Πάμπλουτος... χωρίς σπίτι

Μπορεί το κορυφαίο συνέδριο που διοργανώθηκε την Τετάρτη στο Παρίσι για την ανεργία να μην έδωσε λύσεις στο πρόβλημα της απασχόλησης...

Μπορεί το κορυφαίο συνέδριο που διοργανώθηκε την Τετάρτη στο Παρίσι για την ανεργία να μην έδωσε λύσεις στο πρόβλημα της απασχόλησης που ρημάζει τον ευρωπαϊκό Νότο, επιβεβαίωσε ωστόσο την θέση του διοργανωτή και χρηματοδότη του Νίκολας Μπεργκρούεν στην διεθνή σκηνή των ισχυρών.

Ο 52χρονος εκκεντρικός Γερμανός επιχειρηματίας, γνωστός και ως «ο άστεγος δισεκατομμυριούχος», λόγω της επιλογής του να μην διατηρεί πουθενά στον κόσμο κατοικία και να διαμένει μόνος σε ξενοδοχεία (πολλά από τα οποία του ανήκουν), αφού έλυσε το βιοποριστικό του, έχει επιλέξει ως κεντρικό ενδιαφέρον του την παγκόσμια διακυβέρνηση και την αντιμετώπιση της φτώχειας και των ανισοτήτων.

Οι επικριτές του λένε ωστόσο ότι διασκεδάζει απλώς να συγκεντρώνει γύρω του κορυφαίες προσωπικότητες, αρχηγούς κρατών, νομπελίστες, διάσημους δημοσιογράφους και στελέχη επιχειρήσεων οι οποίοι διαγκωνίζονται για μια πρόσκλησή του. Πρόσφατα άλλωστε δεν δίστασε να απολύσει μερικές εκατοντάδες υπαλλήλους του από την αλυσίδα Karstadt, στην Γερμανία. Η δική του εκδοχή είναι διαφορετική: Γεννήθηκε στο Παρίσι από πατέρα Γερμανό Εβραίο και μητέρα αυστριακής και αλβανικής καταγωγής, σπούδασε σε κολέγιο της Ελβετίας - από όπου φήμες τον θέλουν να έχει αποβληθεί - και περνά τον περισσότερο χρόνο του στην Καλιφόρνια. Όλα αυτά δημιουργούν εκ των πραγμάτων μια διεθνιστική κουλτούρα που του επιτρέπει να διατηρεί τις ευαισθησίες του για τους μη προνομιούχους.

Η εταιρεία που τον έκανε πλούσιο είναι η «Berggruen Holdings», αλλά εκείνο που τον κάνει περιζήτητο είναι το «Ινστιτούτο Berggruen», το οποίο διοργανώνει εκδηλώσεις και εκπονεί έρευνες για τις εναλλακτικές λύσεις που μπορούν να δοθούν στα σύγχρονα προβλήματα. Μεταξύ των ιδρυτών του θινκ τανκ «Συμβούλιο για το Μέλλον της Ευρώπης» εμφανίζονται οι Γκέρχαρντ Σρέντερ, Τόνι Μπλερ, Ζακ Ντελόρ, Φελίπε Γκονζάλες, Τζόζεφ Στλιγκλιτς και Μαξ Φον Μπίσμαρκ. Είναι προφανές ότι ο προσανατολισμός του ίδιου του Μπεργκρούεν είναι σαφώς κεντροαριστερός, ενώ οι λύσεις που ο ίδιος θεωρεί ότι πρέπει να δοθούν προέρχονται από την ίδια ιδεολογική πλατφόρμα.

Στο συνέδριο που διοργάνωσε την περασμένη Τρίτη στο Παρίσι και στο οποίο συμμετείχαν από τον Φρανσουά Ολάντ και τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε μέχρι τον Μαριάνο Ραχόι, τον Μάρτιν Σουλτς και τον Μάριο Μόντι, μοναδική ελληνική παρουσία ήταν του Γιώργου Παπανδρέου. Ο πρώην πρωθυπουργός, στο προηγούμενο συνέδριο του Ινστιτούτου τον Οκτώβριο του 2012 στο Βερολίνο, είχε υποβάλει πρόταση διεύρυνσης του προγράμματος Erasmus και πέραν των φοιτητών, την οποία ο Νίκολας Μπεργκρούεν έθεσε με την σειρά του υπ’ όψιν της Γερμανίδας υπουργού Εργασίας Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν και του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Η παρουσία πάντως του Γιώργου Παπανδρέου, ο οποίος διατηρεί εδώ και χρόνια φιλική σχέση με τον Γερμανό επενδυτή, ίσως απαντά και σε όσους απόρησαν γιατί απουσίαζε η ελληνική κυβέρνηση από μια συζήτηση για την ανεργία στην Ευρώπη.

Λύσεις ή... μπαλώματα;

Το Βερολίνο έχει κάθε λόγο να διαφημίζει τις πρωτοβουλίες του για την διάσωση του ευρώ, των νέων, της Ευρώπης, του πλανήτη, ως απόδειξη τόσο του ηγετικού ρόλου του στην Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και της ευαισθησίας του για τους μη προνομιούχους εταίρους του.

Το γεγονός ότι τον Σεπτέμβριο διεξάγονται εκλογές τα αλλάζει όπως φαίνεται όλα στην διάθεση της γερμανικής κυβέρνησης. Ακόμη και η ατζέντα του «σκληρού» Σόιμπλε στρέφεται προς το κοινωνικότερο, το φιλικότερο και το ελαστικότερο όσο πλησιάζουν οι εκλογές, στις οποίες οι Χριστιανοδημοκράτες προσπαθούν να αποφύγουν πάση θυσία την συγκατοίκηση με τους Σοσιαλδημοκράτες. Ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς περιέγραψε το σχέδιο του Βερολίνου ως «μπάλωμα» που δεν είναι ικανό να δώσει λύση στο πραγματικό πρόβλημα της απασχόλησης. «Όταν σε μια περιοχή περισσότεροι από τους μισούς νέους είναι άνεργοι, δεν προσφέρεις τίποτα με το να φέρεις κάποιους από αυτούς για λίγο καιρό ως μαθητευόμενους στην Γερμανία», δήλωσε χαρακτηριστικά. Η Άνγκελα Μέρκελ όμως από την αρχή της κρίσης απέρριπτε επίμονα τις εισηγήσεις για ευρωπαϊκή δράση κατά της ανεργίας, υποστηρίζοντας ότι δεν χρειάζονται ευρωπαϊκές, αλλά εθνικές πολιτικές για αυτά τα θέματα.

Ακόμη πάντως και το σχέδιο του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε για την ενίσχυση μικρομεσαίων επιχειρήσεων στις χώρες του Νότου με δάνεια εγγυημένα από το γερμανικό δημόσιο ελέγχεται ως επιπόλαιο και ανεφάρμοστο. Στόχος του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών είναι το σχέδιο να εφαρμοστεί δοκιμαστικά στην Ισπανία, όπου υπάρχει αντίστοιχο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα με την γερμανική κρατική επενδυτική τράπεζα KfW και κατόπιν να επεκταθεί και σε άλλες υπερχρεωμένες χώρες της Ευρωζώνης. Η Ελλάδα ωστόσο δεν διαθέτει τέτοιο μηχανισμό, παρότι το υπόσχεται στο Βερολίνο από την αρχή ήδη της κρίσης.

Αυτή ήταν και η αφορμή της ανταλλαγής «γαλλικών» μεταξύ του Γερμανού υπουργού Οικονομίας Φίλιπ Ρέσλερ και του τότε υπουργού Ανάπτυξης Μιχάλη Χρυσοχοϊδη. Οι υπουργοί από τότε άλλαξαν, αλλά η Αθήνα δεν έχει καταφέρει να δημιουργήσει ένα ταμείο το οποίο θα εξασφαλίζει με συμφέροντες όρους ρευστότητα για τους μικρομεσαίους επιχειρηματίες. Σύμφωνα δε με πληροφορίες ο κ. Ρέσλερ παραμένει ιδιαίτερα ενοχλημένος με την ελληνική κυβέρνηση, αλλά η προεκλογική περίοδος δεν επιτρέπει σε κανέναν να διαταράξει τον μήνα του μέλιτος Ελλάδας και Βερολίνου.