Πόσο πιθανό είναι ένα «κούρεμα» καταθέσεων στην Ελλάδα

Το ελληνικό δημόσιο, μέσω του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) έχει λάβει 50 δισ. ευρώ από την τρόικα για την ανακεφαλαιοπο...

Το ελληνικό δημόσιο, μέσω του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) έχει λάβει 50 δισ. ευρώ από την τρόικα για την ανακεφαλαιοποίηση του συστήματος.Για να υπάρξει «κούρεμα» των καταθέσεων θα πρέπει να εξαντληθεί αυτό το πακέτο και να προκύψουν νέες ζημιές που δε θα μπορούν να καλυφθούν από άλλες πηγές, πχ την πώληση περιουσιακών στοιχείων των τραπεζών ή το «κούρεμα» ομολογιούχων.

Με βάση τις προβλέψεις της Τράπεζας της Ελλάδος, μετά το πέρας της ανακεφαλαιοποίησης σε αυτή τη φάση, θα υπάρχει κεφαλαιακό απόθεμα της τάξης των 5 δισ. ευρώ για μελλοντικές διασώσεις.

Οι κεφαλαιακές ανάγκες για το σύνολο των ελληνικών εμπορικών τραπεζών εκτιμήθηκαν το Μάιο του 2012 σε 40,5 δισ. ευρώ, ποσό που είναι ικανό να καλύψει κάθε ανάγκη που μπορεί να προκύψει έως και το τέλος του 2014, με βάση τα χειρότερα σενάρια που χρησιμοποήσε η Τράπεζα της Ελλάδος στις ασκήσεις αντοχής που «έτρεξε»..

Το ποσό αυτό είναι αρκετό για την ανακεφαλαιοποίηση όλων των τραπεζών, ακόμη και στην περίπτωση που κανένας ιδιώτης μέτοχος δεν εισφέρει ούτε ένα ευρώ στις αυξήσεις κεφαλαίου στην τρέχουσα φάση, και όλο το σύστημα περάσει στα χέρια του ΤΧΣ.

Από εκεί και πέρα, τα υπόλοιπα 9,5 δισ. ευρώ αφορούν στα εξής:

- 1,4 δισ. ευρώ για την ανακεφαλαιοποίηση τραπεζών που έχουν ήδη ολοκληρωθεί, δηλαδή:

- 3,1 δισ. ευρώ έχουν υπολογιστεί για πιθανές μελλοντικές διασώσεις, στο βαθμό που θα υπερβαίνει τις εκτιμηθείσες κεφαλαιακές ανάγκες για τις “μη συστημικές” εμπορικές τράπεζες, καθώς και το κόστος αναδιάρθρωσης των συνεταιριστικών τραπεζών, εφόσον αυτή χρειαστεί.

- 524 εκατ. ευρώ δόθηκαν για την εξαγορά από την Τράπεζα Πειραιώς των υποκαταστημάτων των τριών κυπριακών τραπεζών μετά τις εξελίξεις στη Μεγαλόνησο.

Αυτό σημαίνει ότι ακόμη και αν εξαντληθούν όλα τα παραπάνω κεφάλαια, το ΤΧΣ θα έχει στη διάθεσή του ένα ποσό τουλάχιστον 4,50 δισ. ευρώ για την κάλυψη μελλοντικών ζημιών.

Εάν οι αυξήσεις κεφαλαίου της Τράπεζας Πειραιώς και της Alpha Bank είναι επιτυχημένες, δηλαδή συγκεντρωθεί το 10% των αναγκών τους, τότε το ποσό αυτό θα αυξηθεί πάνω από τα 5,50 δισ. ευρώ.

Έτσι, για να υπάρχει «κούρεμα» καταθέσεων θα πρέπει να συμβούν σωρευτικά τα εξής:

- Οι τράπεζες να συνεχίσουν να γράφουν ζημιές, χάνοντας μεγάλο μέρος των κεφαλαίων που τους έχει ήδη δώσει το ΤΧΣ – Υπολογίζεται ότι οι τέσσερις μεγάλες τράπεζες θα έχουν «μαξιλάρι» ασφαλείας άνω των 4,50 δισ. ευρώ πάνω από το ελάχιστο όριο κεφαλαιακής επάρκειας

- Να «κουρευτούν» όλοι οι υπόλοιποι πιστωτές των τραπεζών, πχ. οι κάτοχοι υβριδικών τίτλων ή άλλων ομολόγων, η ονομαστική αξία των οποίων υπολογίζεται σε 2 δισ. ευρώ.

- Να εξαντληθεί η δυνατότητα ρευστοποίησης περιουσιακών στοιχείων των τραπεζών

- Να εξαντληθεί και το κεφαλαιακό απόθεμα των 4,5 – 5,5 δισ. ευρώ της Τράπεζας της Ελλάδος από το πακέτο των 50 δισ. ευρώ.

Αν όλα τα παραπάνω συμβούν, τότε είναι πιθανό οι αρχές να επιβάλουν στους καταθέτες να συνεισφέρουν για την αναδιάρθρωση του συστήματος, στην περίπτωση που οι τραπεζικοί όμιλοι συνεχίσουν να «γράφουν» ζημιές.

Μπορεί το σενάριο αυτό να μην φαντάζει τόσο πιθανό, ωστόσο δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι τα γεγονότα δεν εξελίσσονται γραμμικά, όπως απέδειξε μέχρι σήμερα η κρίση χρέους της ευρωζώνης. Ωστόσο, είναι σαφές ότι απέχουμε αρκετό δρόμο μέχρι να δούμε «κούρεμα» καταθέσεων στην Ελλάδα.

Οι ανασφάλιστες καταθέσεις

Στα 33 δισ. ευρώ ανέρχονται με βάση τα πιο πρόσφατα στοιχεία του Ταμείου Εγγύησης Καταθέσεων και Επενδύσεων (ΤΕΚΕ) τα υπόλοιπα των καταθέσεων που δεν προστατεύονται βάση της νομοθεσίας.

Σύμφωνα με τον ετήσιο απολογισμό του ΤΕΚΕ για το 2012, σε σύνολο 132 δισ. ευρώ που βρίσκονται υπό την «προστασία» του, τα 99 δισ. ευρώ είναι ασφαλισμένα και οι κάτοχοί τους δικαιούνται πλήρη αποζημίωση, ενώ 33 δισ. ευρώ είναι ανασφάλιστα.

Τα παραπάνω στοιχεία υπολογίστηκαν με βάση τα στοιχεία που γνωστοποίησαν οι τράπεζες στις 30/6/2012 και λαμβάνοντας υπόψιν τον κανονισμό λειτουργίας του Ταμείου, που προβλέπει ότι όλες οι καταθέσεις έως 100.000 ευρώ ανά καταθέτη ανά πιστωτικό ίδρυμα είναι εγγυημένες.

Σύμφωνα με την ίδια βάση δεδομένων, την υπό εξέταση περίοδο το 93% των φυσικών προσώπων - καταθετών των ελληνικών τραπεζών διέθεταν καταθέσεις συνολικού ύψους έως 10.000 ευρώ.

Καταθέσεις μεγαλύτερες των 100.000 ευρώ είχε μόλις το 0,4% των πελατών των τραπεζών, που σημαίνει ότι μόνο ένα πολύ μικρό ποσοστό δεν καλύπτεται από το ανώτατο όριο αποζημίωσης που παρέχει ο νόμος.

Τα τελευταία χρόνια, υπάρχει σημαντική άνοδο του ποσοστού των εγγυημένων καταθέσεων.Αυτό είναι αποτέλεσμα από τη μία πλευρά της αύξησης από το 2008 του ορίου προστασίας από τις 20.000 στις 100.000 ευρώ και από την άλλη στις πρακτικές των καταθετών, οι οποίοι τηρούν σε περισσότερες της μίας τράπεζες τις αποταμιεύσεις τους και χρησιμοποιούν έναν ή περισσότερους συνδικαιούχους.

Ειδικότερα, οι εγγυημένες καταθέσεις εκτιμάται ότι ανέρχονταν στο 30% των καλυπτομένων καταθέσεων μέχρι το 2007 με όριο κάλυψης τα 20.000 ευρώ, μετά την αύξηση του ορίου στα 100.000 ευρώ από το 2008 το ποσοστό αυτό ανήλθε στο 60%, το 2011 στο 70% και το 2012 στο 75% .

Μπορεί οι καταθέσεις να είναι προστατευμένες μέχρι τις 100.000 ευρώ, στην πράξη μέχρι σήμερα και στις 7 εμπορικές τράπεζες που εξυγιάνθηκαν και τέθηκαν σε εκκαθάριση, διεσώθησαν όλες οι αποταμιεύσεις, ανασφάλιστες και μη.

Το πρόγραμμα ανακεφαλαιοποίησης της ελληνικής τραπεζικής αγοράς είναι σχεδιασμένο με τέτοιο τρόπο, ώστε να μην χαθεί ούτε ένα ευρώ αποταμιεύσεων, όπως έχει επισημάνει κατ΄ επανάληψη ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιώργος Προβόπουλος.

Οι αρχές εκτιμούν ότι το κόστος για το σύστημα από τη μη διάσωση των ανασφάλιστων καταθέσεων θα είναι μεγαλύτερο από την επιβάρυνση που προκαλεί η διασφάλιση εξ΄ αρχής του συνόλου των αποταμιεύσεων, λόγω του κινδύνου πρόκλησης πανικού στους πελάτες των τραπεζών.

 banksnews.gr