Το μυστικό του μάγου

Ο Νίκος Παπαδογιάννης σχολιάζει την παράξενη Πέμπτη των προπονητών και χαράζει τη γραμμή που οδηγεί από τον Ζέλικο στον Ομπράντοβιτς. Ο...

Ο Νίκος Παπαδογιάννης σχολιάζει την παράξενη Πέμπτη των προπονητών και χαράζει τη γραμμή που οδηγεί από τον Ζέλικο στον Ομπράντοβιτς.

Ο Ζέλιμιρ Ομπράντοβιτς, για να μη μακρηγορούμε, είναι ο μάγος της προπονητικής. Τα κατορθώματά του σχηματίζουν φωτοστέφανο, από το 1991-2 κιόλας, όταν εγκατέλειψε δακρυσμένος την ενεργό δράση για να δώσει αγώνα επιβίωσης με τα προσφυγόπουλα της Παρτίζαν και να τα οδηγήσει, πέρα από κάθε λογική, στην κορυφή της Ευρώπης.

Η αστραφτερά καριέρα του στον Παναθηναϊκό με τα 5 ευρωπαϊκά τρόπαια είναι φυσικά το αριστούργημα της ζωής του, αλλά τα πρώιμα κατορθώματα με την ξεσπιτωμένη Παρτίζαν και τη μικρομεσαία Γιοβεντούτ εντυπωσιάζουν εξίσου. Όταν σήκωσε το ευρωπαϊκό κύπελλο με τη Ρεάλ, το 1995, απέδειξε ότι μπορεί να κάνει χωριό και με αστέρια επιπέδου Σαμπόνις. Τότε τον θεωρούσαν ακόμη «θαυματοποιό των φτωχών» και μετρ των αουτσάιντερ. Πριν μετακομίσει στην Ελλάδα, δεν είχε κερδίσει ούτε ένα εθνικό πρωτάθλημα.

Αυτό που πάει να χτίσει ο Ζέλιμιρ Ομπράντοβιτς στην ασιατική όχθη του Βοσπόρου αγγίζει τα όρια του εξωφρενικού. Την Φενέρμπαχτσε του 2013-4 απαρτίζουν αποτυχημένοι, εγωιστές, στοιχήματα, μέτριοι και παιδαρέλια. Δεν υπάρχει στην ομάδα ούτε ένα σίγουρο χαρτί, ούτε μισός Διαμαντίδης, ούτε μισός Σπανούλης, ούτε μισός Σάρας. Μοιάζει με στρατό χωρίς στρατηγούς και συνταγματάρχες.

Μια φορά κι έναν καιρό, ο Ομπράντοβιτς άκουγε Κλέιζα και έβαζε τα γέλια. Εβλεπε τον ΜακΚάλεμπ και έφτυνε στον κόρφο του. Με ταπεινή εξαίρεση τον Πρέλτζιτς, δημιουργός δεν υπάρχει ούτε για δείγμα. Ο Μπογκντάνοβιτς πέρασε όλο το καλοκαίρι με το ένα πόδι στο ΝΒΑ. Ο Ζόριτς ήταν ο αδύναμος κρίκος της Εθνικής Κροατίας στο Ευρωμπάσκετ. Ο Νεμάνια Μπιέλιτσα είναι ο μοναδικός που μπορεί να χαρακτηριστεί «παίκτης Ομπράντοβιτς».

Και όμως, αυτό το ετερόκλητο συνονθύλευμα πετάει από νίκη σε νίκη και μετατρέπει σε συντρίμμια τις κατεστημένες υπερδυνάμεις της Ευρώπης. Την περασμένη εβδομάδα του υποκλίθηκε η Μπαρτσελόνα, χθες η ΤΣΣΚΑ. «Τις έφερε βόλτα και τις δύο κάποια Ναντέρ», θα επισημάνει ο κυνικός.

Ναι, αλλά το θέμα μας είναι η αήττητη Φενέρ, που ξαφνικά μοιάζει με μοντέρνα βερσιόν του Παναθηναϊκού. Ο ΜακΚάλεμπ και ο Κλέιζα, που υποτάσσουν το παροιμιώδες «εγώ» τους στο «εμείς». Οι αποτυχημένοι της προηγούμενης πενταετίας, που αίφνης ονειρεύονται το πρώτο τους φάιναλ-φορ. Ο Ομπράντοβιτς, που την ερχόμενη Παρασκευή δοκιμάζεται –αγωνιστικά και συναισθηματικά- στο παλιό του σπίτι.

Θα νικήσει και την Παρτίζαν; Θα πάει μακριά τη βαλίτσα; Κάτι μου λέει ότι η Φενέρ θα ξεφουσκώσει, αλλά διστάζω να το γράψω. Δεν είναι πια η ομάδα-τσίρκο που κατάπιε τον παινεμένο Πιανιτζάνι. Είναι το νέο στοίχημα του Ζέλιμιρ Ομπράντοβιτς. Θυμάστε το διαφημιστικό σποτάκι που έκανε θραύση πριν από μερικές εβδομάδες; Στην εκκίνηση της Ευρωλίγκας στέκονται 32 προπονητές, βγάζουν τα μάτια τους επί 6 μήνες, αλλά στο τέλος κερδίζει ο «νονός» Ομπράντοβιτς.

Η λαϊκή δοξασία υποστηρίζει ότι ο προπονητής είναι το «Α» και το «Ω» σε μία ομάδα μπάσκετ. Ρωτήστε όποιον προπονητή θέλετε, το ίδιο θα σας πει. Ο Ιωαννίδης έλεγε ότι ο μισθός του προπονητή πρέπει να είναι δεκαπλάσιος από τον αντίστοιχο των αθλητών. Μπροστά στις κάμερες απονέμουν όλοι εύσημα στους παίκτες, αλλά μακριά από τα μικρόφωνα τους απαξιώνουν σε όλους τους τόνους.

Ποιος Τζόρνταν, καημένε; Ο Φιλ Τζάκσον ήταν το μυστικό. Ο Πατ Ράιλι και ο Γκρεγκ Πόποβιτς. Ο Ομπράντοβιτς και ο Ιβκοβιτς. Ο Διαμαντίδης, ο Παπαλουκάς, ο Σπανούλης και οι άλλοι έγιναν αυτό που έγιναν επειδή ακολουθούσαν κατά γράμμα τις εντολές των προικισμένωνπροπονητών με τους οποίους είχαν την τύχη να συνεργαστούν. Ετσι δεν είναι; Ποιος Μάκαντου, τώρα; Ο Καζαλίνι. Ποιος Σάρας; Ο Γκέρσον. Ποιος Ντομινίκ και ποιος Στόγιαν; Ο Παβλίτσεβιτς.

Μισό λεπτό, γιατί θα χάσουμε τα αυγά και –κυρίως- τα καλάθια.

Μαέστρος της προπονητικής δεν είναι μόνο ο Ομπράντοβιτς. Είναι και ο Έτορε Μεσίνα, του οποίου η χρυσοποίκιλτη ξεβρακώθηκε χθες στην Κωνσταντινούπολη από τον «Ζοτς», ξεβρακώθηκε και τον περασμένο Μάιο στο Λονδίνο από τον πρωτόπειρο Γιώργο Μπαρτζώκα. Δεν πρέπει να του κρεμάσουμε κουδούνια; Μαέστρος της προπονητικής είναι και ο Τσάβι Πασκουάλ, που ξεφτιλίστηκε μέσα στη Βαρκελώνη από τον ταβερνιάρη προπονητή της Ναντέρ - πάνω που είχε λύσει τους κόμπους με τους οποίος τον έδωσε τον Απρίλιο ο Αργύρης Πεδουλάκης.

Ο ίδιος ο μέγας μάγιστρος Ομπράντοβιτς είναι ο ίδιος που απέτυχε παταγωδώς, γηπεδούχος και με ολόκληρο έθνος στο πλευρό του, στο Ευρωμπάσκετ του 2005 στο Βελιγράδι. Και τερμάτισε 11ος, με ομαδάρα, στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004 στην Αθήνα. Ετσι είναι οι μάγοι;

Ταχυδακτυλουργός της προπονητικής είναι και ο Σβέτισλαβ Πέσιτς, με το εκθαμβωτικό παλμαρέ. Είδατε τη χθεσινή Μπάγερν; Σκέτη απόλαυση. Γερμανικό μπάσκετ, σου λέει ο άλλος. Πειράζει που σε δύο χρόνια θα έχει τον Νοβίτσκι στις επάλξεις και θα διεκδικεί φάιναλ-φορ;

Μη βιαστείτε να πείτε ότι έχει πίσω της τα λεφτά και τους χορηγούς της ποδοσφαιρικής ομάδας. Όχι. Ο προϋπολογισμός της είναι απολύτως ορθολογιστικός και παρόμοιος με τον αντίστοιχο της Μπάμπεργκ ή της περυσινής Άλμπα. Αν έφτανε το χρήμα για να φέρει την επιτυχία, οι Τούρκοι θα είχαν κάθε χρόνο δύο ομάδες στο φάιναλ-φορ. Το μυστικό της Μπάγερν δεν είναι ο Χένες ή ο Ρουμενίγκε, αλλά ο Πέσιτς.

Ναι, ο Πέσιτς είναι ένας γνήσιος μετρ των πάγκων. Η δική του καθοδήγηση έφερε τη Μπάγερν βιζ-α-βι με τον πρωταθλητή Ευρώπης μέσα στο σπίτι του. Στο τέλος, όμως, ο Πέσιτς ηττήθηκε. Ο Ολυμπιακός νίκησε χάρη στον προπονητή του. Ο Μπαρτζώκας είδε τον Σπανούλη άκεφο και τον απέσυρε στον πάγκο όχι μία, αλλά τρεις φορές στο δεύτερο ημίχρονο. Τον έβγαλε στο 34ο λεπτό (με το σκορ στο 71-76) και δεν τον ξανάβαλε ποτέ.

Ποιος προπονητής μπαίνει στην τελική ευθεία ενός δύσκολου αγώνα χωρίς τον ηγέτη του; Αν τολμούσε ο Καζλάουσκας να τραβήξει στον πάγκο τον αρνητικό Τεόντοσιτς στον τελικό της Κωνσταντινούπολης, η ΤΣΣΚΑ θα κέρδιζε το Πρωτάθλημα Ευρώπης.

Ο Σπανούλης είδε τα τελευταία λεπτά από τον πάγκο, αλλά, προς τιμήν του, ήταν πρώτος στο χειροκρότημα, στα «εμπρός» και στα «μπράβο». Άλλος στη θέση του θα είχε μουτρώσει. Ο Ομπράντοβιτς βάζει τον Κλέιζα στο 9ο λεπτό κι εκείνος το δέχεται αδιαμαρτύρητα, ναι, ο ίδιος Κλέιζα που στον Ολυμπιακό ήταν ο βασιλιάς της γκρίνιας. Ο Πεδουλάκης έφτιαξε έναν καινούριο Ούκιτς και τον κέρδισε με όλες τις σημασίες της λέξης, κλειδώνοντας στο χρονοντούλαπο τον μονοαχοφάη γκαρντ που έπαιζε για τον εαυτό του. Η Εθνική μας είχε στο Ευρωμπάσκετ του 2013 (αλλά και στο Παγκόσμιο του 2010) παίκτες που κατέβαζαν την προβοσκίδα επειδή δεν έπαιζαν όσο θα ήθελαν.

Ο προπονητής δεν είναι μόνο συστήματα και κοουτσάρισμα, Χ και Ο. Πρώτα απ’όλα οφείλει να διαχειριστεί σωστά τους εγωισμούς των παικτών και τις ιδιοτροπίες των χαρακτήρων. Να γιατί ο Αντρέα Τρινκιέρι έμεινε μετεξεταστέος εκεί όπου ο Παναγιώτης Γιαννάκης πήρε άριστα.

Νίκος Παπαδογιάννης