Πεδίο αντιπαράθεσης και κλιμάκωσης η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ

Σε πεδίο αντιπαράθεσης και άσκησης πιέσεων προς τη συριακή και την ιρανική ηγεσία εξελίσσεται, περισσότερο από ποτέ άλλοτε, η ετήσ...

Σε πεδίο αντιπαράθεσης και άσκησης πιέσεων προς τη συριακή και την ιρανική ηγεσία εξελίσσεται, περισσότερο από ποτέ άλλοτε, η ετήσια σύνοδος της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, όπως άλλωστε αναμενόταν.
Οι αιματηρές εξελίξεις στη Συρία καθώς και το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα θίγονται ολοένα και συχνότερα εντός ενός κοινού πλαισίου, αποδεικνύοντας αυτό που ήταν εξαρχής ξεκάθαρο: ότι η Συρία αντιμετωπίζεται ως «μαλακό υπογάστριο» του Ιράν και ότι η όποια εξέλιξη στην πρώτη είναι καθοριστικής σημασίας για την περικύκλωση του δεύτερου, το οποίο βρίσκεται στο επίκεντρο των ενδο-ιμπεριαλιστικών διαγκωνισμών για τη διασφάλιση μεγαλύτερου ελέγχου στην πολύτιμη, ενεργειακά και γεωστρατηγικά, περιοχή της ευρύτερης Μέσης Ανατολής.
Η μεγαλύτερη στήριξη και ο εξοπλισμός των αντικαθεστωτικών, για να διευρυνθεί η εσωτερική σύγκρουση, δείχνουν ότι η επέμβαση είναι σε εξέλιξη.

Το «εναρκτήριο λάκτισμα» των πιέσεων έγινε από τον Αμερικανό Πρόεδρο, ο οποίος, παίρνοντας το λόγο από τους πρώτους, έθεσε ξεκάθαρα ζήτημα ηγεσίας για τη Συρία, απειλώντας με νέες κυρώσεις τη Δαμασκό αν δεν τερματίσει τη βία. Την αναγκαιότητα αποχώρησης του Ασαντ από τη συριακή ηγεσία έθεσε ανοιχτά και ο Αιγύπτιος Πρόεδρος, Μούρσι, στην παρθενική του εμφάνιση στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, ξεκαθαρίζοντας, όμως, ότι τάσσεται ενάντια στην οποιαδήποτε προοπτική ξένης στρατιωτικής επέμβασης στη Συρία.
Εκ νέου επί τάπητος οι «ζώνες απαγόρευσης πτήσεων» ή «ζώνες ασφαλείας»
Ανάλογες τοποθετήσεις έγιναν, για άλλη μια φορά, και από τον Βρετανό πρωθυπουργό, Κάμερον, όσο και από τον Γάλλο Πρόεδρο, Ολάντ, με τον δεύτερο να φέρνει από κοινού με τον εμίρη του Κατάρ στο προσκήνιο το ενδεχόμενο δημιουργίας «ζωνών ασφαλείας» ή «ζωνών απαγόρευσης πτήσεων» μια προοπτική που προϋποθέτει, ουσιαστικά, ανοιχτή στρατιωτική επέμβαση στο συριακό έδαφος.
Επίσης, είναι μάλλον προφανές ότι χωρίς ομοφωνία στο Συμβούλιο Ασφαλείας – κάτι που δεν μοιάζει πιθανό προς το παρόν αφού Ρωσία και Κίνα είναι αποφασισμένες να μην υπαναχωρήσουν από τη διασφάλιση των συμφερόντων τους όπως έκαναν στην περίπτωση της Λιβύης – η οποιαδήποτε απόπειρα ανάπτυξης ξένων στρατευμάτων στη Συρία με οποιοδήποτε πρόσχημα ή τρόπο, θα πυροδοτήσει μια γενικευμένη πολύ πιο σκληρή σύγκρουση με παγκόσμιες συνέπειες.
Ο Ολάντ, όμως, προχώρησε κι ένα βήμα περαιτέρω. «Πέταξε το μπαλάκι» στον ΟΗΕ, καλώντας τον ν’ αναλάβει τη φύλαξη των «ζωνών ασφαλείας», κάτι που και πάλι, ουσιαστικά, σημαίνει ανάπτυξη ξένων στρατευμάτων στο συριακό έδαφος, μόνο που αυτή τη φορά θα είναι κυανόκρανοι. Απόφαση, που, επίσης, προϋποθέτει ομοφωνία του Συμβουλίου Ασφαλείας και έτσι ασκείται πίεση και σε Ρωσία – Κίνα.
Υποκρισία και λογική δύο μέτρων και δύο σταθμών

Αν κάτι, μάλιστα, αξίζει να σημειωθεί είναι ότι ο Γάλλος Πρόεδρος δήλωσε απροκάλυπτα ενώπιον της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ ότι η χώρα του, εδώ και καιρό, δίνει «μη στρατιωτική βοήθεια» στις περιοχές που ελέγχονται από τους αντικαθεστωτικούς στη Συρία, δηλαδή παραβιάζει κάθε έννοια εθνικής κυριαρχίας. Παρ’ όλα αυτά, δεν υπήρξε καμία σοβαρή αντίδραση, ούτε καν από τις δήθεν αντικειμενικές υπηρεσίες του ΟΗΕ, οι οποίες, όμως, σε διάφορες ευκαιρίες δε διστάζουν να υιοθετήσουν τις αντικαθεστωτικές καταγγελίες, όπως π.χ. έγινε με το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ που υιοθέτησε καταδικαστική απόφαση για τη συριακή ηγεσία καταγγέλλοντάς την για κατάφωρη παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Κι όλα αυτά την ίδια ώρα που άλλες υπηρεσίες και όργανα του ΟΗΕ, όπως η επιτροπή εμπειρογνωμόνων του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ή ο ίδιος ειδικός απεσταλμένος του Οργανισμού και του Αραβικού Συνδέσμου, Λακχντάρ Μπραχίμι, ή και ο ΓΓ του ΟΗΕ, Μπαν Kι μουν, έχουν καταγγείλει παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων «εκατέρωθεν». Επίσης, έχουν αναγνωρίσει την παρουσία ξένων μαχητών (μέχρι και 5.000) στο συριακό έδαφος, στους οποίους έχουν, ως ένα βαθμό, αποδώσει σημαντικό μέρος της ευθύνης για τη διαρκώς κλιμακούμενη κατάσταση.

Πιέζει και απειλεί, πάντα, το Ισραήλ
Παράλληλα με τα της Συρίας, επί τάπητος τέθηκε και το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα. Την αρχή και σε αυτό το θέμα έκανε ο Αμερικανός Πρόεδρος, ο οποίος, κατά πολλούς αναλυτές, θέλησε να βάλει, έστω και προσωρινώς, τελεία στις πιέσεις που δέχεται τόσο εντός ΗΠΑ όσο και από τον καλό «σύμμαχο» το Ισραήλ. Ο Ομπάμα κατέστησε σαφές ότι «οι ΗΠΑ κάνουν ό,τι πρέπει για να μην αποκτήσει το Ιράν πυρηνικό όπλο» και προειδοποίησε ότι η διπλωματία μπορεί να είναι η προτιμώμενη λύση, αλλά ο χρόνος της «δεν είναι απεριόριστος». Πιέσεις άσκησε και ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Βεστερβέλε, ζητώντας από την ιρανική ηγεσία άμεση και πλήρη συνεργασία με τη Διεθνή Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας.

Σε νέες απειλές, όπως αναμενόταν, προχώρησε ο Ισραηλινός πρωθυπουργός. Ο Μπένιαμιν Νετανιάχου, επικαλούμενος στοιχεία των ισραηλινών μυστικών υπηρεσιών, επανέλαβε τις γνωστές ισραηλινές αιτιάσεις ότι το Ιράν βρίσκεται κοντά στην απόκτηση πυρηνικού όπλου και ότι αυτό θα το έχει πετύχει μέχρι το καλοκαίρι του 2013. Ζήτησε να τεθούν «κόκκινες γραμμές και τελεσίγραφα» στο Ιράν, επιμένοντας ότι «είναι ο μοναδικός τρόπος για ν’ αποφευχθεί ένας πόλεμος» και ξεκαθαρίζοντας ότι το Ισραήλ θα κάνει ό,τι χρειάζεται ακόμη και μόνο του.
Αμεση υπήρξε η ιρανική απάντηση, τόσο διά της διπλωματικής οδού όσο και διά του διοικητή του παραστρατιωτικού σώματος των Φρουρών της Επανάστασης, που προειδοποίησαν ότι το Ιράν «θα απαντήσει κατάλληλα αν δεχτεί επίθεση». Μάλιστα, ο διοικητής Τζαφάρι, πριν από λίγες ημέρες, είχε εκτιμήσει ότι το πιθανότερο είναι να εξαπολύσει το Ισραήλ επίθεση στο Ιράν.

Καλλιεργείται κλίμα σύγκρουσης
Το πιθανότερο είναι ότι από την τρέχουσα σύνοδο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ δεν θα προκύψει καμία καταληκτική απόφαση ως προς τη Συρία ή το Ιράν. Επίσης, το πιθανότερο είναι ότι δεν θα υπάρξει καμία απόφαση ούτε στο επίπεδο του Συμβουλίου Ασφαλείας, ενώ δεν αναμένεται καμία σοβαρή εξέλιξη ούτε από την άτυπη συνάντηση της ομάδας των «Φίλων της Συρίας» – υποστηρικτές των αντικαθεστωτικών – που επρόκειτο να συνεδριάσει στο περιθώριο της συνόδου με κύριο στόχο την άσκηση νέων πιέσεων στην κατεύθυνση της ενότητας των συριακών αντικαθεστωτικών οργανώσεων, προοπτική που δεν μοιάζει να στέφεται με επιτυχία.
Στο ζήτημα του Ιράν αναμένονται νέες επαφές ανάμεσα στην ιρανική αντιπροσωπεία και στην ομάδα των «6» – οι χώρες μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας και η Γερμανία – ενώ στο θέμα της Συρίας, ο ειδικός απεσταλμένος Μπραχίμι ζήτησε «υπομονή και χρόνο».
Παρ’ όλα αυτά, ο τρόπος που τα ζητήματα τέθηκαν στη Γενική Συνέλευση προϊδεάζει για περαιτέρω κλιμάκωση και στα δύο «μέτωπα», που ουσιαστικά είναι συγκοινωνούντα δοχεία στο πλαίσιο των σχεδιασμών.