις από τις οποίες εσείς τους απομακρύνατε τον Ιούλιο. Κάποιους άλλους αποφασίσατε να τους μετακινήσετε σε γειτονικές με το Υπουργείο σας υπηρεσίες, όπως η Γενική Γραμματεία του Πρωθυπουργού, η Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης.

Όμως, αυτή η απίστευτη ιστορία διοικητικής τρέλας δεν τελειώνει εκεί. Σήμερα έχουμε το τελευταίο επεισόδιο στο σήριαλ των εικονικών μετακινήσεων με την προαναφερθείσα τροπολογία του κυρίου Υπουργού. Και για όσους συναδέλφους έχουν μπερδευτεί από τις παλινωδίες που μόλις περιέγραψα, συνοψίζω ως εξής: Η συζητούμενη τροπολογία φέρνει πίσω και τις εικονικές μετακινήσεις που προανέφερα, ορίζοντας πως όλοι οι δημόσιοι οδηγοί που επρόκειτο να μετακινηθούν σε γειτονικές υπηρεσίες επιστρέφουν κι αυτοί στο Υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης από όπου ο ίδιος ο κύριος Υπουργός τους είχε μετακινήσει.

Για να μην παίρνω τώρα περισσότερο χρόνο, θέλω να πω το εξής: Γίνεται σαφές απ’ όλα τα παραπάνω ότι οι ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ δεν μπορούμε να δώσουμε νομιμοποίηση ούτε σε νομικές φαιδρότητες ούτε σε απόπειρες εξαπάτησης του Κοινοβουλίου. Γι’ αυτόν το λόγο, όπως δηλώσαμε, κατά την ψηφοφορία επί της αρχής, καταψηφίζουμε το παρόν νομοσχέδιο, καθώς και όλα τα άρθρα ή τροπολογίες εκτός των καθαρά διεκπεραιωτικών διατάξεων τις οποίες θα αναφέρω σύντομα και επιγραμματικά.

Μιλώ για το άρθρο 2 που αφορά το ΓΕΜΗ, το άρθρο 3 για τις προμήθειες του δημοσίου, το άρθρο 4 για τους παραγωγούς αλιείς, τα άρθρα 10 και 11 για τα πανεπιστημιακά ινστιτούτα, το άρθρο 17 για τους φορείς «σφραγίδες», το άρθρο 19 για το Ενιαίο Ταμείο Εθνικής Άμυνας, τα άρθρα 34 και 35 για το Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης, το άρθρο 39 για τις υπηρεσιακές άδειες, τα άρθρα 41 και 42 για την παράταση της περιόδου και τις εξαιρέσεις της διαθεσιμότητας, το άρθρο 45 για τη μεταβίβαση εκτάσεων στους ΟΤΑ, το άρθρο 47 για την εκπόνηση εκθέσεων αξιολόγησης σχεδίων στελέχωσης πριν από τη διοικητική μεταβολή οργανισμών και το άρθρο 48 για την οδήγηση κρατικών αυτοκινήτων. Τα άρθρα αυτά που προανέφερα, θα τα υπερψηφίσουμε, καθώς θεωρούμε ότι συνιστούν τουλάχιστον απόπειρες διευθέτησης υπαρκτών προβλημάτων ή γραφειοκρατικές προσαρμογές.

Κλείνω με τις υπουργικές τροπολογίες.

Στην υπ’ αριθμόν 1254/70 τροπολογία που αναφέρεται στον Οργανισμό Λιμένος Πάτρας θα δηλώσουμε «παρών».

Στην υπ’ αριθμόν 1253/69 θα δηλώσουμε «όχι», καθώς δεν αναστέλλεται η έκδοση αποφάσεων απόλυσης διαθέσιμων λόγω εκλογών και σημειώνω ότι απολύονται ΙΔΑΧ χωρίς να τους καταβληθεί αποζημίωση, αλλά και γιατί η συγκεκριμένη τροπολογία είναι εκπρόθεσμη.

Στην υπ’ αριθμόν 1251/67 τροπολογία θα δηλώσουμε «παρών», γιατί τη θεωρούμε γραφειοκρατική.

Στην υπ’ αριθμόν 1241/57 που αναφέρεται στο «ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ», δηλώνουμε «όχι».

Τέλος, θα αναφερθώ στις δυο βουλευτικές τροπολογίες -εφ’ όσον τις δεχθείτε- στις οποίες έχω επικεντρωθεί. Τα υπόλοιπα αύριο. Αναφέρομαι σ’ αυτήν της κυρίας Σακοράφα για τους απόφοιτους Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης, όπου λέμε «ναι» και στην τροπολογία των ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ της κ. Ιατρίδη για τους εργαζομένους στον ΔΕΥΑ, όπου λέμε «ναι».

Γενικότερα, όμως –και κλείνω- δηλώνουμε ότι αντιτασσόμαστε απόλυτα σε κάθε ατεκμηρίωτη, παράνομη ή αντισυνταγματική παρέμβαση στη δημόσια διοίκηση. Γι’ αυτό και αρνούμαστε κατηγορηματικά να συμπράξουμε σε οποιαδήποτε διαδικασία ευτελίζει τους Βουλευτές και τον Κοινοβουλευτισμό».