Στοιχήματα και ατυχήματα στις αγορές: το δελεαστικό outsider Ελλάδα...

Του Ηλία Καραβόλια * Πριν την κατάρρευση της Lehman Brothers, πολλοί διαχειριστές κεφαλαίων στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη, αγνοούσαν ότι « …αγό...

Του Ηλία Καραβόλια*

Πριν την κατάρρευση της Lehman Brothers, πολλοί διαχειριστές κεφαλαίων στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη, αγνοούσαν ότι «…αγόραζαν φθηνό εισιτήριο, για ένα δράμα που φαινόταν σχεδόν αναπόφευκτο…», όπως εύστοχα έγραψε ο Michael Lewis, στο βιβλίο του The Big Short. Γνωρίζουμε πλέον ότι πολλοί traders πόνταραν απροκάλυπτα σε “ασύμμετρα” στοιχήματα: πχ, ότι τα ομόλογα στεγαστικών δανείων που δόθηκαν στην Καλιφόρνια θα απέδιδαν χειρότερα από τα αντίστοιχα που είχαν δοθεί στο Τέξας, ή ότι τα επίσης ενυπόθηκα ομόλογα που εξέδιδαν JP Μorgan και Wells Fargo, θα απέδιδαν καλύτερα από αυτά που...
εξέδιδαν Goldman Sachs και Lehman Brothers…
Όποιοι, έστω και λίγο, έχουν μυηθεί στον “αληθινό κόσμο” (Manhattan, City of London) των συναλλαγών στα χρηματιστήρια πάσης φύσεως, ξέρουν ότι ένας μικρός αριθμός παιχτών που βάζουν μεγάλα στοιχήματα σε μικρής πιθανότητας ενδεχόμενα, κρύβει από πίσω του έναν ακόμη μικρότερο αριθμό παιχτών, για τους οποίους αυτά τα στοιχήματα γίνονται έμμονη ιδέα. Έτσι λοιπόν μια μερίδα παιχτών που αγνοούσε τι θα συμβεί από τις μεμονωμένες πράξεις τους στο χρηματοπιστωτικό σύστημα και στην ευρύτερη οικονομία, επένδυαν στην ουσία ενάντια σε αυτό το σύστημα, και φυσικά με υπερβολικά μεγάλα πλασματικά ποσά (μόχλευση) σε σύγκριση με τα πραγματικά κεφάλαια τους, νομίζοντας ότι είχαν φθηνά μέσα προστασίας (CDOs, CDS) από την μακρινή πιθανότητα καταστροφής.
Αυτό ακριβώς συμβαίνει και σήμερα στις αγορές των κρατικών ομολόγων της Ευρώπης: μέχρι τα τέλη του 2009, υπήρχε σκόπιμη προδιάθεση να υποτιμούν την πιθανότητα εντυπωσιακά αρνητικών δημοσιονομικών μεγεθών στα υπερχρεωμένα κράτη (οπότε και είχαμε χαμηλά spreadsκαι αποδόσεις). Με τα περίφημα CDS για την υπερχρεωμένη Ελλάδα, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία, ουσιαστικά έχουμε επανάληψη του φαινομένου των ενυπόθηκων ομολόγων (2007-2008) στις ΗΠΑ: όταν η τιμή του ομολόγου εξαρτάται από ένα επερχόμενο γεγονός που η ημερομηνία του είναι γνωστή (εκταμίευση δόσης, σύνοδος κορυφής, υπογραφή δανειακών συμβάσεων κ.α.) τότε χρησιμοποιείς την δικλείδα ασφαλείας LOAP (Long Term Bond Anticipation Security), δηλαδή αγοράζεις ένα ομόλογο, σε συγκεκριμένη τιμή, για το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα μέχρι το γεγονός! Αυτό γίνεται συστηματικά, εδώ και δύο χρόνια…
Συμβαίνει όμως, μόνιμα, και κάτι άλλο: στις αγορές χρήματος, μόχλευσης και στοιχημάτων, δεν υπάρχει στην ουσία ''υπερβολική βεβαιότητα'' για εγγενώς αβέβαια πράγματα. Έτσι, ενώ οι περισσότεροι αναλυτές διεθνώς, βιάστηκαν τέλη του 2009 και αρχές του 2010 να θεωρήσουν ‘βέβαιο γεγονός’ το ελληνικό default, οι έξυπνοι παίχτες κατάλαβαν ότι έπρεπε να το μετατρέψουν στο ακριβώς… αντίθετο (αβέβαιο).
Κοινώς, εκτόξευσαν τον κίνδυνο για το δελεαστικό outsider (ελληνικό ομόλογο), αλλά το κράτησαν ζωντανό (ετοιμοθάνατο για την ακρίβεια), ώστε να ‘’πουλάνε’’ το εμφανώς φθηνό δικαίωμα να κινηθούν ανάποδα από το όποιο ενδεχόμενο συμβεί (κούρεμα ή πιστωτικό γεγονός). Πιο απλά: εδώ και 24 μήνες τώρα, κάποια ισχυρά θεσμικά χαρτοφυλάκια σε Λονδίνο και Ν.Υόρκη σπρώχνουν την Ελλάδα στον γκρεμό, αλλά ποτέ δεν την ρίχνουν γιατί στοιχηματίζουν στο να μην… πέσει ποτέ, πάντα όμως να πλησιάζει στον γκρεμό! Διότι αν πέσει, τί νόημα θα είχε το στοίχημα τότε;
Αν μπερδευτήκατε, φανταστείτε τι έπαθε δυο χρόνια το… ελληνικό οικονομικό επιτελείο, που ποτέ δεν δούλεψε στον δύσκολο κόσμο των κερδοσκοπικών αγορών και είχε να αντιμετωπίσει την τεράστια εμπειρία και ικανότητα των ισχυρών παιχτών στα επικίνδυνα αυτά στοιχήματα…

*Ο Ηλίας Καραβόλιας είναι σύμβουλος σε θέματα Διεθνών Συγχωνεύσεων και Εξαγορών
**Οι απόψεις που παρουσιάζονται δεν αντιπροσωπεύουν απαραίτητα τις απόψεις του "Forum για την Ελλάδα" και εκφράζουν απόλυτα μόνο το συγγραφέα του κάθε κειμένου