Οι ταλιμπάν της Ευρώπης ονειρεύονται το ευρώ...

Ρίγα, η πρωτεύουσα της Λετονίας: φτώχεια και προβλήματα για τους πολλούς, αλλά και ισχυρές δόσεις ευρω-αισιοδοξίας. Μέσα σε πέντε ...

Ρίγα, η πρωτεύουσα της Λετονίας: φτώχεια και προβλήματα για τους πολλούς,

αλλά και ισχυρές δόσεις ευρω-αισιοδοξίας.

Μέσα σε πέντε χρόνια η μικρή χώρα γνώρισε διαδοχικά την άνθηση, την κατάρρευση και πάλι την άνθηση.

Tην ώρα που η κρίση μαίνεται στην ευρωζώνη και πληθαίνουν εκείνοι που μιλούν για συρρίκνωση ή και διάλυσή της, υπάρχει μία και μοναδική χώρα της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ) που χτυπάει αισιόδοξα την πόρτα των Βρυξελλών ζητώντας «να μπει στο ευρώ»: η Λετονία. Μια χώρα 2,2 εκατομμυρίων κατοίκων που μέσα σε μόλις πέντε χρόνια γνώρισε διαδοχικά την άνθηση, την κατάρρευση και πάλι την άνθηση. Οι λετονοί πολιτικοί ηγέτες, φανατικοί της Ευρώπης, «ταλιμπάν» της ΕΕ, ονειρεύονται το ευρώ. Αφότου εφάρμοσε απαρέγκλιτα το πιο σκληρό πρόγραμμα λιτότητας στην Ευρώπη, μετά τη διάσωσή της ύψους 7,5 δισ. ευρώ από το ΔΝΤ, η δεξιά κυβέρνηση του πρωθυπουργού Βάλντις Ντομπρόβσκις επιμένει ότι «η ευρωζώνη δεν είναι πλοίο που βυθίζεται» και γυρνάει αποφασιστικά την πλάτη στο σοβιετικό παρελθόν της χώρας.

«Συνεχίζουμε να βλέπουμε περισσότερα θετικά από αρνητικά στην ένταξή μας στην ευρωζώνη» εμμένει ο πρωθυπουργός Ντομπρόβσκις, μιλώντας προς το «Βήμα», καθώς στις αρχές του 2013 θα ζητήσει από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αξιολογήσουν το κατά πόσον η Ρίγα πληροί τα κριτήρια ώστε από το 2014 να υιοθετήσει το ευρώ.

Οσον αφορά τα βασικά κριτήρια που αφορούν το εθνικό χρέος και τα ελλείμματα στον προϋπολογισμό, η Λετονία τα καταφέρνει καλύτερα από πολλές άλλες χώρες της ευρωζώνης – τη Γαλλία, την Ολλανδία, την Ισπανία, την Ιταλία και σίγουρα όσες κατέφυγαν στο ΔΝΤ. «Η δημοσιονομική μεταρρύθμιση της τάξης του 17% του ΑΕΠ που πετύχαμε ήταν τεράστια ανεξαρτήτως συγκρίσεως – πολύ περισσότερο απ’ ό,τι έχει κάνει η Ελλάδα μέχρι στιγμής. Ενώ έχουμε τη μεγαλύτερη ανάπτυξη στην ευρωζώνη (περίπου 5,5% για το 2011)» επισημαίνει ο Ντομπρόβσκις.

Δεν ήταν όμως πάντα έτσι. Αυτό που εξελίχθηκε σε ευρωπαϊκή κρίση χτύπησε πρώτη τη Ρίγα το 2008-2009, οδηγώντας τη κι εκείνη στα σκαλιά του ΔΝΤ εξαιτίας της κατάρρευσης μιας από τις μεγαλύτερες φούσκες στεγαστικών δανείων στον κόσμο. Οι συνέπειες ήταν δραματικές: το ΑΕΠ κατάρρευσε κατά 25%, η ανεργία τετραπλασιάστηκε στο 22%, οι μισθοί μειώθηκαν κατά 20%, η αξία των ακινήτων έπεσε ως 70%, ενώ τα επίπεδα της φτώχειας εκτινάχθηκαν στα ύψη.

Εκεί όπου άλλες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις έπεσαν εξαιτίας των σκληρών περικοπών που επέβαλαν, ο υπέρμαχος πρωθυπουργός της «χειρουργικής» αυστηρότητας που εφαρμόζεται τάχιστα και χωρίς έλεος επέβαλε τα πιο επώδυνα μέτρα λιτότητας και… επανεκλέχθηκε πανηγυρικά.

Οπως εξηγεί μιλώντας στο «Βήμα» ο λετονός πολιτικός αναλυτής Ζάνις Μπερζίνς, οι λόγοι ήταν καθαρά ιδεολογικοί. «Το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης (με το ασυνήθιστο όνομα Κέντρο Αρμονίας) απέτυχε όχι τόσο λόγω της οικονομικής του πολιτικής, αλλά διότι θεωρήθηκε διεφθαρμένο, είναι ρωσόφωνο και στηρίζεται από τον ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν. Στη Λετονία η οικονομική πολιτική αποτελεί εθνικό ζήτημα. Οι Λετονοί είναι ένθερμοι Νεοφιλελεύθεροι, επειδή αυτό είναι το αντίθετο του Σοσιαλισμού και του Κομμουνισμού. Η υιοθέτηση του ευρώ θεωρείται ότι θα ενισχύσει την ευθυγράμμιση της χώρας με την ΕΕ, σπάζοντας έτσι τους δεσμούς με το σοβιετικό παρελθόν και τη ρωσική επιρροή» εξηγεί ο Μπερζίνς.

Ο Ντομπρόβσκις αρνήθηκε πεισματικά να προχωρήσει σε εσωτερική υποτίμηση μετά την κρίση. Παρά τα συνεχιζόμενα υψηλά ποσοστά ανεργίας (11,25 επισήμως) και το χαμηλό βιοτικό επίπεδο, «μειώσαμε τη γραφειοκρατία και καταφέραμε να ανέβουμε δέκα θέσεις, φτάνοντας στην 21η θέση του παγκόσμιου δείκτη ευκολίας του επιχειρείν. Αυξήσαμε κατά 10% τη βιομηχανική παραγωγή και κατά 30% τις εξαγωγές. Από το 2013 σκοπεύουμε να αυξήσουμε τους μισθούς και σε ορισμένες κατηγορίες εργαζομένων του δημόσιου τομέα (αστυνομικούς, πυροσβέστες, δικαστικούς κτλ.) και να μειώσουμε τον προσωπικό φόρο εισοδήματος από 25% σε 20%» λέει ο πρωθυπουργός. Αποτέλεσμα; Φτώχεια μεν, αλλά…

Μιλά αποκλειστικά στο «Βήμα» ο Λετονός πρωθυπουργός
«Εδώ ο κόσμος δέχεται τη λιτότητα»
Ο πρωθυπουργός της Λετονίας, ο ηλικίας 41 ετών Βαλντίς Ντομπρόβσκις, μίλησε στο «Βήμα» τηλεφωνικώς από τη Ρίγα και εξήγησε γιατί, κατά τη γνώμη του, οι Λετονοί οδεύουν αδιαμαρτύρητα στην ανηφόρα που οδηγεί σε πιθανή ένταξη της χώρας τους στην ευρωζώνη.

Η κυβέρνησή σας επέβαλε σκληρή λιτότητα και όµως επιβραβεύτηκε µε την επανεκλογή της. Πώς το ερµηνεύετε;

«Αρχικά εξαιτίας της επιτυχημένης μας στρατηγικής. Η κυβέρνησή μου ανέβηκε στην εξουσία το 2009, με την οικονομία σε ελεύθερη πτώση και το ΔΝΤ παρόν. Ηταν ξεκάθαρο για τον λαό ότι εμείς δεν ευθυνόμασταν για την κρίση. Στις εκλογές του 2010 η οικονομία είχε ήδη αρχίσει να ανακάμπτει. Ο κόσμος κατάλαβε ότι έπρεπε να γίνουν αλλαγές, εμείς επιδιώξαμε κοινωνικό διάλογο. Ημασταν σε επαφή με τα εργατικά σωματεία, αλλά και με τα εμπορικά επιμελητήρια και τα συμπεριλάβαμε στη λήψη αποφάσεων. Ετσι, ενώ δεν ήταν ευχαριστημένοι με τις περικοπές, δεν προέτρεψαν τον κόσμο να κατέβει στους δρόμους. Επίσης, ενώ πραγματοποιήσαμε περικοπές, ενισχύσαμε το κοινωνικό δίκτυο ασφαλείας: προστατέψαμε τις χαμηλές συντάξεις, αυξήσαμε τη διάρκεια και το ποσό του επιδόματος ανεργίας και δημιουργήσαμε ένα τεράστιο πρόγραμμα προσωρινών θέσεων εργασίας».

Και όμως, δημοσκόπηση του Αυγούστου έδειξε ότι το 59% των Λετονών τάσσονται εναντίον της ένταξης στο ευρώ, ενώ υπέρ είναι μόλις το 35%.

«Είναι λογικό να παρασύρεται η κοινή γνώμη και να τείνει προς τον αρνητισμό όταν το μόνο που ακούει είναι “κρίση, κρίση και πάλι κρίση”. Είναι καθήκον μας όμως να τους εξηγήσουμε την κατάσταση. Εμείς δεν πιστεύουμε ότι η κρίση είναι νομισματική, αλλά πιστωτικο-οικονομική σε ορισμένες χώρες που ήδη έχουν το ευρώ. Εξάλλου το εθνικό μας νόμισμα, το λατ, είναι συνδεδεμένο με το ευρώ από το 2005 και ό,τι συμβαίνει στο ευρώ συμβαίνει και στο λατ. Δεν υπάρχουν πραγματικοί λόγοι να κρατάμε αποστάσεις από την ευρωζώνη».

«Μπράβο» από Λαγκάρντ
«Η Λετονία αποφάσισε να βάλει το μαχαίρι στο κόκαλο. Αντί να υποφέρει για χρόνια, έκανε μια σκληρή και γρήγορη προσπάθεια. Τα επιτεύγματά της είναι εκπληκτικά εντυπωσιακά» δήλωσε για την πρόοδο της Λετονίας σε σχέση με τους όρους του ΔΝΤ η επικεφαλής του Κριστίν Λαγκάρντ.

«Το ΔΝΤ λέει ότι πρέπει να μειώσουμε το έλλειμμα του προϋπολογισμού στο 2,5% του ΑΕΠ, εφέτος όμως αναμένουμε να μειωθεί στο 1,9% και του χρόνου αντί για 1,9% στο 1,4%. Ηδη αυτόν τον μήνα πιάσαμε τα κριτήρια του Μάαστριχ» δήλωσε ο Ντομπρόβσκις.

Ορισμένοι αναλυτές εκτιμούν ότι αν η Λετονία μπει στο ευρώ θα αυξήσει το πραγματικό ΑΕΠ της κατά 7,4%, ενώ οι επενδύσεις θα αυξηθούν κατά 15,9% και οι εξαγωγές κατά 5%.