Από το news.harvard.edu Ένας θεότρελος σούπερμαν. Μαθηματικός και φιλόσοφος, ο Antanas Mockus παραιτήθηκετο 1993 από τη θέση του διευθυντ...
Από το news.harvard.edu
Ένας θεότρελος σούπερμαν.
Μαθηματικός και φιλόσοφος, ο Antanas Mockus παραιτήθηκετο 1993 από τη θέση του διευθυντή του Εθνικού Πανεπιστημίου της Μπογκοτά, για να διεκδικήσει το χρίσμα του δημάρχου σε μια πόλη 6,5 εκατομμυρίων κατοίκων με υψηλή εγκληματικότητα, κυκλοφοριακό χάος, ανομία, διαφθορά, φτώχεια και μιζέρια. Γνωστός για τις ασυνήθιστες εκπαιδευτικές μεθόδους του, επέλεξε την πρόκληση να γίνει υπεύθυνος σε μια τάξη 6,5 εκατομμυρίων μαθητών - όπως δήλωσε - εμπνεόμενος, εκτός των άλλων, από τη ρήση του Σωκράτη: «Αν οι άνθρωποι καταλάβουν κάτι καλά, δεν θα ενεργούν με λάθος τρόπο». Πιστεύοντας στην αμεσότητα του χιούμορ και τη δύναμη του ζωντανού παραδείγματος, σύντομα ανέλαβε δράση: Για να πείσει τους συμπολίτες του να τον...
ψηφίσουν, φόρεσε μια στολή σούπερμαν και κατέβηκε στους δρόμους της πόλης ως υπερ-ήρωας ονομάζοντας τον εαυτό του υπερ-πολίτη. Και τελικά, παρά τα γέλια και την κοροϊδία που εισέπραξε από τους αντιπάλους του, θήτευσε δύο φορές ως δήμαρχος, χωρίς προηγούμενη πολιτική εμπειρία.
Μαθηματικός και φιλόσοφος, ο Antanas Mockus παραιτήθηκετο 1993 από τη θέση του διευθυντή του Εθνικού Πανεπιστημίου της Μπογκοτά, για να διεκδικήσει το χρίσμα του δημάρχου σε μια πόλη 6,5 εκατομμυρίων κατοίκων με υψηλή εγκληματικότητα, κυκλοφοριακό χάος, ανομία, διαφθορά, φτώχεια και μιζέρια. Γνωστός για τις ασυνήθιστες εκπαιδευτικές μεθόδους του, επέλεξε την πρόκληση να γίνει υπεύθυνος σε μια τάξη 6,5 εκατομμυρίων μαθητών - όπως δήλωσε - εμπνεόμενος, εκτός των άλλων, από τη ρήση του Σωκράτη: «Αν οι άνθρωποι καταλάβουν κάτι καλά, δεν θα ενεργούν με λάθος τρόπο». Πιστεύοντας στην αμεσότητα του χιούμορ και τη δύναμη του ζωντανού παραδείγματος, σύντομα ανέλαβε δράση: Για να πείσει τους συμπολίτες του να τον...
ψηφίσουν, φόρεσε μια στολή σούπερμαν και κατέβηκε στους δρόμους της πόλης ως υπερ-ήρωας ονομάζοντας τον εαυτό του υπερ-πολίτη. Και τελικά, παρά τα γέλια και την κοροϊδία που εισέπραξε από τους αντιπάλους του, θήτευσε δύο φορές ως δήμαρχος, χωρίς προηγούμενη πολιτική εμπειρία.
Μίμοι, αστέρια και ιππότες της ζέβρας
Έτσι ο Mockus έβαλε σε πράξη τις καινοτόμες ιδέες του: Προσέλαβε 420 μίμους και τους έστειλε στους δρόμους της πόλης για να συνετίσουν τους παραβάτες της οδικής κυκλοφορίας, τους οποίους χλεύαζαν με θεατρικό τρόπο σε κάθε τους παράπτωμα. Κι αυτό γιατί πίστευε ότι οι συμπολίτες του φοβούνται περισσότερο τη γελοιοποίηση παρά το πρόστιμο. Για να υπενθυμίσει την αξία της ζωής, έβαλε να ζωγραφίσουν 1.500 αστέρια σε σημεία της πόλης όπου σκοτώθηκαν πεζοί από κάποιο αμάξι. Ανάμεσα σε άλλες ιδέες του, ζήτησε από τους πολίτες να του τηλεφωνούν για να του υποδείξουν όποιον ευσυνείδητο και έντιμο ταξιτζή έτυχε να συναντήσουν, δημιουργώντας έτσι μια ομάδα 150 υποδειγματικών ταξιτζήδων που τους ονόμασε «Ιππότες της Ζέβρας». Τους υποστήριξε και τους έστειλε να διδάξουν και τους υπολοίπους. Επίσης απέλυσε 2.000 διεφθαρμένους αστυνομικούς.
Νύχτες γυναικών
Στη συνέχεια καθιέρωσε τον θεσμό «Νύχτα των γυναικών». Κάλεσε τους άντρες να μείνουν εθελοντικά ένα βράδυ στο σπίτι για να φροντίσουν τα παιδιά, επιτρέποντας στις συζύγους τους να βγουν και να παρακολουθήσουν δωρεάν υπαίθριες συναυλίες, που πραγματοποιήθηκαν κάτω από την προστασία 1.500 γυναικών αστυνομικών (το πρώτο «γυναικείο βράδυ» συγκεντρώθηκαν 700.000 γυναίκες). Η λεπτομέρεια: Οι γυναίκες ήταν έως τότε κάθε βράδυ κλεισμένες στα σπίτια τους λόγω της μεγάλης εγκληματικότητας.
«Εμβόλιο κατά της βίας»
Επίσης μοίρασε στους πολίτες 350.000 ταμπέλες με το γνωστό σήμα της επιδοκιμασίας ή αποδοκιμασίας (αντίχειρας προς τα επάνω ή προς τα κάτω), ώστε να μπορούν να εκφράζουν (ειρηνικά) τη συμφωνία ή διαφωνία τους για τις πράξεις άλλων συμπολιτών τους, κάτι δηλαδή σαν δημόσια κατακραυγή ή επιβράβευση. Για τους πολίτες - θύματα της βίας εφηύρε το «Εμβόλιο κατά της βίας», βάζοντάς τους να σκάσουν μπαλόνια, στα οποία είχαν ζωγραφίσει την εικόνα του ανθρώπου που τους έβλαψε.
Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά
Στις ημέρες του δημιουργήθηκαν 7.000 κοινοτικές ομάδες ασφάλειας και αστυνόμευσης, με αποτέλεσμα οι ανθρωποκτονίες να μειωθούν κατά 26% και οι θάνατοι από τροχαία περισσότερο από 50% . Η χρήση του νερού στην Μπογκοτά μειώθηκε κατά 40% (αφού πρώτος ο ίδιος έδειξε τον σωστό, οικονομικό τρόπο να παίρνει κάποιος το μπάνιο του, κάνοντας ντους μπροστά στις κάμερες της τηλεόρασης). Το πόσιμο νερό έφτασε σε όλα τα σπίτια (έναντι 79% το 1993), τα περισσότερα από τα οποία απέκτησαν και αποχέτευση (το 95%). Το αίτημά του προς τους κατοίκους για εθελοντική επιπλέον καταβολή φόρων 10% βρήκε ανταπόκριση σε 63.000 πολίτες. Όμως, παρά το γεγονός ότι η πόλη το 2002 αύξησε 3 φορές τα δημόσιά έσοδά της σε σύγκριση με το 1990, η φτώχεια και η ανεργία των κατοίκων της δεν βελτιώθηκαν το ίδιο, παραμένοντας το αγκάθι της Μπογκοτά.
Μοιράστηκε τις πολύτιμες εμπειρίες του
Όταν το κοινωνικό αυτό πείραμα ολοκληρώθηκε με τη λήξη της θητείας του, ο Mockus ταξίδεψε σε όλον τον κόσμο δίνοντας διαλέξεις για την εμπειρία που αποκόμισε ως δήμαρχος, εξηγώντας ότι για να αλλάξεις τη συμπεριφορά των πολιτών πρέπει να περάσεις μέσα από την καρδιά και το μυαλό τους. Μάλιστα αποποιήθηκε πλήρως τον χαρακτηρισμό του ηγέτη υποστηρίζοντας ότι εκατομμύρια άνθρωποι συνέβαλαν στην επιτυχία του εγχειρήματος. Δυστυχώς η ζωή του επιφύλασσε μια περιπέτεια με την υγεία του, η οποία όμως δεν τον πτόησε ψυχολογικά: Το 2010 ανακοίνωσε ότι πάσχει από Πάρκινσον, δηλώνοντας ταυτόχρονα ότι δε θα αφήσει την ασθένεια να επηρεάσει τις πνευματικές του δραστηριότητες.
Υπάρχουν τέτοιοι πολιτικοί;
Τον Αύγουστο του 2009 ο Mockus μαζί με άλλους δύο πρώην δημάρχους της Μπογκοτά σύστησαν το Κολομβιανό Κόμμα των Πρασίνων συμφωνώντας ότι ένας από τους τρεις τους θα έθετε υποψηφιότητα στις προεδρικές εκλογές του 2010. Στην πρωτοποριακή εκστρατεία τους, αντί ο ένας να θάβει τον άλλον σε ατέρμονες τηλεοπτικές κονταρομαχίες, έκαναν ακριβώς το αντίθετο: Αναγνώρισαν και τίμησαν δημόσια ο ένας τα προσόντα του άλλου προτρέποντας τον κόσμο να διαλέξει όποιον του αρέσει. Και ο κόσμος επέλεξε τον Mockus ως υποψήφιο για την προεδρία, την οποία όμως δεν κέρδισε. Ωστόσο ακόμα δεν έχει εγκαταλείψει τα κοινά.
Έτσι ο Mockus έβαλε σε πράξη τις καινοτόμες ιδέες του: Προσέλαβε 420 μίμους και τους έστειλε στους δρόμους της πόλης για να συνετίσουν τους παραβάτες της οδικής κυκλοφορίας, τους οποίους χλεύαζαν με θεατρικό τρόπο σε κάθε τους παράπτωμα. Κι αυτό γιατί πίστευε ότι οι συμπολίτες του φοβούνται περισσότερο τη γελοιοποίηση παρά το πρόστιμο. Για να υπενθυμίσει την αξία της ζωής, έβαλε να ζωγραφίσουν 1.500 αστέρια σε σημεία της πόλης όπου σκοτώθηκαν πεζοί από κάποιο αμάξι. Ανάμεσα σε άλλες ιδέες του, ζήτησε από τους πολίτες να του τηλεφωνούν για να του υποδείξουν όποιον ευσυνείδητο και έντιμο ταξιτζή έτυχε να συναντήσουν, δημιουργώντας έτσι μια ομάδα 150 υποδειγματικών ταξιτζήδων που τους ονόμασε «Ιππότες της Ζέβρας». Τους υποστήριξε και τους έστειλε να διδάξουν και τους υπολοίπους. Επίσης απέλυσε 2.000 διεφθαρμένους αστυνομικούς.
Νύχτες γυναικών
Στη συνέχεια καθιέρωσε τον θεσμό «Νύχτα των γυναικών». Κάλεσε τους άντρες να μείνουν εθελοντικά ένα βράδυ στο σπίτι για να φροντίσουν τα παιδιά, επιτρέποντας στις συζύγους τους να βγουν και να παρακολουθήσουν δωρεάν υπαίθριες συναυλίες, που πραγματοποιήθηκαν κάτω από την προστασία 1.500 γυναικών αστυνομικών (το πρώτο «γυναικείο βράδυ» συγκεντρώθηκαν 700.000 γυναίκες). Η λεπτομέρεια: Οι γυναίκες ήταν έως τότε κάθε βράδυ κλεισμένες στα σπίτια τους λόγω της μεγάλης εγκληματικότητας.
«Εμβόλιο κατά της βίας»
Επίσης μοίρασε στους πολίτες 350.000 ταμπέλες με το γνωστό σήμα της επιδοκιμασίας ή αποδοκιμασίας (αντίχειρας προς τα επάνω ή προς τα κάτω), ώστε να μπορούν να εκφράζουν (ειρηνικά) τη συμφωνία ή διαφωνία τους για τις πράξεις άλλων συμπολιτών τους, κάτι δηλαδή σαν δημόσια κατακραυγή ή επιβράβευση. Για τους πολίτες - θύματα της βίας εφηύρε το «Εμβόλιο κατά της βίας», βάζοντάς τους να σκάσουν μπαλόνια, στα οποία είχαν ζωγραφίσει την εικόνα του ανθρώπου που τους έβλαψε.
Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά
Στις ημέρες του δημιουργήθηκαν 7.000 κοινοτικές ομάδες ασφάλειας και αστυνόμευσης, με αποτέλεσμα οι ανθρωποκτονίες να μειωθούν κατά 26% και οι θάνατοι από τροχαία περισσότερο από 50% . Η χρήση του νερού στην Μπογκοτά μειώθηκε κατά 40% (αφού πρώτος ο ίδιος έδειξε τον σωστό, οικονομικό τρόπο να παίρνει κάποιος το μπάνιο του, κάνοντας ντους μπροστά στις κάμερες της τηλεόρασης). Το πόσιμο νερό έφτασε σε όλα τα σπίτια (έναντι 79% το 1993), τα περισσότερα από τα οποία απέκτησαν και αποχέτευση (το 95%). Το αίτημά του προς τους κατοίκους για εθελοντική επιπλέον καταβολή φόρων 10% βρήκε ανταπόκριση σε 63.000 πολίτες. Όμως, παρά το γεγονός ότι η πόλη το 2002 αύξησε 3 φορές τα δημόσιά έσοδά της σε σύγκριση με το 1990, η φτώχεια και η ανεργία των κατοίκων της δεν βελτιώθηκαν το ίδιο, παραμένοντας το αγκάθι της Μπογκοτά.
Μοιράστηκε τις πολύτιμες εμπειρίες του
Όταν το κοινωνικό αυτό πείραμα ολοκληρώθηκε με τη λήξη της θητείας του, ο Mockus ταξίδεψε σε όλον τον κόσμο δίνοντας διαλέξεις για την εμπειρία που αποκόμισε ως δήμαρχος, εξηγώντας ότι για να αλλάξεις τη συμπεριφορά των πολιτών πρέπει να περάσεις μέσα από την καρδιά και το μυαλό τους. Μάλιστα αποποιήθηκε πλήρως τον χαρακτηρισμό του ηγέτη υποστηρίζοντας ότι εκατομμύρια άνθρωποι συνέβαλαν στην επιτυχία του εγχειρήματος. Δυστυχώς η ζωή του επιφύλασσε μια περιπέτεια με την υγεία του, η οποία όμως δεν τον πτόησε ψυχολογικά: Το 2010 ανακοίνωσε ότι πάσχει από Πάρκινσον, δηλώνοντας ταυτόχρονα ότι δε θα αφήσει την ασθένεια να επηρεάσει τις πνευματικές του δραστηριότητες.
Υπάρχουν τέτοιοι πολιτικοί;
Τον Αύγουστο του 2009 ο Mockus μαζί με άλλους δύο πρώην δημάρχους της Μπογκοτά σύστησαν το Κολομβιανό Κόμμα των Πρασίνων συμφωνώντας ότι ένας από τους τρεις τους θα έθετε υποψηφιότητα στις προεδρικές εκλογές του 2010. Στην πρωτοποριακή εκστρατεία τους, αντί ο ένας να θάβει τον άλλον σε ατέρμονες τηλεοπτικές κονταρομαχίες, έκαναν ακριβώς το αντίθετο: Αναγνώρισαν και τίμησαν δημόσια ο ένας τα προσόντα του άλλου προτρέποντας τον κόσμο να διαλέξει όποιον του αρέσει. Και ο κόσμος επέλεξε τον Mockus ως υποψήφιο για την προεδρία, την οποία όμως δεν κέρδισε. Ωστόσο ακόμα δεν έχει εγκαταλείψει τα κοινά.
Kάπως έτσι σκέφτεται και λειτουργεί Ο ΕΛΛΗΝΑΣ "ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ". ΣΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΜΟΥ...
ΑπάντησηΔιαγραφή