Frontex: 300 πρόσφυγες την ημέρα περνούν τα ελληνοτουρκικά σύνορα...

Αύξηση της παράνομης μετανάστευσης προς την Ευρώπη της τάξης του 50% καταδεικνύουν έως τώρα οι στατιστικές για το 2011. Έως και 300 πρόσφυγ...

Αύξηση της παράνομης μετανάστευσης προς την Ευρώπη της τάξης του 50% καταδεικνύουν έως τώρα οι στατιστικές για το 2011. Έως και 300 πρόσφυγες την ημέρα εντοπίζονται να περνούν τα ελληνικά σύνορα μέσω της Τουρκίας. Άθλιες καταγράφονται οι συνθήκες στα κέντρα κράτησης και των δύο χωρών. Προειδοποιήσεις από τη Frontex για τη συμμετοχή των υπόλοιπων ευρωπαϊκών χωρών στα αντίστοιχα προγράμματα, με αιχμές προς τις ελληνικές αρχές. Τι είπε στο tvxs.gr, επισκεπτόμενος την Αθήνα, ο αναπληρωτής εκτελεστικός διευθυντής της...
Frontex Gil Arias Fernandez.
Στατιστικές
Κατά τη διάρκεια ανεπίσημης ενημερωτικής συνάντησης ανάμεσα στον αξιωματούχο της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Φύλαξης των Συνόρων (Frontex) και Έλληνες δημοσιογράφους, παρατέθηκαν στοιχεία τα οποία καταδεικνύουν την -καταγεγραμμένη- παράτυπη είσοδο μεταναστών στην ΕΕ κατά 112.844 τους 9 πρώτους μήνες του 2011, έναντι 76.697 την αντίστοιχη περίοδο του 2010. Εφέτος τη διαφορά φέρονται να έχουν κάνει οι μαζικές αφίξεις στην Ιταλία και τη Μάλτα, το πρώτο 6μηνο του έτους, από τη Βόρεια Αφρική. Το μεγάλο «peak», γενικώς για την Ευρώπη, σημειώθηκε το Μάρτιο: 20.000 πρόσφυγες, από τους οποίους οι 17.000 σε Ιταλία και Μάλτα. Το αντίστοιχο «ρεκόρ» για το 2010 εντοπίζεται το Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο: περίπου 14.000 μετανάστες τον κάθε μήνα, από τους οποίους οι 8.000 πέρασαν τα σύνορα της Ελλάδας.
Το πρώτο 9μηνο του 2011 η τάση για τα ελληνοτουρκικά σύνορα ήταν παρόμοια με την αντίστοιχη του 2010, αν και με μείωση της τάξης του 5%: πέρασαν 37.000 έναντι 39.000. Αυτοί οι άνθρωποι εγκατέλειψαν κυρίως το Αφγανιστάν αλλά και το Πακιστάν, οι αφίξεις από το οποίο αυξήθηκαν 5 φορές σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2010. Υψηλά ποσοστά προέρχονται επίσης από την Αλγερία και το Μαρόκο, με τις συγκεκριμένες κατηγορίες να επιλέγουν το 2011 περισσότερο τα ελληνικά σύνορα (μέσω Τουρκίας), παρά τα θαλάσσια σύνορα της Ισπανίας, όπως είχε συμβεί κατά κόρον το 2010. Από τον Ιανουάριο έως και τον Οκτώβριο του 2011 εισήλθαν 1700 Αλγερινοί στην Ελλάδα και 900 στην Ισπανία, 1000 Μαροκινοί στην Ελλάδα και 200 στην Ισπανία, 300 Τυνήσιοι στην Ελλάδα και 1 στην Ισπανία.
Το τελευταίο τρίμηνο του 2011 αυξήθηκε ραγδαία η καταγραφή μεταναστών στα ελληνοτουρκικά σύνορα, καθώς μόνο τον Οκτώβριο εντοπίστηκαν 9.700 (αύξηση της τάξης του 20% σε σύγκριση με τον αντίστοιχο μήνα του 2010). Κατά μέσο όρο, 300 μετανάστες εντοπίστηκαν να περνούν παράνομα τα ελληνικά σύνορα σε καθημερινή βάση.
Παρατηρήσεις
Η Frontex αποδίδει αυτή την εξέλιξη στους εξής λόγους:
1. Έλλειψη επαρκών εγκαταστάσεων κράτησης τόσο την Ελλάδα όσο και στην Τουρκία (μετά από λίγες ημέρες αφήνονται ελεύθεροι και άρα σύμφωνα με τη Frontex δίνεται κίνητρο και σε άλλους μετανάστες να κάνουν το ίδιο).
2. Έλλειψη επαρκών συμφωνιών επανεισδοχής για αρκετές εθνικότητες
3. Ευκολότερη πρόσβαση στο αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης, λόγω πτήσεων χαμηλού κόστους από τις αραβικές χώρες
4. «Ανοιχτή» πολιτική χορήγησης visa από την Τουρκία
5. Πολυάριθμα παράνομα δίκτυα διακίνησης, εγκατεστημένα στην Τουρκία με διασυνδέσεις στην Ελλάδα (συνελήφθησαν 103 διακινητές τον τελευταίο χρόνο)
Επιπλέον, η Frontex τονίζει ότι η κατάσταση στη Βόρεια Αφρική την ανέδειξε και το 2011 ως τη μεγαλύτερη πηγή προσφύγων, πως οι αρχές στην Τυνησία αδράνησαν στον έλεγχο των θαλάσσιων κινήσεων μετά την πτώση του καθεστώτος, καθώς και ότι οι δυνάμεις του Καντάφι χρησιμοποίησαν την παράνομη μετανάστευση ως «όπλο» εναντίον της ΕΕ, αξιοποιώντας και το στρατό: «έλεγαν σε κόσμο: είτε γίνεσαι στρατιώτης υπέρ του Καντάφι, είτε φεύγεις από τη χώρα, και στη συνέχεια τους επιβίβαζαν σε σκάφη με προορισμό την Ιταλία -άλλωστε σημειώθηκαν μεγάλες κατασχέσεις περιουσιών, οι οποίες αύξησαν τη μετανάστευση».
Περισσότερο από το 95% των παράνομων μεταναστών που εντοπίστηκαν στα νότια σύνορα της ΕΕ, στη Μεσόγειο και την Ελλάδα, προερχόταν μόνο από 3 χώρες: Τυνησία, Λιβύη και Τουρκία. Η τελευταία, άλλωστε, αποτελεί για τη Frontex τη μεγαλύτερη διαμετακομιστική χώρα: τους πρώτους 9 μήνες του 2011, το 1/3 των εντοπισμένων ως παράνομων μεταναστών έφτασαν στην ΕΕ μέσω της Τουρκίας (αυξητική η συγκεκριμένη τάση το 2011).
Οδηγός η εξαθλίωση
Σκιαγραφώντας το προφίλ των μεταναστών που να αναγκάζονται να εισέρχονται με ανάλογες μεθόδους στην Ελλάδα, η Frontex μιλά κυρίως για άνδρες -αλλά και οικογένειες- μεταξύ 18 και 35 ετών κατά μέσο όρο. Πρόκειται για ανθρώπους οι οποίοι εγκαταλείπουν τις εστίες τους είτε αυστηρά λόγω οικονομικής δυσχέρειας, είτε και εξαιτίας πολεμικών συρράξεων στις χώρες τους.
Μάλιστα, οι εκτιμήσεις είναι δυσοίωνες, καθώς -σύμφωνα με αναλύσεις-  από 100 χώρες οι οποίες έχουν βρεθεί στη σημερινή κατάσταση της Λιβύης, οι 5 εισήλθαν σε δημοκρατικά καθεστώτα, οι 20 επέστρεψαν σε δικτατορίες και οι 75 κατέληξαν σε «γκρίζες ζώνες» που χαρακτηρίζονται από έλλειψη ανεξαρτησίας του Τύπου και του Κοινοβουλίου, από εμφύλιες συρράξεις κ.ο.κ.
Άθλιες συνθήκες
Κληθείς από το tvxs.gr να σχολιάσει τις συνθήκες κράτησης των μεταναστών οι οποίοι εντοπίζονται στα ελληνικά σύνορα, ο κ. Fernandez αρκέστηκε να τονίσει με νόημα: «από τη στιγμή που περνούν τα ελληνικά σύνορα έως και 300 μετανάστες ημερησίως, και τα αντίστοιχα κέντρα είναι χωρητικότητας 600-800 ανθρώπων, αντιλαμβάνεστε τι συνθήκες επικρατούν...». Ο ίδιος πρόσθεσε ότι δεν υπάρχουν χώροι και υποδομές για τη διενέργεια ιατρικών εξετάσεων ή για την αποθήκευση υλικών όπως κουβέρτες, υπνόσακοι κλπ., τα οποία μάλιστα συχνά καταστρέφονται, καθώς εκτίθενται στην κακοκαιρία. «Καταλαβαίνουμε ότι δεν βοηθά και η σημερινή οικονομική κατάσταση της Ελλάδας», σημείωσε ο αναπληρωτής εκτελεστικός διευθυντής της Frontex.
Πιέσεις
Ο ίδιος διαμήνυσε: «Όσο περνάει ο καιρός και οι ελληνικές αρχές δεν κάνουν αυτό που πρέπει (σ.σ. σύμφωνα με τη Frontex τη δημιουργία επαρκών κέντρων κράτησης), οι Ευρωπαίοι εταίροι θα μειώνουν τη συνδρομή τους προς στην Ελλάδα». Ο κ. Fernandez θεωρεί πως όταν οι μετανάστες κρατούνται για περίπου 3 ημέρες και έπειτα αφήνονται ελεύθεροι, προσφέρεται κίνητρο για επέκταση το φαινομένου. «Είναι χαρακτηριστικό ότι οι μετανάστες δεν κρύβονται από τις αρχές, αντίθετα, φωνάζουν: ‘Ε, εδώ είμαστε’, καθώς θεωρούν τον εντοπισμό τους μέρος της διαδικασίας», πρόσθεσε.
Αναφορικά με το ζήτημα της ανέγερσης φράχτη στον Έβρο, η Frontex αναφέρει ότι σέβεται τον τρόπο με τον οποίο οι εθνικές αρχές επιλέγουν να προστατέψουν τα σύνορά τους, και δηλώνει άγνοια για την πορεία υλοποίησης της συγκεκριμένης εξαγγελίας από την ελληνική κυβέρνηση. Γενικότερα, κάνει λόγο για έλλειψη μηχανισμού στην αξιολόγηση και τη λήψη αποφάσεων στην περίπτωση της Ελλάδας, τονίζοντας ότι ο ρόλος του ευρωπαϊκού φορέα είναι απλώς ενισχυτικός.
Η διαδικασία
Περιγράφοντας στο tvxs.gr τι είθισται να συμβαίνει από τη στιγμή που εντοπίζεται ένας -παράνομος- μετανάστης στα ελληνικά σύνορα, ο κ. Fernandez αναφέρει: «Αφού τους εντοπίζουμε, τους οδηγούμε στο πλησιέστερο κέντρο, τους παίρνουμε συνεντεύξεις για να ταυτοποιήσουμε τα στοιχεία τους και για να μάθουμε από πού ήρθαν, πώς ήρθαν, αν έχουν ανάγκη διεθνούς προστασίας, αν ζητούν άσυλο, κ.λπ. Έπειτα, προωθούνται όλα αυτά στις ελληνικές αρχές, ώστε να εξετάσουν τη δυνατότητα επιστροφής στις χώρες τους ή χορήγησης ασύλου. Σύμφωνα με το νόμο, μπορούν να μείνουν στο κέντρο κράτησης έως και επί 1 μήνα, αλλά επί της ουσίας μένουν μόλις για 3 ημέρες, καθώς πρέπει να μπουν στις εγκαταστάσεις νέοι μετανάστες, κ.ο.κ. Οπότε αφήνονται ελεύθεροι και συνήθως είτε παίρνουν σκάφος για Ιταλία είτε πηγαίνουν προς τα Βαλκάνια. Κατά βάση, στόχος τους δεν είναι να μείνουν στην Ελλάδα, αλλά επιδιώκουν να φτάσουν σε χώρες όπως η Γερμανία, η Σουηδία και η Ολλανδία, όπου πιστεύουν ότι μπορούν να βρουν ευκολότερα μια δουλειά και να έχουν γενικότερα μια καλύτερη προοπτική».