Το πολιτικό πρόβλημα του ευρώ...

Toυ Τάκη Μίχα Το πρόβλημα της ευρωζώνης είναι κυρίως πολιτικό. Και αυτό ακριβώς το στοιχείο δυσχεραίνει αφάνταστα οποιαδήποτε προοπτι...

Toυ Τάκη Μίχα

Το πρόβλημα της ευρωζώνης είναι κυρίως πολιτικό. Και αυτό ακριβώς το στοιχείο δυσχεραίνει αφάνταστα οποιαδήποτε προοπτική επίλυσής του.
Το κοινό νόμισμα όπως καθιερώθηκε με την Συμφωνία του Μάαστριχτ το 1992 θυμίζει ένα γιαπί από το οποίο απουσιάζουν οι κεντρικοί πυλώνες της κοινής δημοσιονομικής και τραπεζικής πολιτικής. Ο λόγος για τον οποίο απουσίαζαν αυτοί οι πυλώνες είναι επειδή ακριβώς οι πολιτικές ηγεσίες (και τα εκλογικά σώματα) διαφόρων χωρών δεν ήσαν έτοιμα τότε να δεχθούν τον περιορισμό της εθνική κυριαρχίας που θα συνεπάγετο η μεταφορά αρμοδιοτήτων στους προαναφερθέντες τομείς. Παρά λοιπόν τις βασικές ελλείψεις στην κατασκευή του νέου νομίσματος που όπως όλοι γνώριζαν θα δημιουργούσαν προβλήματα αργότερα ή νωρίτερα, οι πρωτεργάτες προχώρησαν στην δημιουργία της ευρωζώνης ελπίζοντας ότι το ίδιο το κοινό νόμισμα θα έπαιζε πρωτοποριακό ρόλο στην ολοκλήρωση της ενοποίησης της Ευρώπης.
H απουσία ενός πολιτικού κέντρου στις Βρυξέλλες που θα έπαιρνε τις καίριες αποφάσεις σε θέματα δημοσιονομικής και τραπεζικής πολιτικής κάνει χώρες όπως την Γερμανία την Φινλανδία την Ολλανδία κλπ να είναι πολύ επιφυλακτικές όσον αφορά τα προγράμματα διάσωσης διαφόρων χωρών που αντιμετωπίζουν προβλήματα και να ζητούν αυστηρούς όρους προτού συμφωνήσουν σε οποιαδήποτε μεταφορά πόρων. Φοβούνται με άλλα λόγια μην «πιασθούν κορόιδα» και καταλήξουν απλά να συντηρούν τις σπάταλες πελατειακές πρακτικές των κρατών της Νότιας Ευρώπης με προεξέχουσα φυσικά την Ελλάδα.
Από την πλευρά τους πάλι οι χώρες που αντιμετωπίζουν προβλήματα εξαγριώνονται με τους αυστηρούς όρους που επιβάλλουν στα προγράμματα διάσωσης οι δανειστές θεωρώντας ότι αυτή η «τσιγγουνιά» δεν συνάδει με την «αλληλεγγύη» που επικαλούνται οι θιασωτές της ευρωπαϊκής ενοποίησης.
Αν λοιπόν η ανάλυσή μας είναι σωστή, αν δηλαδή το πρόβλημα είναι κυρίως πολιτικό και αφορά την προθυμία παραχώρησης εθνικής κυριαρχίας στις Βρυξέλλες, τότε τα πράγματα σήμερα είναι πολύ χειρότερα από το 1992 που υπογράφηκε η συνθήκη του Μάαστριχτ. Σήμερα στις περισσότερες χώρες υπάρχει μεγάλη αντίθεση στην μεταφορά αρμοδιοτήτων στις Βρυξέλλες. Ακόμα και σε ένα κράτος όπως την Ελλάδα, που για τα επόμενα αρκετά χρόνια δεν θα έχει πρόσβαση στις αγορές αλλά του οποίου η επιβίωση θα εξαρτάται από τα προγράμματα διάσωσης, η συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού αντιτίθεται στην μεταφορά αρμοδιοτήτων σε ένα ευρωπαϊκό κέντρο. Όπως έδειξε μία πρόσφατη έρευνα του Pew Research Center το 75% των Ελλήνων αντιτίθεται στην μεταφορά οικονομικών αρμοδιοτήτων σε ένα οικονομικό υπερυπουργείο στις Βρυξέλλες. Με αυτά τα δεδομένα φυσικά το όραμα ότι το γιαπί του ευρώ θα γίνει μια ημέρα ένα πλήρες σπίτι φαντάζει τελείως εξωπραγματικό.
«Καθώς η ιδέα μιας ενωμένης Ευρώπης μεταβάλλεται σε ένα απόμακρο όνειρο» γράφει ο David Henry του Bloomberg «η πιο πιθανή έκβαση της κρίσης θα είναι ένα μικρότερο κλάμπ μελών που θα εμπιστεύονται αρκετά ο ένας τον άλλο και η επιστροφή σε ορισμένα εθνικά νομίσματα. Πρόκειται για μια πανάκριβη λύση όμως η αντίθετη λύση (.σ.σ δηλ η μεταφορά εθνικής κυριαρχίας) δεν έχει την υποστήριξη των λαών».