Μα που τα βρίσκουν και ψωνίζουν;

Ξέχασα τη βασική αρχή μου να μην πηγαίνω ποτέ στο super market μεσημέρι παραμονής αργιών, οπότε βρέθηκα την περασμένη Παρασκευή να περιμέ...

Ξέχασα τη βασική αρχή μου να μην πηγαίνω ποτέ στο super market μεσημέρι παραμονής αργιών, οπότε βρέθηκα την περασμένη Παρασκευή να περιμένω σε μια μεγάλη ουρά για ταμείο. Σάββατο, Αγίου Δημητρίου, αργία για τη Θεσσαλονίκη, μετά Κυριακή και Δευτέρα 28η Οκτωβρίου. Τρεις συνεχόμενες ημέρες κλειστά τα μαγαζιά.
Μια ηλικιωμένη κυρία δίπλα μου έλεγε στη διπλανή της: «Πώς κάνουμε έτσι… Λες και δεν είναι γεμάτα ράφια και τα ψυγεία μας… Έχουμε κατοχικό σύνδρομο» κι η άλλη συμφωνούσε μαζί της. Ήθελα να τις καλέσω να δουν το δικό μου μονίμως άδειο ψυγείο, αλλά λέω άσε καλύτερα. Η αλήθεια, όμως, είναι ότι βλέπω καλάθια γεμάτα αναψυκτικά, πατατάκια, μπισκότα κι ένα σωρό επεξεργασμένα άχρηστα προϊόντα, κάθε άλλο παρά είδη πρώτης ανάγκης. Αλλά γούστα είναι αυτά και περί ορέξεως, κολοκυθόπιτα.

Το βράδυ της Παρασκευής κεντρικά βενζινάδικα είχαν ξεπουλήσει, γιατί ο κόσμος φούλαρε τα αυτοκίνητα για το τριήμερο. Το Σάββατο, στα διόδια είχε μεγάλες ουρές, ενώ εκείνες στον δρόμο προς Χαλκιδική θύμιζαν καλοκαιρινό σαββατοκύριακο. Στους ορεινούς προορισμούς με τα ιαματικά λουτρά της βόρειας Ελλάδας δεν υπήρχε δωμάτιο ούτε για δείγμα, ενώ το booking.com έδινε ως κοντινότερη διαθέσιμη πρόταση ξενοδοχεία στην ΠΓΔΜ και το Σαντάνσκι της Βουλγαρίας. Στο facebook «ανεβαίνουν» φωτογραφίες από την Κωνσταντινούπολη, τη Ρώμη και άλλους προορισμούς όχι ιδιαίτερα φτηνούς.

Το περασμένο καλοκαίρι γινόταν στο facebook διαγωνισμός «Ποιος περνάει καλύτερα στο ακριβότερο μέρος». Κοινοποιήσεις παρουσίας σε πανάκριβα ξενοδοχεία της Μυκόνου και της Σαντορίνης, φωτογραφίες από μπουκάλια ποτών σε απαράδεκτης (για τα δικά μου δεδομένα) ακρίβειας beach bar κι εστιατόρια, κι ένας κόσμος να φωνάζει πόσο super περνάει.

Στη Θεσσαλονίκη γίνεται κάθε μέρα, κάθε ώρα, παρέλαση ακριβών εμφανίσεων στα κεντρικά καφέ της πόλης. Το τι καινούργια Louis Vuitton κυκλοφορεί, δε λέγεται. Γνήσια, εννοείται. Τσίλικα ρούχα, μαλλιά κομμωτηρίου, νύχια άψογα, παρουσίες που φωνάζουν από μακριά «έχω λεφτά και ξοδεύω». Αξεσουάρ που δίνει πόντους, όπως λέει κι ένας φίλος μου, καρότσι των 3.000 ευρώ με παιδί ντυμένο με φιρμάτα ρούχα από πάνω μέχρι κάτω.

Το μποτιλιάρισμα που είχαμε χρόνια να δούμε, έχει ξανακάνει την εμφάνισή του στους δρόμους της πόλης, μαζί με ακριβά αυτοκίνητα. Είχα χρόνια να βγω μεσημέρι Κυριακής και πριν από λίγες εβδομάδες που το έκανα, μετάνιωσα την ώρα και τη στιγμή: και οι δρόμοι και όλα τα εστιατόρια ήταν γεμάτα. Το ίδιο γίνεται και τις Παρασκευές και τα Σάββατα –και μεσημέρι και βράδυ!

Εδώ και κάποιους μήνες, έχει αρχίσει να βγαίνει το χρήμα απ’ τα ντουλάπια, τα στρώματα, τα μπαούλα ή όπου αλλού είναι κρυμμένο. Δεν ξέρω ποιος το έχει, πού το βρήκε, πώς το συντηρεί. Ενώ, στα πρώτα χρόνια της κρίσης, όλοι απέφευγαν να δείχνουν ότι δεν έχουν οικονομικό πρόβλημα, ξαφνικά έχει εμφανιστεί ένας κόσμος που φωνάζει «Έχω λεφτά!».

Δεν ανήκω σε αυτήν την κατηγορία, ούτε οι άνθρωποι που συναναστρέφομαι. Αντίθετα, τα βγάζουμε πέρα με δυσκολία εδώ και πάρα χρόνια. Πολλές φορές δεν έχουμε να συζητήσουμε κάτι άλλο πέρα από τα ζόρια μας: τι πρέπει να πληρώσουμε, ποιος μας χρωστάει, πότε περιμένουμε να εισπράξουμε, τι πιθανότητες υπάρχουν να χτυπήσουμε σύντομα μια καινούρια δουλειά. Σχέδια για ταξίδια, ψώνια, εκδρομές, τριήμερα και αργίες; Ούτε κατά διάνοια. Εδώ δεν ξέρουμε τι μας ξημερώνει, έρχονται κάτι μέρες που πρέπει να διαλέξουμε αν θα πληρώσουμε τη ΔΕΗ ή τον ΟΤΕ, είναι για να σκεφτόμαστε αποδράσεις και τριήμερα;

Να πω ότι δε ζηλεύω αυτούς που είναι τόσο άνετοι τέτοια εποχή, θα πω ψέματα. Να πω ότι τους ζηλεύω, πάλι θα πω ψέματα. Η επίδειξη μου τη δίνει στα νεύρα, πάντα μου την έδινε, πόσο μάλλον τέτοιες εποχές. Η ψαλίδα, πάντως, έχει ανοίξει και, πλέον, είναι τραγικά έντονες οι διαφορές.

Υπάρχουν πολλές εικασίες και απόπειρες να εξηγηθεί η ύπαρξη του χρήματος που κυκλοφορεί. Παραοικονομία που εξαργυρώνεται στο Τσιραγάν Παλάς, συντάξεις γονέων που γίνονται Βιβλίες Χώρες σε trendy wine bar, αδήλωτα ενοίκια που μετατρέπονται σε Hermes και Gucci.

Πριν από λίγο καιρό, σε συζήτηση, έμαθα για την περίπτωση κάποιου εισοδηματία (από πατρική περιουσία) ο οποίος μέσα σε έναν χρόνο ξόδεψε ψωνίζοντας ηλεκτρονικά από καταστήματα του εξωτερικού το τριπλάσιο του ετήσιου εισοδήματός μου αποκλειστικά σε είδη ποδηλάτου.

Γεροί να είναι οι άνθρωποι να χαίρονται τα λεφτά τους. Καλό είναι να κυκλοφορεί το χρήμα. Αλλά σκέφτομαι πόσο πιο χρήσιμο θα ήταν, αντί να ξοδεύεται το χρήμα απ’ όσους το έχουν εύκαιρο και εύκολο, αντί τόσης υπερκατανάλωσης να γινόταν και καμιά μικρή επιχείρηση, να δινόταν δουλειά σε έναν-δυο άλλους ανθρώπους.
Αλλά και πολύ θα ήθελα να ήξερα πόσα εισοδήματα δηλώνουν και πόσο φόρο πληρώνουν.
Χριστίνα Ταχιάου